گفتگو در پایین ترین سطح ممکن سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به روسیه  ( محمود فاضلی روزنامه شرق ۱۹/۱۱/۹۹ صفحه ۸)

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جریان سفر رسمی به مسکو با هدف بررسی شرایط موجود در روسیه پس از بازداشت الکسی ناوالنی، سرسخت‌ترین مخالف ولادیمیر پوتین با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه دیدار و روابط بروکسل و مسکو را در «پایین‌ترین سطح خود» توصیف کرد. بورل پایین بودن سطح روابط میان دو طرف را به ماجرای مسمومیت و سپس بازداشت ناوالنی و محکومیت مجازات قطعی سه سال و نیم زندان محکوم شد، مرتبط دانست و خواستار همکاری مشترک برای حل اختلافات شد. بورل حاکمیت قانون، جامعه مدنی و آزادی سیاسی را مسائلی محوری برای آینده‌ای مشترک می‌داند. از سال ۲۰۱۷ تاکنون این برای اولین بار است که یک مقام ارشد اتحادیه اروپا به مسکو سفر می‌کند.

این سفر در حالی صورت گرفته که اتحادیه اروپا، کشورهای غربی و آمریکا  به شدت نسبت به دستگیری ناوالنی ابراز نارضایتی کرده و کرملین را به دلیل سرکوب تظاهرات هواداران جنبش اپوزیسیون در هفته‌های اخیر را مورد سرزنش قرار داده‌اند. بورل آزادی فوری ناوالنی را مطرح و خواستار آغاز تحقیقات بی‌طرفانه در خصوص نحوه و چگونگی مسمومیت او شد. به باور او مسائل مربوط به «حاکمیت قانون، حقوق‌بشر، جامعه مدنی و آزادی‌های سیاسی» همچنان در بطن روابط روسیه و اروپا باقی خواهد ماند. او خواستار عادی‌سازی این روابط شد و مدعی است این وضعیت به نفع هیچ‌یک از دو طرف نیست.

بورل در این دیدار به تاثیر این ماجرا در کاهش سطح روابط اتحادیه اروپا و روسیه، به لاوروف اطمینان داد که فعلا از تحریم‌های جدید خبری نیست. البته قرار است وزرای خارجه کشورهای اتحادیه اروپا پس از گزارش سفر بورل به مسکو و بررسی ماحصل گفتگوهای او با مقامات کرملین، در ماه مارس در خصوص آینده روابط با روسیه و تحریم‌های بیش‌تر علیه روسیه تبادل نظر کنند. بورل قبل از آغاز سفر درباره احتمال تحریم روسیه تاکید کرده بود این مساله در جلسه وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بروکسل مورد بررسی قرار گرفت. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که احتمال تحریم مقامات مسکو را رد نمی‌کند اما هنوز هیچ یک از کشورهای اتحادیه اروپا پیشنهادی برای تحریم‌های جدید علیه فدراسیون روسیه به دلیل پرونده ناوالنی ارائه نداده‌اند.

مسکو، اتحادیه اروپا را یک شریک تجاری مهم و بزرگ‌ترین منبع برای سرمایه‌گذاری‌های خارج از کشور برای روسیه دانسته اما تیرگی روابط بین روسیه و اتحادیه اروپا را به عنوان دو بازیگر بزرگ در اوراسیا (اروپا و آسیا) را یک وضعیت نامناسب دانسته که «منجر به آشتی هیچ یک از طرف‌ها نمی‌شود.» موضوع اوکراین و الحاق کریمه از جمله موضوعات پرتنش میان مسکو و بروکسل است، به نحوی که اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۴ همواره تحریم‌های وضع شده علیه روسیه را به همین منظور تمدید می‌کند.

مسکو بارها مواضع اروپا برای آزادی ناوالنی و توقف سرکوب مخالفان را دخالت آشکار در امور داخلی روسیه و غیرقابل قبول دانسته و تاکید دارد اروپا حق دخالت در پرونده قضایی ناوالنی که مساله داخلی روسیه است را ندارند. بروکسل و مسکو بر سر موضوعات مهم بین‌المللی همچون اوکراین، سوریه و لیبی، اختلاف نظر داشته اما در ماه‌های امیدوارند بتوانند در خصوص واکسن روسی «اسپوتنیک وی» همکاری کنند. روسیه ضمن اعلام آمادگی برای همکاری با اروپا از موضوعات فرهنگ، تحقیقات علمی، بهداشت، سلامت، تبادل اطلاعات در خصوص بیماری کووید ۱۹ و مسائل اقلیمی به عنوان موضوعاتی نام می‌برد که می‌تواند محور این همکاری‌ها قرار گیرد.

روابط روسیه با اتحادیه اروپا در دهه گذشته همواره به دلیل اختلافات پرتنش بوده است. اتحادیه اروپا، روسیه را به دلیل اقداماتی چون جاسوسی، حملات سایبری، کمپین خبرهای جعلی و نادرست، دخالت در انتخابات و مسومیت‌های شیمیایی مورد انتقاد شدید قرار داده؛ مسائلی که کرملین دست داشتن در همه آنها را انکار می‌کند. لاوروف وزیر خارجه با انتقاد از مواضع اتحادیه اروپا نسبت به روسیه مدعی است این اتحادیه رفتاری مانند آمریکا دارد و محدودیت‌های فزاینده‌ای در روابط با روسیه اعمال کرده و «شریکی غیرقابل اتکا» است.

هنوز چند ساعت از این دیدار نگذشته بود که مسکو سه دیپلمات‌ آلمان، سوئد و لهستان را به اتهام انجام فعالیت‌های ناسازگار و مغایر با جایگاهشان به عنوان دیپلمات خارجی و شرکت در «تظاهرات غیرقانونی» اخراج کرد. اقدامی که با واکنش اتحادیه اروپا رو به‌رو بود و بورل نیز این تصمیم را به شدت محکوم کرد و خواستار تجدید نظر شد. بزعم مسکو، امریکا در اعتراضاتی که در حمایت از «آلکسی ناوالنی» برگزار می‌شود، مداخله می‌کند. سفارت امریکا در مسکو با صدور «اخطاریه تظاهرات» ضمن ذکر دقیق محل‌های برگزاری گردهمایی اعتراضی در شهر‌های مختلف روسیه به شهروندان خود هشدار داد که از شرکت در این اعتراض‌ها خودداری کنند. روسیه بار‌ها با انتقاد از مداخله‌جویی آشکار واشنگتن در امور داخلی، هدف این مداخلات را ایجاد بی‌ثباتی، افزایش اعتراضات و تشویق مردم این کشور برای برپایی تظاهرات و در نهایت ایجاد زمینه برای شکل‌گیری تحولات مطلوب خود در امور داخلی روسیه می‌داند.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *