آسیه ستوده نیا دانش آموخته زبان و ادبیات فارسی به یاد خواجه نصیرالدین طوسی در سالروز تولد او» فیلسوفِ ریاضیدان
خواجه نصیرالدین طوسی فیلسوف، متکلم، فقیه و دانشمند ایرانی شیعه است که به القابی چون «نصرالدین»، «محقق طوسی»، «خواجه» و «استاد البشر» شهرت دارد. او علوم دینی و عقلی را از پدر و منطق و حکمت را از دایی‌اش آموخت.تحصیلات خود را در شهر نیشابور به اتمام رساند و در آنجا به‌عنوان دانشمندی برجسته شهرت یافت، از خدمات این دانشمند ایرانی، تشویق هلاکو خان به ساخت رصدخانه‌ای در شهر مراغه و ترغیب وی به زیج (جدول نجومی)جدیدی است که بعداً به زیج ایلخانی مشهور شد.از خواجه نصیر تألیفات متعددی در رشته‌های علوم ریاضی، نجوم و منطق، علوم طبیعی و حکمت الهی باقی مانده است.از مشهورترین کتاب‌های خواجه نصیر طوسی به زبان عربی می‌توان به شرح کتاب «اشارات ابن سینا» و در فارسی کتاب «اخلاق ناصری» اشاره کرد. وی همچنین یکی از توسعه دهندگان علم مثلثات است.در قرن ۱۶میلادی کتاب‌های مثلثات او به زبان‌های اروپایی از جمله فرانسه ترجمه شد. خواجه نصیر همچنین به هلاکو ساخت رصد خانه مراغه را پیشنهاد کرد.جمع زیادی از دانشمندان برای همکاری با او اعلام موافقت کردند.او در سال۶۵۷ کار این رصدخانه را آغاز کرد و تا پایان عمر خود بدان اشتغال داشت، زیج به دست آمده از این رصدخانه زیج ایلخانی نام گرفت. از دیگر کارهای بزرگ خواجه این است که در محل رصد مراغه کتابخانه بزرگی احداث کرد و بنا به فرمان هلاکو خان کتاب‌های نفیس و سودمند بسیاری که از بغداد و دمشق و موصل و خراسان غارت شده بود و در کار رصد خواجه هم لازم بود، به آن کتابخانه آورده شد.خود خواجه مأمورانی را به اطراف شهرها می‌فرستاد که هر جا کتب علمی بیابند خریداری کنند و برای او بفرستند.به عقیده برخی از مورخان حدود ۴۰۰هزار کتاب در کتابخانه مراغه گرد آمده بود. در زمستان سال ۶۷۲ هجری قمری نصیرالدین طوسی به همراه اباقاخان به بغداد رفت.اباقاخان پس از پایان زمستان از بغداد بازگشت، ولی خواجه نصیر برای سامان دادن به امور اوقاف و دانشمندان در بغداد ماند و در ۱۸ ذیحجه همان سال در بغداد وفات یافت. او بنا به وصیت خود در حرم کاظمین دفن شد. خواجه نصیر بیش از ۱۸۰ کتاب و رساله علمی در موضوعات متفاوت نوشته است. اساس الاقتباس، تجریدالاعتقاد، شرح اشارات، اخلاق ناصری، اخلاق محتشمی و آغاز و انجام از مهم‌ترین آثار او هستند.
