استاد گیاه‌شناسی دانشگاه تهران با اشاره به برخی سودجویی‌های سوداگران و مخربان محیط‌زیست، گفت: برداشت سولفات سدیم توسط این افراد از دریاچه میقان اراک به نابودی این تالاب منجر شده است.
به گزارش ایسنا، دکتر حسین آخانی در سخنرانی علمی خود با موضوع «شگفتی‌های بیابان‌های ایران» بیان کرد: دریاچه ارومیه به دلیل شوری فراوان از جمله تالاب‌های بیابانی به‌شمار می‌رود. تالاب‌های بیابانی و شبه بیابانی ایران در خطرترین و آسیب‌پذیرترین زیست بوم‌های دنیا هستند؛ به نحوی که فقط طی ۳دهه اغلب آنها به بی‌رحمانه‌ترین شکل نابود شده‌اند.
وی با اشاره به شتر گردانی در بیابان‌های بدون پوشش گیاهی افزود: وجود گله‌های بزرگ شتر در بیابان‌هایی که هیچ پوشش گیاهی ندارند به نابودی ذخایر ژنتیکی منجر می‌شود. همچنین سفر به مناطق بیابانی با ماشین آفرود از دیگر علل نابودی این بیابان‌هاست که در این‌باره باید چاره‌ای اندیشید.
استاد گیاه‌شناسی دانشگاه تهران تصریح کرد: بیابان‌های ایران محلی برای گذر کاروان مواد مخدر هستند و در سال‌های اخیر تالاب‌های بیابانی به بیابان‌های مرگ تبدیل شده‌اند. زمانی تالاب بختگان در فارس زیباترین و پر آب‌ترین تالاب کشور بود که مرکز تنوع جنس گیاهی سالیکورنیا است؛ اما در سال‌های اخیر این تالاب به بیابان تبدیل شد.
آخانی با اعتقاد به این‌که بیابان‌های ایران جزو کم‌شناخته‌ترین‌های بیابان‌های دنیا هستند، توضیح داد: تحقیقات زیادی درباره بیابان‌های ایران انجام نشده است و متأسفانه کسی حاضر به سرمایه‌گذاری درباره تحقیقات بیابانی نیست، در حالی که ناشناخته‌های بسیاری در بیابان‌های ایران وجود دارند؛ به‌عنوان مثال در ماسه‌زارهای ریگ جن جنگل انبوه ۴ Cطاق دیده شده است. این جنگل‌ها در این سال‌ها به واسطه گردشگری با آفرود در حال نابودی‌اند و هنوز در هیچ کتاب و مقاله علمی در مورد آنها گزارش نشده است.
وی افزود: در جای جای کویر لوت حیات وجود دارد، اما عده‌ای معتقد بودند که در لوت حیاتی نیست؛ حال آنکه در کمال تعجب حیات جانوری به‌رغم نبود حیات گیاهی دیده می‌شود. من در سومین سفر خود به این بیابان به دنبال منبع کربن برای جانوران بیابانی بودم که دریافتم بخش عمده این منبع از خارج لوت تأمین می‌شود.
این گیاه‌شناس گفت: لاشه‌های پرندگانی که از خارج وارد کویر لوت می‌شوند، خوراک روباه شنی می‌شوند و بدین ترتیب این جانور به حیات خود در بیابان ادامه می‌دهد.
همچنین در بیابان لوت، محیط‌های شبه تالابی بی‌نهایت زیبایی به چشم می‌خورد که کمتر کسی در مورد آنها پژوهش کرده است؛ از جمله کوه‌های مریخی در چابهارکه از زیباترین نمونه‌های آن و فاقد هر گونه پوشش گیاهی هستند.
آخانی با اشاره به وجود پستاندارانی چون یوزپلنگ، گورخر ایرانی و روباه شنی در بیابان‌های ایران، خاطرنشان کرد: همچنین طیف وسیعی از خزندگان، جوندگان، عنکبوتیان و حتی تعدادی از پرندگان خاص در بیابان‌های ایران دیده می‌شوند که هر کدام خود را با شرایط بیابانی وفق داده‌اند. بسیاری از شاخه‌های قدیمی مارها و مارمولک‌ها نیز در بیابان‌های ایران دیده می‌شوند؛ به عبارتی بیابان‌های ایران ذخیره‌گاه مهمی از نادرترین خزندگان و پرندگانی نظیر زاغ بور هستند.
وی افزود: براساس نتایج پژوهشی اولیه تیم تحقیقاتی لوت که خودم برنامه‌ریزی کرده بودم، در لوت ۱۶۶گونه بی‌مهره و ۱۶۷گونه مهره‌دار شناسایی شد.
آخانی تأکید کرد: در بیابان‌های ایران متنوع‌ترین و زیباترین گیاهان «ایرانی- تورانی» وجود دارندکه خود را با شرایط سخت سازش داده‌اند و علاوه‌بر آنکه از زیباترین گیاهان دنیا هستند، سازش‌های منحصر به فرد ساختاری و عملکردی در آنها تکامل یافته‌است.
این پژوهشگر زیست‌بوم‌های بیابانی توضیح داد: بیابان‌های ایران جزو داغ‌ترین بیابان‌های جهان هستند و کویرهای ایران به‌ویژه لوت، قطب گرمایی کره زمین به‌شمار می‌روند. تحقیقات بسیار و سنجش از راه دور هم نشان داده است هیچ جای دنیا داغ‌تر از کویر لوت نیست؛ به نحوی که میزان دمای سطح زمین کویر لوت در ۵فروردین‌ماه که با دماسنج لیزری اندازه‌گیری شده، ۷۸.۲سانتی‌گراد بوده است.
وی افزود: کویرهای ایران جزو پرآب‌ترین‌های بیابان‌های جهان نیز هستند. ما در سفر علمی خود در داغ‌ترین نقطه لوت در عمق ۸۰سانتی‌متری به آب رسیدیم. همچنین براساس بررسی کرینسلی از نیروی هوایی آمریکا در مناطق بیابانی ایران در دهه ۶۰، حدود ۶۰چاله بیابانی، تالاب یا دق در ایران مرکزی معرفی شد(چاله بیابانی یا چاله آبگیر براثر سیلاب و جریان آب‌های سفره‌های زیرزمینی ایجاد می‌شود).
