رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: این استان رتبه اول خرده مالکی و قطب اول کشور در تولید گیاهان دارویی است، اما متاسفانه به انداره تعداد انگشتان یک دست متخصص گیاهان دارویی نداریم.
به گزارش خبرنگار ایلنا از کاشمر، محمدرضا اورانی در نخستین همایش ملی تولید گیاهان دارویی و معطر که باحضور ۶۰ محقق و کارشناس از ۵۳ شهرستان استان های مختلف کشور با هدف ارائه راهکار های توانمندسازی در مناطق محروم مبتنی بر کشت گیاهان دارویی و معطر جهت صنعت فرآوری در مجتمع فرهنگی هنری سرو کاشمر برگزار شد، گفت : در بخش زیادی از کشور اقلیم خشک و نیمه‌خشک حاکم است، به‌طوری‌که امروز در رسانه‌ها و فضای مجازی موضوع تغییر اقلیم در حال انتشار است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی افزایش دما، کاهش بارش‌ها، جابه‌جایی زمان بارش، کاهش مدت‌زمان بارش و افزایش شدت بارش را از ویژگی‌های تغییر اقلیم عنوان کرد و افزود: با این شرایط هیچ راهی جز تغییر و سازگاری با تغییر اقلیم نداریم، چرا که نمی‌توانیم با طبیعت تقابل کنیم و با آن بجنگیم بلکه باید خودمان را متناسب با تغییر اقلیم مجهز کنیم.
اورانی با تأکید بر اینکه بخش کشاورزی خراسان رضوی از خرده مالکی رنج می‌برد، بیان کرد: در اجرای مراحل اول، دوم و سوم اصلاحات اراضی ۵۳ هزار و ۳۰۰ روستا مشمول اجرای این قانون شدند و از زمانی که این سه مرحله از قانون قبل از انقلاب اجرا شد، کشاورزی ما از یک کشاورزی صادراتی به یک کشاورزی وابسته تبدیل شد.
اورانی با بیان اینکه خراسان رضوی به لحاظ خرده مالکی در کشور شاگرد اول است و در بین شهرستان های استان نیز کاشمر این عنوان را دارد، یادآور شد: بر اساس سرشماری کشاورزی در سال ۱۳۹۳ در خراسان رضوی ۳۳۸ هزار کشاورز داریم که از این تعداد ۲۶۶ هزار نفر دارای اراضی زراعی و باغی هستند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه ۱۰۳ هزار بهره‌بردار و کشاورز در استان مساحت اراضی آن‌ها زیر یک هکتار است، ادامه داد: به‌طور میانگین هر کشاورز مالک ۳ هزار مترمربع زمین است، حالا این کشاورزان باید چه محصولی در این زمین‌ها کشت کنند که درآمد آن جوابگوی زندگی آن‌ها باشد؟
وی با تأکید بر اینکه هدف گزاری که در بحث توسعه کشت گیاهان دارویی انجام‌شده، کشت گیاهان در مزارع خرده مالکی است، اظهار کرد: ما باید در توسعه کشت گیاهان دارویی به تمام نیازها توجه کنیم، چراکه مشکلی که ما به‌صورت رفتاری در بخش کشاورزی داریم همین مسئله است.
اورانی اظهار داشت : در سال گذشته گوجه‌فرنگی کیلویی ۲ هزار و ۳۰۰ تومان شد و برای مدیریت عرضه و نیاز به کشاورزان ۶ شهرستان توصیه کردیم که اگر سطح زیرکشت گوجه‌فرنگی ۱۲ هکتار باشد، تولید با نیاز استان همخوانی دارد و قیمت از یک هزار و ۵۰۰ تومان پایین‌تر نمی‌آید.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: این سطح زیرکشت به ۶ شهرستانی که قطب تولید گوجه‌فرنگی بودند اعلام شد، اما بدون توصیه انجام‌شده سطح زیرکشت به ۱۴ هزار هکتار افزایش یافت، به‌طوری‌که تولید بیشتر از نیاز شد.
وی با بیان اینکه اگر تولید کمتر از نیاز باشد مصرف‌کننده و اگر تولید بیشتر از نیاز باشد تولیدکننده متضرر می‌شود، خاطرنشان کرد: چون تولید مازاد بر نیاز مصرف بود به کیلویی ۵۰۰ تومان کاهش یافت و دولت به‌صورت خرید تضمینی ورود کرد و ۴۱ هزار و ۹۰۰ تن گوجه‌فرنگی را به قیمت کیلویی هزار تومان درب کارخانه تحویل گرفت.
وی یادآور شد: از تولیدکنندگان و کشاورزان درخواست داریم تا در بحث توسعه کشت گیاهان دارویی با توجه به اینکه در ابتدای راه قرار داریم سطحی را انتخاب کنند که بتوانیم کارگر مورد نیازش را تأمین کنیم، بنابراین هر نوع گیاه دارویی که انتخاب می‌کنید ابتدا به منابع آبی و زمینی که اختصاص می‌دهند، از نظر اکولوژیک متناسب با این گیاه دارویی هست یا خیر؟ به همین دلیل ضرورت دارد با کشاورزان و صاحبان فکر مشورت کنید و از ابتدا مسیر درست را انتخاب کنید.
اورانی با اشاره به اینکه برای توسعه کشت گیاهان دارویی در ابتدای راه قرار داریم، عنوان کرد: اولین ضرورت در این مسیر تربیت نیروی انسانی ماهر است و باید سازمان نظام مهندسی و مدیران جهاد کشاورزی در هر شهرستان کارشناسان باانگیزه و افرادی که تمایل به یادگیری در این حوزه دارند، به‌عنوان متخصص موضوعی وجود داشته باشند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با بیان اینکه در حوزه گیاهان دارویی در سطح استان به تعداد انگشتان دست متخصص نداریم، افزود: اولین قدمی که نیاز است ما به‌عنوان سازمان جهاد کشاورزی برداریم، این است که نسبت به تربیت نیروی انسانی متخصص هم‌زمان با توسعه کشت همت کنیم.
وی با اشاره به اینکه در خصوص توانمندسازی کشاورزان باید آموزش و ترویج کشاورزان در دستورکار مدیریت ترویج شهرستان‌ها قرار گیرد، یادآور شد: در بسیاری از موارد ضرر و زیانی که تولیدکننده متحمل می‌شود، به شناخت، دانایی و توانمندی در محصولی که می‌خواهد کشت کند برمی‌گردد.
اورانی با تأکید بر اینکه در حوزه گیاهان دارویی باید دانایی خودمان را افزایش دهیم، بیان کرد: در خصوص هر گیاه دارویی استانداردها برای نحوه جمع‌آوری، نگهداری، بسته‌بندی، حمل‌ونقل و حتی فروش باید تعریف کنیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی بر ضرورت همکاری صاحبان دانش برای ایجاد یک‌پایه درست در حوزه گیاهان دارویی تأکید کرد و افزود: تولید و تأمین بذر و نشا باید موردتوجه قرار گیرد، چرا که تجربه نشان داده است ما ایرانی‌ها در انحصار نمره خوبی نمی‌گیریم، بنابراین باید مراکز تولید بذر و تهیه نشا در گیاهان دارویی با همکاری متخصصین، محققین و صاحبان دانش باید بیشتر کنیم تا کشاورز و تولیدکننده امکان انتخاب داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه باید زمینه و بستر را برای تکثیر واحدها و کارخانه‌ها در استان فراهم کنیم، بیان کرد: به نظر می‌رسد در چنین پویش‌هایی از صاحبان دانش، ایده، دانش‌بنیان، خلاقیت و نخبگان دعوت کنیم تا ضمن شنیدن موانع و مشکلات پیشرو، برای حل این موانع و مشکلات ایده پردازی کنند و راه‌حل پیدا کنند.
اورانی با بیان اینکه در حوزه تولید و توسعه ماشین‌آلات کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی باید پیگیر باشیم، خاطرنشان کرد: تحت پوشش قرار گرفتن تولید و بازار گیاهان دارویی از جمله مواردی است که باید موردتوجه قرار گیرد، به‌طوری‌که یکی از مواردی که وزارت جهاد کشاورزی باید آن را پیگیری کند، این است که محصولات گیاهان دارویی را در لیست محصولات تحت پوشش قرار دهد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تشکیل تعاونی تولید و بازاریابی محصولات گیاهان دارویی را از راهکارهای تولید و توسعه این محصولات عنوان کرد و افزود: اگر قرار است در بازار حرف برای گفتن داشته باشید باید در قالب شرکت‌های تعاونی دورهم جمع شوید، اگر می‌خواهید قیمتی که برای محصولتان تعیین می‌شود جوابگوی هزینه تولید باشد باید در قالب شرکت‌های تعاونی و در قالب شرکت‌هایی که بتوانید حرفتان را در مراجع تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری بزنید، باید سازمان‌دهی شوید و در این راستا کشاورزان و تولیدکنندگان اختلافات جزئی، سود و نفع آنی را کنار بگذارند و به منافع درازمدت فکر کنند.
وی با اشاره به اینکه سیستم فعلی تهیه و توزیع گیاهان دارویی مشکل دارد و بایستی نسبت به برطرف کردن این مشکل اهتمام ویژه صورت گیرد، گفت: گیاهان دارویی یک ثروت است از اکنون اراده کنیم که خام‌فروشی ممنوع شود و ضرورت دارد در این حوزه فارغ‌التحصیلان و متخصصین دارویی، آرایشی و بهداشتی را به این جمع‌ها وارد کنیم.
اورانی خطاب به مدیران تنها کارخانه گیاهان دارویی در خراسان رضوی و برگزارکننده این همایش ملی تأکید کرد: همین‌طور که در احداث و راه‌اندازی کارخانه فرآوری و بسته‌بندی گیاهان دارویی پرچم‌دار اول استان بودید، باید در حوزه تولید داروهای موردنیاز کشور و تولید مواد آرایشی و بهداشتی موردنیاز کشور با استفاده از جوانان نخبه باز هم شاگرد اول باشید.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه این امکان وجود دارد که ارزش‌افزوده گیاهان دارویی از صفر تا ۱۰۰ به داخل کشور برگردانیم، اظهار کرد: در این راستا همه باید به برد برد فکر کنیم و به هم کمک کنیم تا همه سود ببریم و سود خودمان را در ضرر دیگری دنبال نکنیم.
وی بر ضرورت راه‌اندازی صنایع تبدیلی و فرآوری گیاهان دارویی در قطب‌های تولید تأکید کرد و یادآور شد: در خراسان رضوی به‌جز سطح زیرکشت زعفران، حدود ۲۹ هزار هکتار سطح زیرکشت گیاهان دارویی با ۲۶ هزار تن تولید است، به‌طوری‌که این استان قطب اول کشور در تولید گیاهان دارویی است.
اورانی با بیان اینکه خراسان رضوی به لحاظ اکولوژی و اقلیم فضای بسیار خوبی دارد، از همه متخصصین و فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی درخواست کرد تا در ورود به کشت گیاهان دارویی اهتمام و جدیت به خرج دهند، چرا که با کشت گیاهان دارویی درآمد مطمئن و مناسبی برای گذران زندگی خواهیم داشت.
