دریغ از یک کلمه عذرخواهی!جلسه بررسی حادثه پلاسکو در مجلس هم با ادامه انتقادات به عملکرد قالیباف و مدیریت شهری تهران به پایان رسید و شهردار تهران در حد انتظارنتوانست نمایندگان را قانع کند.. محمدرضا عارف در پاسخ به این سوال که چرا آقای قالیباف از مردم عذرخواهی نکرد، گفت: بنده نمی‌دانم که ایشان عذرخواهی کردند یا نکردند، انگار برخی بزرگ‌تر از این هستند که عذرخواهی کنند!
آرمان- مطهره شفیعی: ایران عزادار است؛ عزادار پرکشیدن ۱۶ آتش‌نشان! پیکرها با اشک به خاک سپرده شدند، اما این پایان کار نبود. باید تدبیری اندیشیده شود تا این حادثه تکرار نشود. دردناک است اما پیچیده نیست که بررسی شود چه نهادی در انجام وظایف خود قصور کرد تا با شناسایی نقاط ضعف آن مانع از تکرار اتفاقات تلخ شد. دیروز در حالی که همگان منتظر عذرخواهی بودند، نه تنها این کار انجام نشد، بلکه نهادهای دیگر را در بروز حادثه پلاسکو مقصر دانستند! روز چهارشنبه رحمانی فضلی در قامت وزیر کشور و محمدباقر قالیباف در قامت شهردار تهران به مجلس آمدند تا پاسخگوی سوالات نمایندگان درباره حادثه پلاسکو باشد. قالیباف می‌گوید: «۳۱ دقیقه قبل از ریزش پلاسکو، دستور تخلیه ساختمان به نیروها داده شده بود.» در این هنگام برخی این سوال را داشتند که آیا اخطار ۳۱ دقیقه قبل از ریزش ساختمان، پاسخ مناسبی برای بی توجهی به بافت فرسوده و خطرناک ساختمان ۵۳ ساله است؟ او بیشتر هم توضیح می‌دهد: «نیروهای مردمی را بیرون کرده بودند. شهید امینی نیز به همراه برخی دیگر از آتش‌نشان‌ها از مسیر در حال خروج بودند تا کسی از مردم و بچه‌ها در ساختمان نمانده باشند که در همین حین بخشی از پله‌ها فرو می‌ریزد.» البته وزیر کشور قبل از شهردار تهران به پشت تریبون رفت و اظهارات او سبب شد تا پس از توضیحات قالیباف ابهاماتی مطرح شود.
پلاسکو فاقد ایمنی بود
وزیر کشور با تکیه به ماده ۵۵ قانون اساسی به شرح وظایف شهرداری تهران در مدیریت شهری پرداخت. عبدالرضا رحمانی فضلی ادامه داد: زمان وقوع در روز پنجشنبه ۳۰ دی ماه ۹۵ در ساعت ۷:۵۸ دقیقه بوده و ساعت ۱۱:۰۲ دستور تخلیه صادر شده است؛ ۳ ساعت پس از شروع آتش‌سوزی. همچنین ریزش ساختمان در ساعت ۱۱:۳۴ دقیقه بوده است.۲۲ نفر جان باختند که ۱۶ نفراز آتش‌نشان‌ها هستند. مدیریت صحنه عملیات بخش دیگری از گزارش بود که وزیر کشور گفت: شهرداری تهران به موجب قانون و سازمان آتش‌نشانی، وظیفه نجات انسان‌ها را به عهده داشته است، در جلسه‌ای که با حضور اعضای هیئت امنای ساختمان در وزارت کشور انجام شد،اعضای مذکور اعلام کردند که آتش‌نشانی در ابتدای امر پس از ۵ دقیقه از درخواست کمک، به محل حادثه رسید، لیکن به دلیل نبود امکانات محل را ترک کردند و ۱۵ دقیقه بعد با امکانات لازم در محل حاضر شدند که این موضوع در دست بررسی است. وزیر کشور گفت: از سال ۸۴ تا ۹۴ تعداد آتش‌سوزی‌های شهر تهران از ۸ هزار فقره به ۲۲ هزارو ۵۹۰ فقره افزایش یافته است.
قالیباف چه گفت؟
قالیباف بحث خود را با آنچه در پلاسکو رخ داد، آغاز نکرد، بلکه خواست تا کلیپی از پلاسکو پخش شود که البته لاریجانی اجازه پخش کامل آن را نداد و در میانه کلیپ بود که دستور توقف پخش داد. شاید دلیل رئیس مجلس باقی ماندن فرصت کافی برای توضیحات شهردار بود و جالب‌تر آنکه قالیباف در ابتدای اظهارات خود به کم بودن وقت و نزدیک شدن به اذان ظهر اشاره کرد! ایسنا دیروز نوشت که شهردار تهران در فرصت ۳۵ دقیقه‌ای ارائه گزارش خود همچنین فیلمی ۷ دقیقه ای از آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو شامل گزارش‌های مردمی، اظهارات سخنگوی آتش‌نشانی و…پخش کرد. نکته قابل تامل این بود که دیروز شهردار تهران بخشی از وقت خود را صرف یادآوری حوادث گذشته کرد، مانند خروج از باند هواپیمایی در سال ۷۶، حادثه قطار نیشابور در سال ۸۲ و ۲ تصادف در اتوبان و نتیجه گرفت که اینها نشان می‌دهد که ما در فرایندها و ساختارها دچار اشکال هستیم. توضیحات اصلی قالیباف از جایی آغاز شد که او با اشاره به پیگیری‌های خود درباره ساختمان پلاسکو و علاء الدین اظهار کرد: ما باید رفع خطر در اماکن عمومی را انجام دهیم. البته ممکن است خطر بالقوه و بالفعل باشد و رفع خطر از سوی ما باید در مواقعی انجام شود که خطر بالفعل است.
اعتراض نمایندگان
قالیباف گفت: «باید ببینیم در حین عملیات چه نکات مهمی داریم؛ زمان رسیدن به حادثه؛ در کمتر از ۲/۵دقیقه رسیدیم. در حوزه تجهیزات هیچ مشکلی نداشتیم. به حد کفایت امکانات آماده است.» همین جمله کافی بود که صداهایی از صحت مجلس بلند شود، چنانکه غلامعلی جعفرزاده، عضو فراکسیون مستقلین فریادزنان به قالیباف اعتراض کرد. اشاره او به سخنان وزیر کشور بود که پیش از قالیباف در گزارش گفته بود: «برخی کسبه گفته‌اند آتش‌نشانی ۵ دقیقه پس از اعلام حادثه رسیده است و چون امکانات مناسب این آتش‌سوزی نبوده، رفته‌اند و ۱۵ دقیقه بعد با امکانات مناسب برگشته‌اند.» قالیباف در ادامه به بحث استفاده از هلی‌کوپتر اشاره کرد و گفت: دوستان می‌گویند چرا از هلی کوپتر استفاده نکردید، اولا هلی‌کوپتر در اختیار سازمان امداد و نجات (هلال احمر) است، بعد هم در این مکان نیاز نبوده است. نیروهای ما به موقع رسیده‌اند، یک بار آتش مهار شده، دوباره آتش‌سوزی شروع شده. یکی از موضوعات مهم بحث مربوط به تخلیه است. یکی از افتخارات این عملیات این است که ۳۲ دقیقه قبل از ریزش اعلام تخلیه به همه نیروهای عملیاتی شده است. او دوباره به مقایسه پلاسکو با حوادث دیگر پرداخت و گفت: حادثه مشابه داشتیم در کشورهای دیگر که ۵۰۰ تا ۱۲۰۰ نفر در آتش‌سوزی‌ها از بین رفته اند. در سئول یا در بنگلادش. اما با اقدام نیروهای ما فقط ۶ نفر از شهروندان به شهادت رسیده‌اند. این نشانه تخلیه مناسب است. او گفت: در هنگام عملیات و پیش از تخریب ساختمان، بیش از ۱۰۰ نفر از نیروهای ما مشغول عملیات بودند که وقتی می‌بینند تخریب اتفاق می‌افتد، با سبدها بیرون آمدند. برخی از جمله شهید امینی تصمیم می‌گیرند از مسیر راه‌پله بیرون بیایند تا کسی از کسبه و نیروها باقی نمانده باشد، اما راه پله تخریب می‌شود. شهردار تهران یک مقایسه دیگر درباره آواربرداری داشت، این‌بار با حادثه ۱۱ سپتامبر و فروریختن برج‌های دوقلو!
قالیباف بگوید کجا اختیارندارد
دراین هنگام اعتراض چند نماینده بالاگرفت و رئیس مجلس از قالیباف خواست گزارشش را به پایان ببرد و خود توصیه‌هایی به مدیریت شهری، مدیریت بحران و مواردی مانند این کرد. لاریجانی خطاب به قالیباف گفت: برج‌سازی‌های وسیع در تهران قطعا برای آینده شما مشکلاتی ایجاد می‌کند. وی همچنین اظهار داشت: اینکه آقای قالیباف می‌گوید در برخی موارد اختیارات لازم را ندارند، به ما بگویند که این موارد کجاست تا آن را از لحاظ قانونی حل کنیم. اگر هم اختیار لازم را دارند، باید در آینده از بروز چنین آسیب‌هایی در مراکز تجاری گرفته شود. با عنایت به این نکات فصل بعدی این گزارش ملی نگاه به آینده برای پیشگیری از موارد مشابه است. وی گفت: از کمیسیون عمران می‌خواهیم با کمک کمیسیون‌های دیگر، گزارش منقحی را ظرف ماه آینده به مجلس بدهند که ما در مجلس بدانیم اشکالات در کجا بوده و در آینده اشکالات قانونی را رفع کرده و از لحاظ نظارت نیز سراغ دستگاه‌هایی برویم و تحقیق کنیم که آنها چرا به وظایفشان عمل نکرده‌اند. جلسه بررسی حادثه پلاسکو در مجلس هم با ادامه انتقادات به عملکرد قالیباف و مدیریت شهری تهران به پایان رسید و شهردار تهران در حد انتظارنتوانست نمایندگان را قانع کند.
برخی بزرگ‌تر از این هستند که عذرخواهی کنند!
رئیس فراکسیون امید تاکید کرد: در گزارش مجمع نمایندگان تهران، بندی وجود داشت که مسئولان باید از مردم عذرخواهی کنند. این موضوع مهمی است. باید عذرخواهی کردن را یاد بگیریم، که هنوز در فرهنگ ما جا نیفتاده است. محمدرضا عارف در پاسخ به این سوال که چرا آقای قالیباف از مردم عذرخواهی نکرد، گفت: بنده نمی‌دانم که ایشان عذرخواهی کردند یا نکردند، انگار برخی بزرگ‌تر از این هستند که عذرخواهی کنند! سهیلا جلودارزاده، دیگر نماینده تهران هم به خبرنگاران گفت: من امروز می‌خواهم داد بزنم، سه سال پیش در آتش‌سوزی در خیابان جمهوری، دو زن جان باختند و آتش‌نشانی گفت تجهیزات و نردبان نداشتیم. در جریان حادثه پلاسکو نیز به دلیل همین ضعف تخصص، آن‌قدر آب به ساختمان بستند که پلاسکو فرو ریخت. او با انتقاد از اینکه قالیباف در جلسه عذرخواهی نکرد، متذکر شد: اگر همان سه سال پیش به بی‌کفایتی مدیر آتش‌نشانی توجه می‌شد، امروز این وضع پیش نمی‌آمد، روی آتش آب ریختن هنر نیست، بلکه باید یک فرد متخصص و باتجربه مسئولیت آتش‌نشانی را برعهده بگیرد که بتواند نیروهای خود را تربیت کند. در ابتدای جلسه دیروز محمدنعیم امینی‌فرد، سخنگوی کمیسیون بهداشت، گزارش این کمیسیون را قرائت کرد. در این گزارش به سهل انگاری و اغماض مسئولان در اجرای قانون و عدم برخورد با تغییر کاربری‌های متعدد و بیمه نبودن واحدهای فعال اشاره و تاکید شده بود موارد مشابهی همچون وضعیت ساختمان پلاسکو در تهران و کلانشهرهای دیگر وجود دارد. در ادامه، محمدرضا رضایی، رئیس کمیسیون عمران هم گزارش اولیه این کمیسیون را قرائت و تاکید کرد سوالاتی در زمینه حادثه پلاسکو وجود دارد که در گزارش دوم کمیسیون عمران به آنها پاسخ داده می‌شود؛ از جمله اینکه آیا ساختار مدیریت بحران دارای تجهیزات، نیروی انسانی و برنامه‌های مدیریت بحران است و آیا توانسته خود را به استانداردهای جهانی ارتقا دهد. سلمان خدادادی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس هم در گزارشی بر لزوم مدیریت یکپارچه شهری و طراحی نظام ایمنی در کلانشهرها تاکید کرد و گفت: باید به دنبال مدیریت یکپارچه بحران برویم. چندین سال است که کشورهای دنیا مدیریت واحد شهری دارند، اما ما در این زمینه همچنان با مشکل مواجه هستیم. پس از این گزارش، مجمع نمایندگان تهران گزارش خود را در رابطه با حادثه پلاسکو ارائه کرد. لزوم پاسخگویی به ابهامات، مهم‌ترین مساله‌ای است که در این گزارش بر آن تاکید و از مسئولان ذیربط خواسته شده تا به سوالات موجود پاسخ دهند. نمایندگان تهران در بخش دیگری از گزارش خود ضمن قدردانی از تلاش آتش‌نشانان، متذکر شدند که نقد افراد و دستگاه‌ها از جمله مدیریت امور شهری تهران به معنای نادیده انگاشتن خدمات آنها نیست و مردم به‌عنوان صاحبان انقلاب و کشور حق دارند از شرایط ایمن و خدمات شهری مناسب برخوردار باشند و از نتایج اقدامات اصلاحی دستگاه‌ها مطلع شوند.
