آینده روشن است : مذاکره و معاهده برجام، به یک مسئله مهم تاریخی و بین‌المللی بدل شده که ایران در قلب آن است و قطب اصلی آن محسوب می‌شود. سیدمسعود رضوی

در چندین یادداشت و مطلب تحلیلی، به نکته‌هایی درباره ضرورت فرصت‌جویی مدیران و سیاستمداران کشورمان در شرایط حساس کنونی اشاره کردیم. فرصت‌جویی یعنی درک دقیق مؤلفه‌های داخلی و خارجی برای برخورداری از منافع و امنیت ملّی؛ اما در شرایط حسّاسی مانند زمانه کنونی در خاورمیانه، بهره‌گیری از فرصت‌ها نیازمند تعامل و گاهی تقابل در سطح گسترده‌تری است.

مذاکره و معاهده برجام، به یک مسئله مهم تاریخی و بین‌المللی بدل شده که ایران در قلب آن است و قطب اصلی آن محسوب می‌شود. بازی صحیح و خردمندانه، ایران را در شرایط ژئوپولیتکی مناسب قرار خواهد داد و در حقیقت هژمونی ایران در سه حیطه امنیت میان مدت و بلند مدت، تراز اقتصادی سودآور و پررونق (برای ایران و از مسیر ایران)، و سرانجام تعامل سیاسی و فرهنگی و متناسب بر مبنای اصول فرهنگی و سیاسی منصفانه بر محور سیادت و صیانت ایران، قابل تحقق است. حق ایران و ایرانی در شرایط کنونی، دستیابی به امکانات و بهره‌های اقتصادی مناسب است و این امر می‌تواند به ثبات و بهبود اقتصاد و امنیت تمام کشورهای منطقه تشریک مساعی نماید.

برای روشن کردن موضوع باید یک مثال بزنم، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نفتالی بنت از هنگام آغاز دور جدید مذاکرات وین، فعالیت‌ها و سخنان زیادی انجام داده و گفته، تمام دغدغه‌های او، اطمینان از تداوم تحریم‌ها و تداوم فشار و محاصره علیه کشور ماست. متأسفانه سیاست‌های مبتنی بر حذف و رقابت فرساینده درون جناح‌های سیاسی کشور، سبب شد تا از تحرکات منطقه‌ای غفلت کنیم و به تدریج برخی از دولت‌های همسایه ایران در جوار حساس‌ترین حدود و مرزهای کشور، پیمان‌های مشترک با رژیم اشغالگر بسته و حتی کار را به همکاری نظامی و دعوت از مقامات لشکری و امنیتی و حتی نخست‌وزیر آن رژیم رساندند. به این ترتیب بحران‌های غرب خاورمیانه را به قلب منطقه کشانیدند.

به راستی هراس این کشورها از چیست و از برای کدام چشم‌انداز یا منافع،‌ چنین خود را به در و دیوار می‌کوبند و دستان دشمن دیرین اعراب و مسلمانان را می‌فشارند؟ از جمهوری آذربایجان تا امارات و بحرین، چرا نسبت به بازگشت یا عادی‌سازی روابط ایران و برداشته شدن تحریم‌ها تا این حدّ حساسیت نشان می‌دهند. این موضوع فراتر از دشمنان و رقبای سنّتی ما، در سطح گسترده‌تری هم قابل ملاحظه‌ است. از جمله روسیه و چین که اولی با تعلل در تکمیل پروژه‌های هسته‌ای و عدم معامله مشروع دفاعی در فروش موشکهای اس۳۰۰، و حتی در سکوتی نامناسب در برابر حملات رژیم صهیونیستی در سوریه علیه رزم‌آوران ایرانی، موجب صدمات به نیروهای ایران و مواضع دفاعی ایران در برابردشمنی و حملات آشکار صهیونیست‌ها و معاندان همدست ایشان شده است. فراتر از آنان، تحرک اخیر چینی‌ها در همکاری با سعودی‌هاست و ساخت موشک‌های بالستیک در آن کشور موجب افزایش تنش و تعارض، و برهم خوردن تراز و تعادل طبیعی در منطقه خواهد شد. اگر نام این کار، تضعیف هژمونی ایران و کاهش موقعیت برتر ما نباشد، حتماً استفاده ابزاری از تحریم و مشکلات تحمیل شده ظالمانه به ایران است.

نکته‌ای که باید در همین‌جا متذکر شویم، این است که تمام کشور‌های رقیب یا شریک یا همکار یا دشمن ما در منطقه و جهان، سیاست‌های کلان و خرد خود را یکسره براساس منافع ملی و سود اقتصادی تنظیم کرده‌اند. این پراگماتیسم سیاسی، هیچ تعهدی جز به ملت و منافع خود ندارد، درباره مواضع اخیر چین و همکاری نظامی با عربستان، و نیز رویکردهای کشورهای عربی و ترکیه‌ و شرکای آن باید به تفصیل سخن گفته شود، اما توجه داشته باشیم که تولید ناخالص داخلی ایران، براساس سه مرجع معتبر و اینفوگرافی دقیقی که GDP کشورها را مقایسه و مشخص کرده است، نشان می‌دهد به‌رغم همه مشکلات و آسیب‌های وارده و محاصره اقتصادی و تحریم و ضربات سختی که رقبا و همسایگان به ما وارد کرده و می‌کنند، باز هم تولید ناخالص ملی ایران از ترکیه و عربستان و امارات متحده عربی بیشتر است.

تولید ناخالص ملی به زبان ساده، مجموعه ارزش خدمات و کالاهای تولید شده در یک کشور طی یک سال است. ایران که در چهل سال اخیر همیشه در شرایط اضطرار یا جنگ یا تحریم و مناقشات تحمیلی و فشار مترتب بر آن بوده، و کشورهای دیگر از ترس آمریکا یا به تهدید و تطمیع رقبای ایران، جرأت مراوده و تجارت با ما را نداشته‌اند، باز هم چنان قوّت و ظرفیتی دارد که همچون قلب اقتصاد و قدرت برتر منطقه قد بر می‌افرازد.

به این ترتیب اینک می‌توان دانست که نفتالی بنت و رفقا و شرکای تازه به دوران رسیده او اگر از قدرت نظامی یا اتمی ایران می‌هراسند، قابل درک است اما در واقع آنها از چیز دیگری هراس دارند. می‌دانند که قدرت واقعی ایران جای دیگری است و این رویه و سطح، تنها برای ترویج ایده‌های ایران هراسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. آنان می‌دانند که اگر تحریم‌ها برداشته شود، ایران ظرفیت جهش اقتصادی بزرگی دارد و تنها کشوری است که تمام شرایط را برای ظهور غول اقتصاد و ثروت و تجارت دارد. نه تنها قلب اقتصادی منطقه که قدرتی نوظهور و اثرگذار در حساس‌ترین نقطه جهان که همچون پلی میان شمال و جنوب، و شرق و غرب است که می‌تواند تغییرات بزرگ و پایدار به وجود آورد.

یکشنبه ۵ دی ۱۴۰۰ روزنامه اطلاعات

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *