میراث‌داری خانه‌های سنتی از فرهنگ کهن آذربایجان‌غربی
خانه سنتی
ارومیه – ایرنا- خانه‌های کهن و سنتی در قلب شهرهای آذربایجان‌غربی به زیبایی از آداب و رسوم و فرهنگ کهن این استان میراث‌داری می‌کند. آنها در دل خود فرهنگ، سنن و خاطرات روزگاران دیرین را جای داده‌اند و با تمام توان بر حفظ آنها تلاش می‌کنند.
به گزارش ایرنا، میان کوچه پس کوچه‌های قدیمی شهر جایی که یادگاری از روزگاران گذشته است خانه‌ای سنتی با قدمت یک قرن، جای گرفته که آداب و فرهنگ این دیار را به هر مسافر و میهمانی روایت می‌کند.
خیابان امام (ره) را که رد می‌شوی، به خیابان عطایی می‌رسی و در این خیابان وارد کوچه‌ای به نام «شیشه گرخانه» که از راسته‌های تاریخی و قدیمی شهر است و تابلوی آن هم سرکوچه نصب شده است، وارد می شود کوچه ای تنگ و باریک و ترکیبی از مشاغل مختلف از لوازم خیاطی گرفته تا مشاغل قدیمی.
کمی که جلوتر می‌روی سمت راست کوچه، درب آجری با نمای قدیمی چشمت را خیره می‌کند. اینجا خانه و رستوران سنتی در قالب طرح بوم گردی است. نامش «پادیاو» است به معنای حیاط دور بسته‌ای که حوض یا جوی آب در میان دارد. پادیاو از دو بخش «پاد» (به معنای حفاظت و نگهداری) و «یاو» (به معنای آب) تشکیل شده است.
در آن مثل خانه‌های قدیمی همیشه باز است و بوی تاریخ و فرهنگ و هویت را می‌دهد؛ از در که وارد می‌شوی فضایی زیبا چشم را نوازش می‌دهد. حوض‌های آبی، شمعدانی‌های رنگاررنگ کنار آب، میزهایی که روی آنها کاشی‌هایی منقش به اشعار ترکی و فارسی حک شده است.
اشعاری از استاد شهریار، سعدی، حافظ و شاعران ترک زبان دیگر که هرکدام بیانگر ارزش‌های والای انسانی هستند. کافیست دقایقی پشت این میز و صندلی‌ها بنشینی و لحظاتی را به نوشیدن چای و شربت بگذرانی؛ ناخودآگاه نگاهت در این شعرها گره می‌خورد و با شعر استاد شهریار به گذشته‌های دور می‌روی.
علاوه بر صحنه‌های دیدنی این خانه سنتی، زمان صبحانه و ناهار است؛ صبحانه‌هایی که به دور از فست فودها و غذاهای آماده و بی‌کیفیت امروزی است. صبحانه‌ها ترکیبی از غذاهای سنتی است که هر کدام از غذاهایش رنگ و لعاب خاصی دارد و بیشتر از آنکه بخوری، باید بنشینی و تماشایش کنی.
اینجا با غذاهایی که روزگاری زینت بخش سفره‌ها و یادگاری از مادربزرگ‌ها بودند و امروز به فراموشی سپرده شده‌اند از میهمانان و مسافران پذیرایی می‌شود. گویی به گذشته باز می‌گردی به گذشته‌های دور و دوباره رنگ و بوی سفره‌های قدیمی مشامت را نوازش می‌دهد. حتی ظروفی که استفاده می‌شود خود جلوه دیگری دارد و روایتگر سنت‌های این دیار است.
عصرها اینجا حال و هوای دیگری دارد، میز و صندلی‌های چیده شده کنار حوض‌های آب و استکان‌های چایی که در نعلبکی جای گرفته‌اند. هر میهمان و مسافر و گردشگری که می‌آید، چایی که بخواهد، نگاهش با سنت‌های کهن این دیار و مهمتر از همه ظروف زیبای گذشته گره می‌خورد و می‌خواهد ساعت‌ها در این خانه بماند و به دور دست‌ها برود.
اینجا روایتگر آداب و رسوم و فرهنگ غنی آذربایجان‌غربی است و راویان این فرهنگ، غذاها، سفره‌ها و عصرانه‌هایی است که هر روز به میهمانان داده می‌شود. ذوق شهروندان و میهمانانی که این خانه را برای ساعاتی از روز انتخاب کرده‌اند شنیدنی است؛ چنانکه شهروند ارومیه‌ای که نیم ساعتی بود کنار حوض آب نشسته و مشغول صرف چای بود می‌گوید: زیبایی فضای این خانه بیش از هرچیز آدم را محو تماشای خود می‌کند و مهمتر از همه عصرانه‌ای که اینجا صرف می‌شود از جذابیت خاصی برخوردار است.
بیشتر بخوانید
رضا اکبری ادامه می‌دهد: امروز فست فودها و غذاهای تقلید شده از غرب را هر کجا می‌توان دید و روز به روز هم بساط خود را گسترش می‌دهند و از سوی دیگر شتاب تند این غذاها عرصه را برای غذاهای سنتی و فرهنگ گذشته تنگ می‌کند. به عبارتی روز به روز با آداب و رسوم، غذاهای سنتی و سالم و آیین ها و فرهنگ های اصیل خود فاصله می گیریم و این اتفاق ناخوشایندی است.
این شهروند ارومیه‌ای یادآور می‌شود: این خانه سنتی و خانه‌هایی از این دست کار فاخری کرده‌اند؛ به عنوان مثال همین اشعار حک شده بر روی میزها به زبان ترکی و فارسی هر میهمان و گردشگری را با گذشته پیوند می‌دهد و یا هر کدام از این غذاهای سنتی عطر و بوی فرهنگ این دیار را به مشام میهمانان می‌رسانند.
حفظ آداب و رسوم کهن، رسالت خانه‌های سنتی
مدیر این خانه سنتی اظهار می‌دارد: حفظ آداب و رسوم کهن، زنده نگه داشتن فرهنگ این دیار و احیای دوباره غذاهای سنتی و آیین‌ها و فرهنگ‌های گذشته هدف مهم خانه‌های سنتی است و تلاش ما براین است فرهنگ کهن را احیا کرده و به میهمانان داخلی و خارجی نشان دهیم.
«میرنعیم زهرایی» به کاشی‌های منقش به اشعار ترکی و فارسی اشاره کرده و می‌گوید: همین‌هایی که می‌بینید سفارش دادیم در اصفهان تهیه کنند. سعی کرده‌ایم آنچه در توانمان است به شکلی مطلوب فرهنگ این دیار را به تصویر بکشیم. چه با اجرای آیین‌ها و چه با ارائه غذاهای سنتی؛ فرقی نمی‌کند
وی یادآور می‌شود: حفظ هویت و فرهنگ هرملتی ضرورتی اجتناب ناپذیر است و باید دراین راه تلاش کرد و به شیوه‌هایی مختلف اقدام به حفظ و ماندگاری آنها کرد. هر کدام از این غذاها و یا آیین‌ها، روایتگر گذشته زیبای این سرزمین هستند و می‌توانند خاطره خوبی برای هر میهمان و گردشگری باشند.
گسترش خانه‌های سنتی هدف میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
کارشناس گردشگری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان‌غربی هم گسترش خانه‌های سنتی را از اهداف و برنامه‌های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان‌غربی عنوان کرده و می‌گوید: تلاش بر این است تا خانه‌های سنتی توسعه یافته و گردشگران خارجی و داخلی هرچه بیشتر با فرهنگ کهن این سرزمین آشنا شوند.
ریتا خضرزاده به همکاری دستگاه‌های مربوطه اشاره کرده و ادامه می‌دهد: برخی دستگاه‌ها از مانع تراشی در این زمینه خودداری کرده و فضایی ایجاد کنند تا به شکل مطلوب‌تری این خانه‌های سنتی خلق شده و مورد استقبال مردم قرار بگیرند.
خضرزاده می افزاید: این استان با داشتن اقوام مختلف گنجینه‌ای از زیبایی‌ها و ظرافت‌هایی است که باید در قالب‌ها و شکل‌های مختلف به نسل امروز وآینده منتقل شوند.
این کارشناس گردشگری ادامه می‌دهد: خانه‌های سنتی به زیبایی فرهنگ و رسوم فراموش شده را احیا کرده و به تصویر می‌کشند. می‌توان گفت این خانه‌ها حافظان فرهنگ کهن این دیار هستند.
به گزارش ایرنا، خانه های سنتی، میراث داران و روایت گران آداب و رسوم و فرهنگ کهن این دیار بوده و به شیوه‌های مختلف گذشته این سرزمین را به تصویر می‌کشند. آنها با آیین‌ها، برنامه‌ها، تهیه غذاهای سنتی و برنامه‌های مختلف دیگر در عصر کنونی میراث‌داری کرده و اجازه نمی‌دهند زیبایی‌های این دیار در لابه لابه لای فرهنگ غربی گم شود.
