آفتاب یزد- گروه سیاسی: کم پیش آمده که تلویزیون برنامه‌ای همراه با بحث و جدل آنهم در موضوعات سیاسی و اجتماعی داشته باشد، غالبا یک نفر می‌آید خطابه‌ای صادر می‌کند و نه مجری یا نه طرفی که مورد خطابه بوده فرصتی برای پاسخ نداشته است. رویه‌ای که جریان محافظه کار از آن سود برده است، حرف و امروز و دیروز هم نیست. این جریان حتی مناظره‌های سال ۸۸ که اسم مناظره را یدک می‌کشید را هم برنتابید و یادمان هست یک تایم اضافه به محمود احمدی نژاد دادند تا بیاید و یک تنه رقبا را زیر سوال ببرد، البته امروز احمدی نژاد در صداوسیما «اسمش را نبر» شده است اما رویه چندان تغییری نکرده است. با این حال گاه استثنا هم پیدا شده به ویژه در برنامه‌ای به نام «تهران ۲۰» که از شبکه تهران پخش می‌شود. مجری محمد دلاوری است، همان خبرنگار واحد مرکزی خبر که با آیتم «صرفا جهت اطلاع» در خبر ۲۰:۳۰ شبکه دو معروف شد، او بعدها عطای خبرنگاری و کار در معاونت سیاسی را به لقای آن بخشید و با ترک ساختمان شیشه‌ای به معاونت سیما رفت تا برنامه ساز و مجری شود. این روزها اخبار برنامه او کم و بیش به شبکه‌های مجازی می‌رسد. با توجه به میزان مخاطبانی که صداوسیما دارد اصولا بیش از آنکه دیدن خود برنامه‌ها خبرساز شود پخش بخش‌هایی از برنامه‌ها در شبکه‌های اجتماعی خبرساز می‌شود. همچین چند وقت پیش بود که برنامه محمد دلاوری پرویز فتاح رئیس بنیاد مستضعفان را دعوت کرده بود و سوالات صریح دلاوری و پا پس نکشیدن‌های او از بحث، صدای فتاح را درآورد و به قولی عصبانی شد. حالا در جدیدترین مورد بازهم برنامه «تهران ۲۰» خبرساز شده است. این بار پیروز حناچی شهردار تهران مهمان دلاوری بوده است. بحث بر سر عملکرد و نوع مدیریت شهرداری بالاگرفته است. حناچی در پاسخ به انتقادات مجری می‌گوید:«شهرداری تهران ۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد، هر چه می‌دهیم سود بدهی‌های گذشته است. آقای دلاوری شما سوییس زندگی نمی‌کنید، در ایران زندگی می‌کنید. ما در شهرداری تهران با بدهی انباشته بیش از ۵۰ هزار میلیاردی روبرو هستیم که هرچه پرداخت می‌کنیم فقط بهره این بدهی را پرداخت می‌کنیم.» با ادامه بحث برسر مدیریت فعلی و اسبق شهرداری تهران مجری برنامه پیشنهاد برگزاری یک مناظره میان دو طرف را داده است. اینکه بالاخره تکلیف معلوم شود چرا پای کلان شهر تهران که جمعیتی حدود ۱۰ میلیون نفر را در خود جای داده یا از اطراف برای کار به آن تردد دارند پایش می‌لنگد! پیشنهاد مناظره این مجری با استقبال مشاور رئیس جمهور هم مواجه شده است. حسام الدین آشنا در این بار توئیت کرده:« اگر کارمند سازمان باشید نمی‌توانید حتی در خارج از سازمان هم بدون مجوز سازمان مناظره‌ای را ترتیب دهید؛ اما اگر کارمند سازمان نباشید می‌توانید آتش به‌اختیار عمل کنید. اگر دو طرف بپذیرند یکی از جذاب‌ترین مناظره‌ها خواهد شد به خصوص اگر قبل از انتخابات هیئت رئیسه مجلس جدید باشد.» اما ایا پیشنهاد محمد دلاوری اولین بار است؟ با بررسی اخبار حوزه شهرداری در ۲-۳ سال اخیر به نظر می‌رسد چنین پیشنهادی قبلا چندباری مطرح شده است.
> تاریخچه پیشنهادات مناظره
در دوم آذر ۹۶ یعنی زمانی که شهرداری تازه مدیریتش عوض شده بود یکی از اولین پیشنهادها مطرح شد. محمدعلی نجفی درخصوص اظهارات آن زمان قالیباف مبنی براینکه تعطیلی خط ۷ مترو کاری سیاسی بوده، گفت بود:«معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری توضیحاتی در این رابطه، ارائه و پیشنهاد خوبی هم مطرح کرد.» او افزوده بود:«من هم می‌گویم برای اینکه موضوع شفاف شود و مردم دقیقا در جریان قرار بگیرند، آقای قالیباف در هر دانشگاهی که مورد علاقه‌شان است حضور پیدا کنند تا مناظره‌ای در حضور مردم و رسانه‌ها انجام شود.» شهردار آن زمان تهران تاکید کرده بود:«در این مناظره دلایل ما برای تعطیلی این خط و دلایل ایشان برای عدم تعطیلی بیان شود و اگر ایشان واقعا فکر می‌کنند ما از نظر کارشناسی اشتباه می‌کنیم یا خدایی ناکرده کار سیاسی کردیم، بهترین راه برای اثبات، برگزاری مناظره است.» این درخواست البته از سوی قالیباف با پاسخی همراه نشد. در بهمن سال ۹۷ نیز موضوع مناظره میان قالیباف و شهردار جدید مطرح شد. در آن زمان محمدباقر قالیباف با شرکت در برنامه تلویزیونی بدون توقف، رقم بدهی گفته شده توسط نمایندگان شورای شهر و شهرداری فعلی تهران را «دروغی بزرگ» خواند و این بدهی را ۱۶ هزار میلیارد تومان اعلام کرد. پیروز حناچی اما در واکنش به اظهارات همتای اسبق خود تنها به مصرعی اکتفا کرد و گفت: «رنگ رخساره خبر می‌دهد از سر ضمیر!» با این حال بار دیگر موضوع مناظره پررنگ شد اما مدیرکل روابط عمومی صداوسیما در این رابطه در ۳۰ بهمن ۹۷ گفت:« با توجه به استفاده دو طرف از تریبون رسانه ملی درباره موضوع شهرداری تهران بهتر است از این پس مسئله بدهی‌های شهرداری تهران به جای اینکه در صداوسیما بررسی شود در مراجع قانونی و ذیصلاح بررسی و جمع بندی شود تا نتیجه گیری درستی در پی داشته باشد.» محمد حسین رنجبران در پاسخ به جهت گیری صداوسیما و پوشش نظرات شهردار اسبق تهران بدون انعکاس نظرات مخالفان در خصوص بدهی شهرداری گفته بود:«در مورد مسئله بدهی شهرداری بسیار پیش از صحبت‌های محمدباقر قالیباف،در برنامه‌های متعددی اعضای شورای شهر در تلویزیون حضور بهم رساندند و درباره بدهی‌های شهردای نظرات خود را بیان کردند.» با این حال در آن زمان هم خبری از مناظره نشد. جالب آنکه فارغ از بحث مناظره، در دی ماه ۹۷ پیروز حناچی همه شهرداران سابق تهران را برای یک جلسه هم اندیشی دعوت کرد که حتی این جلسه نیز با پاسخ منفی قالیباف همراه شد. در این نشست که به دعوت پیروز حناچی صورت گرفت، محمد توسلی، سید کمال الدین نیک روش، غلامحسین دلجو، محمد نبی حبیبی، سید مرتضی طباطبایی، مرتضی الویری، افشانی و نجفی حضور داشتند. محمود احمدی نژاد، قالیباف، کرباسچی و ملک مدنی از غائبان این دیدار بودند. حناچی شهردار تهران از شهرداران حاضر درخواست کرد با توجه به چالش‌های کنونی شهر تهران چه راهکاری را برای اداره پایتخت و حل این چالش‌ها
پیشنهاد می‌کنند.
> برگزاری یک مناظره
حالا در روزگاری که قالیباف سودای ریاست مجلس را دارد و به لطف مشارکت ۲۵ درصدی در انتخابات مجلس در تهران توانسته رای اول این کلان شهر شود بعید به نظر می‌رسد قالیباف حاضر باشد به چنین مناظره‌ای تن دهد. او ۱۲ سال شهردار تهران بود تا طولانی ترین دوره را به نام خود ثبت کند، در دوره‌ای که اصولگرایان اکثریت را بدست آورده بودند. این اکثریت به مدد این بود که مجلس در اختیار اصولگرایان بود و با توجه به اینکه تایید صلاحیت کاندیداهای شهورای شهر از طرف مجلس انجام می‌شود اصولا مجالی برای مخالفان اصولگرایی برای رقابت در شورای شهر نبود. دوره ۱۲ ساله قالیباف فراز و نشیب‌های بسیاری داشته است از ماجرای پلاسکو گرفته تا املاکی که نجومی لقب گرفتند. در یکی از معدود مناظره‌های برگزار شده میان مقاماتی از دوره فعلی با سابق محمود میرلوحی عضو شورای شهر تهران با قدرت‌الله گودرزی معاون مالی و اقتصاد شهر دوران قالیباف داشتند. در بخش‌هایی از این مناظره میرلوحی گفت:« شما هم می‌گویید ۶۹ هزار میلیارد و ۴۰ هزار میلیارد بدهی درست نیست. خودتان در همان مقطع اعلام کرده‌اید بدهی نداریم و بدهی هم چیز بدی نیست. امروز می‌خواهیم با شما توافق کنیم. اینجا گزارش تلفیق ۹۳ است در این گزارش ۳۳ مورد تخلف آشکار وجود دارد، کمیسیون بودجه هم موضوع را بررسی کرده است ساعت‌ها وقت گذاشته‌ایم و به ۳۳ مورد تخلف آشکار رسیده‌ایم و اعلام کرده‌ایم که باید به قوه قضائیه برود. حالا شما بگویید آقای گودرزی آیا اینها را باید به صندوق‌خانه ببریم یا به دیگران بگوییم.» او همچنین در مناظره افزوده بود:« میرلوحی: در سال ۹۵، ۲۰ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان شما خرج کرده‌اید من می‌خواهم بپرسم کجا خرج کرده‌اید؟ از کجا تامین کرده‌اید؟ و عرض کنید نقدی است یا غیرنقدی؟ ما هر چقدر اعداد را جمع می‌کنیم به عددی که شما می‌گویید نمی‌رسیم و اعلام کنید بقیه را از کجا آورده‌اید؟ وام‌هایی که گرفته‌اید با کدام مجوز بوده و چرا گرفته‌اید؟» در پاسخ هم البته معاون قالیباف استدلال‌های خودش را آورد و گفت:« شهرداری ابتدا گفت ۳۰ هزار میلیارد بدهی داریم و منابع لازم برای پروژه‌ها هم ۲۲ هزار میلیارد تومان است. آخر در کجای دنیا پروژه‌ها جزو دیون می‌شوند، پروژه‌ها سرمایه هستند. من همین جا اعلام می‌کنم که ما در ابتدا گفتیم بدهی شهرداری ۱۶ هزار میلیارد تومان است و نگفتیم بدهی نداریم اما بدهی واقعی ما ۲۶ هزار میلیارد تومان است حالا چرا گفتیم ۱۶ هزار میلیارد تومان؛ به این دلیل است که بر اساس اسناد و صورتجلسه‌های موجود که با بانک شهر داریم ۱۰ هزار میلیارد تومان (زمانی که بانک شهر از شهرداری ۱۲ هزار میلیارد طلب داشت) به بانک شهر ملک لبه چمران، ملک دردشت و ملک مهرویلا را دادیم و همه این اعداد را کم کردیم همچنین ۲ هزار میلیارد تومان تراکم و عوارض را صورتجلسه کرده و ۶۰ درصد شهروند و ۱۰۰ درصد نمایشگاه آفتاب را بر اساس مصوبه شورا و تایید فرمانداری طی تفاهم‌نامه‌ای به بانک شهر واگذار کردیم اما این موضوع به تغییرات در شهرداری تهران خورد. مدیریت جدید گفت نمی‌خواهد شهروند و نمایشگاه شهر آفتاب را واگذار کند. به همین دلیل ۱۰ هزار میلیارد تومان بدهی‌ها اضافه شد.»
> کلاف سردرگم تخلفات
کلاف سردرگم مدیریت قبلی و فعلی شهرداری تهران برسر عملکرد، بدهی‌ها و پروژه‌های تمام شده و تمام نشده همچنان ادامه دارد. درحالی که حدود یک سال دیگر انتخابات شورای شهر بعدی در پیش است و معلوم نیست این بار کلید تهران را به چه کسی خواهند داد. با این حال شاید مناظره و شاید بررسی‌های قضایی بتواند موضوع را تا حدی روشن کند. درباره آنچه در دوره شهرداری قالیباف پیش رفته در مواردی نیز کار به بازداشت رسیده است. یا مثلا در اواخر بهمن ۹۸ مورد دیگری از تخلفات به نقل از یک عضو شورای شهر مطرح شد. مجید فراهانی، رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورا از تخلفات مالی و قراردادی صندوق بازنشستگی شهرداری تهران در سال ۹۳ طبق گزارش حسابرس شورا خبر داده بود. فراهانی، با اشاره به بند ج ماده ۴۴ آیین‌نامه مالی شهرداری‌ها و بند۳۰ ماده ۸۰ قانون شوراهای اسلامی کشور گفته: «موارد متعددی از نقض و تخلف سازمان بازنشستگی در این گزارش وجود دارد. رسیدگی نهایی و ممیزی حساب شهرداری‌ها به وسیله شورای اسلامی شهر از طریق بررسی گزارش‌های مالی و گزارش حسابرسان مذکور و اعلام موارد نقض و تخلف به شهردار و پیگیری‌های لازم بر اساس مقررات قانونی انجام می‌گیرد.» او در مورد گزارش حسابرس شورا برای سال ۹۳ گفته بود: «در ارزیابی کلی صورت‌های مالی و گزارش حسابرس منتخب شورا درباره این سازمان، عدم رعایت شفافیت در صورت‌های مالی و قراردادهای سازمان بازنشستگی شهرداری تهران در سال ۹۳ و همچنین مباحث مالیاتی مشاهده شده که مربوط به شهرداری است و یکی از چالش‌های این صندوق است. همچنین عدم پایبندی به رعایت اساسنامه هم در این سازمان مشهود است. از طرف دیگر صندوق بازنشستگی شهرداری تهران مصوبات و الزامات قانونی مصوب شورای اسلامی شهر تهران را در سال ۹۳ در موارد متعدد رعایت نکرده است.»
بررسی اتفاقات سه سال اخیر پیرامون شهرداری تهران نشان می‌دهد پیچیدگی‌های موضوع بسیار است. محمد دلاوری در برنامه «تهران» ۲۰ اگرچه تلاش کرده صریحا مسئولان را به پاسخ بکشاند و نقشی شبیه به آنچه رسانه‌های بین المللی در مواجه با مسئولان سیاسی برعده دارند را ایفا کند اما به نظر می‌رسد در این راه چالش‌ها و پیچیدگی‌های بسیار گریبان گیر است. در ایران همیشه چالش مدیریت قبلی و بعدی وجود دارد چرا که مدیران اتوبوسی می‌آیند و اتوبوسی می‌روند، هر یک نیز خود را سفید مطلق و دیگری را سیاه مطلق می‌دانند در این میان آنچه باقی می‌ماند دشواری‌های چنین سیستمی است که پاسخگویی در آن بسیار کم رنگ تر از آن است که برنامه «تهران ۲۰» بتواند تصویر روشنی از وضعیت مدیریتی تهران را به شهروندان بدهد. نتیجه چنین امری مشکلاتی حل نشدنی برای مردم است در شهری که حالا سال هاست حالش خوب نیست. این بار اما قالیباف از شانس بالایی برای ریاست مجلس برخوردار است. تهرانی‌ها ۱۲ سال طعم مدیریت او را چشیده‌اند، حالا احتمالا نوبت کل ایران است، باید دید آقای دکتر خلبان قالیباف با رویای‌های بلندپروازانه اش در مجلس چه خواهد کرد، آنهم بعد از سه تلاش ناکام برای
ریاست جمهوری!
شهرداری تهران و چالش بدهی‌های قدیمی
سیدابراهیم امینی- مصاحبه جدید شهردار تهران با تلویزیون و مطرح شدن چند باره موضوع بدهی‌هایی که شهرداری تهران با آن مواجه است بار دیگر گمانه زنی درباره برگزاری یک مناظره میان مدیریت فعلی و اسبق تهران را افزایش داده و چنین پیشنهادی نیز این بار از سوی مجری صداوسیما مطرح شده است. به طور کلی درباره میزان بدهی‌هایی که شهرداری با آن دست و پنجه نرم می‌کند باید براساس اسناد و مدارک موضوع مطرح شود تا دیونی که به شهرداری فعلی منتقل شده به طور شفاف مشخص شود. چنین امری در ابتدا نیازمند وجود فضایی بی‌طرفانه است و در مرحله بعد می‌طلبد که موضوع از قبل مطرح شود تا اسناد از معاونت مالی و اقتصادی گرفته شده و به مخاطبان ارائه شود. با این حال اگر فضایی عادلانه فراهم نشود بازهم فرصتی برای کلی گویی و ابهام و کتمان فراهم خواهد کرد. بدیهی است در شهرداری‌ها که بودجه ای مستقل از دولت دارند و باید برای هزینه های خود به تامین منابع بپردازند اجرای برخی از فعالیت‌ها از طریق تسهیلات و استقراض یا روشی که پیمانکار پروژه را با هزینه خود انجام دهد و در پایان شهرداری پرداختی داشته باشد، همگی فی نفسه نشان از هنر مدیریت است. به هرحال اینکه پروژه‌ای ۶ یا ۷ سال پیش با استقراض انجام شود بهتر از آن است که همان پروژه اکنون اجرایی شود و بدیهی است این روش می‌تواند هزینه‌های بیشتری را متوجه مدیریت شهری کند اما موضوعی که اهمیت دارد این است که میزان تسهیلات یا استقراض با درآمد شهرداری تناسب داشته باشد. لازم به توجه است که شهرداری نیازمند استفاده از منابع در بودجه‌های جاری و همچنین پروژه‌هایی است که اجرای آنها اجتناب ناپذیر است. در چنین فضایی عدم تناسب میان بدهی و درآمد برای شهرداری چالش‌هایی را ایجاد می‌کند. این موضوع اهمیتی دو چندان می‌یابد زمانی که مدیریت شهری دچار تغییر و تحول نیز بشود و در این صورت عدم همخوانی درآمد و بدهی شهرداری می‌توان چالش‌هایی جدی را بر سر راه شهردار جدید قرار دهد. بنابراین برای بررسی اینکه میزان بدهی‌هایی که از دوره قبل شهرداری باقی مانده و تاثیر این بدهی‌ها بر مدیریت فعلی نیازمند وجود فضایی غیرجانبدارانه هستیم که مدیریت بتواند با استفاده از اسناد و مدارک به طور شفاف فرصت‌ها و تهدیدهایی که برسر راهش قرار گرفته را تشریح کند.
