به گزارش ایرنا، آیین بی بی گرد از یکصد سال قبل تاکنون با هدف احترام به مادربزرگها و گردش آنها در دامان طبیعت همه ساله همزمان با نهمین روز فروردین در منطقه نوغاب گناباد برگزار می شود.
مردم منطقه نوقاب گناباد از دیرباز در چنین روزی مادربزرگها را که به دلیل کهولت سن امکان بیرون رفتن از منازل را ندارند با همکاری یکدیگر برای گردش به دامان طبیعت می برند و از آن زمان این آیین به عنوان بی بی گرد و یا در اصطلاح محلی بی بی گلو معروف است.
یک کارشناس و پژوهشگر میراث فرهنگی و گردشگری گناباد به خبرنگار ایرنا گفت: آیین سنتی بی بی گرد با برنامه های متنوعی مانند کشتی، موسیقی سنتی، رقص محلی چکّ زدن، قصه گویی، شعرخوانی، طناب کشی، پله جستن (پرش طول)، تخم مرغ بازی، کاب دین (کبدی زو)، گوک ور ددنی، جوز بازی، الک دولک، پرتاب سنگ پنج منی، هفت سنگ، ور هم کود و رگ غمبک (یه غل دو غل ) همراه است.
علیرضا شناسایی توزیع نان و شیرینی محلی مختص نوروز و آشهای معروف گناباد مثل آش لخشک، جوشپره و آجیل شور را دیگر رسوم آیین بی بی گرد ذکر کرد.
وی گفت: نوروز در گناباد با مراسم و آیین‌های خاصی همراه است که یکی از این آیین‌ها که قدمت زیادی دارد و هنوز هم در برخی مناطق شهرستان از جمله نوقاب برگزار می‌شود، آیین بی‌بی گَرد یا بی‌بی‌گلو است.
وی اظهار داشت: این آیین در روز نهم نوروز برگزار می‌شود. زنان فامیل یک روز قبل مقدمات این گردش را که تهیه نان و شیرینی محلی فتیر است، فراهم می‌کنند. همچنین آجیل‌ها و تنقلات محلی در حد بضاعت از جمله کشته زردآلو (برگه زردآلو)، تخمه خربزه، تخمه هندوانه، شاهدانه (کِنو)، تخمه آفتابگردان، کشمش، گردو، بادام، خرما و تخم مرغ آب‌پز از خوراکی‌های مختص این روز است.
شناسایی گفت: صبح روز نهم نوروز نوه‌ها به همراه مادر با لباس‌هایی مرتب و تمیز به دیدن مادربزرگ رفته و دست در دست مادربزرگ او را به گردش در طبیعت می‌برند و یک روز کامل را در محلی خاص در طبیعت سپری می‌کنند و در برگزاری این آیین در نوقاب گناباد مردم معمولا به محلی به نام مزار پیرکله می‌روند.
یک پژوهشگر و نویسنده گنابادی هم می گوید: محوریت برگزاری آیین و جشن بی بی گرد با زن‌ها و دختران نوغاب گناباد است ولی نزدیک غروب مردان و جوانان فامیل نیز به همان محل رفته و با فاصله کمی از محل برگزاری آیین بی‌بی‌گلو به بازی‌های محلی از جمله تله جستن که یک نوع پرش طول است، کشتی و غیره می‌پردازند.
ابوالحسن دلشاد نوغابی گفت: هنگام غروب مراسم به پایان رسیده و در بازگشت باقی مانده غذاها از جمله اُماج که یک نوع غذای آیینی است را در دهانه کاریز (مظهر قنات) برای پرندگان و ماهی‌ها می‌ریختند که نشانه اهمیت دادن به حیوانات و حمایت از آن است.
وی اضافه کرد: آیین بی‌بی‌گرد از جمله آیین‌هایی است که به چند دلیل حائز اهمیت است و مهمترین آن ارتباط موثر بین نسل‌ها است چرا که در دوره امروزی ارتباطات موثر بین افراد از جمله مادربزرگها و نوه‌ها، پدر، مادر، فرزندان و اعضای فامیل به نوعی دچار آسیب شده و بسیار کمرنگ است ولی مادربزرگ، فرزندان و نوه‌ها با صمیمیت و الفت یک روز کامل در کنار یکدیگر هستند و از این طریق شکاف و فاصله بین نسل‌ها کاهش می یابد.
محله نوقاب با آثاری همچون مسجد و حمام حاج عبدالله، منزل سعیدیان، درخت سرو کهنسال و مزار پیرکله یکی از نقاط کهن شهرستان گناباد محسوب می شود.
از مجموع ۲۵۰ اثر تاریخی شناسایی شده در گناباد ۱۴۸ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است که در این میان قنات قصبه به عنوان تنها اثر ثبت شده خراسان رضوی در فهرست آثار جهانی یونسکو از جایگاه خاصی برخوردار است و از مجموع آثار تاریخی و گردشگری گناباد ۶۰ اثر سابقه چند هزار ساله دارد.
۱۲ آیین سنتی گناباد هم در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
چهار موزه باستانشناسی، مردمشناسی، آب و موزه روستایی زعفران در گناباد برای بازدید علاقه مندان دایر است.
مرکز شهرستان ۹۳ هزار نفری گناباد در فاصله ۲۸۷ کیلومتری جنوب مشهد واقع است.
