ایستادگی جو بایدن، رییسجمهور امریکا در برابر خواستههای نسل جوان حزب دموکرات مبنی بر تغییر رفتار با اسراییل و حمایت از فلسطینیان باعث شده تا ترقیخواهان بیش از همیشه به انتقاد از سیاست خارجی کاخ سفید بپردازند. تیم رسانهای کاخ سفید برای مقابله با این فشارها اطلاعاتی را از آخرین تماس جو بایدن و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسراییل به رسانهها درز داده که بر اساس آنها دو مقام آگاه مدعی شدهاند رفتار رییسجمهور امریکا با نتانیاهو بسیار تندتر از چیزی بود که در گزارش کاخ سفید از تماس منتشر شد و بایدن به رغم حمایت از اسراییل در انظار عمومی، در گفتوگوهای خصوصی رویکردی بسیار سرسختانهتر با اسراییلیها دارد. نیویورکتایمز در این باره نوشته است: رییسجمهور امریکا همچنان به سیاست حمایت از اسراییل در انظار عمومی پایبند است اما در گفتوگوهای خصوصی میان واشنگتن و اسراییل وضعیت متفاوتی حاکم است. به گفته دو مقام آگاه، در تماسی که دوشنبهشب به وقت محلی میان بایدن و نتانیاهو برقرار شد و گزارش آن از سوی کاخ سفید در اختیار رسانهها قرار گرفت، رییسجمهور امریکا به نخستوزیر اسراییل گفته «تنها مدت کوتاهی قادر است از انتقادات فزاینده در خصوص حملات علیه غزه جلوگیری کند.» این مقامهای آگاه گفتهاند گفتوگویی که میان بایدن و نتانیاهو اتفاق افتاده لحن بسیار قویتری نسبت به خلاصهای که از این تماس از سوی کاخ سفید منتشر شده داشته است.
انتشار این گزارش هم باعث نشد از حجم انتقادات نسبت به جو بایدن و سیاست او در قبال اسراییل کاسته شود. تعدادی از کارشناسان حوزه خاورمیانه و برخی دیپلماتهای سابق امریکایی معتقدند دلیل وضعیت فعلی و سیاست ناکارآمد واشنگتن در قبال تلآویو این است که محاسبات بایدن بر مبنای دوره متفاوتی از روابط امریکا و اسراییل – که در آن تهدیدها علیه اسراییل جدیتر بودند و حمایت از فلسطین توجیه سیاسی کمتری داشت – صورت گرفته و به همین دلیل سیاستهای طراحی شده بر اساس این محاسبات نمیتوانند کارآمد باشند.
مارتین ایندیک، سفیر پیشین ایالات متحده در اسراییل معتقد است بایدن تاکنون تلاش داشته تا از روابط خصوصی خودش و نتانیاهو برای ترغیب نخست وزیر اسراییل به متوقف کردن حملات در غزه استفاده کند. به گفته او، باید از طریق حمایت علنی از نتانیاهو و تکرار این موضع که اسراییل حق دارد از خود دفاع کند به هدف خود دست یابد اما تاکنون موفق به چنین کاری نشده و زمان آن رسیده که خیلی صریح به نخستوزیر اسراییل بگوید زمان جمع کردن بحران فرا رسیده است.
سفر میشیگان و انتقادهای فزاینده
جو بایدن روز سهشنبه به وقت محلی تصمیم گرفت سفری به میشیگان داشته باشد تا در بازدیدی از کارخانه تولید ماشینهای برقی فورد و دقیقا در میانه یک بحران انسانی به معرفی برنامه ویژه دولتش در حوزه زیرساختها بپردازد؛ سفری با موضوع اقتصادی آن هم به ایالتی که بیشترین جمعیت مهاجران عرب را در خود جای داده و فلسطینیان زیادی در آنجا ساکنند.
طی این سفر رییسجمهور امریکا با درخواست دست کم یک عضو کنگره روبهرو شد که از او میخواست دیدارهایی را با گروههایی از شهروندان عرب – امریکایی داشته باشد. بر اساس گزارش روزنامه واشنگتن پست، دلیل طرح چنین درخواستی این بود که برخی مناطق میشیگان که بایدن قصد بازدید از آنها را داشت جمعیتی بالغ بر ۹۰ درصد عرب – امریکایی دارند. با این وجود کاخ سفید به رسانهها گفته چنین دیدارهایی برگزار نشده و قصدی هم برای برگزاری آنها وجود ندارد. این موضوع بار دیگر باعث شد تا سیاستهای دولت بایدن در قبال موضوع اسراییل و فلسطین در معرض انتقادات قرار بگیرد.
رشیده طلیب، نماینده مسلمان میشیگان در مجلس نمایندگان از جمله کسانی بود که انتقادات زیادی نسبت به سیاست دولت بایدن در قبال اسراییل داشت. او روز سهشنبه به وقت محلی توانست به محض ورود بایدن به شهر دیترویت دیداری با او داشته باشد. فایننشال تایمز در گزارشی پیرامون این دیدار نوشته که دو طرف «دقایقی کوتاه» با یکدیگر به گفتوگو پرداختند و ساعاتی بعد بایدن در سخنرانی عمومی خود به تمجید از رشیده طلیب پرداخت. بایدن در سخنانی در کارخانه فورد گفت: «میخواهم به تو بگویم من از هوش و ذکاوتت و شور و اشتیاقت خوشم میآید و از اینکه به انسانهای دیگر توجه میکنی خوشم میآید. این حرف را از ته قلبم میزنم.» او افزود: «از خدا میخواهم مادربزرگت و خانوادهات خوب باشند. قول میدهم هر کاری که میخواهی درباره سلامت خانوادهات در کرانه باختری بکنم. تو یک جنگجو هستی از تو سپاسگزارم.»
سیاستی که نتیجهای نداشت
به گزارش «اعتماد»، فارغ از اینکه دولت بایدن در خصوص روایتهایی که از لحن متفاوت رییسجمهور امریکا در تماس تلفنی با نخستوزیر اسراییل منتشر میکند صادق است یا این ادعاها به منظور کاهش فشارها بر دولت مطرح میشود، سیاست دولت بایدن در قبال اسراییل هرچه که بوده نتیجهای در پی نداشته و تلآویو همچنان به حملات خشن خود علیه مردم غزه ادامه میدهد. چنین وضعیتی نشان میدهد دولت امریکا اگر خواهان اثرگذاری جدی بر وضعیت موجود درگیریها میان اسراییل و فلسطین است، باید سیاست شکست خورده پیشین را با سیاستی جدید جایگزین کند. با این حال شواهد نشان میدهد دست کم در مقطع زمانی کنونی دولت بایدن تصمیمی برای تجدیدنظر ندارد.
رسانهها گزارش دادهاند با فشار امریکا و همراهی برخی کشورهای اروپایی شورای امنیت سازمان ملل سهشنبه در چهارمین نشست خود درباره فلسطین از آغاز درگیریها در اراضی فلسطینی، نتوانست موضع واحدی اتخاذ کند. نماینده دایم چین در سازمان ملل در جلسهای که چهارمین نشست شورای امنیت از زمان آغاز درگیریها در نوار غزه بود، گفت که این شورا نتوانست موضع واحدی درباره مناقشه فلسطین و اسراییل اتخاذ کند. او که ریاست جلسات این شورا در ماه جاری را برعهده دارد، در صفحه توییتر خود نوشت هنوز زمان رایگیری اعضای شورای امنیت بر یک مصوبه واحد درباره فلسطین فرا نرسیده است گرچه موضع اکثریت قاطع روشن است. او اضافه کرد از اعضای شورای امنیت میخواهد «تا برای دستیابی به آتش بس و حمایت از غیرنظامیان تلاشهایشان را بیشتر کنند.»
پیش از این، ریاض منصور، سفیر فلسطین در سازمان ملل متحد ناتوانی شورای امنیت در صدور قطعنامه درباره وقایع فعلی یا صدور بیانیهای برای پایان دادن به تجاوزات رژیم صهیونیستی به غزه را «ننگ آور» دانست. این دیپلمات فلسطینی با اشاره به ایالات متحده که بیش از چند بار مانع صدور بیانیه در جلسات شورای امنیت شده گفت که شورای امنیت نقش خود را ایفا نکرد و نتوانست از تنها «یک کشور» چشم پوشی کند.
بن رودز، معاون مشاور امنیت ملی باراک اوباما رییسجمهور سابق ایالات متحده در خصوص سیاست دولت بایدن معتقد است این سیاست تاثیری منفی روی وجهه امریکا میگذارد. به گفته او مردم میپرسند نگاه کنید کدام کشور به جای درخواست آتش بس به صورت یکجانبه بر حق اسراییل تاکید میکند.
کاخ سفید در خصوص آخرین تحولات در این خصوص عصر روز چهارشنبه خبر داد که جو بایدن در گفتوگویی دیگر با بنیامین نتانیاهو به او گفته که میخواهد در سریعترین زمان ممکن شاهد «کاهش جدی تنشها» و آتش بس میان حماس و اسراییل باشد.