دارالایتام شادمهر از نگاه همشهری عزیزمان دکتر سلمان ساکت، رئیس پیشین مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد
دارالایتام شادمهر (شهری در ۱۵ کیلومتری جنوب تربت حیدریه) یکی از یادگارهای شازده محمّدرضا قهرمان (ملقّب به شجاع‌السّلطان) در این شهر است که آن را در سال ۱۳۲۲ش. تأسیس کرد و موقوفاتی بدان اختصاص داد. او تمام همّت خود را به کار بست تا مجهزترین و بروزترین دارالایتام را برای کودکان بی‌سرپرست شادمهر و مناطق اطراف فراهم کند تا این کودکان بجز غم نداشتن / از دست دادن پدر و مادر، اندوه دیگری را به دوش نکشند.
شازده قهرمان ترتیبی داده بود تا کودکان این دارالایتام با لباس‌های مرتّب و متحد‌الشکل، همراه و همگام با دیگر کودکان شادمهری در دبستان آن شهر – که آن هم به دست خودش بنا شده بود – تحصیلات ابتدایی را پشت سر بگذارند. همچنین در محل دارالایتام، با فنون مختلف همچون قالی‌بافی، آهنگری، کفشدوزی، نجّاری، سیم‌کشی، پارچه‌بافی، سجاده‌بافی، گلیم‌بافی، خیاطی، حصیربافی، خطاطی و … آشنا شوند و متناسب با علاقه و استعداد خود، یکی از آن‌ها را برای تأمین مخارج زندگی در آینده فراگیرند. جالب آنکه تولیدات کودکان با مدیریت دارالایتام به فروش می‌رسید و بخشی از عایدات آن، صرف امور دارالایتام و بخشی دیگر در حسابی به نام آن کودک ذخیره می‌شد. بنابراین وقتی نوجوانی ۱۵ ساله دارالایتام را ترک می‌کرد، نه‌تنها تحصیل کرده بود، هنر و پیشه‌ای هم آموخته بود و مبلغی هم به‌عنوان پس‌انداز در اختیار داشت.
این مدیریت و برنامه‌ریزی سبب شد تا اغلب برآمدگان از این دارالایتام، تحصیلات خود را ادامه دهند و در کسوت پزشک و استاد دانشگاه مشغول به کار شوند یا حرفه و پیشهٔ خود را توسعه دهند و در زمرهٔ موفق‌ترین کارآفرینان یا پیشه‌وران قرار گیرند.
دارالایتام شادمهر تا هنگام درگذشت شازده قهرمان (۱۳۴۸ ش.)، بالنده و شکوفا به راه خود ادامه داد؛ بعد از آن تا مدتی، کج‌دار و مریز به کوشش فرزند ارشد شازده سر پا باقی ماند، امّا کم‌کم با دست اندازی به موقوفات آن، رو به افول گذاشت تا اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ساختمان دارالایتام به تصرف کمیتهٔ انقلاب و سپس ادارهٔ آموزش و پرورش درآمد و بعد از یکی دو سال به‌طور کامل تخریب شد.
حال پس از سال‌ها یکی از کسانی که در این دارالایتام پرورش یافته است و امروزه در زمرهٔ نیکوکاران و خیّران آموزش عالی تربت حیدریه به‌شمار می‌آید، تصمیم گرفته است تا با کمک دوستداران فرهنگ و علم خراسان بویژه نیکوکاران اهل تربت حیدریه، این دارالایتام را با همان شکوه و کارایی گذشته، بسازد و در اختیار کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست این خطه قرار دهد.
آری، مهندس عباس غضنفری، نیکوکار خوشنام اهل تربت حیدریه، پای در این راه سخت و دشوار نهاده است. در این اندک‌مدّتی که با این مرد بزرگ آشنا شده‌ام، او را انسانی شریف، آگاه، نیک‌اندیش و کمک‌رسان یافته‌ام. از این‌رو دو هفته پیش به دیدن دارالایتام شادمهر شتافتم و از نزدیک با اقدامات و برنامه‌های او در بازسازی دارالایتام آشنا شدم.
برای این مرد شریف و نیکوکار آرزوی سلامتی و بهروزی دارم.
به پیوست تصاویری از محل این دارالایتام را به اشتراک می‌گذارم.
