احیای راه ابریشم با راهآهن ایران-چین ابراهیم بایسلامی- نماینده دورههای پنجم و ششم مجلس
اتصال راهآهن چین از طریق ایران به اروپا، به منزله گسترش امکان تسهیل و تسریع در مسیر تردد شرق به غرب جهان است. با تحول و خیزشی که در دو دهه اخیر در اقتصاد چین به وجود آمده است، این کشور بزرگترین اقتصاد درحالرشد جهان است که با تغییر در رویکرد تولید و تجارت، گوی سبقت را از دیگران ربود. چین اینک نیازمند آن است که با نگرشی نو و متفاوت، بازارهای دیگر جهان را نیز جستوجو کند. سفر رئیسجمهور شی جینپینگ به خاورمیانه و غرب آسیا، در همین راستا تحلیل میشود. از سوی دیگر، ایران با سوابق تاریخی و اجتماعی و نقش استراتژیک خود در چهار راه جهان، امکانات و پتانسیل قابلملاحظهای در این خصوص دارد و پس از پایان یک دهه تحریم بینالمللی و اثبات نقش عمدهای که در امنیت منطقه و معادلات راهبردی دارد، تاثیریگذاری آن افزایش یافته است.
اکنون راهآهن از پاریس تا خواف (آخرین شهر در مرز ایران و افغانستان) در حال بهرهبرداری است و بهزودی از خواف به هرات خواهد رسید و امتداد راهآهن «از هرات تا کاشغر» با سیاستگذاری جدی و برنامه اصولی و مشترک ایران و چین و هماهنگی با کشورهای مسیر بهراحتی میسر خواهد بود و تکمیل راهآهن پاریس – خواف تا پکن، بسیاری از آرزوهای پیشرفت و توسعه ایران و چین را محقق خواهد کرد. گذار شرق از وضعیت ژئوپلیتیک به موقعیت ژئواکونومیک، زمینه رفاه اجتماعی گسترش ابعاد مختلف توسعه به درون زندگی اجتماعی مردم را به نحو مستمر بهبود میبخشد.
کریدور هرات به کاشغر، حلقه مفقوده راهآهن با استاندارد بینالمللی اروپایی است و مهمترین مسیر انجامنشده راهآهن شرق دنیا، همین مسیر است که ضرورت دارد با اولویت بسیار در دستور کار دولتهای ایران، افغانستان، تاجیکستان، قرقیزستان و چین قرار گیرد. بعد از احداث راهآهن خواف به هرات، مسیر هرات به کاشغر برای تکمیل مسیر غرب به شرق، اهمیت بیشتری پیدا میکند. بر حسب سیاستگذاری و تصمیمات استراتژیک ایران و همکاری کشورهای مسیر بهویژه افغانستان و تاجیکستان، که بخش مهمی از ایران فرهنگی هستند، میتوان به احداث این کریدور فوقالعاده هم امیدوار شد. اتصال راهآهن هرات به مزارشریف، محور اصلی پیوستن اروپا و ایران به تاجیکستان و دیگر کشورهای آسیای میانه از طریق افغانستان است.
هرات از دو مسیر میتواند به مزارشریف متصل شود؛ مسیر شمالی و کوهستانی به سمت بادغیس، فاریاب، جوزجان، قیصر و بلخ است که به دلیل کوتاهی مسافت در کریدور هرات به کاشغر، موردتأکید قرار گرفته است. مسیر دیگر، مسیر هلالی است که از سمت جنوب شرقی با عبور از شیندند، فراه، دلآرام، لشگرگاه، قندهار و غزنه به کابل میرسد و از کابل به پل خمری، شیرخان بندر و مزار شریف میرود. مسیر مزارشریف به حیرتان در مرز ازبکستان، اکنون با ۸۰ کیلومتر ریل روسی به هم متصل شدهاند، ولی اگر بنا بر گسترش ریل با استاندارد اروپایی باشد، این امکان میتواند از طریق گسترش راهآهن از شهر شیرخان بندر و از آنجا به شهرهای قروانتپه، دنقره و دوشنبه تاجیکستان تداوم یابد و از دوشنبه به شهر ساریتاش قرقیزستان و از آنجا به کاشغر چین متصل خواهد شد. شهرهای تاجیکستان و قرقیزستان مثل دیگر شهرهای کشورهای آسیای میانه، ریل روسی دارند. برای اتصال خطوط استاندارد بینالمللی میان اروپا، ایران، افغانستان و چین موافقت و همکاری این کشورها و عزم دولتهای ایران و جمهوری خلق چین برای احداث و تکمیل این شبکه با ریل اروپایی و ایرانی لازم و ضروری است.
درود بر همشهری فرهیخته دکتر ابراهیم بای سلامی که در جهت پیشترفت و توسعه اقتصاذی گامهای موثری برداشته است