بزرگداشت استاد عباس سحاب و ۸۰ سال کارتوگرافی
آیین بزرگداشت استاد عباس سحاب تحت عنوان ۸۰سال کارتوگرافی با حضور استادان، پژوهشگران و علاقمندان رشته‌های جغرافیا و نقشه‌برداری در تالار فردوسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای این مراسم دکتر حسن حضرتی سرپرست دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران خیرمقدم گفت و سپس دکتر سید احمدرضا خضری مشاور و مدیر کل حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه تهران در سخنانی، دانش جغرافیا را بر دیگر علوم بسیار تاثیرگذار دانست و گفت: بدون دانش جغرافیا و تولیدات و محصولات جغرافیایی نمی‌توان دروس دیگر را به درستی به دانشجویان ارائه کرد. وی افزود: ۸۰ سال پیش خاندانی اهل فضل به نام سحاب با بنیانگذاری «موسسه سحاب» یک تنه این زحمت بزرگ را به دوش کشیدند. به گفته وی اروپائیان روی این موضوع خیلی اهمیت قائل شدند، چرا که دانش جغرافیا دیگر دانش‌ها را تعمیق می‌بخشد. وی مرحوم ابوالقاسم سحاب بزرگ خاندان سحاب را مبتکر و مبدع علم جغرافیا در ایران دانست و افزود: فرزند ایشان دکتر عباس سحاب از کودکی با جغرافیا آشنا شد و با جغرافیا زندگی کرد و این موسسه را بنا نهاد. وی یادآور شد: عباس سحاب کسی بود که توانست با همکاری بنیادهای بین‌المللی، نخستین کره جغرافیایی را به زبان فارسی تهیه کند.
خضری اضافه کرد: شادروان عباس سحاب افزون بر ۳۰ هزار شهر و روستا را در ایران گام به گام طی کرده است تا دانش جغرافیای این مملکت را شناسایی کند.
محمدرضا سحاب رئیس هیأت مدیره مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب، فرزند عباس سحاب دومین سخنران این آیین بود که در سخنانی گفت: دکتر عباس سحاب در سیزده‌سالگی نقشه فرانسه را تهیه کرد و سپس نقشه گردشگری تهران را به زبان لاتین، نقشه تهران و حومه را به زبان فارسی و نقشه‌های شهرهای مختلف کشور را تهیه و تدوین کرد که در مجموع ۱۷ نقشه مربوط به ایران در این مؤسسه تهیه شده است.
فرزند دکتر سحاب تأکید کرد: پدر مرحومش در سال ۱۳۴۰ در دفاع از نام خلیج‌فارس نقشه ایران را با نام خلیج فارس و با استناد به نقشه‌های بین‌المللی تدوین و تهیه کرد.
سخنران بعدی دکتر محمود جعفری دهقی، استاد دانشگاه تهران و رئیس انجمن ایران‌شناسی بود که در سخنانی به تشریح رشته ایران شناسی پرداخت و گفت: نیاز به این رشته از دیرباز مشهود بوده است چرا که ایران‌شناسی از نان شب واجب‌تر است. وی افزود: انجمن علمی ایران شناسی در سال ۱۳۹۶ تأسیس شد. اما ایران‌شناسی در لابه‌لای کتاب‌های مؤسسه سحاب موج می‌زند و عشق ایران شناسی از طریق این کتاب‌ها به فرزندان ایران منتقل شده و می‌شود.
وی اظهار امیدواری کرد که در هر کارگاه و موسسه‌ای یک ایران‌شناس وجود داشته باشد.
سپس دکتر محمد‌تقی رهنمایی استاد جغرافیای دانشگاه تهران، سخنان خود را تحت عنوان «سحاب از مشق تا عشق» ارائه کرد و به تاریخچه این مؤسسه و خدمات بزرگ خاندان سحاب به علم جغرافیای کشور اشاره کرد و گفت: این موسسه توانسته است از همه بحران‌ها عبور کند و این بیانگر مدیریت کارآمد این موسسه بوده است.
به گفته وی خاندان سحاب توانمندی‌های عاطفی در کنار سایر توانمندی‌ها داشتند و این خواستن احساسی در رگ و پوست آن‌ها جریان داشته و دارد.
دکتر رهنمایی موسسه سحاب را یک گنجینه و یک میراث ملی دانست و گفت: در این موسسه اطلس‌ها و نقشه‌ها و عکس‌های قدیمی و نقاشی‌های مربوط به جغرافیا وجود دارد که می‌طلبد برای حفظ این گنجینه، متولیان فرهنگی کشور کمک کنند و ساختمان جدیدی را برای نگهداری این اسناد درنظر بگیرند و آن را به یک نمایشگاه دائمی تبدیل کنند. دکتر ابراهیم مقیمی رئیس دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران سخنران بعدی بود که در سخنانی گفت: مرحوم عباس سحاب و موسسه سحاب برای تامین منابع علمی و درسی برای دانشگاه‌های ایران و دنیا کارهای بزرگی انجام داده‌اند و علت توفیق این خاندان برخورداری از الطاف الهی و تلاش بی‌نهایت بود، زیرا مرحوم سحاب از صداقت و پاکی و درآمد حلال برخوردار بودند. وی افزود: ما از استمرار کار این موسسه مطمئن هستیم و امیدواریم که هیچگاه از فعالیت باز نایستد. ایشان محبوب قلوب همه جغرافی‌دانان، تاریخ‌شناسان و همه کسانی که در حوزه تکنولوژی کارتوگرافی فعالیت می‌کنند، هستند. دکتر مقیمی در بخش دیگری از سخنان خود به نشانه شناسی از ساختار شکنی محیط طبیعی با دو ایده شتابی و تأخیری اشاره کرد و گفت: نشانه‌شناسی یک روش برای همه علوم است و در علم جغرافی‌شناسی نیز از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است که در این زمینه‌ها دکتر عباس سحاب و خاندان او تبحر بسیار گسترده‌ای دارند. وی با اشاره به جنگ‌های منطقه از جمله یمن اشاره کرد و گفت: متأسفانه در این جنگ‌ها نشانه‌های طبیعی معناداری وجود دارد که در حال از بین رفتن است که باید راهکاری برای حفظ و نگهداری و جلوگیری از تخریب آن‌ها پیدا کرد. این در حالی است که در عراق بسیاری از نشانه‌های طبیعی از بین رفته‌اند. که تا ۲۰۰سال دیگر هم امکان ترمیم آن‌ها وجود ندارد. وی به نابودی دریاچه ارومیه هم اشاره کرد و گفت: اگر چنانچه این دریاچه دوباره آبگیری شود به حالت اول باز نمی‌گردد چون طبیعت به تدریج شکل می‌گیرد و در صورت تخریب، بازسازی آن بسیار دشوار خواهد بود.
دکتر عباس سعیدی، استاد جغرافیای دانشگاه شهید بهشتی با عنوان «سحاب: بسترساز جغرافیای نوین ایران»، دکتر ناصر تکمیل همایون استاد دانشگاه درباره نقش فرهنگی خاندان سحاب در شناخت جغرافیای ایران و دکتر داریوش بوربور مدیر پژوهشکده و کتابخانه مطالعات ایران‌شناسی، با عنوان «روش تهیه نقشه تحقیقاتی غیرکارتوگرافی» سخنانی را مطرح کرد.
در ادامه مراسم دکتر «نیکولوز ناخوستریشویلی»، استاد ایران‌شناسی دانشگاه ایلیای تفلیس گرجستان هم در سخنانی در خصوص روابط علمی و فرهنگی ایران و گرجستان در دوره معاصر و پروفسور «جرج سانیکیدزه» از استادان گرجستانی بیانیه انجمن جغرافیایی گرجستان را درباره خدمات دکتر عباس سحاب و نقش وی در تعمیق روابط ایران و گرجستان قرائت کرد.
در ادامه دکتر طهمورث ساجدی، استاد ایران شناسی دانشگاه تهران در خصوص ایران شناسی فرانسه از آغاز تا امروز مطالبی را طرح کرد و گفت: ایران‌شناسی در فرانسه حدود ۲۴۰ سال عمر دارد و در سال ۱۹۴۵ برای جغرافیای ایران نقشه‌ای تهیه می‌شود.
وی افزود: اوایل قرن بیستم جهشی در تحقیقات فرانسوی‌ها درخصوص ایران‌شناسی صورت می‌گیرد و در اواخر این قرن درباره فلسفه ایران تحقیقات خوبی به عمل می‌آید. استاد جمشید کیان‌فر، پژوهشگر تاریخ و جغرافیا هم درخصوص نقشه‌های تهران در عصر قاجار و استاد محمدعلی سیفی، پژوهشگر تاریخ و جغرافیا هم درباره نقش جغرافیا در تکامل اجتماعی و سرنوشت انسان سخنانی ایراد کرد.
در پایان از کتاب ۸۰سال کارتوگرافی رونمایی شد و به صاحبان مقالات مندرج در کتاب هدایایی اهداء شد.
