در بیانیه‌ای با امضای رئیس مجلس خبرگان مطرح شد: انتقاد آیت‌الله جنتی از روحانی
شرق: مجلس خبرگان رهبری هم به صف منتقدان سخنان حسن روحانی پیوست، باز هم بیآنکه نامی از رئیس‌جمهوری منتخب به میان آید. در بیانیه‌ای که با عنوان مجلس خبرگان منتشر شده و در امضای آن فقط نام احمد جنتی به چشم می‌خورد، به مشروعیت و مقبولیت در حکومت اسلامی و نسبت آن با رأی مردم پرداخته شده و در قسمتی از آن آمده است: «بیعت با پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار (علیهم السلام) به معنای مشروعیت‌بخشی به حکومت پیامبر و یا امام توسط مردم و بیعت‌کنندگان نمی‌باشد، بلکه تأکیدی بر اعلام وفاداری و پیروی و فرمانبری از رهبران الهی است. بنابراین نباید آن را با رأی مردم و انتخابات در دوران معاصر مقایسه کرد». در انتهای این نامه هم مبنای مشروعیت نظام اسلامی، ولایت فقیه دانسته شده و بر ضروت وحدت ملی و اجتناب از بحث و جدل‌های تفرقه‌انگیز تأکید شده است.
رئیس‌جمهوری منتخب چهارشنبه هفته گذشته در مراسم افطاری با استادان و پزشکان گفته بود: «امیرالمؤمنین مبنای ولایت و حکومت را نظر مردم و انتخاب مردم می‌داند. لمن ولّیتموا امرکم، گفت هرکس که شما او را به‌عنوان ولی خودتان و رهبر جامعه برگزینید من هم اطاعت می‌کنم، من هم می‌شنوم و اجرا می‌کنم. امیرالمؤمنین مبنای حکومت و فرمانروایی را رأی مردم، خواست مردم و آرای مردم می‌داند». درحالی‌که به نظر می‌رسد سخنان روحانی ناظر به دوره خلافت امیرالمؤمنین است و نه بحث امامت حضرت علی(ع)؛ اما نقدها از جانب چهره‌های روحانی انجام شده و ادامه دارد.
بعد از انتقادهای آیت‌الله مصباح و مکارم‌شیرازی، تازه‌ترین نقد را مجلس خبرگان رهبری طرح کرده؛ در ابتدای بیانیه خبرگان رهبری آمده است: «در روزهای اخیر مطالبی پیرامون «مشروعیت» و «مقبولیت» حکومت اسلامی و تصدی ولایت و حاکمیت مبتنی بر آرای مردم با استناد به کلمات امیرالمؤمنین(ع) در جامعه مطرح شد که با برخی مبانی دینی اعم از مبانی دینی اهل سنت و تشیع که در فقه سیاسی اسلام مورد بحث قرار گرفته، متعارض و ناسازگار است».
در ادامه این بیانیه آمده است: «ولایت و امامت الهی به همه شئون آن اهم از تبیین و حفظ دین و هدایت مردم و زعامت سیاسی اجتماعی از احکام الهی است همانند ولایت پیامبر (ص) و متوقف بر خواست و نظر و رأی مردم نیست بلکه باید گفت ولایت، روح اسلام است و احکام بدون پشتوانه و قدرت اجرائی خود را از دست می‌دهد «و ما نودی احد بشئ کما نودی بالولایه». همان‌گونه که آیات الهی قبل از نهج‌البلاغه بر آن تأکید دارند و می‌فرماید «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ» که مقام ولایت را همانند مقام نبوت الهی می‌داند».
این بیانیه سپس به مطالبه‌گری حق حکومت از سوی حضرت علی اشاره کرده و خطبه شقشقیه را مثال زده است: «حضرت علی (ع) در خطبه شقشقیه ولایت خود را فریاد زد «انه لیعلم ان محلی منها محل القطب من الرحی» تا آنکه فرمود (اری ترانی نهبا من) می‌نگرم که میراث ولایت و حکومتم ربوده شده است درحالی‌که سخنی از رأی و خواست و نظر مردم در میان نمی‌آید و البته اگر مردم با فردی غیر از ولی بیعت کنند مشروعیت نمی‌یابد لذا در نهایت حضرت فرمودند: «لولا حضور الحاضر و قیام الحجه بوجود الناصر و ما اخذ الله علی العلماء ان لا یقاروا علی کظه ظالم و لا سغب مظلوم لقیت حبلها علی غاربها» که اگر حضور مردم حاضر در صحنه و وجود یاورانی که حجت به‌وسیله آنان تمام می‌شود و نیز مسئولیت الهی علما که نباید بر شکم‌بارگی ستمکاران و گرسنگی مظلومان آرام بگیرند، معنایی برای پذیرش حکومت از منظر علی (ع) نبود. خلاصه آنکه اگر حضرت در ابتدا بیعت را نپذیرفت به‌خاطر شناخت جامعه و نقض‌کنندگان و فتنه‌های آینده بود. لذا شرط می‌کند که اگر بیعت آنان را بپذیرد به نظر خودش عمل خواهد کرد».
مجلس خبرگان رهبری در نهایت در بیانیه خود تأکید کرده است: «با اذعان به نقش و جایگاه مردم در استقرار و استمرار حکومت اسلامی، بر اهمیت منحصربه‌فرد جایگاه رفیع امامت، ولایت و رهبری امت اسلامی که منشأ مشروعیت نظام اسلامی بوده و مردم‌سالاری دینی را به ارمغان آورده است و امروز در ولایت فقیه تجلی یافته، اصرار داشته و بر ضرورت حفظ وحدت داخلی و انسجام ملی و اجتناب از بحث و جدل‌های تفرقه‌انگیز تأکید می‌نماید».
نماز جمعه مقام معظم رهبری
با اوج‌گرفتن انتقادات به روحانی، اما سایت شفقنا روز گذشته یکی از خطبه‌های نماز جمعه مقام معظم رهبری (رئیس‌جمهور وقت) در سال ۶۶ را بر خروجی خود قرار داده بود که به اهمیت و توجه اسلام و حضرت علی به رأی و نظر مردم اشاره دارد. به گزارش «شفقنا»، در این ویدئو، مقام معظم رهبری در خطبه‌های نماز جمعه ۲۲ خرداد ۱۳۶۶ به طرح دیدگاه خود درباره آزادی‌های سیاسی در اسلام پرداخته و می‌فرمایند: «در اسلام به نظر مردم اعتبار داده شده، رأى مردم در انتخاب حاکم و در کارى که حاکم انجام مى‌دهد مورد قبول و پذیرش قرار گرفته، لذا شما مى‌بینید که امیرالمؤمنین علیه الصّلاه والسّلام بااینکه خود را از لحاظ واقع منسوب پیغمبر و صاحب حق واقعى براى زمامدارى مى‌داند، آن وقتى که کار به رأى مردم و انتخاب مردم مى‌کشد، روى نظر مردم و رأى مردم تکیه مى‌کند. یعنى آن را معتبر مى‌شمارد و بیعت در نظام اسلامى یک شرط براى حقانیت زمامدارى، زمامدار است. اگر یک زمامدارى بود مردم با او بیعت نکردند، یعنى آن را قبول نکردند، آن زمامدار خانه‌نشین خواهد شد و مشروعیت ولایت و حکومت به بیعت مردم وابسته است یا بگوییم فعلیت زمامدارى و حکومت به بیعت مردم وابسته است».
نظر امام خمینی )ره(
همچنین در کتاب «میزان رأی ملت است» اثر حمید انصاری که سایت جماران هم آن را منتشر کرده، نظر امام خمینی در این باره منتشر شده است. ارجاع این سخن امام خمینی به صحیفه امام؛ جلد ۲۰، ص ۴۵۹ اعلام شده است. امام خمینی در این باره گفته است: «ولایت در جمیع صُوَر دارد لکن تولّی امور مسلمین و تشکیل حکومت بستگی دارد به آرای اکثریت مسلمین که در قانون اساسی هم از آن یاد شده است و در صدراسلام تعبیر می‌شده به بیعت با ولی مسلمین».
منتقدان چه گفتند
پیش‌تر آیت‌الله مصباح‌یزدی که تز معروفی هم درباب حکومت اسلامی دارد، به سخنان رئیس‌جمهوری بیآنکه نامی از او ببرد، واکنش نشان داده بود. مصباح در سخنان خود روحانی‌بودن رئیس‌جمهوری را محل تردید دانسته و با این سخنان از روحانی انتقاد کرده بود: «در سخنان خود، برخی می‌گویند وقتی مردم با کسی بیعت کردند، علی(ع) وظیفه خود دانست از آن شخص اطاعت کند و حق نداشت که مخالفت کند، چون مردم رأی داده بودند، اگر یک مسلمان ایرانی این‌گونه فکر کند، پذیرفته است؟ آیا نمی‌توانست درباره این مسئله تحقیق کند به‌ویژه اگر سابقه طلبگی داشته باشد… بین ایمان و کفر و ثواب و خطا دیوار آن‌چنانی وجود ندارد و انسان باید هوشیار باشد… نباید گفت که مسائل از واضحات است و نباید تکرار مکررات کرد، چون گاهی کار به جایی می‌رسد که مقام بزرگ مسئولی در کشور می‌گوید خود علی(ع) اعلام کرد که هرچه مردم بگویند من هم همان را می‌گویم و اگر مردم با کسی بیعت کردند من هم این کار را می‌کنم و این کار را انجام داد».
هم‌زمان با مصباح، آیت‌الله مکارم شیرازی از مراجع تقلید هم منتقد سخنان روحانی شده و گفته بود: «آیات درباره ولایت در قرآن زیاد است، شما تنها یک جمله از نهج البلاغه را دیدید و بحث کردید. در حالی که یکی از مسلمات مذهب شیعه این است که امام را خدا و نه آرای مردم تعیین می‌کند».
تبیین علی مطهری
اما علی مطهری به نظر می‌رسید که در یادداشت خود بیشتر به تبیین سخنان روحانی پرداخته است تا سوءبرداشت‌ها از آن را بکاهد. او در یاددشت خود چنین نوشته بود: «مشروعیت امامت به معنی مورد نظر شیعه، از ناحیه خدا و رسول خداست، اما شرط تحقق یک شاخه آن یعنی زعامت سیاسی و رهبری جامعه، رأی و نظر مردم و به عبارت دیگر مقبولیت شخص امام نزد مردم است. این سخن جناب ایشان قطعا ناظر به مسئله امامت نیست، بلکه همان‌طور‌که قرائن نشان می‌دهد مقصودشان شرط تحقق حکومت امام یعنی رأی و انتخاب مردم است و سیره علی (ع) نیز همین را تأیید می‌کند».
أین عمار
حسن روحانی هنوز درباره این انتقادات سخنی نگفته است. او فقط یک بار دیگر در مراسم افطاری با اهالی رسانه که هم‌زمان با شب احیای بیست و یک ماه رمضان شده بود؛ مستنداتی از شیوه رفتاری حضرت علی (ع) در زمان خلافتش را یادآوری کرد و با بیان آن خطبه معروف به انتقاد تلویحی از انتقادکنندگان پرداخت و گفت: «أین عمار؟! أین ابن‌التهیان، این ذوالشهادتین… بعد از آن که از شهادت یاران گذشته‌اش سخن گفت، دست به صورتش زد و دقایقی گریه کرد. امیرالمؤمنین شیر میدان نبرد، آن مرد بزرگ تاریخ در برابر فشاری که به او آمد در حضور مردم در مسجد کوفه گریه کرد. مرحوم رضی می‌گوید گریه طولانی کرد و بعد راجع به شرایطی که پیش آمده با مردم سخن گفت…». باید دید واکنش روحانی به اوج‌گرفتن انتقادات چه خواهد بود.
