چشمه آبگرم مرتضی علی طبس؛ پدیده‌ای نادر از شگفتی کویر ( به انضمام فیلم )
چشمه مرتضی علی دارای حفره های متعددی است که هرکدام از این حفره‌ها که قدمت آن به دوران ساسانیان یعنی حدود ۱۵۰۰ سال قبل می‌رسد، مقطعی از کانالی هستند که در داخل آن بعد از چاه‌هایی که به ارتفاع حدود ۱۰ متر هستند به دالان بالا می‌رسد،که به اتاقک‌هایی منتهی می‌شود، قوس تونل‌های بالایی خانه‌های گبر همانند قوس‌های بناهای دوران ساسانیان است، پس از حدود ۵کیلومتر پیاده‌روی در داخل کال سردره و برخلاف جریان آب، به چشمه‌های متعدد آب به ویژه چند چشمه آبگرم می‌رسیم که بزرگترین چشمه از درون حفره‌ای منشا می‌گیرد که به حمام مرتضی‌علی معروف است، ،و به دلیل غلظت زیاد املاح و مواد معدنی که به ۳۰۰ متر می‌رسد، به موازات آب سرد حرکت می‌کند اما این اختلاف غلضت مانع ترکیب شدن آب گرم و سرد می‌شود،در سمت راست دره، چشمه های آب گرم و در سمت چپ، چشمه های آب سرد قرار دارند و به محض آن که شما پای خود را در آب بگذارید این اختلاف دما را به راحتی احساس می کنید. گاهی اختلاف دمای آب چشمه ها با هم به ۱۰ درجه سانتی گراد هم می رسد که در نوع خود بی نظیر است. اگر پای تان را درون چشمه بگذارید گاهی خنک تان می‌شود، و به محض آن که احساس سرما کردید می توانید پای تان را در حوضچه ای از آب گرم که دقیقا کنار حوضچه های آب سرد است بگذارید، این چشمه علاوه بر همه ویژگی‌هایش خواص درمانی نیز دارد .منشاء آبی که وارد کال سردر و چشمه جعفری می‌شود، حاصل از فشار آب گرم مرتضی علی میباشد.چشمه مرتضی علی طبس در جلسه کمیته ثبت و حریم میراث طبیعی، ۲۹ مرداد ۱۳۹۳ با شماره ۱۹۶ در فهرست میراث طبیعی به ثبت رسید
آشنایی با چشمه مرتضی علی
تصور کنید که در یک رودخانه‌ی کوچک پاهایتان را از هم باز کنید، و در عین حال که پاهایتان در یک جریان آب است، به پای راستتان آب خنک برخورد کند و به پای چپتان آب گرم! اینجا چشمه مرتضی علی (ع) است، اعجابی در دل عجیب‌ترین کویر ایران، پدیده‌ای نادر در طبس!
چشمه آب گرم مرتضی علی و طاق شاه عباسی از جمله مناطق نمونه گردشگری استان خراسان جنوبی و از جاذبه‌های گردشگری کشورمان به حساب می‌آیند. این چشمه در مسیر گردشگری روستای خرو و در فاصله ۲۷ کیلومتری شهر طبس واقع شده‌است.
وجود این چشمه جوشان با دو نوع آب سرد و گرم کنار هم در دل کویر ایران زمین انسان را به تفکری عمیق وا می‌دارد. پس از گذر نمودن از شهر طبس برای رسیدن به این چشمه حدود ۵ کیلومتر مسیر را باید به صورت پیاده طی کرد که عمدتا از آب عبور می‌کنند.
www.dalahoo.com
این چشمه مبدا آبی اغلب مزارع و تامین آب باغات طبس میباشد که از طریق نهر آبی به این شهر منتقل می‌شود.
در طول مسیر چشمه آب گرم مرتضی علی، دیواره‌های بلند دره مانندی در دو طرف خود نمایی می‌کند و روی این دیواره‌ها حفره‌هایی است که به نظر می‌رسد با نظم خاصی بنا شده‌اند. پس از حدود ۱۰دقیقه پیاده روی به منطقه‌ای می‌رسیم که چشمه‌های متعدد آب بویژه چند چشمه آب گرم و سرد قرار دارد و بزرگترین آنها از درون حفره‌ای نشات می‌گیرد که به حمام مرتضی علی معروف شده‌است.
چشمه آب گرم مرتضی علی طبس از مناطق طبیعی است که با داشتن چشمه‌های آب درمانی به لحاظ توریست درمانی مورد توجه ویژه‌است. گردشگران داخلی و خارجی از این مناطق که طبیعت زیبایی نیز دارد استقبال می‌کنند.
www.dalahoo.com
آب گرم چشمه از دیواره سمت راست به داخل رودخانه می‌ریزد و همین، اختلاف دمایی را در چشمه ایجاد می کند که گاهی به ۱۰درجه هم می رسد.
غلظت بیشتر آب گرم و تفاوت ساختاری آن با آب سرد جاری در کف رودخانه باعث می‌شود که این آب‌ها تا مسافت حدود ۳۰۰ متری بستر رودخانه هم پیش بروند، در حالی که به طور کامل با هم مخلوط نشده‌اند و در بستر رودخانه قابل تفکیک هستند.
به این ترتیب در یک طرف رودخانه آب سرد و در طرف دیگر آب گرم جریان دارد و می‌توان یک پا را در طرف گرم رودخانه فرو برد و پای دیگر را در طرف سرد رودخانه. پدیده نادری که شاید در هیچ نقطه دیگر کشور فرصت تجربه آن را نداشته باشید!
اگر گذارتان به چشمه آبگرم مرتضی علی افتاد و توانستید دل از حمام معدنی آن بکنید، کمی بالاتر دره محصور و تنگی را می بینید به نام دره سد نهرین که شاید تماشای آن یکی از دیدنی ترین تجربه های سفرتان باشد.
خیلی ها معتقدند این دره باریک، شباهت زیادی با تنگه واشی تهران دارد. اگر باز هم مسیر را ادامه دهید، به طاق یا سد شاه عباسی خواهید رسید که از آثار تاریخی دوران صفویه محسوب می‌شود.
www.dalahoo.com
سنگ نگاره های این طاق را که نگاه کنید، نقش بزکوهی، نماد درخواست فراوانی آب، زایندگی و فراوانی نعمت را می بینید که بر گوشه گوشه آن ترسیم شده اند. اینها نمادی از فرشتگانی هستند که برای نگهبانی آب، افزایش و فراوانی نعمت بر دیواره های طاق حک شده اند.
