متولی مجموعه تاریخی اقامتی رباط علیای تربت حیدریه با بیان اینکه تاکنون نزدیک به سه میلیارد ریال برای احیای آن هزینه کرده ام، گفت: اما برای تکمیل و تجهیز پروژه برای تجاری سازی به حدود پنج میلیارد ریال اعتبار نیاز است

محمد رضا کرمانی روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: انتظار کمک بلاعوض نداریم، اما حداقل انتظار می رود از محل تسهیلات حوزه گردشگری مبلغ مورد نیاز برای تکمیل و بهره برداری از این پروژه گردشگری و تاریخی تامین شد تا سرمایه گذاری انجام شده بلااستفاده نشود.
وی با بیان اینکه کاروانسرای تاریخی رباط علیا در سال ۱۳۸۰ به شماره ۵۶۹۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده، گفت: در این مدت با صرف نزدیک به سه میلیارد ریال به صورت شخصی و البته با نظارت وهمکاری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان انجام شده که ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی حاصل شده است.
کرمانی افزود: بر این اساس اکنون مجموعه که قدمت آن به اواخر دوران قاجار می رسد شامل اقامتگاه بوم گردی، موزه مازاری (سه سنگ آسیاب برای آرد کردن گیاه سریش)، سفره خانه، چایخانه، غرفه عرضه محصولات سنتی و بومی شهرستان و خانه مسافر (با گنجایش ۵۰ نفر گردشگر) است.
وی گفت: اکنون خانه مسافر برای میزبانی گردشگران به طور کامل مهیا نیست و گه گاه اگر مهمانان ایرانی یا خارجی هم به این مکان می آیند، پذیرایی به صورت رایگان انجام می شود اما ادامه این روند با توجه به هزینه های جاری که برای حدود ۱۲ نفر شغل مستقیم ایجاد کرده ایم بدون کسب درآمد دیگر مقدور نیست.
کرمانی با بیان اینکه بنا داریم از امسال وارد روند تجاری سازی این بنای تاریخی بشوم، اظهار کرد: بر این اساس این مجموعه برای ۱۲ نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده اما از یک سو محدودیت های مالی و از سوی دیگر هنوز موفق به دریافت مجوزهای لازم نشده ایم که عمده مشکلات به وجود آمده هر چند به ظاهر جنبه فنی دارد، اما واقعیت آن است که بیشتر جنبه غیرکاربردی دارند و توان ادامه کار را از ما سلب کرده است.
در پاسخ به این اظهارات مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تربت حیدریه به خبرنگار ایرنا گفت: تاکنون حدود صد میلیون ریال در بخش مرمت و در قالب اعزام کارگر و ارسال مصالح ساختمانی در رباط علیا هزینه کرده ایم و مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال نیز در قالب تسهیلات قرض الحسنه چهار درصد به ایشان پرداخته ایم.
علی محمدی با بیان اینکه رباط علیا ۱۰ تا ۱۲ نفر ورثه دارد که برخی قصد داشتند این مکان تاریخی را تخریب و به موسسه خیریه تبدیل کنند، افزود: اما چون دیدیم متولی علاقه مند حفظ میراث گذشته هستند، ما نیز پا پیش گذاشته و به ایشان کمک کردیم که البته معتقدیم ارزش کار ایشان به حدی بالا است که باید بیشتر نیز حمایت شود.
وی گفت: در عین حال این مجموعه با یک مشکل اساسی برای کسب مجوز مواجه هستند که رفع آن تنها به عهده خودشان و از عهده ما خارج است و آن تعیین تکلیف استعلام های ۱۲ گانه می باشد که قانون حد و حدودش را تعیین کرده است.
محمدی در پاسخ به نیاز کرمانی به تسهیلاتی حدود پنج میلیارد ریال، اظهار کرد: در جلسه ستاد بازآفرینی شهر تربت حیدریه قول های مساعدی داده شده است، منتهی برای دریافت تسهیلات باید ابتدا به ساکن در سامانه کارا ثبت نام کنند، اما چون هنوز مشکل تملک دارند، ابتدا باید پیگیر رفع موانع و محدودیت های قانونی تملک کارونسرا باشند.
*** رونق احیاء بناهای تاریخی
«احیای بناهای تاریخی» عبارتی با پیشینه‌ای قدیمی و اصیل در میان اهالی میراث فرهنگی است که تا همین چند مدت پیش، دایره آگاهی از آن فقط به همین حوزه، محدود می‌شد، اما امروزه با تلاش‌های انجام شده در این زمینه و در حوزه تسریع و تسهیل فرآیند باززنده‌سازی بناهای تاریخی توسط بخش خصوصی و اطلاع رسانی شفاف و به موقع در این حوزه، می‌توان گفت که این پدیده به مطالبه‌ای عمومی و جمعی در بین مردم تبدیل شده است.
به گزارش روابط عمومی صندوق احیا و بهره‌برداری از آثار تاریخی؛ پدیده‌ایی که بااتکا به پویایی فرهنگ جوامع بومی و محلی کشور می‌تواند چرخ گردشگری و به تبع آن اقتصاد را با تکیه بر شاخصه‌های درون‌زای کشور به حرکت آورد. در این بین آراء و نظرات راهبردی مسئولان کشور بر سرعت حرکت این قطار افزوده است، این اتفاق را می‌توان در اظهار نظرهای متخصصان و مسئولان رسمی کشور نیز به وضوح دید.

ابنیه تاریخی بزرگ‌ترین مزیت برای گردشگری کشور است
علی‌اصغر مونسان، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری؛ «ابنیه‌ی تاریخی را بزرگترین مزیت برای گردشگری کشور» می‌داند و رسیدگی به ابنیه تاریخی و میراث‌فرهنگی را جزو اولویت‌های اصلی سازمان سازمان میراث فرهنگی اعلام می‌کند و بر لزوم توجه جدی بر این حوزه تأکید داشته است .
او با بیان این‌که هرچه به موضوع میراث‌فرهنگی بپردازیم این موضوع به توسعه گردشگری کمک می‌کند، ادامه می‌دهد: «در حال حاضر کشورهایی با تاریخ و جغرافیای محدود، برای خودشان موضاعات مصنوعی را تولید می‌کنند، اما خوشبختانه کشورمان با ظرفیت‌های متعدد ابنیه تاریخی که نشان دهنده تمدن کهن ماست، مورد اقبال گردشگران فرهنگی است.»
به اعتقاد وی «گردشگران فرهنگی که عمده گردشگران ورودی ما هستند، درآمد خوبی برای کشور ایجاد می‌کنند»

***مشارکت بخش خصوصی اقدامی اثربخش در حفظ و نگهداری از بناهای تاریخی
محمدباقر نوبخت،عضو هیئت امناء صندوق احیاء بناهای تاریخی و فرهنگی نیز بر این نکته تاکید دارد که؛ «مشارکت بخش خصوصی در حفظ، نگهداری و بهره برداری بهینه از بناهای تاریخی اقدامی اثربخش است.»
سخنگوی دولت بر «اهمیت مردمی بودن اقتصاد و برخورداری از مشارکت مردم در امور کشور» تاکید می‌کند و می‌گوید: «بهره برداری از ابنیه و مواریث فرهنگی و تاریخی کشور اگر با مساعدت و مشارکت مردم همراه باشد، می‌تواند اقدامات درخور توجهی را سامان بخشد که نتایج آن در حوزه‌های مختلف قابل مشاهده است.»
وی با ابراز امیدواری از این‌که صندوق احیای بناهای تاریخی بتواند با انجام وظایف قانونی خود پیوند دهنده مردم و مواریث تاریخی و فرهنگی کشور باشد و زمینه استفاده مردم از این ابنیه را فراهم کند، بیان می‌کند: در راستای این اثربخشی بسترهای قانونی فراهم شده تا در قالب واگذاری‌های صندوق احیاء، مشارکت بخش خصوصی و حضور مردم در مرمت، احیاء و بهره‌برداری بهینه از بناهای تاریخی کشور، بیش از پیش محقق شود.
تاکنون از مجموع ۲۰۰ اثر تاریخی و گردشگری شناسایی شده در سطح شهرستان، تعداد ۴۷ بنا و محوطه تاریخی و ۲ اثر معنوی و ناملموس در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مرکز شهرستان ۲۲۵ هزار نفری تربت حیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب غربی مشهد قرار دارد.