در بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار شب «میدان توپخانه» برگزار شد

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار در دویست و بیست و سومین نشست از مجموعه جلسات «شب های بخارا» با همراهی بنیاد ملت و گنجینه پژوهشی ایرج افشار، میزبان شب «میدان توپخانه» بود. در ابتدای جلسه علی دهباشی توضیح کوتاهی در مورد تاریخچه معماری شهری میدان توپخانه بیان داشت و گفت: ” میدان توپخانه تهران در طی چند دهه، مرکز شهر تهران بوده است. این مرکزیت باعث شده تا این میدان در معرض حوادث و تحولات تاریخی ایران باشد. حوادثی که گاه سرآغاز فصلی نوین در تاریخ تهران و ایران بوده است. اما براستی این میدان امروز جز یکی دو نشانه مختصر، چه خاطره‌ای از آن همه تاریخ را به همراه دارد؟”

در ادامه جلسه سید عبدالله انوار با اشاره به وقایع تاریخی و نحوه شکل‌گیری معماری میدان توپخانه گفت: “تهرانی که ما اکنون در آن زیست می‌کنیم و بر اساس گسترش حساب نشده خود یکی از ابر شهرهای عالم شده با هزاران ناهنجاری از جمله آلودگی هوا، طبق مدارک تاریخی پس از ویرانی ری به دست مغولان پا گرفت و کم کم رونق پیدا کرد و به این وسعت بسیار زیاد رسید و ابتدا اسم آن و هویت آن در هیچ مرجع جغرافیایی و به اصطلاح گذشته مسالک و ممالک نامش به دست نیامد و برای تشخیص نام، ما از کتب تراجم احوال استفاده کردیم و این شهر را شناختیم. چنان که در یکی از آن کتب به لقب «تهرانی دولابی» از آن فردی به نام «محمد بن احمد بن حمّاد بن سعید انصاری» برخوردیم که بین سال های ۲۲۴ تا ۳۱۰ ه.ق می زیسته است و همین نام به ما کمک کرد که از تاریخ بیهقی هم دولاب و در نتیجه تهران را بشناسیم”.

سخنران دوم جلسه دکتر پیروز حناچی درباره معماری میدان توپخانه و توضیحاتی در مورد سیر تحول بناهای این میدان در طول زمان، سخن گفت: “میدان توپخانه در ابتدا یک فضای شهری نبود. بخشی از قشون روزانه در این مکان بودند و توپ ها در قسمت پایین میدان وجود داشت و بعدها تبدیل به فضایی برای شهر شد. با کمک جناب مهندس محمد زاده مهر تحقیقی در مورد میدان توپخانه انجام دادیم و این پروژه تحت عنوان کتاب «میدان توپخانه» به چاپ رسید.

امروز اگر بحث مرمت و بهسازی میدان توپخانه مطرح شده، بخاطر اسنادی است که در مورد این میدان در دسترس قرار گرفته است. ما در شهرهایمان با مباحثی مواجه هستیم که بر اثر بی توجهی، یک به یک از بین می روند. این مسأله مطرح می شود که تهران با توجه به آثاری که در آن وجود داشته با اصفهان برابری می کرده ولی بسیاری از این آثار به مرور از بین رفته‌اند. در طرح جامع سال ۱۳۴۹ پیش بینی شده بود که حدود شش هزار اثر در تهران حفظ شوند و امروز از این تعداد تنها دو هزار اثر باقی مانده است”.

در پایان این مراسم فیلم مستند «میدان بی حصار» ساخته مهرداد زاهدیان به نمایش درآمد ۱۵/۱۰/۱۳۹۴

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *