معاون فرهنگی قوه قضائیه: می‌توان از فقهای شورای نگهبان هم مچ‌گیری کرد
سازوکار شفافی وجود ندارد
معاون فرهنگی قوه قضائیه افزود: «امام در جایی می‌فرمایند هر کسی خود را ذی‌صلاح تشخیص می‌دهد، باید به میدان بیاید، از این جهت که افراد ذی‌صلاح زیادی وجود داشته باشند و به این میدان بیایند باید خشنود شویم که به فرمان امامشان عمل کرده‌اند، هرچند ممکن است بعضی‌ها اعتراضاتی به کثرت نامزدها داشته باشند، منتها اعتراض آنها ناظر به افراد بی‌صلاحیت است، ما نباید به خاطر چند فرد بی‌صلاحیت با مجموعه افراد باصلاحیت برخورد کنیم که آن خواسته ما محقق نشود». او درباره شرایط خبرگان نیز خاطرنشان کرد: «بیشتر روی نحوه فهم شرایط و چگونگی پیگیری شرایط و تشخیص آن باید بحث شود وگرنه هرچه راجع به الفاظ بحث کنیم و آنها را جابه‌جا کنیم، باز وقتی که ما سازوکارهای تثبیت‌شده شفاف و موردوفاق اهل فن برای تشخیص نداشته باشیم، مشکلات حل نخواهد شد». صادقی تصریح کرد: «الان در وضعی هستیم که سازوکارهای تثبیت‌شده شفاف موردوفاقی که اهل فن و استادان حوزه‌ای که جزء خبرگان هستند و بر این وفاق دارند، وجود ندارد. هر دوره هم بر حسب فهم و سلایق شورای نگهبان، این سازوکارها تغییر می‌کند. چون کار به دست آنهاست و تشخیص به دست آنها سپرده شده است. در دوره‌هایی می‌آیند مشابه امتحان سطح امتحان می‌گیرند و در دوره‌های دیگری به طور دیگری عمل می‌کنند، گاهی مسئله دادند که فرد حل کند، اجتهادش را بفهمند در حد یک مسئله فقهی به اثبات برسانند، شیوه‌های مختلفی وجود دارد چرا این شیوه‌ها را تنظیم و تثبیت و اعلام نکنیم؟ چرا شفاف‌سازی نکنیم؟ چرا موجب پدیدآمدن اعتراضاتی شویم؟ خیلی افراد و موجهان زیادی هستند که به دلایل مختلف لب به اعتراض نمی‌گشایند. این نکته مهمی است که باید به آن توجه کنیم».
برخی افراد منسوب به رهبری، به دلیل نبود فرایند شفاف، وارد انتخابات خبرگان نمی‌شوند
معاون فرهنگی قوه قضائیه با بیان اینکه در وضعیتی که برای تشخیص صلاحیت افراد برای خبرگان، الان امتحانات برگزار می‌شود، بعضی از افراد ذی‌صلاح را به طور ناگفته حذف می‌کنیم، گفت: «عده‌ای می‌آیند اقدام می‌کنند و بعد هم توسط مقام تشخیص، حذف می‌شوند ولی خیلی‌ها هم هستند که اصلا اقدام نمی‌کنند و پرهیز می‌کنند، من منسوباتی از رهبر معظم انقلاب سراغ دارم که به دلیل و دلایل مشابه نسبت به ورود به این عرصه پرهیز کرده‌اند. چرا؟ چون آن فرایند شفاف، تثبیت‌شده و قابل‌اعتماد نیست، وقتی این موضوع به سلایق افراد واگذار شود، اعتماد سلب می‌شود؛ این یک امر طبیعی است، من اصلا بحث سیاسی نمی‌کنم، بحث فنی مقام تشخیص را عرض می‌کنم». صادقی با مقایسه تشخیص اعضای هیأت علمی با تشخیص خبرگان یادآور شد: «ما معمولا در مقام تشخیص توانمندی فردی که می‌خواهد هیأت علمی شود، مصاحبه می‌گیریم، می‌گوییم باید بگذارید توانمندی‌هایش اظهار شده و بروز پیدا کند، اگر بخواهیم مچ او را بگیریم و ناتوانی‌هایش را بفهمیم، ناتوانی‌ها بسیار است و باید همه را کنار بگذاریم. باید کاری کنیم که توانمندی‌های افراد بروز کنند. آیا در مقام اینکه کسانی که اشتهار متجزی هستند آیا ما بیاییم مچ آنها را در جاهای دیگری که ممکن است تصور نداشته باشد، بگیریم صحیح است؟ این بدیهی است افراد موجه و بزرگانی که الان عضو خبرگان هستند، حتی فقهای محترم شورای نگهبان، آنهایی که مشغول به تدریس نباشند و فاصله داشته باشند، می‌توان از آنها هم مچ‌گیری کرد، مچ‌گیری کاری ندارد. ممکن است ابوابی را حضور ذهن نداشته باشند. بنابراین این ملاک درستی نیست. باید رفت به سمت شیوه‌هایی که بتواند توانمندی فرد را نشان دهد. ما که نمی‌خواهیم فراموش‌کاری آدم‌ها را به رخشان بکشیم، می‌خواهیم اگر در آن بابی که ادعا می‌کنند و ما هم لازم داریم و توانمندی دارند، آن را بشناسیم و این روش درحال‌حاضر عملیاتی نمی‌شود».
او افزود: «درباره شرایط خبرگان یکی از شروط، شرط علمی است؛ شرط اخلاقی طبیعتا با اشتهار و تحقیقات ممکن است فهمیده شود و بالاخره باید احراز شود و شرط سیاسی، شرط بینش سیاسی است که تشخیص مدیریت به حضور در صحنه‌های سیاسی اجتماعی نیاز دارد. چه سازوکاری برای احراز آن وجود دارد؟ آیا به طور جدی دنبال می‌شود یا نه؟ اگر کسی فقط در گوشه‌های حجره‌های حوزه علمیه، سر در کتاب کرده و مشغول درس و بحث باشد، امتحان خواهد داد و قبول هم خواهد شد. اشتهار اخلاقی خوبی هم داشته باشد. آن‌گاه به لحاظ سیاسی چه؟ اگر عمری از مسائل سیاسی و اجتماعی به‌دور بوده باشد و جریانات و افراد و وضعیت جهان امروز را نشناسد، چطور می‌تواند تشخیص‌دهنده فرد ذی‌صلاح برای رهبری باشد؟ چطور می‌تواند تشخیص دهد چه کسی را می‌خواهند انتخاب کنند؟ یا چگونه می‌تواند توانمندی کسی که الان هست را رصد کند». معاون قوه قضائیه با اشاره به شرایط و توانمندی‌های خبرگان خاطرنشان کرد: «یکی از توانمندی‌های مهم خبرگان، مدیریت است، شناخت سیاست‌های جهان است، خودش سیاست‌مدار باشد و امثالهم، چطور می‌تواند کسی که هیچ‌وقت در این مقولات حضور نداشته است تشخیص بدهد، این یک نقص است که باید برطرف شود. ما اینجا یک نقیصه‌ای در بحث قانونی داریم که فرایند تشخیص را روشن‌نکرده، به دست افراد سپرده است، هر جایی این اتفاق بیفتد این مشکلات را هم در پی خواهد داشت، این افراد هم عوض شوند، افراد دیگر همان مشکل را خواهند داشت. بحث فردی نیست، بحث ساختاری است؛ یعنی درباره سازماندهی فرایند بحث می‌کنیم، این مشکل الان وجود دارد که اگر برطرف نشود، باز در آینده همان دشواری‌ها خواهد بود».
