تنها استاد قالیباف تربت حیدریه را دریابید
تربت حیدریه – ایرنا – تمام سرمایه زندگی استاد ‘محمد نعمتی’ این تنها بازمانده نسل استادان قالی بافی در تربت حیدریه یک دار قالی، شانه(دفه)، قیچی قالی بافی، کمی نخ با رنگ طبیعی و کوله باری از دانش و تجربه است و البته با تمرکز بر قالی تزیینی یا تابلو فرش.
۱- پیش درآمد:
‘تاریخ شفاهی’ روش‍‍ی ن‍وی‍ن برای ج‍م‍‍ع آور‌ی، ح‍ف‍ظ و ن‍گ‍‍ه‍د‌ار‌ی اطلاعات م‍ت‍ن‍و‌ع از خ‍‍اطر‌ات گ‍ف‍ت‍ه اما ث‍ب‍ت نشده است که از طری‍ق م‍ص‍‍اح‍ب‍ه با افراد ص‍‍اح‍ب‍ن‍ظر در زم‍ی‍ن‍ه های س‍ی‍‍اس‍‍ی، اجتماعی، اق‍ت‍ص‍‍اد‌ی و ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ی ت‍‍ه‍ی‍ه می شود.
تاریخ شفاهی ن‍وی‍ن برای نخستین ب‍‍ار، در سال ۱۹۴۸ در د‌ان‍ش‍گ‍‍اه ک‍ل‍م‍ب‍ی‍‍ا توسط آل‍ن ن‍وی‍ن‍ز در ق‍‍ال‍ب م‍ص‍‍اح‍ب‍ه ه‍‍ای‍‍ی در ب‍‍اره زندگی م‍ردم آمریکا، ش‍ک‍ل گ‍رف‍ت، به عنوان یک خبرنگار غیربومی ساکن در تربت حیدریه وظیفه خود می دانم در تکمیل و غنی سازی تاریخ شفاهی این خطه از کشور، قدمی هر چند کوچک بردارم.
۲- هر که را طاووس باید جور هندوستان کشد:
اگر قصد دست بوسی استاد محمد نعمتی را داری، باید رنج سفر به یکی از محله های پایین شهر (ربات بالا) تربت حیدریه را به خود بدهی که اکنون به این محله شهید چمران می گویند و زمانی که وارد این منطقه شدی، باید به خیابان چمران ۲۰ رفته و زنگ درب خانه پلاک ۸ را بزنی که البته خانه اش زنگ ندارد.
زمانی که وارد خانه اش شدم، نخستین چیزی که توجه من را به خود جلب کرد، ۱۰ انگشت دستانش بود که به رنگ بنفش روشن آمیخته و خودنمایی می کردند.
همسرش تازه از بازار بازگشته و برایم میوه فصل خریده بود و من در آن لحظه تازه یادم آمد عجب گافی دادم که دست خالی به خانه اش رفته ام و در مدتی هم که پای صحبت استاد نشسته بودم، با خودم راجع به همین موضوع کلانجار داشتم.
۳- ۶۱ سال تجربه بیشتر می ارزد یا ژن برتر:
تمام سرمایه زندگی محمد نعمتی ۶۹ ساله، یک دار قالی، شانه (دفه)، قیچی قالی بافی، کمی نخ با رنگ طبیعی و از همه این ها مهم تر ۶۱ سال دانش و تجربه است.
و امروز که به خانه رنگ و رو رفته استیجاریش رفته و پای درد دل هایش نشستم، برایم این سووال پیش آمد زمانی که در پایتخت این بلاد داشتند ژن برتر را تقسیم می کردند، این انسان هنرمند کجا بود و البته پاسخش را هم خودم می دهم در یکی از محله های تربت حیدریه نشسته و نان خشکش را به خون دل خیس می کرد و با عرق جبین و کد یمین اموراتش را می گذرانید.
۴- خلق بیش از یکصد تابلوفرش:
استاد نعمتی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه تاکنون نزدیک به ۱۲۰ تابلوفرش خلق کرده ام، گفت: اسامی تابلوفرش های معروف عبارت از خاندان پهلوی، شام آخر حضرت عیسی(ع)، پرتره شاه اسبق عربستان، تمثال مبارک حضرت علی(ع) و آخرین تابلوفرش نیز گرفتن حضرت موسی(ع) از آب نام دارد.
وی همچنین گفت: آنچه باعث شهرت من در خارج کشور شده، وضوح و شفافیت تصویر قالیچه از عکس اولیه سفارش دهند پرتره است و این بدان معنا است که به گواه خودشان، تابلوفرش افراد از عکس اولیه نیز شفاف تر بوده است.
۵- پای مسوولان هنوز به خانه اش باز نشده:
نعمتی در عین حال اظهارداشت: هر چند تاکنون دانشجویان زیادی برای تکمیل پایان نامه های دانشجویی خود به خانه ام آمده و اطلاعات مورد نیازشان را از من می گرفتند، اما متاسفانه تاکنون حتی یک مسوول محلی به خانه من نیامده تا جویای حالم باشد و این در حالی است که بارها از کشورهای مختلف به سراغم آمده اند تا من را به کشور خودشان ببرند، اما چون تمایل داشتم برای کشورم خدمت کنم، در ایران ماندم.
۶- سرمایه ایجاد آموزشگاه را ندارم:
وی در ادامه افزود: با وجودی که دوست دارم تجربه خود را در اختیار جوانان قرار بدهم، اما چون سرمایه ایجاد آموزشگاه را ندارم، لذا تنها هنر و تجربه خود را در اختیار فرزندانم گذاشته ام.
نعمتی همچنین گفت: ارزش کار من در کنار قالی بافی، انتخاب نخ ابریشم و ترکیب رنگ بکار رفته در خامه (نخ) است زیرا در گوشه حیاط خانه کارگاه رنگرزی نیز بنا کرده ام و ابتدا نخ مورد نیاز را با رنگ های طبیعی و شیمیایی آمیخته می سازم.
۲۵ درصد تولید فرش دستباف کشور متعلق به خراسان رضوی است
۲۵ درصد تولید فرش دستباف کشور متعلق به خراسان رضوی است و ۲۰ درصد از صادرات فرش دستباف نیز با درآمد ارزی ۷۰ میلیون دلار متعلق به خراسان رضوی است.
از محل تولید فرش، ۲۰۰ هزار اشتغال مستقیم و غیر مستقیم در خراسان رضوی ایجاد شده است.
به طور متوسط سالانه ۷۵۰ هزار متر مربع قالی ، قالیچه و فرش های تزیینی در استان تولید و به بازار عرضه می شود که برای این میزان تولید، ۱۵ هزار تن پشم محلوج، ۱۰۰ هزار تن وش پنبه و ۲۴۰ هزار تن پیله ابریشم استفاده می شود.
جمعیت بافندگان فرش دستباف استان را ۹۰ هزار نفر و ۳۰۰ مجتمع قالیبافی متمرکز و نیمه متمرکز فعال در استان وجود دارد که ۸۵ کارگاه جانبی نیز زیر نظر آنها فعالیت می کنند.
تاکنون ۱۲ هزار نفر از قالیبافان استان بر اساس تفاهمنامه امضا شده میان تامین اجتماعی و مرکز ملی فرش ایران از بیمه تامین اجتماعی برخوردار شده اند و بقیه بتدریج از این امکان برخوردار می شوند.
صادرات فرش دستباف ایران به ۷۲ کشور جهان در سال ۹۶
صادرات فرش دستباف ایران در سال ۹۶ به میزان ۴۲۴ میلیون و ۴۵۱ هزار دلار بوده است که به ۷۲ کشور جهان صادر شده است.
صادرات فرش ایران از نظر کشورهای خریدار این محصول بسیار شناخته شده می باشد و کمتر کشوری را می توان یافت که فرش ایرانی به آن کشور نفوذ نکرده باشد.
مشتریان اصلی فرش ایران
کشورهای اروپایی بیشترین مشتریان فرش دستباف ایران هستند.
آمارها نشان می دهد که کشور ایالات متحده آمریکا با خرید ۱۲۶ میلیون دلار فرش دستباف ایران با اختلافی قابل توجه اصلی ترین مشتری فرش ایران می باشد و البته ناگفته نماند این امر بعد از توافق برجام رشد خوبی داشته است.
بعد از آمریکا، کشورهای آلمان و لبنان با خرید ۵۷٫۶ میلیون دلار و ۳۰ میلیون دلار به ترتیب در رتبه های دوم و سوم این رده بندی قرار گرفته اند.
۷- کلام آخر:
مثلا امسال سال حمایت از کالای ایرانی است.
گوش اگر گوش تو ناله اگر ناله ماست، آنچه البته بجایی نرسد فریاد است.
مرکز شهرستان ۲۲۵ هزار نفری تربت حیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب غربی مشهد قرار دارد.
