استان تهران که بیش از ۱۸ درصد از جمعیت کشور را در خود جای داده، ظرف ۱۰ ماهه گذشته بارش درخور توجهی نداشته است و یکی از خشک ترین دوره های خود را در ۵۴ سال گذشته سپری می کند.
به گزارش خبرنگارما، مدیران حوزه آب وزارت نیرو دیروز در یک نشست توجیحی با خبرنگاران، ابعاد نگران کننده بحران خشکسالی اخیر را تشریح کردند و از مردم خواستند صرفه جویی در مصرف آب را جدی بگیرند تا در ماه های پیش رو با تشدید بحران روبرو نشویم.
دکتر محمدرضا کاویانپور رئیس موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو در این نشست ضمن اعلام این مطلب که روند تغییرات اقلیمی میانگین دمای ایران را ۵ر۱ درجه نسبت به نیم قرن گذشته بالا برده گفت: این افزایش دما ۲ برابر میانگین تغییرات دمایی در سایر نقاط دنیاست و سرعت تبخیر آب در کشور را به شدت افزایش داده است.
وی ادامه داد: تغییرات اقلیمی همچنین رژیم بارشی کشور را عوض کرده و میانگین بارش های بهاره ایران که نقش مؤثری در عبور فصول کم بارش دارد را به نحو چشمگیری کاهش داده است.
به عنوان نمونه میانگین بارش های بهار امسال در تداوم نزول سه سال گذشته ۱۳ درصد کاهش یافت. از سوی دیگر اکنون بسیاری از حوزه های پربارش که عموماً در مناطق غربی و شمالی کشور واقع شده اند، با افت شدید بارندگی روبرو هستند. استان های ایلام، کرمانشاه، لرستان، همدان، کردستان، قزوین و نوار ساحلی دریای خزر که قبلا جزو مناطق پربارش کشور قلمداد می شدند، اکنون با کاهش شدید میانگین بارش های جوی روبرو هستند و متوسط بارندگی سال آبی گذشته نسبت به دوره قبل حداقل ۵۶ میلی متر کاهش یافته است.
رئیس موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو با استناد به آمار دقیق اعلام کرد در ۱۵ سال گذشته ۱۴ سال با افت شدید بارش ها روبرو بوده ایم و در سال آبی جاری هم که از اول مهر آغاز شده است، علاوه بر آنکه میانگین دمای کشور نسبت به پارسال ۸ر۱ درجه بالا رفته، در تمامی مناطق پربارش کشور با افت قابل ملاحظه بارندگی روبرو بوده ایم.
وی گفت: اکنون از ۶۰۷ دشت کشور ۱۲۷ دشت به دلیل فقر بارش های جوی در مرحله قرمز و فوق بحران، ۲۳۶ دشت در مرحله نارنجی و بحرانی و ۳۱ دشت در مرحله زرد و نگران کننده قرار دارند و به دلیل برداشت های بی رویه از منابع زیرزمینی با تشدید بحران فرونشست روبرو هستند. سخنگوی صنعت آب کشور هم در این نشست توجیحی اعلام کرد: سال آبی جاری در ۴۵ روز گذشته با ۱۰ درصد افت بارش نسبت به پارسال و ۴۰ درصد کاهش نسبت به دوره ۵۴ ساله قبل مواجه شده که هرگز شروع خوبی برای یک سال آبی نیست.
به گفته فیروز قاسم زاده، در این مدت میزان ورودی آب به سدهای کشور ۱۰ درصد نسبت به پارسال و ۳۰ درصد نسبت به میانگین ۵ سال قبل کاهش یافت و به تبع آن حجم خروجی آب از سدهای کشور نسبت به پارسال ۱۳ درصد و نسبت به ۵ سال قبل ۲۵ درصد کمتر شده است.
وی افزود: تغییرات اقلیمی و کاهش بارش های جوی در چندسال اخیر سرعت مهاجرت جمعیت از جلگه پرآب خوزستان به استان های شمالی را افزایش داده و الگوی جمعیتی این منطقه را تغییر داده است.سخنگوی صنعت آب گفت: برای عبور از بحران خشکسالی به ویژه در مناطق خشک فلات مرکزی و شرقی ایران به استفاده از آبهای غیرمتعارف در بخش صنعتی و کشاورزی روی آورده ایم و مطالعات ارزشگذاری استخراج و تصفیه آب های ژرف در سیستان و بلوچستان آغاز شده است. با این وجود همچنان برای مدیریت منابع و مصارف آبی به صرفه جویی در مصرف آب از سوی مردم نیازمندیم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران هم در این جلسه ضمن هشدار نسبت به تبعات مصرف آب با روند قبلی از مردم خواست که حتماً صرفه جویی را جدی بگیرند. به گفته محمدرضا بختیاری، تهران در بدترین شرایط دمایی و اقلیمی سال های قبل قرار دارد و میانگین دمای این استان نسبت به پارسال ۲ر۲ درجه افزایش یافته است.وی گفت: از بهمن پارسال در سطح استان تهران حداکثر ۵ میلی متر بارندگی مؤثر داشته ایم که بسیار ناچیز است. تمامی سیلاب های بهار امسال هم در محدوده خارج از حوزه آبریز سدها رخ داد که هیچ منفعتی برای منابع آبی استان نداشت.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران ادامه داد: از اسفند ۱۳۹۸ همزمان با شیوع ویروس کرونا مصرف آب در استان تهران روزانه ۲۰ تا ۲۵ درصد بالا رفته به گونه ای که در تابستان ۱۳۹۹ رکورد مصرف لحظه ای آب در استان تهران با عبور از ۶۰ هزار لیتر در ثانیه به حدنصابی بی سابقه رسید. اکنون هم با وجود شروع پاییز، مردم استان تهران همانند تابستان امسال آب مصرف می کنند و از مصرف آنها کاسته نشده است.
وی گفت: دیروز (شنبه) مصرف آب مردم استان تهران به ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار متر مکعب رسید و در پیک لحظه ای حدود ۴۲ هزار مترمکعب در ثانیه بود. این رقم تقریبا برابر با مصرف تابستانه استان تهران است.
بختیاری ادامه داد: در حالی که مصرف آب شرب حدود ۵ تا ۷ درصد کل مصرف آب درسایر استان ها را شامل می شود، این رقم در استان تهران تقریبا برابر با مصرف بخش کشاورزی و حدود ۵۰ درصد از کل مصرف آب استان است.وی با گلایه از ۱۰ درصد ساکنان استان تهران که بسیار بیشتر از الگوی تعیین شده آب مصرف می کنند، گفت: این عده با این توجیه که هرچقدر مصرف کنیم، بهای آن را می پردازیم، به سایر مردم که الگو مصرف را رعایت می کنند، ظلم کرده و منابع آبی همه را هدر می دهند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با تاکید بر اینکه بنا داریم با مشترکان بد مصرف بطور جدی برخورد کرده و جریان آب آنها را قطع کنیم، افزود: اکنون فشار آب در اغلب مناطق تهران تنظیم شده و نمی‌توان گفت که کاهش فشار اتفاق افتاده و باتوجه به اینکه در برخی از مناطق تهران فشار آب بسیار زیاد بود، این فشار را تنظیم کرده و به حالت معقول رساندیم تا جایی که طبقات سوم و چهارم هم آب داشته باشند.
وی افزود: مکان‌هایی که دچار مشکل شده‌اند، می‌توانند با سامانه ۱۲۲ تماس بگیرند و به محض اینکه تعداد تماس ها از یک منطقه افزایش یابد، همکاران ما برای رفع مشکل وارد عمل می‌شوند. نکته قابل توجه این است که حدود ۴۰ درصد تماس ها ناشی از کاهش فشار مربوط به بروز مشکل در سیستم لوله‌کشی واحد یا گرفتگی پشت کنتور است، ولی مواردی را که مشکل از شبکه باشد در سریع‌ترین زمان ممکن برطرف می‌کنیم.
به موازات این جلسه، مهندس ملکوتی مدیر بهره برداری از تاسیسات آبفای استان تهران هم در یک نشست دیگر گفت: برای مدیریت و کاهش الگوی مصرف، ناگزیر به اعمال محدودیت برای مشترکینی هستیم که بالاتر از الگوی مصرف، آب مصرف می‌کنند.
به گفته وی، حجم ذخایر سدهای تهران هم اینک یک میلیون و ۳۰ هزار متر مکعب است که باحالت مطلوب حدود ۳۷۰ هزار متر مکعب فاصله دارد.
بر اساس گزارشی از وزارت نیرو، الگوی مصرف ماهانه آب در تهران ۱۴ متر مکعب برای هر خانوار (حدود سه‌و‌نیم نفر) تعیین شده است، اما این عدد هم‌اکنون حدود ۲۲۰ لیتر است که ۸۰ لیتر بیش از الگوست.
بررسی روند مصرف آب نیمه نخست امسال در استان تهران نشان می‌دهد که تنها ۳۷ درصد خانوارهای تهرانی الگوی مصرف آب را رعایت می‌کنند و سایر مصرف‌کنندگان در گروه‌های «پرمصرف» و «بد‌مصرف» قرار داشته‌اند.
بر اساس این آمار ۵۹ درصد مشترکان پرمصرف‌اند و مصرف ۱۴ تا ۲۸ مترمکعب یعنی تا دو برابر الگو داشته‌اند و چهار درصد مشترکان هم اساساً بد‌مصرف به شمار می‌روند و مصرف آب شرب آنها از ۲۸ مترمکعب در ماه فراتر رفته است که بنابر آمارها، این دسته از مشترکان به تنهایی ۱۰ درصد از کل آب شرب بخش خانگی تهران را مصرف می‌کنند.یکشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۱
