نخستین دوره جایزه «استاد دکتر محمد قریب»، جایزه اهدایی به سرآمدان اخلاق در علوم و فناوری، به همت انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری، دیروز یکم بهمن‌ماه برگزار شد. به گزارش خبرنگار ما، در این مراسم دکتر مریم مالمیر، دبیر اجرایی این جایزه طی سخنانی بیان کرد: امیدوارم این رویداد توجه علمی را به بحث اخلاق جلب کرده و اخلاق از حالت نظری خارج شود.
وی افزود: انجمن ایرانی اخلاق و علوم و فناوری برای تحقق اخلاق، این جایزه را طراحی کرده که هر دو سال یکبار به پیشگامان علم و فناوری و فعالان اخلاق اهدا می‌شود. در این راستا، ابتدا اساسنامه و شیوه‌نامه جایزه تدوین و تصویب شد و براساس شیوه‌نامه مصوب، کاندیداها در دو گروه جای گرفتند. شیوه انتخاب برگزیدگان، در مرحله اول، انتخاب نامزدها از طریق فراخوانی بود که به مراکز علمی ارسال شد و از آنها خواسته شد نامزدهای خود را به دبیرخانه جایزه معرفی کنند. سپس نامزدهای پیشنهادی بررسی شده و به تفکیک رشته، به شوراهای علمی معرفی شدند. در مرحله بعد آثار و فعالیت‌های آنها بررسی شده و در نهایت نامزدهای برگزیده با حداکثر آرا انتخاب شدند. دکتر مالمیر تصریح کرد: در نخستین دوره این جایزه، به دلیل همه‌گیری کرونا مقرر شد به یکی از شهدای سلامت هم جایزه‌ای اهدا شود.
ایران امروز نیازمند یک جامعه اخلاقی است
در ادامه دکتر مصطفی معین، رئیس شورای علمی جایزه دکتر محمد قریب اظهار کرد: انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری طی ۱۷ سالی که تأسیس شده، ۳ راهبرد اصلی داشته: یک: تقویت و اعتلای اخلاق دو: کمک به ترویج فرهنگ عمومی و اخلاق اجتماعی و سوم: حرکت در جهت شکل‌گیری یک نهضت اخلاقی در جامعه و در این راستا برنامه‌هایی اجرا شده است، از جمله برگزاری سخنرانی‌های ماهانه و انتشار آنها، انتشار فصلنامه علمی ـ پژوهشی انگلیسی و فارسی، برگزاری همایش‌های بین‌المللی، انتشار بیانیه‌های انجمن و همچنین بازشناسی شخصیت‌های نمادین و ارائه الگوهای شاخص علمی و اخلاقی و معرفی آنها به جامعه در جهت رشد فکری و اخلاقی نسل جدید.
وی افزود: در این ارتباط اولین برنامه انجمن، اعطای جایزه دکتر قریب است که هدفش بازشناسی بینش و منش دکتر قریب، توجه به اهمیت و جایگاه اخلاق در علم، قدرشناسی از مقام دانشمندان و پژوهشگران پایبند به مسئولیت‌های علمی، اجتماعی و اخلاقی و معرفی سرمشق‌های علم و اخلاق به دانشجویان و جوانان ایرانی است. دکتر معین با طرح پرسش «چه نسبتی میان علم، اخلاق و عمل اجتماعی وجود دارد» گفت: رابطه سه‌گانه علم، اخلاق و مسئولیت اجتماعی، رابطه‌ای سرشتی و تکمیل کننده یکدیگر است. علم یک پدیده اجتماعی است که هدفش کشف مجهولات، نیل به حقیقت و خیر عمومی است. اخلاق نیز چراغ راه و راهنمای انسان و جامعه در همه ابعاد زندگی است. اخلاق در علم، در ارتباط با خیر عامه است؛ یعنی تأمین سلامت، امنیت، آزادی‌های بنیادین در جامعه، رفع فقر و نابرابری و تبعیض، توسعه و پیشرفت و ایجاد عدالت اجتماعی.
رئیس انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری یادآور شد: نقش و رسالت دیگر اخلاق در علم، پیشگیری از سوء‌استفاده از علم بر ضد انسان و تبعیض و نابرابری بیشتر در عصر جهانی شدن است. از نگاه اخلاقی و جهانی، میزان آگاهی و دانش فرد، رابطه مستقیمی با مسئولیت و پاسخگویی او دارد. یک فرد دانشمند و متعهد در قبال محیط اجتماعی خود مسئولیتی مضاعف دارد. با همین رویکرد در کنگره جهانی ۱۹۹۹ بوداپست که توسط یونسکو برگزار شده بود، گنجاندن واژه «دانشمند مسئول» در اسناد و مدارک کنگره توسط جمهوری اسلامی ایران مطرح شد.
وی تصریح کرد: اکنون این پرسش مطرح می‌شود که از چه راه‌هایی می‌توان مسئولیت اخلاقی و اجتماعی را انجام داد؟ گام اول، شناخت دقیق علمی از چالش‌های بومی و جهانی است. دوم، تبیین و ترویج نتایج پژوهش‌های علمی از طریق ترویج علم و ارتقاء سواد علمی جامعه است و سوم، مشارکت دانشمندان در فعالیت‌های علمی، اجتماعی و اقتصادی جامعه و گفتن حقیقت به اصحاب قدرت و انتقال دستاوردهای جدید به مسئولان است.
معین افزود: چهارم هشدار نسبت به پیامدهای احتمالی و منفی علوم و فناوری‌های جدید، از جمله دستکاری‌های ژنتیک، هوش مصنوعی، انرژی هسته‌ای و نانو است و البته روشنگری دانشمندان در مقابل شبه‌علم، خرافه و توهم به نام علم و تکنولوژی هم گام دیگری است؛ چیزی که در همین دوران کرونا شاهدش بودیم و پنجمین راهکار برای ایفای مسئولیت‌های اجتماعی، احساس مسئولیت و کنشگری فعال یک دانشمند نسبت به تبعیض و بی‌عدالتی و فقر و ستم و دفاع از حقوق مردم است. وی خاطرنشان کرد: رسالتی که امروز در برابر یک دانشمند وجود دارد، فراتر از ارائه یک خدمت صرفاً تخصصی است. استاد قریب صرفاً یک درمانگر و نسخه‌نویس نبود، او یک استاد برجسته دانشگاه بود که صدها شاگرد برجسته تحویل جامعه داد و در همان زمان به بیماران و خانواده‌ها کمک می‌کرد. استاد قریب یک پژوهشگر بود. او یک مصلح اجتماعی هم بود؛ از حقوق ملت جانانه دفاع می‌کرد، ظلم‌ستیزی می‌کرد که نمونه آن در اعتراض به قرارداد استعماری کنسرسیوم نفت در تاریخ ثبت شده است. معین اضافه کرد:استاد قریب یک ادیب و هنرمند هم بود. بر بالین کودکی که براثر سوء‌تغذیه نابینا شده بود اشک می‌ریخت، احساسات لطیف انسانی داشت و در عین حال می‌توانست به بیماران و خانواده آنها آرامش و امید بدهد. وی گفت: ایران امروز نیازمند یک جامعه اخلاقی است و جامعه اخلاقی بر انسان اخلاقی، نهادهای اخلاقی و ساختارهای اخلاقی استوار است و این هر سه، برپایه التزام و تعهد به فهم اخلاقی، (پندار نیک)، گفتار اخلاقی (گفتار نیک) و عمل اخلاقی (کردار نیک) قرار دارند.
رئیس انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری تأکید کرد: دکتر محمد قریب در روزگار خود به این ارزش‌ها متعهد بود. پس باید سرمایه‌های علمی و اخلاقی روزگار خود را بازشناسیم و الگو قرار دهیم. کاری بزرگ با قدم‌های کوچک.
در ادامه، دکتر حسین قریب، فرزند دکتر محمد قریب و عضو هیأت امنای جایزه دکتر قریب طی یک سخنرانی مجازی بیان کرد:
اینکه چرا جایزه به اسم دکتر قریب نامگذاری شد، مسأله‌ای جالب است. مرحوم پدر صفات نیکی داشت و شعارش خدمت به خلق بود. کارهای خیرش غالباً مخفیفانه انجام می‌شد، رفتارش در مطب، در بخش کودکان و جمع‌های فامیلی، همواره اخلاقی بود. همکارانش نقل می‌کنند که شبی کودکی را با تشخیص مننژیت معاینه کرد و پنی‌سیلین در بیمارستان موجود نبود که به کودک تزریق شود. دکتر قریب، دکتر غفرانی را نکوهش کرد که چرا از پول خودت پنی‌سیلین نخریدی؟
وی ادامه داد: دکتر قریب در مطبش همیشه با احترام با بیماران برخورد می‌کرد. از بیماران مستمند پول نمی‌گرفت. در دانشگاه و بیمارستان، معلمی الهام‌بخش بود. او پزشکی باسواد و به‌روز بود. فرزند دکتر قریب خاطرنشان کرد: سال گذشته کتابی درباره زندگی دکتر قریب به فارسی در آمریکا چاپ کردیم و در آن درباره تاریخچه فامیلی خدمات و آثار او صحبت کردیم.
وی از زحمات دکترمعین، شامخی و دکتر مالمیر قدردانی کرد وگفت: خدمت استادانی که این جایزه را دریافت می‌کنند، تبریک می‌گویم. آنها دانشمندان برجسته‌ای هستند که خدمات زیادی به علم، پزشکی و جامعه کرده‌اند.
بیانیه جایزه دکتر قریب
در ادامه دکتر هادی خانیکی، دبیر گروه علوم انسانی و اجتماعی، بیانیه نخستین دوره جایزه دکتر قریب را قرائت کرد. متن این بیانیه به شرح زیر است:
اخلاقی اندیشیدن، اخلاقی زیستن و اخلاقی کوشیدن نیاز مبرم زمانه ماست که انسان و جامعه ایرانی را در همه زمینه‌ها به سوی خود فرا می‌خوانند. ساخت علم نیز از این ضرورت برکنار نیست و مسئولیت اخلاقی دانشمندان و کنشگران عرصه دانش، فزاینده نقش و تأثیر بینش، منش و روش علمی در کاستن از رنج‌های انسانی و اجتماعی و رهایی به سوی حقیقت است. انسان و جامعه‌ای که از نابرابری‌ها و نداشتن‌های گوناگون و نادیده گرفتن حقوق اساسی خویش رنج می‌برند، انتظار دارند در هم‌پیوندی اخلاق و علم، راه‌ها و راه‌پویانی اثرگذار افق‌های امیدبخش به رویشان بگشایند.
«سرمشق‌های اخلاقی» که با جامعیت علمی و وسعت دامنه تأثیر خود در جامعه بخشی از سرمایه نمادین این سرزمینند، نقش‌آفرینان این صحنه‌اند که باید از داشته‌های آنان آموخت و بهره برد.
انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری به عنوان یک نهاد علمی و مدنی مسئول در برابر مسایل حیاتی جامعه، خود را مخاطب این نیاز می‌داند و گامی کوچک در این‌راه دراز می‌نهد. باید از گذشته آموخت، امروز را از یاد نبرد و به فردا بیشتر اندیشید. پس بهتر آنکه به بازشناسی و بازآفرینی سرمشق‌های موفق و تأثیرگذار در حوزه‌های اخلاق و علم اهتمام ورزید و به آن اعتبار، به تعمیم و تعمیق بینش‌ها، ارزش‌ها وکنش‌های اخلاقی در جامعه علمی پرداخت؛ اقدامی که حاصل و نفع آن بلافاصله به کل جامعه نیز تسری می‌یابد. این انجمن برای این منظور «جایزه شادروان دکتر محمد قریب» را وضع کرده و هر دو سال یکبار در اول بهمن ماه که سالگرد درگذشت آن بزرگ است، آن را به سرآمدان اخلاقی ـ علمی کشور تقدیم می‌کند. نام شادروان دکتر محمد قریب به عنوان پزشکی مسأله‌شناس، مردم‌مدار، وارسته، شجاع، وطن‌خواه و با ایمان با مفهوم «دانشمند اخلاقی» قرین و همنشین است. او مدام در پی حقیقت رفت و همواره در دانشگاه مدافع حقوق ملت و پاسدار منافع ملی بود. باید سویه‌های مختلف این‌گونه بینش و روش را در جامعه علمی امروز ایران هم بازشناخت و پی گرفت. این کار به یقین می‌تواند برای سرمشق گرفتن کنشگران جوان عرصه علم که چشم امید ملک و ملت به آنهاست نیز راهگشا و کارساز باشد.
هیأت مدیره انجمن طی یک سال کوشید که با تشکیل شورایی مرکب از صاحبنظران این عرصه و تأسیس دبیرخانه‌ای اجرایی، به شناسایی شایستگان و سرمشقان اخلاق‌مدار که در دو عرصه آفرینش علمی و هفت گروه تخصصی در حوزه‌های «علوم پزشکی و زیستی»، «علوم پایه»، «علوم انسانی و اجتماعی»، «علوم فنی و مهندسی»، «علوم کشاورزی ومنابع طبیعی و دامپزشکی»، «علوم محیط‌زیست» و «علوم معماری و هنر» با دعوت از ۴۰ تن از اندیشمندان و دانشمندان کشور و طی جلسات منظم معیارها و شاخص‌های عمومی و تخصصی انتخاب برگزیدگان جایزه را تعیین کنند. معیارهای نهایی مورد توافق عبارت بودند از چهار مؤلفه «شخصیت علمی»، «اخلاق فردی»، «اخلاق حرفه‌ای»، «اخلاق و مسئولیت اجتماعی» که با بیست و پنج شاخص تعریف شدند.
براین اساس نامزدان واجد شرایط از طریق فراخوان عمومی دبیرخانه، معرفی انجمن‌های علمی و فرهنگی، مؤسسات و مراکز پژوهشی و دانشگاهی و صاحبنظران برجسته کشور به گروه‌های تخصصی هفت‌گانه پیشنهاد شدند که از آن میان دوازده تن از سرآمدان اخلاقی و علمی ایران به اعتبار تشخص و برخورداری جامع از معیارهای فوق و اثرگذاری پردامنه، عمیق و ماندگار اخلاقی و علمی در جامعه ایران به عنوان برگزیدگان نخستین دوره جایزه شادروان دکتر محمد قریب به این شرح معرفی شدند:
۱ـ استاد دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی و استاد دکتر محمدعلی موحد در حوزه علوم انسانی و اجتماعی
۲ـ استاد دکتر غلامرضا خاتمی، استاد دکتر مسلم بهادری در حوزه علوم پزشکی و زیستی
۳ ـ استاد دکتر یوسف ثبوتی در حوزه علوم پایه
۴ـ استاد دکتر مهدی بهادری‌نژاد در حوزه علوم فنی و مهندسی
۵ ـ استاد سید آهنگ کوثر در حوزه علوم کشاورزی، منابع طبیعی و دامپزشکی
۶ ـ استاد دکتر سدیحسین بحرینی در حوزه علوم محیط‌زیست
۷ ـ استاد دکتر مهرداد قیومی بیدهندی در حوزه علوم معماری و هنری
۸ ـ روانشاد استاد دکتر مریم میرزاخانی به عنوان دانشمند جوان و فروتن و تأثیرگذار در عرصه جهانی
۹ـ استاد دکتر علیرضا پارساپور به عنوان محقق متعهد و مؤثر در حوزه اخلاق پزشکی
۱۰ـ استاد شهید دکتر عبدالعلی خوارزمی به عنوان برگزیده حوزه «ایثار برای نجات دیگران» در شرایط دشوار شیوع کرونا
انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری از نخستین برگزیدگان جایزه استاد دکتر محمد قریب که با حضور خویش در این آیین فرخنده علمی و اخلاقی به آن اعتبار و به جامعه علمی امید و تحرک بخشیدند صمیمانه تقدیر می‌کند.
انجمن وظیفه می‌داند که مراتب سپاس خود را از نهادهای همکار و حامیان معنوی و مادی جایزه نیز اعلام می دارد.
معرفی برگزیدگان
در ادامه برگزیدگان نخستین دوره جایزه دکتر محمد قریب معرفی شدند. نخست دکتر مصطفی معین، به معرفی برگزیدگان گروه پزشکی پرداخت. در این گروه استاد دکتر محسن بهادری فوق‌تخصص پاتولوژی بیماری قلب و ریه و استاد برجسته دانشگاه تهران به دلیل اثرگذاری علمی، شاخص بودن در سطح ملی و بین‌المللی، فروتنی، سخت‌کوشی، انضباط کاری، حسن شهرت، مشارکت در نهادهای مدنی، وطن‌دوستی و دفاع از حقوق ملت، به‌عنوان برگزیده جایزه دکتر محمد قریب معرفی شد. همچنین دکتر غلامرضا خاتمی، فوق تخصص بیماری‌های گوارش کودکان به دلیل اثرگذاری علمی، فروتنی، مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی، حسن شهرت و مشارکت در اموز خیرخواهانه و نهادهای مدنی، به عنوان برگزیده جایزه دکتر قریب معرفی شد.
دکتر خاتمی در یک سخنرانی مجازی گفت: یادآوری صفات اخلاقی، علمی و اجتماعی دکتر قریب و بیان گوشه‌هایی از خصوصیات اخلاقی او برای پزشکان جوان بسیار ارزنده است. از استاد دکتر معین و همکاران سپاسگزارم که در این زمینه پیش‌قدم شده‌اند. دکتر قریب توصیه می‌کرد که طب جامعه‌نگر را فراموش نکنیم. او که با مطالعه روزانه از آخرین پیشرفت‌های علمی طب کودکان آگاه بود، توجه زیادی به مشکلات شایع این حوزه داشت. بعد از فقدان این بزرگمرد، شاگردانش توانستند با برگزاری همایش علمی یک هفته‌ای، پزشکان کودکان را با آخرین پیشرفت‌های پزشکی اطفال آشنا کنند. وی گفت: در همایش امسال، از پزشکان خواستیم با توجه به مشکلات معیشتی و عدم دسترسی به تغذیه مناسب، در هر ویزیت، سفارشات لازم درباره تغذیه به خانواده‌ها ارائه کنند.
یقین دارم در آینده قریب‌های دیگری خواهیم داشت. سفارش من به جوانان آن است که در شروع کار منتظر نباشند که همه امکانات آماده باشد بلکه باید با مشکلات ساخت و به پیش رفت.
دکتر مسلم بهادری نیز طی سخنانی بیان کرد: مسأله علم و اخلاق در فناوری نوین بسیار مهم است. دکتر قریب نمونه علم، ایمان و عمل بود. اخلاق‌مدار بود و من افتخار داشتم سال‌ها در خدمت ایشان تلمذ کنم و همیشه از مردمداری او آموختم. برخی او را پایه‌گذار طب کودکان در ایران می‌دانند ولی من او را پایه‌گذار کل طب می‌دانم زیرا او در تشکیل دانشکده پزشکی نقش مهمی داشت.وی گفت: او در بیمارستان امام‌خمینی به کمبود تخت توجه داشت و با دوستش بیمارستان مرکز پزشکی را بنا نهاده که یکی از بزرگترین مراکز طب کودکان است. این مرکز علاوه بر خدمت در طب کودکان، دانش‌آموختگان موفقی در این رشته دارد. دکتر قریب اعتقاد داشت، ایمان مقدم بر علم است. باید بدانیم همه‌چیز دست خداست و او شفا میدهد. امید به خداوند و همکاری با خانواده از سجایای اخلاقی او بود.
غیبت نگرش اخلاقی در نظام آموزش
در ادامه، برگزیدگان گروه علوم انسانی و اجتماعی، یعنی دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی به دلیل اثرگذاری علمی، شاخص بودن در سطح ملی و بین‌المللی، فروتنی، شجاعت و راستی، نظم و انضباط کاری، سخت‌کوشی، حسن شهرت، وطن‌دوستی و دفاع از حقوق ملت، و همچنین دکتر محمدعلی موحد به دلیل اثرگذاری علمی، امانت‌داری علمی، شاخص بودن در سطح ملی و بین‌المللی، فروتنی، سخت‌کوشی، عدالت و انصاف، مقبولیت و حسن شهرت، وطن‌دوستی و دفاع از حقوق ملت معرفی شدند. دکتر محمدعلی موحد طی یک پیام ویدئویی بیان کرد: از اینکه در این جایزه اسم من همراه نام نامی استاد شفیعی‌کدکنی برده می‌شود، به خود می‌بالم. معتقدم تحقق اهداف انجمن، مستلزم تمرکز خاصی بر اصلاح نظام آموزشی کشور است که غیبت نگرش اخلاقی در این ساحت، محسوس است. انجمنی که به همت بزرگان دردآشنا تأسیس شد،. باید چاره‌ای برای خلاص از این کج‌راهه بیاندیشد.
در گروه علوم پایه، دکتر سعدالله نصیری قیداری فرد برگزیده را اعلام کرد: دکتر یوسف ثبوتی استاد ممتاز فیزیک دانشگاه زنجان به دلیل اثرگذاری علمی، شاخص بودن در سطح ملی و بین‌المللی، ایمان، معنویت و فروتنی، مسئولیت‌پذیری، پاسخگویی، سخت‌کوشی، انضباط کاری، قانون‌مداری، حسن شهرت، مشارکت در امور خیرخواهانه و نهادهای مدنی.
به آدم‌های معمولی جامعه اعتماد کنیم
دکتر ثبوتی بعد از دریافت جایزه طی سخنانی گفت: من ازسال ۱۳۲۹ که وارد دانشگاه تهران شدم تا به امروز به فیزیک عشق ورزیده‌ام. از سال‌ها پیش با خودم عهد کرده‌ام که اگر روزی ۲ صفحه فیزیک نخوانم یا درس ندهم، آن روز خودم را فیزیکدان ندانم و در کارهای فیزیکدان‌ها هم دخالت نکنم.
وی گفت: من بر این باورم که قوام جوامع انسانی به افراد متوسط‌الحال آن جامعه وابسته است. این نوابغ نیستند که جوامع را به سوی نجات می‌برند. من جدا بر این باورم که برنامه‌ریزی‌های اجتماعی باید برای فرصت دادن به افراد متوسط جامعه باشد. اگر آنها با فراغت بال بتوانند کار انجام دهند، بینشان نوابغ هم پیدا می‌شود و میدان برای ناخلف‌ها هم تنگ می‌شود. ما در برنامه‌ریزی‌های اجتماعی به این نکته کمتر توجه می‌کنیم. این بینش جامعه‌شناختی من است و معتقدم لازم است به آدم‌های معمولی جامعه اعتماد کنیم و به کرده‌‌های کوچکشان افتخار کنیم و کاستی‌ها را به رخشان نکشیم، ولی اینطور نیست. روند فعلی جامعه آن است که از همه چیز انتقاد می‌کنیم و انتقاد را هم به سوی بدگفتن می‌بریم که نگرشی مخرب است. من به دوستان توصیه میکنم که در گفتار از کلمه «متأسفانه» استفاده نکنند که بار منفی دارد و حال و هوای همدلی را از بین می‌برد. باید کارهای کوچک آدم‌های معمولی را ارج بنهیم و کاستی‌ها را برجسته نکنیم، اما وارونه عمل می‌کنیم؛ داشته‌هایمان را ناچیز می‌انگاریم و انتقادهایمان اکثراً درست و به‌جا نیستند.
دکتر ثبوتی تصریح کرد: معتقدم دانشگاه‌های ما به نحو مطلوب عمل می‌کنند و گواهم آن است که از دانشگاه‌ها اختلاس‌های میلیاردی گزارش نشده است. منتقدانی هستند که با این نظر موافق نیستند. من پیشنهاد میکنم این افراد تصور کنند که دولت به دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها بگوید یک هفته سرکار نیایند و تصور کنید که در این حالت، اوضاع کشور چگونه خواهد بود. هیچ نهادی حتی نمی‌تواند در خود را باز کند. این کاری است که دانشگاه‌ها انجام داده‌اند. این را باید برجسته کنیم تا مردم بدانند که نقش دانشگاه در این کشور چه بوده است.
وی گفت: دانشگاه‌ها مکانیزم خودپالایی دارند و قادرند تا ناهنجاری‌ها را از خود پاک کنند. این موضوع دو دلیل دارد: یکی اینکه آدم‌های ناخلف جذب این محیط نمی‌شوند و آنجا مجالی ندارند، دوم اینکه دانشجویان، آمده‌اند که چیزی بیاموزند. اگر ناهنجاری می‌بینند آن را بیان می‌کند..
در ادامه، دکتر نیلی‌منفرد برگزیده گروه فنی مهندسی را معرفی کرد: دکتر مهدی بهادری‌نژاد استاد مهندسی مکانیک دانشگاه شریف به دلیل اثرگذاری علمی، شاخص بودن در سطح ملی و بین‌المللی، ایمان و معنویت، فروتنی، حسن شهرت، مسئولیت‌پذیری، پاسخگویی، وطن‌دوستی و دفاع از حقوق ملت.
دکتر نوظهور که به جای دکتر بهادری‌نژاد جایزه را دریافت کرد و طی سخنانی گفت: همبستگی زیادی بین عشق و اخلاق وجود دارد: اگر بخواهیم رنج بشر را کاهش دهیم و رفاه و آرامش را افزون کنیم، نیاز به علم داریم. باید علم را فراگیریم و روح خلاقیت را پرورش دهیم. یافته‌های علمی به همان اندازه که در جهت توسعه انسانی می‌تواند به‌کار گرفته می‌شود، توانایی نابودی بشر را هم دارد. برای رهایی از مفاسد علم، باید بار اخلاق را تقویت کنیم. اخلاق در کنار علم قادر است انسان را به سوی تعالی سوق دهد.
دکتر بهادری‌نژاد هم در یک پیام ویدئوی گفت: مشکل اساسی ما اخلاق و فرهنگ است و تا حل نشود، به آرامش و رفاه نخواهیم رسید. من در دانشگاه شریف، منابع مختلفی را مطالعه کردم درباره اینکه مثلا اگر مهندسی حین کار خلاف مقررات عمل کند، چه باید کرد. به نظر می‌رسد مهمترین انگیزه خلاف، کسب ثروت و شهرت است. آنها بر این باور بودند که ثروت بیشتر به آنها شادی میدهد. در درس اخلاق مهندسی اشاره کردم که چطور می‌توان شادی را از روش‌های دیگر کسب کرد. اگر می‌خواهیم زندگی خوبی داشته باشیم، باید تقوا پیشه کنیم و ارزش‌های انسانی را ارج بنهیم.
دکتر شامخی برگزیده گروه کشاورزی، منابع طبیعی و دامپزشکی را اعلام کرد: دکتر سید آهنگ کوثر دکتری روابط آب و خاک و گیاه با گرایش مهندسی آبیاری به دلیل اثرگذاری علمی، شاخص بودن در سطح ملی و بین‌المللی، احترام به دیگران، توانایی انطباق و سازگاری، شجاعت و راستی، انضباط کاری، مسئولیت‌پذیری، سخت‌کوشی، سخاوتمندی و حس تعاون و همکاری و وطن‌دوستی.
دکتر کوثر در یک پیام ویدئویی با اشاره به طرح آبخوان‌ها که توسط او اجرا شده است، بیان کرد: با ذخیره ۵۰۰ کیلومتر سیلاب در آبخوان‌های ایران می‌توان از نابودی در امان ماند. اندوخته‌های ما در زمینه چگونگی ذخیره آب، سبب شد تا برای طراحی علمی و نوین برنامه‌ریزی کنیم. حمایت از این طرح توسط مؤسسه جنگل‌ها و مراتع انجام شد و در تابستان ۱۳۵۸: محمد پاشالی و بنده، در کنار بزرگان دیگر، گروهی تشکیل دادیم و برنامه‌ریزی کردیم و در ۲۵ دی‌ماه به سوی ممسنی استان فارس رفتیم و طی سال‌ها، علم را به عمل تبدیل کردیم و طرح آبخوان‌داری را اجرا کردیم.
همچنین در گروه علوم محیط زیست دکتر سید حسین بحرینی دکتری برنامه‌ریزی و طراحی شهری به دلیل اثرگذار ی علمی، شاخص بودن در سطح ملی و بین‌المللی، پرورش شاگردهای مطرح در حیطه تخصصی، احترام به دیگران فروتنی، حسن شهرت، وجدان کاری و ترجیح منافع جمعی به منافع فردی به‌عنوان استاد برگزیده معرفی شد. دکتر بحرینی در این مراسم گفت: فکر می‌کردم چرا محیط زیست برای من اهمیت پیدا کرد ، متوجه شدم عشق به محیط‌زیست باید در خون آدم باشد و تعهد به آن، از بدو تولد در آدم ایجاد می‌شود. من وقتی در یک خانه محقر در روستا زندگی می‌کردم که آب و برق نداشت، قدر آب را دانستم و فهمیدم چه اهمیتی دارد. سال‌های اول زندگی من، تجربه‌ای بود که اخلاق را به من یاد داد و عشق به محیط‌زیست را در من ایجاد کرد. بعد‌ها مأمور شدم دانشکده تحصیلات تکمیلی را ایجاد کنم که مؤثر واقع شد. من ۲ تا اثر مثبت در محیط‌زیست داشتم: یکی همین ایجاد دانشکده و دیگر اینکه از ۱۰ سال پیش بحث اخلاق و بی‌اخلاقی در محیط‌زیست را می‌دیدم و درسی را در این رابطه تدوین کردم و دریافتم این درس چقدر می‌تواند مؤثر باشد. اینها ۲ عامل موفقیت من هستند ولی روی‌هم‌رفته، وقتی از محیط‌زیست حرف می‌زنم، جز شرمندگی نمی‌بینم. بحث آلودگی هوا هنوز مسأله ماست. ما مجموعه‌ای درست کردیم که در این رابطه کار کنیم و تونل باد درست کردیم که بفهمیم عوامل آلودگی هوا در تهران چیست. نبود باد مؤثر در تهران عامل اصلی است. رسیدیم به اینکه ماکتی از تهران آماده کنیم و در تونل باد آن را آزمایش کنیم ولی نامه‌ای از رئیس دانشگاه آمد که در آن گفته شده بود اینجا را تعطیل کنید.
از این دست ناکامی‌ها در حوزه محیط‌زیست خیلی زیاد است. برای همین است که در هر زمینه‌ای مشکلات محیط‌زیستی داریم.
ما یک همایش درباره خدمات و زیان‌های آزاد‌راه تهران ـ شمال طراحی کردیم که بدون اعلام قبلی، سالن پر شد. ولی نتیجه چه شد؟ هنوز می‌بینیم که با کمترین برفی جاده بسته می‌شود و اگر زلزله بیاید، تمام این پل‌ها و تونل‌ها تخریب می‌شود. من در ارتباط با محیط‌زیست چیزی جز ناکامی به‌دست نیاوردم اما امیدوارم با ورود زمینه‌های هنجاری و اخلاقی به این حوزه، بتوانیم شرایط را عوض کنیم.
دکتر اکرمی، برگزیده گروه هنر و معماری را معرفی کرد. دکتر مهرداد قیومی بیدهندی دکتری معماری به دلیل اثرگذاری علمی، امانت‌داری علمی، احترام به دیگران، سخت‌کوشی، وقت‌شناسی، عدم سوء‌استفاده از جایگاه شغلی، سخاوتمندی، حس تعاون و همکاری و حسن شهرت به‌عنوان برگزیده این گروه معرفی شد.
همچنین جایزه دانشمند جوان فروتن و تأثیرگذار در عرصه جهانی به دکتر مریم میرزاخانی، نابغه ریاضی و دانشمند ایرانی، به دلیل اثرگذاری علمی وامانت‌داری علمی، شاخص بودن در سطح ملی و بین‌المللی، احترام به دیگران، فروتنی، نظم و وقت‌شناسی، مسئولیت‌پذیری و حسن شهرت اهدا شد.این جایزه را خانم حقیقی از بنیاد ریاضی مریم، به‌عنوان نماینده مرحوم میرزاخانی دریافت‌کرد.
همچنین محقق متعهد و مؤثر در حوزه اخلاق: دکتر علیرضا پارسا پور دکترای اخلاق پزشکی دکتر پارساپور بود که به دلیل فروتنی، احترام به دیگران، مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی، ایمان و معنویت و حسن شهرت، برگزیده شد.
دکتر پارساپور طی سخنانی گفت: ۲۰ سال است که در حوزه اخلاق پزشکی حضور دارم. حوزه اخلاق پزشکی و اخلاق زیستی، از حاشیه به متن دانشگاه‌ها و نظام سلامت ورود کرده است. البته راهی طولانی در عرصه عمل در پیش داریم. فعالان حوزه اخلاق تلاش می‌کنند نگاه به اخلاق را از یک نگاه حاشیه‌ای، به نگاه متنی تغییر دهند.
آخرین جایزه این دوره، جایزه مدافعان سلامت بود که به مرحوم دکتر عبدالعلی خوارزمی، از پزشکان شهید سلامت به دلیل فروتنی، مهربانی، سخت‌کوشی، مسئولیت‌پذیری، پاسخگویی، حسن شهرت و حمایت از محرومان اهدا شد.
در پایان این مراسم، دکتر مصطفی معین طی سخنانی گفت: تدوین اولین منشور حقوق بیماران در ایران توسط دکتر پارساپور انجام شد که افتخار بزرگی است. همچنین یاد و خاطره دانشمند جوان و جهانی‌مان، دکتر میرزاخانی را گرامی می‌دارم که افتخار ایران است. همین‌طور، یاد و خاطره شهدای کووید ۱۹و ده‌ها نخبه و دانشمند جوان ایرانی که در فاجعه پرواز ۷۵۲ به شهادت رسیدند را گرامی می‌دارم.
