برای گشت‌وگذار در طبیعت لازم نیست حتماً جای دوری بروید. باغ گیاه شناسی در غرب تهران یکی از دیدنی‌ترین جاهایی است که برای گشت‌وگذار آخر هفته به‌ویژه در فصل بهار می‌توانید روی آن حساب کنید.
باغ گیاه شناسی ملی انواع بزرگ‌ترین باغ در نوع خود در خاورمیانه است که در آن تنوع زیادی از گونه‌های گیاهی بومی ایران و مختلف دنیا وجود دارد. این مجموعه شگفت‌انگیز، کلکسیونی از گیاهان خاص و کمیاب را هم در دل خود جای داده است که دیدن آن سیر نخواهید شد.
پس اگر می‌خواهید کمی بیشتر از این مجموعه جذاب بدانید، خود را برای گردش در این باغ آماده کنید تا گشتی به گوشه‌وکنار آن زده و بیشتر با فضای و دسترسی باغ آشنا شویم.
آدرس باغ گیاه شناسی تهران کجاست؟
در شهرهای مختلف ایران، اگر سراغ باغ گیاه شناسی را بگیرید، حتماً آدرسی در همان شهر به شما خواهند داد.
اما اگر به دنبال دیدن باغ گیاه شناسی اصلی که به باغ گیاه شناسی ملی هم معروف است، هستید جای دوری نروید؛ چرا که این باغ در نزدیکی تهران است و یکی از جاذبه‌های پایتخت به شمار می‌رود. مجموعه بی‌نظیری که در غرب و نزدیکی چیتگر قرار دارد.
مسیر دسترسی به باغ گیاه شناسی
برای رفتن به باغ گیاه شناسی با خودرو شخصی می‌توانید از مسیر زیر بروید:
بزرگراه تهران –کرج، خروجی پیکانشهر، شهرک سرو آزاد، خیابان شهید گودرزی، خیابان هشتم غربی
اگر هم می‌خواهید از حمل‌ونقل عمومی استفاده کنید، دسترسی به این مجموعه از طریق مترو و به شکل زیر امکان‌پذیر است:
ایستگاه مترو ایران‌خودرو، شهرک سرو آزاد، خیابان شهید گودرزی، خیابان هشتم غربی
اگر برای پیدا کردن مسیرهای مترو در تهران به کمی راهنمایی نیاز دارید، اینجا راهنمای مترو تهران را بخوانید.
ساعت کاری باغ گیاه شناسی تهران
این مجموعه از ساعت ۹ صبح الی ۱۸ بعدازظهر فعال است.
قیمت بلیت باغ گیاه شناسی تهران
هزینه بلیت مجموعه ۱۵۰۰۰ تومان و برای بازدید از مجموعه است. برای دیدن موزه پروانه‌ها هم باید بلیت جداگانه تهیه کنید که قیمت آن ۱۰۰۰۰ تومان است.
باغ گیاه شناسی امکان فروش بلیت آنلاین را در سایت فراهم کرده است، همچنین می‌توانید به‌صورت حضوری در خود مجموعه آن را خریداری کنید.
.
تاریخچه باغ گیاه شناسی ملی ایران
باوجوداینکه در چند سال اخیر اسم باغ گیاه شناسی بر سر زبان‌ها افتاده و حسابی معروف شده است ولی قدمت این باغ بیش از چیزی است که تصور آن را کنید.
این مجموعه که حدود نیم‌قرن سابقه فعالیت دارد، در سال ۱۳۴۸ طراحی و احداث شد. ساخت این باغ با کمک کارشناسان ایرانی و خارجی در یک محوطه ۱۴۵ هکتاری انجام شد که در حال حاضر توسط مؤسسات تحقیقات جنگل‌ها و مراتع اداره می‌شود.
بخش‌های مختلف و پلان باغ موزه گیاه شناسی ملی ایران
باغ گیاه شناسی ملی، مجموعه کاملی از گیاهان مختلف دنیاست. پس با گردش در باغ انتظار دیدن مناظر و گیاهان بی‌نظیر و فوق‌العاده را داشته باشید. این باغ دارای دو بخش اصلی فضای باز و گلخانه‌ای است که در هر یک پوشش گیاهی مربوط به یک منطقه از جهان طراحی شده است.
گونه‌هایی که شاید نظیر آن را در کمتر جایی دیده باشید. با گشتی در باغ بخش‌های مختلف را با هم ببینیم:
کلکسیون‌ها، شگفتی‌های طبقه‌بندی شده!
باغ گیاه شناسی با مجموعه بی‌نظیری که در دل خود جا داده، فقط برای بازدید طراحی نشده است. در واقع این مجموعه از لحاظ تحقیقاتی نیز اهمیت زیادی دارد به‌ویژه در بخش کلکسیون‌ها که با هدف تحقیقاتی و پژوهشی جمع‌آوری شده است. پس به جز بازدیدکنندگان عادی، افراد زیادی در این مجموعه مشغول امور پژوهشی و آموزشی هستند.
باغ گیاه شناسی دارای هشت کلکسیون و همچنین باغ‌هایی است که هر یک با موضوع خاصی مثل باغ گیاهان دارویی و صنعتی، آموزشی و نمایشی، آربراتوم، جنگل و گردشگاه، باغ صخره‌ای و گیاهان زینتی، پهن‌برگان همیشه سبز، باغ سیستماتیک، میدان مرکزی باغ رز و چهارباغ ایرانی طراحی شده‌اند.
همچنین این باغ دارای رویشگاه‌های مختلفی است که مربوط به مناطق مختلف ایران و جهان می‌شود. هر یک از این رویشگاه‌ها ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که دیدن آن‌ها قطعاً شما را شگفت‌زده خواهد کرد.
رویشگاه‌های ایران
مناطق مختلف جغرافیایی به دلیل آب‌وهوا، جنس زمین و خاک متفاوت و سایر شرایط طبیعی مثل میزان بارندگی و… برای نوع خاصی از پوشش گیاهی مناسب است که باعث رویش پوشش گیاهی خاصی در یک منطقه می‌شود.
در برخی از محوطه‌هایی مثل باغ گیاهشناسی که یک بخش از منطقه خاصی را بازسازی می‌کنند، این گیاهان کاشته شده و با شرایط آن منطقه شبیه‌سازی می‌شود. پوشش گیاهی متنوع در مناطق مختلف ایران تفاوت زیادی با هم دارند که در ادامه گشتی در هر یک از آن‌ها در باغ گیاه شناسی خواهیم زد.
رویشگاه هیرکانی
خطه سرسبز شمال زیبا خود را مدیون جنگل‌های هیرکانی است. پس اگر فرصت کافی برای سفر به شمال ایران را ندارید،گشتی در رویشگاه هیرکانی باغ گیاه شناسی بزنید تا با طبیعت این منطقه بیشتر آشنا شوید.
رویشگاه هیرکانی در باغ گیاه شناسی با حدود ۸ هکتار وسعت از قدیمی‌ترین‌هایی است که در حدود سال ۱۳۵۱ طراحی و گونه‌های مختلف گیاهی جمع‌آوری و کاشته شده است.
در این بخش حدود ۶۴ گونه درخت و درختچه و ۲۹ نوع گیاه وجود دارد که در سال‌های اخیر تعداد آن بیشتر و بیشتر شده است.
این بخش از باغ همچنین دارای بیش از ۵ هزار اصله درخت است که در ۱۱ قطعه زمین کاشته و با پرچین‌های شمشاد از یکدیگر جدا شده‌اند. این بخش دارای یک دریاچه بزرگ با وسعت ۱ هکتار است.
رویشگاه زاگرس
از رشته‌کوه البرز در شمال ایران که بگذریم و کمی به سمت جنوب و غرب ایران برویم، پوشش گیاهی به طور کامل تغییر می‌کند. رشته‌کوه زاگرس مملو از درخت‌های بلوط است که از دیدن زیبایی آن سیر نخواهید شد.
رویشگاه زاگرس یکی دیگر از بخش‌هایی است که در باغ گیاه شناسی طراحی شده است. این بخش در زمینی به وسعت سه هکتار و به شکل تپه ماهور طراحی شده که مرتفع‌ترین تپه آن حدود ۱۰ متر ارتفاع دارد.
در این رویشگاه، پوشش گیاهی جنگل‌های زاگرس مثل بلوط ایرانی، مازودار و ویول وجود دارد و در ۶ قطعه زمین مجزا ساخته شده که هر یک با سنگ‌فرش از دیگری جدا می‌شود.
رویشگاه البرز جنوبی
میزان بارندگی و طبیعت البرز شمالی و جنوبی تفاوت زیادی با هم دارد. این تفاوت باعث ایجاد پوشش گیاهی متنوعی هم می‌شود. در باغ گیاه شناسی یکی دیگر از بخش‌های جذابی که می‌توانید از آن بازدید کنید، رویشگاه البرز جنوبی است.
این بخش یکی از غنی‌ترین و جذاب‌ترین بخش‌های باغ و در طول سه سال ساخته شده است. برای طراحی و ساخت رویشگاه البرز جنوبی از بیش از ۲۴۰ گونه گیاهی استفاده شده و اقدامات زیادی مثل تغییر فرم زمین و توپوگرافی، ایجاد گردش جریان آب مداربسته، طراحی و فضاسازی به شکل صخره، تپه ماهور، آبشار و چشمه و… ایجاد شده است.
رویشگاه ایرانی – تورانی
وسیع‌ترین پوشش گیاهی از لحاظ مساحت در ایران مربوط به ایرانی – تورانی است که شامل کوهپایه سلسله جبال البرز و کوه‌های شمال خراسان، منطقه صحارا- سندی، مرز کشورهای افغانستان و پاکستان و سلسله جبال زاگرس می‌شود.
پوشش‌های گیاهی مختلفی در این رویشگاه به کار رفته که در باغ‌راه‌هایی طراحی از هم تفکیک شده و در بخش دیگر یک دریاچه آب‌شور ساخته و در اطراف آن گیاهان مثل گون شورپسند کاشته شده است.
در جنوب ایران پوشش گیاهی کاملاً متفاوت از سایر مناطق کشور است. یک بخش از باغ گیاه شناسی به همین منطقه اختصاص دارد که در سه قسمت مجزا طراحی شده است.
بخش گیاهان مانگرو و نهال‌های آن
بخش گون‌های درختی جنوب ایران مانند نخل، کنار، کهور و شیشم و… که ارتفاع بیشتری نسبت به دو بخش دیگر دارد و شرایط مناسبی برای رشد این درختان مهیا کرده است.
بخش باغچه‌های گل شامل گیاهانی مثل نیلوفر درختی و درمان عقرب و…
باغ پیاز ایرانی
یکی از قدیمی‌ترین بخش‌های باغ گیاه شناسی که در حدود سال ۱۳۵۲ احداث شد، باغ پیاز ایرانی است. اشتباه نکنید در این بخش از باغ تنها چیزی که وجود ندارد پیاز است. در واقع گیاهان و گل‌هایی که دارای پیاز هستند در این بخش نگهداری می‌شوند.
باغ پیاز ایرانی در مساحت ۲ هکتاری و با وجود کارشناسان ایرانی و خارجی اجرا شد و گیاهان پیازدار، ریزوم‌دار و غده‌داراز مناطق مختلف ایران در آن کاشته شده است.
این بخش از باغ گیاه شناسی برای محافظت بیشتر از حیوانات مختلفی که از پیاز گیاهان تغذیه می‌کنند، حصارکشی و محافظت شده است.
باغ میوه‌های بومی
ایران تنوع زیادی در میوه‌ها دارد و همین مسئله باعث شد که در سال ۱۳۷۴ بخشی از باغ گیاه شناسی ملی به میوه‌های بومی ایران اختصاص پیدا کند. این بخش از باغ با هدف حفظ و نگهداری گونه‌های بومی میوه‌ها و جلوگیری از انقراض آن‌ها، جمع‌آوری مجموعه از درختان میوه بومی در ایران و سایر اهداف آموزشی و پژوهشی در این زمینه احداث شد.
این بخش از باغ به بازدیدکنندگان امکان شناختن گونه‌های مختلف میوه‌ها را می‌دهد که برخی از آن‌ها برای منطقه خاصی از ایران و کمیاب‌تر هستند.
این باغ بر اساس گیاهان هسته‌داران و دانه‌داران به‌صورت مجزا طراحی شده و برای آبیاری آن‌ها در قسمت شمال باغ یک دریاچه در نظر گرفته شده است. آب دریاچه هم به‌صورت جریان رودخانه از میان باغ می‌گذرد و به دریاچه خزر در رویشگاه هیرکانی (خزر) ختم می‌شود.
از جمله میوه‌های موجود در این باغ انگور، انجیر، ازگیل، انار، آلبالو، گیلاس، آلو، به، پسته، توت، زالزالک، زردآلو، سیب، زیتون، سنجد، گلابی، گردو، فندق، هلو، شلیل، عناب و خرمندی است.
رویشگاه‌های جهان
بخشی دیگر از باغ مربوط به پوشش گیاهی مربوط به مناطق مختلف دنیا است که در آن شاهد تنوع عجیب‌وغریب گیاهان و گل‌ها خواهید بود.
رویشگاه اروپا
کشورهای اروپایی در باغ گیاهشناسی ایران بخش مجزایی را به خود اختصاص داده‌اند. در این قسمت از باغ، مجموعه‌ای هکتاری است که شامل این دو بخش پیاده‌رو و باغ است و در سال ۱۳۸۳ طراحی آن شروع شد و هنوز هم در حال تکمیل و افزودن گیاهان مختلف است.
این رویشگاه با سر در و فضای خاص طراحی شده و در آن آب‌نما، قطعات چمن‌کاری، تپه‌های گنبدی شکل با پوشش گیاهان علفی دائمی و فصلی، به همراه درخت و درختچه به کار رفته است.
چمن‌زارهای آمریکا
یک بخش جذاب دیگر در باغ گیاه شناسی چمن‌زارهای آمریکا است که در مساحت ۱/۵ هکتاری احداث شده است. این بخش شامل پوشش درختی، درختچه‌ای و گیاهان علفی چمن‌زارهای آمریکای شمالی و در سال ۱۳۸۴ احداث شد.
دیدن این بخش به دلیل نوع گیاهان آن در فصل بهار بسیار جذاب است و در آن از ۴۰ گونه گیاهی استفاده شده است.
رویشگاه قفقاز
مجموعه گیاهان قفقاز در باغ گیاه شناسی ایران در مساحت سه هکتار در سال ۱۳۸۵ احداث شده است. این منطقه دارای پیاده‌رو سنگ‌فرش‌شده در پنج قسمت است که در شرق و شمال آن درختان سر به فلک کشیده مازو و اوری، در قسمت جنوب شرقی درختان آزاد، بخش غرب و جنوب غربی مجموعه رویشی درختان افرا و در نهایت در بخش شمال غربی دارای درختان بارانک است. یکی دیگر از بخش‌های دیگر این منطقه از جنوب شرقی تا شمال آن نیز نواری از درختان نمدار است.
رویشگاه هیمالیا
بخشی از طبیعت هیمالیا را می‌توانید باغ گیاه شناسی ببینید که به شکل تپه‌های سرسبز طراحی شده است. رویشگاه هیمالیا در بخش جنوب باغ ملی گیاه شناسی و در مساحت ۳ هکتاری احداث شده است.
از جمله اهداف طراحی این بخش از باغ عبارت است از:
-
تکمیل مجموعه جهانی رویشگاه‌های باغ گیاه شناسی
-
حفظ تنوع گیاهی در گونه‌های خارجی که با شرایط آب‌وهوایی ایران سازگار است
-
فراهم کردن امکان بررسی و تحقیق روی گونه‌های جدید
رویشگاه چین و ژاپن
از گذشته تا کنون کشورها آسیای شرقی مثل چین و ژاپن در باغ‌سازی مثل ایرانی‌ها شهرت زیادی داشته‌اند. در نتیجه یکی از زیباترین و منحصربه‌فردترین باغ‌هایی که می‌توانید در کل دنیا مشاهده کنید مربوط به این کشورهاست که در باغ گیاه شناسی هم شبیه‌سازی شده است.
رویشگاه چین و ژاپن در محوطه‌ای ۳ هکتاری ساخته شده ودود ۱۶۰ گونه گیاهی در آن به کار رفته است.
ویژگی خاص این باغ‌ها مینیاتوری بودن آن است که همه چیز در شکل بسیار کوچکی شبیه‌سازی شده چرا که در این کشورها به دلیل وسعت کم و جمعیت زیاد جای وسیعی برای باغ وجود ندارد و در نتیجه طراحی باغ‌ها در آن به شکل مینیاتوری است.
کلکسیون‌های موضوعی
در باغ گیاه شناسی علاوه بر رویشگاه‌های مختلف از مناطق ایران و جهان، بخش‌هایی با موضوعیت خاص طراحی شده است که گشت‌وگذار در آن‌ها بسیار جذاب و دلچسب است. این مجموعه‌ها بر اساس یک کاربرد یا موضوعیت خاصی در یک بخش قرار گرفته‌اند که در ادامه با هر یک بیشتر آشنا خواهیم شد.
قطعه آموزشی و نمایشی
این بخش از باغ گیاه شناسی در مساحت حدود ۱/۵ هکتاری و در سال ۱۳۶۸ احداث شده ه شامل قطعه آموزشی و نمایشی است.
بخش آموزشی دارای مجموعه‌ای که دارای طیف مختلفی از گیاهان مثل گیاهان معطر و علفی، گیاهان آبزی، گیاهان پیازی و غده‌ای، باغ میوه سنتی ایرانی، برکه گیاهان آبزی، باغ سبزی‌های ایرانی و… است. در این بخش همچنین گیاهان مختلفی برای آزمایش و تحقیقات هم وجود دارد.
در بخش نمایشی هم چند باغچه با مساحت‌های کوچک طراحی و کشت شده و از گیاهان فرم‌پذیر جهت خلق زیبایی به اشکال مختلف، از پیاده‌روهایی با طرح‌های متنوع و مصالحی از قبیل آجر، سنگ لاشه و بلوک‌های چندضلعی سیمانی استفاده شده است که در واقع مدلی برای فضای سبز در منازل و فضاهای کوچک‌تر به شمار می‌رود.
باغ سیستماتیک
یک بخش دیگر که با وسعت زیادی در باغ گیاه شناسی طراحی شده است. باغ سیستماتیک با ۸/۴ هکتار و یکی از منحصربه‌فردترین بخش‌های باغ است که گیاهان بر اساس سیر تکاملی هستند و ترتیب آن‌ها بر اساس قدمت پیدایش گروه‌های گیاهی از قدیم به جدید است. این گیاهان از انواع مختلف و به شکل طبقه‌بندی شده کاشته شده‌اند.
باغ سیستماتیک از نظر تحقیقاتی هم اهمیت زیادی دارد و مشابه آن در قرن ۱۸ میلادی در کشورهای مختلف اروپایی نظیر آن تأسیس شده است. اهدافی که کلکسیون باغ سیستماتیک محقق کرده، شامل موارد زیر است:
-
وجود بیش از ۶۰۰ گونه از ۱۰۰ نوع گیاه
-
امکان پیشبرد اهداف علمی و تحقیقاتی برای دانشجویان رشته‌های علوم کشاورزی و علوم گیاهی
-
امکان بازدید مردم و آشنا شدن آن‌ها با گونه‌های مختلف گیاهی
باغ گیاهان صنعتی و دارویی
این بخش از باغ گیاه شناسی در سال ۱۳۷۳ طراحی شد ولی احداث و بهره‌برداری آن ۱۳ سال زمان برد. عملیات ساخت این باغ بسیار گسترده و شامل محوطه‌سازی، احداث دسترسی و باغ‌راه، تعویض و اصلاح خاک بستر کاشت در کرت‌های زراعی، تغییر فرم زمین، احداث سیستم آبیاری تحت‌فشار به روش بارانی، ساخت مجموعه گردش آب شامل چشمه، جویبار و برکه و احداث گلخانه و آلاچیق بود.
محوطه باغ با وسعت ۵ هکتار و دارای تنوع زیادی از گیاهان دارویی و صنعتی مثل گیاهان علفی با برخورداری از خواص دارویی، معطر یا کاربری‌های صنعتی است. گونه‌های کاشته شده در این باغ در حدود ۹۰ نوع مختلف است. مواد گیاهی این بخش از باغ از گیاهان بومی ایرانی و برخی دیگر به‌صورت بذر و نهال از سایر کشورها وارد شده است.
باغ گیاهان دارویی و صنعتی علاوه بر تنوع و کاربرد زیادی که دارد یکی از زیباترین بخش‌های باغ گیاه شناسی است.
در ساخت باغ به گونه عمل شده که گیاهان در طبیعی‌ترین شرایط خود باشند. برای مثال آبیاری کرت‌ها با استفاده از دستگاه تقطیر و چشمه‌های داخل زمین طراحی شده که به‌صورت جویبار از بین گیاه گذشته و در نهایت به برکه منتهی می‌شود. در برکه هم گیاهان آبزی وجود دارد.
از دیگر جذابیت‌های این بخش عناصر زیبا و دیدنی در اطراف باغ مثل پل عابر روی نهر در جوار نیلوفر‌های آبی، وجود ماهی‌های قرمز در برکه و همچنین شکوفه‌ها و گل‌های رنگارنگ در فصل بهار است.
آربراتوم
شاید نام این بخش از باغ گیاه شناسی کمی عجیب به نظر برسد. محلی که ساخت آن از سال ۱۳۷۶ در مساحتی حدود ۱۴ هکتار آغاز شد و در نهایت در سال ۱۳۸۵ به پایان رسید. این باغ در قسمت جنوب غربی باغ گیاه شناسی است و در آن از گونه‌های مختلف درختان و درختچه‌ها و بوته‌ها استفاده شده است.
یکی از جذابیت‌های آربراتوم دو دریاچه، چشمه و برکه که توسط نهری به هم متصل می‌شوند و همچنین جاده‌ای آسفالته به طول ۷۲۰ متر، باغ‌راهی به طول ۶,۴۰۰ متر و با عرض دو متر و سه دهنه پل روی رودخانه است.
این بخش از باغ به معرفی گونه‌های بومی و غیربومی و ایجاد بستر مناسبی برای دستیابی به امکانات پژوهشی، آموزشی و تفریحی کمک زیادی کرده است.
جنگل و گردشگاه (شاکای)
باغ گیاه شناسی علاوه بر تنوع زیاد در طراحی انواع باغ‌ها، شامل جنگل نیز هست. یکی از این جنگل‌ها در ضلع شمالی با مساحت حدود ۲۴ هکتار در سال ۱۳۵۳ احداث شده که دارای بیش از ۳۰ نوع درخت مثل چنار، گردو، افرا پلت، کاج، اقاقیا، زربین، ارغوان، داغداغان، لیلکی، انار وحشی، ختمی درختی، زبان گنجشک، سپیدار و انواع درختچه‌ها از جمله ژاپنی، توری، پیچ اناری، یاس زرد است. آبیاری این بخش به‌صورت قطره‌ای انجام می‌شود.
این بخش از باغ در واقع با وجود دریاچه ذخیره آب و باغ میوه به دو قسمت جنگل با مساحت ۱۰ هکتار و گردشگاه با مساحت ۱۴ هکتار تقسیم شده است. در قسمت گردشگاه هم آبیاری بارانی صورت می‌گیرد.
جنگل و گردشگاه باغ گیاه شناسی به دلیل داشتن امکانات متنوع مثل آلاچیق، رستوران و سرویس بهداشتی یکی از پرطرف‌دارترین بخش‌های باغ ملی گیاه شناسی است. در این بخش جاده‌ای به طول ۳۰۰ متر وجود دارد که محوطه را به دو بخش غربی و شرقی تقسیم می‌کند. در بخش شرقی مجموعه‌های ورزشی از جمله زمین فوتبال و والیبال احداث شده است.
باغ صخره‌ای
باغ صخره از جمله قدیمی‌ترین بخش‌های باغ گیاه شناسی با وسعت ۶/۶ هکتار و شامل سه بخش صخره‌ای، آبشار و گیاهان نمایشی است.
این مجموعه در یک باغ صخره و به شکل چند تپه ماهور طراحی شده که تپه‌ها با صخره و سنگ از یکدیگر جدا شده‌اند. صخره‌های از کوه‌های اطراف و گیاهان زینتی آن از خارج کشور تهیه شده است. این گیاهان در بین تپه‌ها کاشته شده و نمای بسیار زیبایی را ایجاد کرده‌اند.
در این مجموعه علاوه بر بیش از ۷۰ نوع گونه درخت و درختچه و ۲۰۰ نوع گیاه علفی دو و چندساله، جذابیت‌های دیگری مثل برکه، آبشار دو متری، گیاهان آبزی مانند نیلوفر آبی، لوئی و زنبق وجود دارد.
میدان مرکزی، باغ رز و چهارباغ ایرانی
احداث این قسمت از باغ گیاه شناسی ملی در سال ۱۳۸۴ صورت گرفت و گرچه کاشت گیاه در این بخش از باغ همچنان هم ادامه دارد.
طراحی این باغ با وجود آب‌نماهای پلکانی در دو طرف و به‌صورت قرینه است و دو باغچه در هر پله و در مجموع ۱۸ باغچه دارد. گیاهان به کار رفته در این باغچه‌ها ترکیبی از گیاهان فصلی و گیاهان پوششی هستند.
در مرکز میدان هم یک باغ رز با یک آبنمای بزرگ در وسط آن وجود دارد که از چهار طرف با نهرهای آبی محاصره شده است. باغچه‌های آن‌ها در واقع باغ‌های رز به شکل هشت باغچه مثلثی و چهار باغچه قوسی شکل است که حدود ۸۰ نوع رز در آن وجود دارد. بهترین فصل برای دیدن باغ‌های رز اوایل بهار تا اواسط پاییز است.
در طراحی بلوار شمالی از گیاهانی مثل سرو شیراز با تراس استفاده شده تا طرح باغ ایرانی در ذهن تداعی کند.
پهن‌برگان همیشه سبز
یکی از دوست‌داشتنی‌ترین بخش‌های باغ گیاه شناسی محوطه پهن‌برگان همیشه سبز با گیاهان بومی و غیربومی است که در فصول مختلف زیبایی و طراوت خود را دارند. این مجموعه در شمال رویشگاه قفقاز است و در مساحت ۱/۶ هکتار در سال ۱۳۸۴ احداث شده است.
باغ‌های اقماری
باغ‌های اقماری در شهرهای دیگر هم وجود دارند که قدیمی‌ترین آن‌ها باغ اقماری نوشهر است. باغ گیاه شناسی زاگرس در خرم‌آباد، باغ گیاه شناسی فدک در دزفول، باغ گیاهان دارویی در همدان و باغ گیاهان کویری کاشان و یزد از دیگر باغ‌های اقماری باغ گیاه شناسی ایران هستند.
موزه حشرات باغ گیاه شناسی ملی ایران
جاذبه‌های باغ گیاه شناسی تهران فقط به باغ‌ها و گیاهان مختلف ختم نمی‌شود، در این مجموعه می‌توانید از بخش‌های دیگری مثل موزه حشرات هم بازدید کنید.
این موزه اخیراً و در سال ۱۳۹۷ افتتاح شد که دارای دو جنبه تحقیقاتی و همچنین نمایشی برای بازدید عموم است. در موزه حشرات بیش از ۳۰ هزار نوع حشره نگهداری می‌شود که برخی از آن‌ها از گونه‌های ایرانی و برخی دیگر برای سایر نقاط دنیا هستند.
طراحی موزه با ۷ رسته مختلف انجام شده که بیش از ۶۰ خانواده حشره مثل پروانه‌ها، سخت بالپوشان، نیم بالپوشان، زنجره ها، راست بالان (ملخ ها و سیرسیرک ها)، بزرگ بالان، شیخک‌ها، طیاره مانندها (سنجاقک‌ها و آسیابک‌ها) و فاسمیدها است.
امکانات باغ گیاه شناسی ملی ایران
گشت‌وگذار در محوطه بزرگی مثل باغ گیاه شناسی زمان زیادی خواهد برد و اگر بخواهید بخش‌های مختلف این باغ را تماشا کنید حتماً چند بار باید به باغ آمده تا بتوانید فضاهای مختلف آن را ببینید. این مسئله باعث شده که وجود امکانات مختلف برای گردشگران بیش از سایر مجموعه‌های گردشگری اهمیت داشته باشد.
در این مجموعه علاوه بر امکانات اولیه مثل سرویس بهداشتی، رستوران، آلاچیق، کافه و پارکینگ رایگان، خریدوفروش گل و همچنین دریافت آموزش‌ها در این زمینه هم وجود دارد.
چه فصلی باید به باغ گیاه شناسی ملی ایران برویم؟
باغ ملی گیاه شناسی یکی از جاذبه‌هایی است که در فصول مختلف جذابیت‌های خاص خود را دارد. درعین‌حال در برخی از فصول زیبایی‌های آن چندین برابر خواهد بود.
بازدید از باغ گیاه شناسی در فصل بهار یکی از مهم‌ترین تجربه‌هایی است که باید آن را بارهاوبارها تکرار کنید. فصلی که طبیعت هرآنچه از نشاط و طراوت که دارد را به نمایش می‌گذارد.
اما اگر می‌خواهید تصاویر متفاوتی از طبیعت را ببینید، بازدید از باغ گیاه شناسی در پاییز را از دست ندهید. فصلی که رنگ‌ها در آن حرف اول را می‌زنند و انگار شما را به تماشای تابلوی نقاشی از طبیعت دعوت می‌کند.
البته که رفتن به باغ گیاه شناسی در تابستان هم خالی‌ازلطف نخواهد بود. گل‌ها و شکوفه‌هایی که در این فصل به بار نشسته و گرمی و طراوت طبیعت را به نمایش می‌گذارند.
برای دیدن باغ گیاه شناسی در زمستان هم می‌توانید روی اسفندماه حساب کنید. ماهی که درختان پر از شکوفه می‌شوند و همه‌جا یک‌دست پر از درختان سفید یا صورتی است.
پیش از ورود به باغ گیاه شناسی باید بدانید!
بازدید از باغ گیاه شناسی گرچه شما را غرق زیبایی‌های خود می‌کند ولی قبل از رفتن به باغ حتماً به این نکات توجه کنید:
-
بسیاری از گونه‌های گیاهی کمیاب هستند و هزینه و امکانات زیادی برای نگهداری از آن‌ها به کار می‌رود پس از چیدن گل‌ها و آسیب زدن به گیاهان خودداری کنید.
-
در محوطه‌های تعیین شده برای پیاده‌روی حرکت و از ورود به داخل باغ‌ها و چمن‌ها خودداری کنید.
-
برای عکس گرفتن از گیاهان و گل‌ها مراقب آسیب دیدن به آن‌ها باشید.
-
به دریاچه‌ها و آبشارها نزدیک نشوید و برای تهیه آب نوشیدنی آن را از بوفه‌ها تهیه کنید.
-
به هشدارها و راهنمایی‌های مسئولین و کارشناسان توجه و عمل کنید.
-
در هیچ یک از بخش‌های باغ آتش روشن نکنید.
-
آشپزی در باغ هم ممنوع است و فقط می‌توانید یک وعده سبک غذایی همراه خود آورده یا از بوفه و رستوران تهیه کنید.
-
محل استراحت کوتاه برای بازدیدکنندگان در محل نقشه مشخص شده است. خواهشمندیم تنها از این محل‌ها برای نشستن و استراحت استفاده کنید.
-
انجام بازی‌های مختلف (توپ، بدمینتون و …) در باغ ممنوع است.
دیگر جاهای دیدنی نزدیک باغ گیاه شناسی تهران
باغ گیاه شناسی با مجموعه کاملی که در اختیار شما قرار می‌دهد برای یک بازدید تمام‌عیار شما را کفایت می‌کند. اما اگر می‌خواهید در اطراف این مجموعه هم به گشت‌وگذار بپردازید، مجموعه چیتگر یکی از نزدیک‌ترین جاها به باغ ملی گیاه شناسی است.
پارک جنگلی چیتگر با امکان دوچرخه‌سواری در پیست و همچنین امکان پیک‌نیک، خستگی‌های طول هفته شما را از بین خواهد برد.
دریاچه چیتگر نیز جاذبه دیگری است که برای یک تفریح عصرگاهی می‌توانید روی آن حساب کنید. البته که اگر قصد خرید هم داشته باشید مراکز خرید زیادی مثل ایران مال و باملند در این منطقه وجود دارد.
