حاج امین معروف به امین التجار دیارمان را که نماد صداقت و امانت است بیشتر بشناسیم (۱)
(( بنام خدا))
باسپاس ازخداوند مهربان که توانسته ایم در جهت شناخت تاریخی و معرفی مشاهیر دیارمان شهرستان تربت حیدریه قدمهای خوبی را برداشته ، همچنین در افزایش آگاهی عموم مردم دیارمان حرکتی را آغاز نمائیم. جا دارد در اینجا از همشهری گرانقدر جناب آقای دکتر محمد حسن ابریشمی محقق و نویسنده برجسته تاریخ کشاورزی ایران که سالیان زیادی در جهت ارتقا شناخت تاریخی، فلاحتی ، اجتماعی و فرهنگی ایران و دیارمان تربت حیدریه تلاشهای سود مندی را داشته اند، قدرشناسی نموده واز اینکه باپیگیری های مستمر و ایجاد انگیزه و تشویق عموم همشهریان وفرهیختگان دیارمان در جهت درج مطالب بصورت مکتوب و همچنین جمع آوری کلیه مطالب تاریخی ،فرهنگی نقش موءثری داشته اند سپاسگزلری نمایم .لازم به یاد آوریست که آشنایی اینجانب با آقای دکتر محمد حسن ابریشمی از سال ۱۳۷۰ در جامعه تربتیهای مقیم تهران میباشد واز آنزمان تاکنون از نزدیک شاهد تلاشها و مساعدت های به ثمر رسیده ایشانافتخار داشته ( ازجمله در شروع و انتشار ۱۲ مجله روح القدس ارگان جامعه تربتیهای مقیم تهران ، پیک تربت و کتاب دیار وهمدیاران شناخت تاریخی شهرستان تربت حیدریه ) و همیشه قدر شناس باشم .با عنایت به گسترش این اندیشه پاک و سازنده در جهت نشرو ثبت وقایع تاریخی و توزیع ان برای عموم همشهریان تلاشهای این همشهری گرانقدر جواب داده بطوریکه سال گذشته شاهد معرفی استاد محمود و علی اکبر شهابی از سوی جناب آقای محمد حیدر خزاعی که از نویسندگان فعال دیارمان هستند باشیم .و مطالب مربوطه در همین سایت درج گردیده که برای عموم همشهریان قابل بهره برداری میباشد .اینک باردیگر شاهد تلاشهای موثر جناب آقای مهندس خلیل امینیان که از کارشناسان کارآمد بازنشسته صنعت نفت کشورمان هستند و سالیان سال در صنعت پالایش نفت فعال بوده ودر اغلب راه اندازی پا لایشگاهای کشور نقش موثری داشته و اخیرا” هم رئیس کوهنوردی بازنشستگان و پیشکسوتان کانون صعنت نفت تهران میباشند باشیم ایشان که از نوادگان خواهری جناب روانشادحاج امین معروف به امین التجار تربتی هستند در معرفی این شخصیت تاریخی و فرهنگی دیارمان زحمات فراوانی را متحمل شده و بدلیل ارتباط فامیلی و خانوادگی توانسته اند گوشه های از زندگی و شخصیت تاریخی این چهره مردمی شهرستان تربت حیدریه که نماد صداقت و امانتداری است تهیه نمایند. ضمن تشکر از این همشهری فهیم که در تهیه این مطالب قبول زحمت نموده اند از کلیه همشهریان و همه کسانی که هرنوع اطلاعات و خاطره ای از این شخصیت تاریخی وطن مالوفمان دارند تقاضا میشود پیشنهاد و نظرات خود را به آدرس و تلفن همراه آقای مهندس خلیل امینیان که در ذیل درج گردیده است ارسال فرمایند کاظم خطیبی
((زندگینامه مرحوم حاج میرزا علی اکبر امین التجار تربتی ))حاج عباس هراتی از تجار زمان قاجار یه در تربت حیدریه سکنا داشت و پسر ایشان حاج غلامعلی هراتی هروی (پدر حاج امین )از تجار معروف انزمان بودند که نام ایشان در کتاب سفرنامه عبدالرحمان خان پادشاه افغانستان ذکر شده و عبد الرحمان خان بعلت مسائل حکومتی در انجا سفری به تربت حیدریه مینمایدو حاج غلامعلی هراتی پدر حاج امین منزل و تمام زندگی را در اخیار ایشان میگذارد و چهل روز پذیرایی کامل از اینها میکند و عبدالرحمن خان پس از تجدید قوا به افغانستان میرود و هرساله به پاس خدمات حاج غلامعلی هراتی هدایایی برای ایشان ارسال میکرده .حاج امین فردی تحصیل کرده و با ارده ای بود در زمان ناصرالدین شاه منشی حاج محمد رضا لاری بود که ایشان از شهرستان یزد به تربت حیدریه مهاجرت کرده ودر انجا مقیم گردید . موقع مشرف شدن به مکه تمام ثروتشان را به حاج امین صلح مینماید ودر سند قید میکند که این ثروت در اختیار ایشان باشد و طبق وقفنامه داده شده عمل کند و مختارند پس از فوت اینجانب تولیت را به هرشخص که صلاح بدانند تفویض نمایند ( جون مرحوم حاج محمد رضا لاری فرزندی نداشته است .از وقفیات حاج لاری کاروانسرای اودر خیابان روحبخش مقابل کار.وانسرای بایگیها در پشت بارو و خندق شهر قرار داشته صفا ء السطنه در سال ۱۲۵۷ خورشیدی از آن در خاطراتش یاد میکند و میدان رباط در جنوب شرقی تربت حیدریه که انزمان بیابان بوده ود حال حاضر به میدان رباط معروف میباشد از ساخته های ایشان است . فوت حاج محمد رضا لاری مصادف میشود با تولد اولین فرزند حاج امین که ایشان نام محمد رضا را به فرزندش میدهد که نام محمد رضا لاری را زنده نگهدارد .ارامگاه حاج محمد رضا لاری در ضلع شمالی میدان رباط در حاشیه جنوبی خیابان سنگ فرش واقع شده تاریخ سنگ قبر باربراست با رییع اول ۱۳۰۸بربر با ۱۲۶۵ خورشیدی و نشان میدهد .در وقفنامه قید شده مسافرینی که از یزد به مشهد برای زیارت میروند در این رباط پذیرایی شوند در جهار گوشه این رباط ۴ اصطبل بزرگ برای نگهداری چهارپایان و دورتادور آن غرفه هایی برای استراحت مسافران در نظر گرفته شده بود .حاج امین در زمان قاجار یه در محل ویرانه های مسجد اسحاق خان مدرسه ای آبرومند با حجره ودر گاههای زیاد و صحن وسیع و حوض بزرگ بنا نمود که بمد رسه حاج امین شهرت یافت دسته های عزاداری در ماه محرم از چهار محله شهر در این مدرسه تجمع میکردند در ضمن بسیاری از روحانیان و علمای بزرگ تربت حیدریه در مدرسه حاج امین تلمذ و یا تدریس میکردند و عده ای از انها پس از کسب مدارج علمی و دینی بالاتر در مشهد و قم و نجف به تربت حیدریه باز میگشتند .بطوریکه در خاطرات افضل الملک از رجال عهد قاجار یه نوشته شده ساختمان رباط سفید –رباط سنگ- کسکک – وپل کسکک و خانه و کاروانسرایی در تربت حیدریه از کارهای ایشان است . یکی دیگر از منازل ایشان در باغسلطانی کوچه کنسولگری مدتی در اجاره کنسولگری شوروی سابق بوده .کلاته امینی در چند کیلومتری تربت حیدریه در زمان قاجاریه ساخته شده که دارای ساختمان و استخرو مزرعه و باغی که چشم ای هم انرا ابیاری میکرد از کارهای ایشان است که به کلاته امینی معروف بود .در ضمن بخاطر صداقت ، درستی و امانت داری که مرحوم حاج امین داشتند مورد توجه تجار تربت حیدریه و مشهد بودند و انها لقب امین التجار را به ایشان دادند
منابع جمع آوری اطلاعات عبارتند از ۱- حاجیه فاطمه خانم امینی ( خانم آغا) دختر حاجی امین ۲- آقای حاج مصطفی امینی ( نوه ایشان )۳- کتاب دیارو همدیاران اثر جناب آقای دکتر محمد حسن ابریشمی ۴- کتابخانه و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ۵- سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران تهیه و تنظم خلیل امینیان نوه خواهری مرحوم حاج امین و فرزند مرحوم حاج محمد امینیان و داماد نوه دختری ایشان EMAIL: KHALIL-AMINIAN@YAHOO.COMMOBIL NOMBER ; 09126055679
باسپاس ازخداوند مهربان که توانسته ایم در جهت شناخت تاریخی و معرفی مشاهیر دیارمان شهرستان تربت حیدریه قدمهای خوبی را برداشته ، همچنین در افزایش آگاهی عموم مردم دیارمان حرکتی را آغاز نمائیم آقای مهندس خلیل امینیان که از نوادگان خواهری جناب روانشادحاج امین معروف به امین التجار تربتی هستند در معرفی این شخصیت تاریخی و فرهنگی دیارمان زحمات فراوانی را متحمل شده و بدلیل ارتباط فامیلی و خانوادگی توانسته اند گوشه هایی از زندگی و شخصیت تاریخی این چهره مردمی شهرستان تربت حیدریه که نماد صداقت و امانتداری است تهیه نمایند.
حاج عباس هراتی از تجار زمان قاجار یه در تربت حیدریه سکنا داشت و پسر ایشان حاج غلامعلی هراتی هروی (پدر حاج امین )از تجار معروف انزمان بودند که نام ایشان در کتاب سفرنامه عبدالرحمان خان پادشاه افغانستان ذکر شده و عبد الرحمان خان بعلت مسائل حکومتی در انجا سفری به تربت حیدریه مینمایدو حاج غلامعلی هراتی پدر حاج امین منزل و تمام زندگی را در اخیار ایشان میگذارد