هرجا نوروز هست، آنجا ایرانشهر است

نوروز پیر یگانه‌ای است که ایرانیان او را در تیره‌ترین شب‌های میهنشان نیز پاس داشته‌اند و با آن نه‌تنها شادی نو را به خانه‌هایشان آورده‌اند، که به نبرد دشمنانِ تاریخ و فرهنگ و هویت ملی‌شان نیز رفته‌اند.
آن‌هنگام‌که نوروز را ارج می‌نهیم، خویشتن را از فراز سال‌ها، دهه‌ها، سده‌ها و هزاره‌ها در کنار نیاکانمان می‌یابیم که نوروز را در شادترین و غم‌بارترین روزهای این کهنْ‌دیار گرامی ‌داشته‌اند. تو گویی که در این هنگام، تاریخ را به چشم‌برهم‌زدنی درمی‌نوردیم و حضور خود را در همۀ این سال‌ها و حضور نیاکان را در این سال کنار خویشتن می‌یابیم.

نوروزْ بزرگ‌ترین جشن ایرانیان است و بیراه نیست اگر او را شناسنامۀ ایرانشهریان بدانیم و بگوییم هرجا نوروز هست، آنجا ایرانشهر است.
بزرگی نوروز در این است که، واژگونۀ کریسمس و آیین‌های دگر، نه جشنی دینی یا سیاسی یا جلوه‌گاه پاسداشت یک پیشوای مذهبی و اجتماعی است که ریشه در ماورای طبیعت داشته‌باشد، که در پیوندی سرراست با گیتی و آدمی است. ازاین‌روست که ایرانیان از هر دین، مرام و مسلک و تیره و تباری آن را با جان‌ودل درطولِ هزاران سال پاس داشته‌اند.

نوروز

جشن نوروز در فرهنگ ایرانشهری جشن نوزایی زمان و سالگرد آفرینش انسان است و همچنین ازآنجاکه نوروز نمادی از بیداریِ گیتی و ازسرگرفتن زندگی پس از خوابی زمستانی است، جشن فْرَوَهَر‌ها (روان پهلوانان و نیکان) نیز به‌شمارمی‌آید. فروهرانی که به‌سویِ زمین رهسپار می‌شوند و به خان‌ومانِ خویش فرود می‌آیند تا از دیدار خانوادۀ خویش شادکام گردند؛ خانواده‌ای که شادمان است و با جامه‌های نو و خوراک‌های نوروزی و خانۀ پاکیزه‌ و آراسته پذیرای آنان است و اگر چنین نباشد، اندوهگین، سرای خویش را ترک می‌گویند و رهسپار جهان مینوی می‌شوند.

نوروز، این پیر کهن که دست تاریخ به دامان او نمی‌رسد و او را باید در اسطوره‌ها جست، داستان پیدایشش را چنین برایمان از زبان فرزانۀ توس بازمی‌گوید:
به جمشید بر گوهر افشاندند | مر آن روز را روز نو خواندند
سر سال نو هرمز فَرْوَدین | برآسوده از رنج تن، دل ز کین
بزرگان به شادی بیاراستند | می و جام و رامشگران خواستند
چنین جشن فرخ از آن روزگار | به ما مانْد از آن خسروان یادگار
فردوسی بزرگ

پیر ما می‌گوید: شاید ازاین‌رو باشد که فرزندانم، پس‌از تازش اسلام، پارسه را، که جایگاه برگزاری جشن‌ها‌ و آیین‌های ویژۀ من و برادرم مهرگان است، تخت‌جمشید نام داده اند

دل جهان است ایرانشهر