واکنش علی مطهری به نامه دادستان سابق حمایت احمدی‌نژاد از مرتضوی برایم عجیب بود
شرق: چند روز گذشت، اما همچنان بازتاب‌های عذرخواهی تلویحی سعید مرتضوی از خانواده قربانیان جنایت کهریزک ادامه دارد.
روز گذشته نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به نامه عذرخواهی مرتضوی درباره وقایع بازداشتگاه کهریزک گفت که مرتضوی در این نامه خطای خود را پذیرفته و با به‌کاربردن عنوان «شهید» برای کشته‌شدگان کهریزک درواقع معترضان سال ۸۸ را محق دانسته است. علی مطهری به «ایسنا» گفت: «نامه آقای مرتضوی درمجموع یک کار مثبت بود. در این نامه او خطای خود را پذیرفت و خوب است نامه‌ای هم درباره زهرا کاظمی بنویسد و موضوع را روشن کند. این که ایشان سه جوان مرحوم، روح‌الامینی، کامرانی و جوادی‌فر را «شهید» نامیده است نشان می‌دهد که اعتراض مدنی را در جمهوری اسلامی ایران به رسمیت می‌شناسد و مانند برخی افراد نیست که معتقدند- اگرچه به زبان نمی‌آورند- اساسا در جمهوری اسلامی ایران خطایی رخ نمی‌دهد و کسی هم حق اعتراض ندارد و هر معترضی را ضدنظام و حتی ضداسلام و ولایت معرفی می‌کنند». فرزند شهید مطهری افزود: «این هم یک نقطه مثبت نامه ایشان بود و حتی می‌توان از تعبیر «شهید» نتیجه گرفت که آقای مرتضوی معترضان سال ۸۸ را محق می‌داند، اما به نظر من بیش از آنکه آقای مرتضوی به‌عنوان مسئول خطاهای خود مجرم است، کسانی که چیزی به نام مرتضوی را ساختند و از او حمایت کردند مجرم هستند. وقتی شما به جوانی کم‌تجربه آن‌همه اختیارات بدهید که هر نشریه‌ای را که خواست تعطیل کند و هر رفتاری با متهمان داشته باشد، خودبه‌خود سرکش می‌شود و طبیعت آن است». نایب‌رئیس مجلس با بیان اینکه هرجا تمرکز قدرت بدون نظارت ایجاد شود و منتقدان سرکوب شوند، فساد به وجود می‌آید، گفت: «افرادی از آقای مرتضوی که دنبال قدرت بود به‌عنوان ابزار دست استفاده کردند و پشت‌سر او پنهان شدند، به نظر من پرونده آنها هم باید مورد رسیدگی قرار گیرد. مسئله‌ای که برای من حل نشده است، حمایت عجیب آقای احمدی‌نژاد به‌عنوان رئیس‌جمهور از آقای مرتضوی است که با علم به تخلفات و خطاهای ایشان، این مقدار از او حمایت کرد تا آنجا که حاضر شد وزیر کار به خاطر حمایت رئیس‌جمهور از آقای مرتضوی برکنار شود و حادثه یکشنبه سیاه مجلس نهم در روز استیضاح وزیر کار رخ دهد. چراکه دلیل اصلی استیضاح وزیر کار دولت دهم، عزل‌نکردن آقای مرتضوی از ریاست سازمان تأمین اجتماعی بود درحالی‌که طبق قانون و خصوصا رأی دیوان عدالت اداری باید او را عزل می‌کرد». مطهری در پایان خاطرنشان کرد: «به‌هرحال اینها باید برای ما درس شود تا در آینده با اختیارات وسیع‌دادن به یک فرد، موجب بدبختی خودش و افراد دیگر و آسیب اجتماعی نشویم».
انگیزه مرتضوی مهم است
همچنین یک عضو فراکسیون امید در مجلس هم با بیان اینکه جای خالی یک برنامه جامع برای ترمیم خسارت‌های ناشی از سال ۸۸ احساس می‌شود، گفت: «عذرخواهی مرتضوی بخشی از همین برنامه نانوشته است». علیرضا رحیمی در گفت‌وگو با «ایلنا»، با اشاره به انتشار نامه عذرخواهی سعید مرتضوی درباره حوادث کهریزک که منجر به شهادت سه‌نفر از بازداشت‌شدگان حوادث سال ۸۸ شد، اعلام کرد: «مهم این است که انگیزه‌های درونی و بیرونی آقای مرتضوی روشن شود و بهتر بود به‌جای اینکه خطاب به دادگاه نامه‌نگاری کنند، به‌طور مستقیم خطاب به خانواده‌های جانباختگان صحبت می‌کردند، چراکه این عزیزان دراین‌باره متضرر شده‌اند». عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم ادامه داد: «به‌هرحال، خانواده‌های جانباختگان دراین‌باره متضرر شده‌اند و کسانی که حقوقشان تضییع علاوه بر این خانواده‌های محترم، خیل عظیمی از افرادی است که به‌لحاظ روحی و روانی جریحه‌دار شدند و به‌طورکلی بخش قابل‌توجهی از انشقاقی که در فضای سیاسی کشور اتفاق افتاد، به همین دلایلی بود که آقای مرتضوی امروز در این نامه به آن اشاره کرده و نسبت به بروز این مسائل عذرخواهی کرده است». نماینده مردم تهران در مجلس دهم همچنین در پاسخ به سؤال دیگری درباره انگیزه مرتضوی از استفاده از عنوان «شهید» برای این جانباختگان، یادآور شد: «به‌هرحال، تا زمانی که مرتضوی انگیزه‌های خود را مشخص‌تر بیان نکند، نمی‌توان اظهارنظر جدی کرد. درواقع مرتضوی باید با روشنگری بیشتری با افکار عمومی روبه‌رو شود و خطاب به خانواده‌های داغ‌دیده صریح‌تر اظهارنظر کند که از چه زمانی متوجه اشتباه‌ها شده‌اند و فهمیده‌اند که این قربانیان «شهید» هستند». رحیمی گفت: «نکته مهم دیگر این است که باید روشن شود آیا اعتقاد قلبی مرتضوی این است که این جانباختگان «شهید» هستند یا صرفا برای فرار از بازخواست و ثبت سند و مدرک در پرونده و دادگاه، به این مسئله اشاره کرده است». عضو فراکسیون امید همچنین در پاسخ به سؤال دیگری مبنی‌بر اینکه با توجه به پذیرش شهادت این جانباختگان ازسوی مرتضوی و قبول مسئولیت آن در این نامه، حکم او چه خواهد بود، گفت: «تصمیم‌گیری دادگاه دراین‌باره حائزاهمیت است و همچنین مهم است مشخص شود که مرتضوی با چه انگیزه و در چه فضا و شرایطی مبادرت به نگارش چنین نامه‌ای کرده است. درصورتی‌که مرتضوی زودتر به این نتیجه رسیده بود که این جانباختگان «شهید» هستند، امکان اینکه این مسئله به‌عنوان سندی در دفاعیاتشان مورد استفاده قرار گیرد، وجود داشت، اما اگر به دفاعیات گذشته او نگاه کنید، حتی یک نشانه کوچک از عذرخواهی، پشیمانی، پذیرش مسئولیت و اینکه نگاهش به قربانیان، به‌عنوان مظلوم باشد، نیست».
مرتضوی در نامه خود چه نوشت؟
روز یکشنبه در سومین جلسه دادگاه محسن روح‌الامینی، نامه‌ای از جانب سعید مرتضوی خطاب به ریاست دادگاه و هیأت محترم قضات شعبه ۲۲ دادگاه تجدید نظر استان تهران منتشر شد. دادستان سابق تهران در بخشی از این نامه نوشته بود: «برخورد بسیار شایسته از طرف خانواده‌های آسیب‌دیده قابل تقدیر و سپاس است لذا در همین رابطه رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز به‌خاطر این متانت و بردباری و پیگیری از درون نظام و دست رد زدن به مداخله بیگانگان آنان را مورد تفقد قرار دادند؛ بنابراین مجددا مراتب ادب و احترام و تجلیل خود را از مقام شامخ این خانواده‌های بزرگوار اعلام می‌نمایم. در رابطه با واقعه خون‌بار تیرماه ۸۸ که متعاقب فتنه بزرگ و توطئه پس از انتخابات ریاست‌جمهوری به وقوع پیوست رهبری معظم انقلاب به‌خاطر عمق فاجعه از آن به جنایت تعبیر فرمودند. به‌عنوان دادستان وقت عمیقا ابراز تأسف و اعتذار می‌نمایم و از مقام شهیدان مظلوم این حادثه جوادی‌فر، روح‌الامینی و کامرانی، طلب پوزش نموده و علو درجات آنها را از خداوند بزرگ مسئلت می‌نمایم». این در حالی است که مرتضوی پیش از این، اقدامات خود را جهاد مقدس نامیده بود. او در هشتم خرداد ۹۲ به خبرگزاری «فارس» گفته بود: «ما به‌عنوان دادستان به تکلیف خود عمل کرده‌ایم و هیچ‌وقت نیز از کرده خود پشیمان نیستیم و بحث‌های سیاسی بر نامهربانی‌ها ثواب جهاد مقدسی است که در آن شرکت کرده‌ایم. از اقدامات انجام‌شده پشیمان نیستم و به تکلیف عمل کرده‌ام. کسی را که در اغتشاش علیه نظام و حکومت اقدام می‌کند در هتل پنج‌ستاره نمی‌برند بلکه باید با آن طوری برخورد شود که از کرده خود پشیمان شود». حالا دادستان سابق همان افراد را شهیدان مظلوم خطاب کرده است. مرتضوی در بخش دیگری از نامه خود نوشته است: «در این وقایع خون‌بار امام شهیدان روحشان آزرده و قلب رهبر معظم انقلاب و ملت شهیدپرور ایران عموما و خانواده‌های داغدار خصوصا مکدر و جریحه‌دار گردید که به‌راحتی قابل التیام نمی‌باشد. ضمن اینکه با چارچوب‌های عدالت‌محور نظام مقدس جمهوری اسلامی و آرمان‌های امام(ره) و شهیدان و رهبری معظم انقلاب اسلامی سازگاری ندارد. لذا این‌جانب به سهم خود از محضر مقدس امام زمان که صاحب اصلی انقلاب می‌باشند، روح بلند و ملکوتی امام راحل و شهیدان، رهبر عظیم‌الشأن انقلاب اسلامی و ملت بزرگوار و خانواده‌های این عزیزان صمیمانه پوزش طلبیده و ابراز تأسف و تأثر و اعتذار دارم و امیدوارم این اعتذار و دل‌جویی بتواند مرهمی بر این زخم و التیامی بر این داغ باشد. این‌جانب به‌عنوان دادستان وقت تهران در پیشگاه خداوند و وجدان خود از وقوع این حادثه هولناک اگرچه خداوند باری‌تعالی عالم است، در شکل‌گیری آن هیچ عمدی نبوده، ابراز شرمندگی می‌کنم. امیدوارم تلخی این حادثه و هزینه‌های عظیم این خسارت معنوی همچنان در حافظه مسئولان مربوطه باقی مانده و من‌بعد شاهد تکرار این‌گونه وقایع تلخ در کشور عزیزمان ایران اسلامی نباشیم». سعید حجاریان در واکنش به نامه مرتضوی به ایسنا گفته بود: «براساس قاعده فقهی «اقرار العقلاء علی انفسهم»، قاضی می‌تواند بر پایه اقرارکردن شخص متهم، برای او حکم صادر کند. سعید مرتضوی اعتقاد دارد حوادثی که در زمان دادستانی او رخ داده است، غیرعمد بوده؛ پس او حکم قتل غیرعمد را باید قبول داشته باشد. اگر از عذرخواهی مرتضوی توبه تعبیر شود، باید از او انتظار اجرای شرایط قبول توبه را مطابق آنچه در اسلام آمده است داشته باشیم. او اول باید قول بدهد که دیگر آن گناهان را تکرار نکند، دوم باید آنها را جبران کند. در گام سوم براساس شرایط توبه از گناه، هر آن چیزی را که از آن فسادها به دست آورده باید پس دهد؛ اگر آدم کشته، قصاص شود، اگر معاونت در قتل داشته، حکم بگیرد و غرامت بدهد، به‌هرحال باید براساس قواعد فقهی و قانونی مجازات شود».
