دست‌کم ۱۱۰ نماینده فعلی مجلس ردصلاحیت شدند. این خبری است به نقل از ۲ نماینده مجلس -یک اصلاح‌طلب و یک اصولگرا- در گفت‌وگوهای جداگانه با خبرنگار «اعتماد» که به تایید دست‌کم ۴ نفر از دیگر نمایندگان اصلاح‌طلب و اصولگرای پارلمان رسیده است. محمدعلی پورمختار، نماینده اصولگرای بهار و کبودرآهنگ یکی از دو نماینده‌ای است که از آمار حدودا ۱۱۲ تا ۱۲۰ نفر از نمایندگان فعلی که از سوی شورای نگهبان ردصلاحیت شدهاند، به «اعتماد» خبر داده و جالب آنکه در حالی در این گفت‌وگو از تایید صلاحیت خود سخن می‌گوید که بنابر اعلام تعدادی از دیگر نمایندگان و همچنین چند منبع خبری دیگر، پورمختار هم یکی از همین حدود ۱۱۰ نماینده ردصلاحیت شده در مجلس فعلی است. هر چند هنوز فرصت اعتراض به این نتایج موجود است و بنابر اطلاعیه شورای نگهبان، نتایج نهایی و قطعی روز ۲۲ بهمن منتشر خواهد شد.
این ۱۲ تهرانی خوش‌شناس
در این میان اما طیبه سیاوشی و بهروز بنیادی که ظاهرا اولی جزو ردصلاحیت‌شدگان است و دومی در گفت‌وگوی خود با «اعتماد»، حاضر به رد یا تایید اخبار مربوط به رد یا تایید صلاحیت خود نشده است، هر دو از تایید صلاحیت تنها ۱۲ نفر از نمایندگان فعلی تهران خبر داده‌اند. این دو نماینده مجلس از پیگیری‌های محمدرضا عارف، رییس فراکسیون امید به منظور کسب اطلاع درباره تعداد رد یا تایید صلاحیت‌شدگان درون پارلمان خبر دادند در اظهارنظرهای جداگانه به «اعتماد» گفته‌اند که عارف تعداد قطعی تاییدصلاحیتشدگان در میان ۲۳ نماینده تهران که اقدام به کاندیداتوری مجدد کرده بودند را همان ۱۲ نفر عنوان کرده است. حال آنکه در بازه زمانی ۴۸ تا ۷۲ ساعت پیش از اتمام مهلت اعلام نتایج ازسوی شورای نگهبان این تعداد تنها ۱۰ نفر عنوان شده بود.
در این میان البته هنوز مشخص نیست آن دو نماینده تهرانی که احتمالا در ساعات پایانی موفق به کسب تاییدیه برای حضور در انتخابات شدهاند، چه کسانی هستند اما آنچه مسلم است از جمع تهرانی‌های پارلمان، ظاهرا این ۱۲ نماینده تاییدصلاحیت شدهاند: «مصطفی کواکبیان، سهیلا جلودارزاده، احمد مازنی، پروانه مافی، سیدفرید موسوی، فریده اولادقباد، ابوالفضل سروش، علیرضا رحیمی، علیرضا محجوب، داود محمدی، محمدرضا نجفی و محسن علیجانی.»
مجلس و نصابی که روی هواست
با این حال وقتی از یک جمع حدودا ۲۹۰ نفره از نمایندگان فعلی مجلس، بیش از ۱۱۰ نفرشان ردصلاحیت می‌شوند، قاعدتا اینکه چه کسانی تاییدصلاحیت شدهاند، در درجه اهمیت نخست قرار نمی‌گیرد و مهم این خواهد بود که چه کسانی ردصلاحیت شدهاند. چنانکه بعضی ناظران از این نوشتند که بنابر قانون آیین‌نامه داخلی مجلس با فرض اینکه ۱۱۰ نماینده ردصلاحیت شده در نشست بعدی پارلمان حاضر نشوند، مجلس فعلی نیز فاقد وجاهت قانونی خواهد بود و به موجب آیین‌نامه قادر به تشکیل جلسه رسمی و تصویب مصوبات نیست. البته سخنگوی شورای نگهبان به‌دفعات درباره ابهام قانونی در رابطه با ادامه فعالیت نمایندگان ردصلاحیت‌شده در چند ماه پایانی کار مجلس فعلی توضیح داده اما واقعیت آن است که بهرغم این توضیحات قانونی و تاکید بر اینکه ردصلاحیت کاندیداها صرفا مربوط به زمانی است که دوره خدمت فعلی به پایان رسیده و این افراد تنها از حضور مجدد در انتخابات منع می‌شوند. از آنجا که این رویکرد و توضیح فاقد منطقی دقیق است، پاسخگوی ابهام اصلی در این رابطه نیست.
دست‌راستی‌های مردودی
آنچه بیرون از این دایره ابهام، قابل بحث و استناد است اما شاید همان تعداد قابل توجه ردصلاحیت‌شدگان از میان نمایندگان فعلی پارلمان باشد. نمایندگانی که اگرچه عمدتا اصلاح‌طلبند اما در میان‌شان هستند چهره‌های شاخص جریان اصولگرا که همچون اصلاح‌طلبان از حضور مجدد در انتخابات مجلس منع شدهاند. به‌جز پورمختار نماینده اصولگرای استان همدان، احمد خجسته، یکی از دو نماینده اصولگرای مرکز این استان نیز به سرنوشتی مشابه دچار شده و ظاهرا از میان دو نماینده همدان، تنها حمیدرضا حاجی‌بابایی، رییس فراکسیون نمایندگان ولایی و مهم‌ترین کاندیدای اصولگرایان مجلس دهم در رقابت برای تصاحب کرسی ریاست این دوره تایید صلاحیت شده است. نماینده‌ای که روزگاری در قامت وزیر آموزش و پرورش، ازجمله اعضای دولت محمود احمدی‌نژاد بود اما در همین انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر اعلام کاندیداتوری کرد و ردصلاحیت شد.
به جز این چند نماینده اصولگرا اما شاید یکی دیگر از چهره‌های شاخص ردصلاحیت شده جناح راست، نادر قاضی‌پور باشد. نماینده‌ای با حواشی بسیار و سبک و روشی متفاوت در انجام وظایف نمایندگی که در انتخابات پیش نیز در آستانه ردصلاحیت قرار گرفت اما درنهایت مجوز شرکت در انتخابات را دریافت کرد و به عنوان نفر نخست از حوزه انتخابیه ارومیه راهی «بهارستان» شد.
به جز این چند نفر شاید سیدحسین نقوی حسینی، محسن کوهکن، عزیز اکبریان و محمدجواد کولیوند مهم‌ترین اصولگرایان مجلس دهم باشند که از حضور در انتخابات مجلس یازدهم بازمانده‌اند. نقوی‌حسینی که به عنوان سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و البته سخنگوی فراکسیون نمایندگان ولایی، نقشی کلیدی در جریان‌سازی‌های این طیف در پارلمان دارد، محسن کوهکن که خود را همواره در حد و اندازه ریاست مجلس معرفی کرده و در کمپین‌های انتخاباتی‌اش به دفعات ازجمله در آستانه انتخابات مجلس دهم به هوادارانش گفته که تنها هدفش از حضور در مجلس کنار زدن لاریجانی از کرسی ریاست بوده و البته عزیز اکبریان و محمدجواد کولیوند، روسای دو کمیسیون مهم مجلس و نمایندگان اصولگرای کرج که اگر چه در ۴ سال مجلس دهم و پیش از آن، در مجلس نهم، ریاست کمیسیون‌های «صنایع و معادن» و «شوراها و امور داخلی کشور» را برعهده داشته و دارند، احتمالا دیگر موفق به حضور در پارلمان نخواهند شد؛ چه رسد به آنکه در راس دو کمیسیون کلیدی پارلمان بایستند.
حسین مقصودی، علی گلمرادی، عبدالله کعبی، مجید ناصری‌نژاد، شهاب نادری، عباسعلی پوروافرانی، عامر کعبی، سلام امینی، مسعود گودرزی، اقبال محمدیان، عین‌الله شریف‌پور، غلامرضا شرفی و علی وقف‌چی دیگر چهره‌های اصولگرایی هستند که نام‌شان در فهرست بیش از ۱۱۰ نماینده ردصلاحیت شده قرار می‌گیرد و البته آنها نیز همچون اکبریان، کولیوند، کوهکن، نقوی‌حسینی، پورمختار، خجسته و دیگر ردصلاحیت‌شدگان، همچنان فرصت دارند با اعتراض به نتایج اولیه شانس خود برای حضور مجدد در انتخابات پیش رو را بیازمایند.
یک ابتکار اصلاح‌طلبانه؛ متشکریم!
از دیگر سو اما دست‌کم بعضی اصلاح‌طلبان ردصلاحیت‌شده گفته‌اند بنا ندارند با طرح شکایت و اعلام اعتراض، از این شانس دوباره بهره ببرند. محمدعلی وکیلی، نماینده اصلاح‌طلب مردم تهران روز گذشته در حاشیه صحبت در این رابطه از چنین پیشنهادی سخن گفت و در حالی که با عبدالکریم حسین‌زاده، رضا کریمی، جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی و عبدالرضا هاشم‌زایی دیگر نمایندگان اصلاح‌طلب پارلمان در این رابطه مشورت می‌کرد، به خبرنگار «اعتماد» گفت که می‌خواهند با الیاس حضرتی نیز در این رابطه صحبت کنند و در صورتی که به اجماع رسیدند، در نامه‌ای خطاب به شورای نگهبان، ضمن تشکر از اقدامات انجام شده، اعلام کنند که شکایتی ندارند. نامه‌ای که البته تا زمان نگارش این گزارش، همچنان بلاتکلیف است. هرچند وکیلی و دیگر نمایندگان در جریان گفت‌وگوهای دیروز خود در پارلمان نیز تاکید داشتند که باتوجه به عدم ابلاغ اخبار قطعی درباره رد یا تاییدصلاحیت نمایندگان، ترجیح می‌دهند کمی بیشتر دندان روی جگر بگذارند و پس از اعلام رسمی اقدام کنند.
آقای مستقل شکایت نمی‌کند
همزمان اما غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده میانه‌روی مردم رشت و کسی که پس از انصراف کاظم جلالی از نمایندگی مردم تهران جهت پذیرش مسوولیت سفارت تهران در مسکو به ریاست این فراکسیون رسیده است، به «اعتماد» گفته که قصد طرح شکایت و اعلام اعتراض ندارد. او می‌گوید: «نمایندگانی مثل مطهری و صادقی کمی متفاوت بودند و حرف مردم را می‌زدند، همه ردصلاحیت شدهاند.» جعفرزاده ایمن‌آبادی که بهرغم ریاست بر فراکسیون مستقلین ولایی و عدم عضویت در فراکسیون امید، ازجمله همراه‌ترین نمایندگان غیراصلاح‌طلب با اصلاح‌طلبان بوده و هست و همچون نمایندگانی که از آنها نام برده، زبانی صریح و روحیه‌ای منتقد دارد، ادامه داده است: «دوره قبل هم ابتدا ردصلاحیتم کردند و بعد تایید شدم. اما این بار بنا ندارم شکایت کنم. آقایان هر کار دوست دارند، انجام بدهند.»
این گروه زنانه
مجلس دهم بیش از هر مجلسی تا پیش از این، به زنانش می‌بالید. زنانی که این دوره بیش از تمامی ادوار پیش موفق به تصاحب کرسی‌های سبز «بهارستان» شده و به داوری بسیاری ناظران، عملکردی نسبتا قابل قبول داشتند. در میان آنها، پروانه سلحشوری که ریاست فراکسیون زنان در ۲ سال نخست مجلس دهم را برعهده داشت، اساسا حاضر به نام‌نویسی مجدد نشد و پیشاپیش از حضور در انتخابات و مجلس بعد انصراف داد. اما در میان دیگر همراهان او در مجلس، چند نفری هم ردصلاحیت شدهاند. طیبه سیاوشی شاه‌عنایتی، فاطمه سعیدی، دو نماینده مردم تهران و معصومه آقاپور نماینده شبستر و البته سیده‌حمیده زرآبادی، نماینده مردم قزوین شاید شاخص‌ترین نمایندگان زن ردصلاحیت شده در مجلس باشند.
چهره‌های حزبی اصلاح‌طلب در کما
با این حال فهرست ردصلاحیت‌شدگان تنها به همین بیش از ۱۱۰ نماینده فعلی محدود نبود و بسیاری از فعالان و کنشگران سیاسی که پیش‌تر با نام‌نویسی در انتخابات مجلس یازدهم، از آمادگی خود برای ایفای این نقش حساس و کلیدی خبر داده بودند نیز ردصلاحیت شدهاند. چنانکه حزب اتحاد ملت ازجمله مهم‌ترین احزاب اصلاح‌طلب که پیش از این از ردصلاحیت علی شکوری‌راد و آذر منصوری، دبیرکل و قائم‌مقام دبیرکل خود از سوی هیات اجرایی خبر داده بود، روز گذشته از تایید صلاحیت تنها یکی از اعضای خود در انتخابات پیش رو از سوی هیات نظارت شورای نگهبان خبر داده است. این تشکل اصلاح‌طلب در کانال تلگرامی خود موسوم به «امتداد» در این رابطه نوشته که تنها کسی که ازجمله اعضای اتحاد تاییدصلاحیت شدهاند، سیدفرید موسوی، نماینده فعلی تهران است و به جز او، تمامی اعضای این تشکیلات اصلاح‌طلب، ردصلاحیت شدهاند. همزمان با توجه به ردصلاحیت الیاس حضرتی، قائم‌مقام دبیرکل حزب اعتمادملی به نظر می‌رسد اوضاع اصلاح‌طلبان در مجموع خوب نبوده و این وضعیت تنها به اتحادی‌ها محدود نیست.
حجت‌الاسلام مجید انصاری، عضو اصلاح‌طلب مجمع تشخیص مصلحت نظام، مسعود پزشکیان، نماینده اصلاح‌طلب تبریز و نایب‌رییس نخست مجلس دهم، الهام امین‌زاده، معاون حقوقی پیشین ریاست‌جمهوری شاید مهم‌ترین چهره‌های اصلاح‌طلبی باشند که همچنان در این رقابت انتخاباتی باقی مانده‌اند.
دست‌راستی‌های مورد وثوق
در این میان اما اگرچه گفتیم ردصلاحیت نمایندگان و کنشگران سیاسی، بیش از تاییدصلاحیتشدگان مورد توجه قرار گرفت اما تایید صلاحیت چند نفر از چهره‌های عمدتا اصولگرا نیز بدون واکنش باقی نماند. چهره‌هایی که شاید در صدرشان محمدباقر قالیباف، شهردار اسبق پایتخت و کاندیدای اصولگرای چند دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایستاده باشد و پس از او چهره‌هایی جنجالی همچون حمید رسایی، الیاس نادران و علیرضا زاکانی. سیاسیونی که تایید صلاحیت‌شان به دلیل آنکه بعضا به خاطر پرونده‌های قضایی که در گذشته از آن صحبت شده بود با واکنش توام با شگفتی افکار عمومی مواجه شد و در این میان تایید صلاحیت قالیباف بیش از دیگران محل شگفتی بود. چرا که پرونده معاون او در دوران تصدی شهرداری پایتخت همچنان ازجمله مهم‌ترین پرونده‌های قضایی مفتوح در دستگاه قضایی است.
آنچه علاوه بر این توضیحات در ادامه می‌خوانید، جدولی است از اسامی تعدادی از نمایندگان فعلی و دیگر کاندیداهای شاخص انتخابات پیش‌روی مجلس که اسامی‌شان به عنوان کاندیداهای ردصلاحیت شده در رسانه‌ها آمده است.
سخنگوی شورای نگهبان:
فرمانداران موظفند نظر هیات نظارت را به داوطلبان اعلام کنند
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در توییتر نوشت که فرمانداران موظف هستند نظر هیات نظارت را به داوطلبان اعلام کنند. به گزارش اعتمادآنلاین، در این پیام توییتری سخنگوی شورای نگبهان آمده است: «بر اساس تبصره ۲ ماده ۵۲ قانون انتخابات، فرمانداران یا بخشداران موظفند نظر هیات مرکزی نظارت مبنی بر تایید یا ردصلاحیت داوطلبان را که از هیات نظارت استان دریافت کرده‌اند به نامبردگان ابلاغ تا در صورت اعتراض به ردصلاحیت خود کتبا به شورای نگهبان شکایت کنند.»
همچنین کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در گزارشی که از بخش خبری ساعت ۱۴ شبکه یک سیما پخش شد درباره روند بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس شورای اسلامی در هیات مرکزی انتخابات گفت. او توضیح داد: «کارشناسان ما بررسی‌های اولیه پرونده‌ها را انجام دادند و قبل از ورود به هیات مرکزی، باز مجددا حقوقدانان ما آن را بررسی می‌کنند و اگر مورد تایید کارشناسان بود، پرونده در هیات مرکزی مطرح می‌شود.»
کدخدایی گفت: «فهرستی که از پرونده‌ها بررسی کردیم، بحث سوءاستفاده از موقعیت شغلی است. به دلیل سمتی که دارند در جاهای مختلف ممکن است سوءاستفاده کرده باشند. کلاهبرداری و جعل اسناد را در تخلفاتی که به ما رسیده است، داریم. در حوزه ارتشا و تضییع حقوق بیت‌المال، تحصیل مال نامشروع را داشتیم و سوابق محکومیت هم در حوزه‌های مختلف داریم. در حوزه امنیتی هم داریم ولی خوشبختانه در حوزه‌های امنیتی تعداد پرونده‌ها کم است و سختگیری هم می‌شود. گاهی اوقات درباره پرونده، کارشناس را از دو مرجع دعوت می‌کنیم تا جزییات را بدهند و بیشتر اوقات مستندات را درخواست می‌کنیم که باید ارسال کنند و تا اطمینان حاصل نکنیم که اتهام متوجه فرد ثبت‌نام کننده نیست، اظهارنظر نمی‌کنیم.»
او درباره اینکه آیا نماینده شاخص هم بوده که در بررسی‌ها رد صلاحیت شده باشد و علت آن چیست؟ گفت: «بعد از اعلام نتایج، هم خود فرد و افرادی که نمایندگان را می‌شناسند آن را می‌دانند. عمدتا دلایل اقتصادی و سوءاستفاده از موقعیت‌شان و دخالت در اموری است که مربوط به آنها نیست.»
