برف و شیره بایگ، بستنی زمستانی مردم منطقه تربت حیدریه

تربت حیدریه – ایرنا – علاوه بر بستنی که لفظ انگلیسی آن آیس کریم و ریشه آن به 'اوستا کریم' ایرانی باز می گردد، برف و شیره نیز نخستین تدبیر ایرانیان بوده که به عنوان شب چره زمستانی یا بستنی زمستانی استفاده می کردند و مراسم برف و شیره خوری بایگ تربت حیدریه حال و هوای خاصی دارد.
برف و شیره بایگ، بستنی زمستانی مردم منطقه تربت حیدریه
در پیوند با این موضوع پژوهشگر و محقق تاریخ محلی تربت حیدریه به خبرنگار ایرنا گفت: هر چند برف و شیره اختصاص به اقلیم و منطقه خاصی در ایران ندارد زیرا برف در همه‌ جای عالم از یک ماده درست شده، اما شیره به نوع کیفی کشاورزی منطقه بستگی دارد و از آنجا که در منطقه بایگ تربت حیدریه شیره انگور ماده اولیه شیرینی های محلی، حلوا جوزی، کف و نیز برف و شیره است، لذا برف و شیره بایگ از طعم و خاص منحصر بفردی برخوردار است.
آرزو علومی افزود: اگر چه رسم و آیین خاصی برای خوردن برف و شیره در این منطقه وجود ندارد، اما از دیرباز اهالی بایگ با دیدن نخستین برف، ضمن شکرگزاری از بهره مندی این نعمت الهی با دل های مملو از شادی و شعف، برف را بهانه ای برای تقویت سنت حسنه صله رحم دانسته و با درست کردن برف و شیره، بساط دورهمی و زیر کرسی نشستن و خوردن این بستنی زمستانی ارگانیک را فراهم می کردند.
وی با بیان اینکه بر حفظ رعایت نکات بهداشتی برف را از روی خاک برنمی‌ داشتند، گفت: بلکه حوض و تخت‌ های چوبی حیاط و هر جایی که از گرد و خاک دور بود محل برداشتن برف بود و یا اینکه گاهی قبل از بارش برف، در جای خلوتی سفره ای پهن می ‌کردند تا برف با زمین گل آلود تماس پیدا نکند.
این کارشناس ارشد تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی همچنین اظهار کرد: افراد مسن و قدیمی بایگ معتقدند برای درست کردن برف و شیره بهتر است از برف پشت بام مسجد به علت پاکی محل آن استفاده شود و آنها همچنین بر این باور بودند اگر کسی برف شیره بخورد، تا سال دیگر مریض نمی شود و سرما نمی خورد.
علومی در خصوص خواص درمانی برف و شیره نیز گفت: خوردن حلوا جوزی و برف و شیره که شیره آن از آب انگور پخته و غلیظ شده بدست می آید، دارای مواد قندی (گلوکز) فراوانی است که در روزهای سرد برفی باعث بالا رفتن سوخت و ساز و گرمای بدن می شود و از این طریق مقاومت بدن در برابر سرما را، بالا می برد و اهمیت این موضوع زمانی بیشتر مشخص می شود که بدانیم در قدیم که سقف غالب خانه ها کاهگلی بود و برف و باران بیشتری می بارید، مردان مجبور بودند برف های خانه ها را بعد از بارش هر برف پارو کنند و این برف و شیره انرژی لازم را به بدن آنان می رساند.
وی همچنین با اشاره به کتاب 'پانزده روز تا سلامتی' نوشته 'جمشید خدادادی' گفت: در این کتاب آمده است: خوردن برفی که از آسمان می بارد دارای ازت فراوان می باشد که باعث ضد عفونی کردن دهان و گلو و دستگاه گوارش می شود و شاهد این ادعا حبوباتی هستند که با آب باران و برف رشد می کنند.
علومی افزود: از نظر این پژوهشگر علوم تغذیه حبوبات در مقابل آفات گیاهی مقاومت بیشتری پیدا کرده و و بعد از برداشت هم کمتر خراب می شوند.
بخش بایگ در کنار کدکن، مرکزی و جلگه رخ، بخش های چهارگانه شهرستان تربت حیدریه را تشکیل می دهند.
بخش بایگ با مرکزیت شهر بایگ، شامل روستاهای بسک، حصار، رود معجن، خورشبر، سرخ آباد، رزگ و فدیهه حدود هفت هزار نفر جمعیت دارد که مرکز آن شهر پنج هزار و ۵۰۰ نفری بایگ در ۲۰ کیلومتری غرب تربت حیدریه واقع است.
شهرستان ۲۲۵ هزار نفری تربت حیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب غربی مشهد قرار دارد.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *