علی مغازه‌ای یک پژوهشگر و مستندساز موسیقی نواحی معتقد است :استاد شریف‌زاده «سرو خرامان»خراسان بود

 

یک پژوهشگر و مستندساز موسیقی نواحی معتقد است: استاد شریف‌زاده ذخیره‌ای از مقام‌های قدیمی منطقه تربت جام بود. او بزرگترین ذخیره پا دایره‌خوانی (نوعی آواز که بیشتر در عروسی‌ها خوانده می‌شد) در ایران بود.

علی مغازه‌ای – یک پژوهشگر و مستندساز موسیقی نواحی – در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: نام استاد ابراهیم شریف‌زاده همیشه با نام استاد غلامحسین سمندری گره خورده است. این دو، زوجی هنری را تشکیل دادند که از سال ۱۳۵۰ به بعد، فعالیت‌های مشترک آن‌ها کمی شناخته شد. در سطح منطقه خراسان رضوی و تربت جام این دو هنرمند را فقط مردم منطقه باخزر می‌شناختند و چون قبل از انقلاب دوران خان و خان‌سالاری بود و خان منطقه به این دو هنرمند علاقه‌مند بود، سعی می‌کرد که این دو هنرمند برایش ساز و آواز اجرا کنند تا این‌که هنگام اجراهایی که در شهرهای دیگر داشتند، چند اجرا هم در کشورهای دیگر برگزار کردند.

او ادامه داد: در یکی از این ارتباطات با افراد فرهنگی، استاد مرتضی کاخی که رفت‌وآمد خانوادگی با آن‌ها داشت، صدایی از این دو هنرمند ضبط کرد و این صدا را در سال ۱۳۶۱به دست مهدی اخوان ثالث، شاعر اهل خراسان، رساند تا اجرای آن‌ها را گوش کند. اخوان ثالث با شنیدن «سرو خرامان» و چند آواز و اجرای دیگر، شعر معروف دوتار سمندری را نوشت و گفت: قربان زخمه‌های تو، خون‌پاش و نغمه ریز ر سبز پری است این‌که می‌زنی یا شتر خجو؟ ر تو با دو سیم، محشر کبری به پا کنی ر شش تار خویش من شکنم یا نه؟ هان بگو …

دبیر هنری جشنواره آئینه‌دار گفت: اخوان ثالث در این شعر، بیشتر خطابش به استاد سمندری است و شعر را هم به نام او می‌گذارد؛ اما در بخشی از آن می‌گوید: آقا شریف‌زاده که همراه ساز بود ر بودش صدا مناسب و اشعار هم نکو ر آقای شهر و این همه خوش ذوق و اهل دل ر لطفی کن و سلام مرا عرض کن به او …

مغازه‌ای بیان کرد: بعد از این شعر، چون اخوان ثالث اسم این دو هنرمند را می‌آورد، جامعه هنری به این دو اسم حساس ‌شد و در نهایت، این دو هنرمند به جشنواره موسیقی فجر و آئین و آواز هم آمدند. قطعه «سرو خرامان» از اجراهای برجسته این دو بزرگوار است که به باور من، سطحی از موسیقی را در موسیقی نواحی به جامعه هنری ایران معرفی می‌کند که با یک دوتار و آواز مقام «الله مدد» و شعر «سرو خرامان» از مولانای بزرگ به کار رفته و به قدری سطح آواز و ساز منطقه را بالا می‌برد که به گوش هر ایرانی می‌رسد. طوری که بعد از چند سال، آلبوم «خون پاش و نغمه ریز» منتشر می‌شود.

این پژوهشگر موسیقی نواحی گفت: مرتضی کاخی به اخوان ثالث توضیح داده بود که استاد سمندری یک روز در خانه‌ او دوتار می‌زد که متوجه می‌شود از سرپنجه‌ی انگشتان استاد، خون می‌آید. سپس به او اشاره می‌کند که از انگشتانت خون می‌ریزد و او می‌گوید «ایراد ندارد، گاهی سیم می‌برد و این اتفاق می‌افتاد». مهدی اخوان ثالث نیز این تمثیل را در شعرش به کار برد که همزمان از دوتار خون می‌پاشد و نغمه هم می‌ریزد.

مغازه‌ای ادامه داد: چون ما در جریان حال استاد شریف‌زاده بودیم، او را به مراسم اختتامیه دومین فستیوال آئینه‌دار عوت کردیم و او آخرین اجرای صحنه‌ای را در آن فستیوال انجام داد. اواخر سال گذشته، من پرونده و سوابق هنری استاد را از دخترش گرفتم تا شاید از طریق آقای مرادخانی – معاون هنری وزارت ارشاد – بتوانیم کاری در ارتباط با درجه هنری و افزایش حقوق ۱۵۰ هزار تومانی استاد انجام دهیم. فرم‌های ارزشیابی را برای‌شان پر کردم و اتفاقا همان زمان از طریق آقای درویشی که در شورای ارزشیابی هنرمندان بود، پرونده آقای شریف‌زاده در جلسه ارزشیابی مطرح و دفاع شد، ولی اتفاقاتی افتاد و با دادن درجه یک هنری به او موافقت نشد. اطلاع ندارم چه تصمیماتی بعد از آن برای استاد گرفته شد. در حالی که استاد اصلا نیازی به درجه هنری نداشت و در واقع، با این کار به اعتبار خود «درجه هنری» افزوده می‌شد.

ابراهیم شریف‌زاده صبح روز ۲۲آبان‌ماه بعد از تحمل یک دوره بیماری درگذشت. شریف‌زاده متولد شهر باخرز از توابع استان خراسان رضوی بود، او موسیقی مقامی را از نوجوانی آغاز کرده بود و با غلامحسین سمندری همکاری نزدیکی داشت، همکاری او با سمندری، از دوتار نوازان شهیر باخرزی ۶۰سال طول کشید، آلبوم موسیقی «خون‌پاش» و «نغمه‌ریز» حاصل این همکاری است.

 

 

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *