هنر رفتن به دل حوادث روز هفتم مهر، روز ایمنی و آتشنشانی نامگذاری شده است تا در این روز از تلاشها و فداکاریهای آتشنشانان کشورمان یاد شود. دغدغه اصلی مسئولان آتشنشانی، توجه مردم به نکات ایمنی در ساخت وسازها، استفاده از وسایل ایمن و تردد در امنیت کامل است (فاطمه یارمحمدی)

صدای زنگ خودروهای آتش‎نشانی درخیابان‎ها همیشه از بروز یک حادثه خبر می‎دهد. وقتی آتش‎سوزی خانه و فضاهای شهری، سقوط درچاه یا کانال آب، آوارساختمان، ریزش خاک درمحل گودبرداری، گازگرفتگی، گیر کردن حلقه انگشتری در انگشت یا دست در چرخ گوشت، سقوط درچاه آسانسور، آب‏گرفتگی، تصادفات و ده‏ها حادثه دیگر اتفاق می‏افتد، مأموران زبده آتش‎نشانی خود را به محل می‎رسانند تا حادثه‎دیدگان را نجات داده و از آسیب بیش‏تر جلوگیری کنند. یادمان هست که در حادثه آتش‎سوزی و فروریختن ساختمان پلاسکو، ۱۶تن از آتش‎نشانان جان‎برکف، جان خود را از دست دادند تا آسیبی به کسبه این محل نرسد. حوادثی هم داشتیم که در آن‎ها آتش‎نشانی برای نجات جان یک کودک از آتش‎سوزی، ماسک اکسیژن خود را به او می دهد و خود جان به جان‎آفرین تقدیم می‎کند. در مواقع بروز آتش‎سوزی، وظیفه آتش‎نشانان بسیار سخت است، آتش، خاصیت پیش‎روندگی و خورندگی دارد و همه‎چیز را نابود می‎کند و برای مهار آن باید به‎سرعت عمل کرد. رفتن به درون چاهی که افراد درآن گرفتار گازگرفتگی شده‎اند، از آن هم خطرناک‎تر است، چراکه احتمال مرگ درآن بالاست.
روز هفتم مهر، روز ایمنی و آتش‏نشانی نام‎گذاری شده است تا در این روز از تلاش‏ها و فداکاری‎های آتش‎نشانان کشورمان یاد شود. دغدغه اصلی مسئولان آتش‎نشانی، توجه مردم به نکات ایمنی در ساخت‏وسازها، استفاده از وسایل ایمن و تردد در امنیت کامل است. نبود پله ایمنی‎، استفاده ناصحیح از آسانسورها، انباشت کالاها و ضایعات در محل‏های نامناسب درخانه‏ها، انبارها و بازار، عدم کنترل لوله دودکش بخاری، اتصالی برق، شکستگی لوله آب و نشت آن، همه نکاتی است که باید مردم به آن توجه کرده و همیشه نسبت به آن‎ها کنترل و مراقبت داشته باشند تا از صدمات احتمالی جلوگیری کنند. مثلا با شروع فصل سرما استفاده از وسایل گرمایشی هم شروع می‎شود. سازمان آتش‎نشانی بارها به خانواده‏ها آگاهی داده که حتما هنگام نصب این وسایل دودکش‎ها را کنترل و نسبت به مسدود نبودن و عدم نشت دود از آن‎ها اطمینان حاصل کنند اما بازهم شاهدیم که برخی در مورد این موضوع سهل‏انگاری می‎کنند و نتیجه، مرگ خاموش آن‏ها می‎شود.

مهندس مهدی داوری، مدیرعامل سازمان آتش‏نشانی وخدمات ایمنی شهرداری تهران، درگفتگو با روزنامه اطلاعات ضمن قدردانی از تلاش همکارانش گفت: از همکارانم به دلیل این‏که در شرایط کرونایی و حتی قرنطینه در محل مأموریت خود حاضر شده و از زمان ابلاغ دستور ستاد ملی مقابله با کرونا از اسفند سال گذشته تاکنون در ضدعفونی معابر و اماکن به‏شکلی خستگی‏ناپذیر فعال بودند تشکر می‏کنم. درحالی که ما تجهیزات خاصی نداشتیم، جوانان آتش‏نشان با طراحی تجهیزات خاص طی ۲۰۰روز گذشته توانستند در امر ضدعفونی معابر و اماکن فعالانه عمل کنند و هنوز هم پای کار هستند.
شناخته‎شده‎ترین وجه آتش‎نشانی برای شهروندان، عملیات است اما این سازمان در حوزه حفاظت و پیشگیری از حریق در ساختمان‎ها و حوزه فرهنگی که هدف از آن ارتقای سطح فرهنگ ایمنی شهروندان است فعالیت می‎کند. سازمان ۱۳۲ایستگاه آتش‏نشانی دارد و جزو سازمان‎های آتش‎نشانی بزرگ منطقه است. دراین ایستگاه‎ها حدود پنج‎هزار آتش‎نشان در سه‎شیفت مشغول به‎کار هستند. ایستگاه‎های آتش‎نشانی تجهیزات مشخص دارند. هر ایستگاه مجهز به دو خودرو اطفای حریق سنگین و یک خودرو سبک است. برخی ایستگاه‎ها علاوه برتیم حریق، تیم نجات نیز دارند و برخی دیگر علاوه بر این‎ها دارای خودروهای سنگین پشتیبانی مانند جرثقیل و لودر هستند. برخی ایستگاه‎ها از خودروهای خاص مثل خودروهای نردبان‎دار برخوردارند.

تجهیزات وارداتی
فرمانده آتش‎نشانان تهران گفت: درچندسال اخیر، سازمان مسیر خوبی را برای به‎روزرسانی تجهیزات خود طی کرده و به تجهیزات موردنیاز برای انجام عملیات درسطح شهر مثل خودروهای نردبان‎دار، انواع پمپ‎های آتش‏نشانی، لباس‏های حفاظتی آتش‏نشان‏ها و تهویه‏های قدرتمند برای تونل‏های ترافیکی مجهز شده است. تجهیزات ریز و درشتی اضافه شده و حمایت‏های خوبی نیز از سازمان آتش‏نشانی صورت گرفته اما متأسفانه خیلی از تجهیزات آتش‏نشانی وارداتی است، یعنی درطول سال‏های گذشته شاید بخش صنعت و پژوهش صنعتی خیلی به تجهیزات آتش‏نشانی نپرداخته باشد.
شاید به‏دلیل توجیهات اقتصادی، بیش‏تر تجهیزات وارداتی باشد اما اتفاق‏های خوبی درتولید خودروهای اطفای حریق و پمپ‎ها روی داده و امیدواریم خودروهای خاص نیز تولید شود.
امسال برای اولین بار پهپادها وارد سیستم آتش‏نشانی شدند و دودستگاه پهپاد مجهز به دوربین‎های حرارتی و معمولی برای ارزیابی حوادث به ناوگان آتش‏نشانی افزوده شد. همچنین یک دستگاه ربات با همکاری جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش ساخته و تحویل آتش‏نشانی شده است.
خودروهای پشتیبانی مثل خودروهای پشتیبانی دستگاه تنفسی آتش‏نشانان و خودروهای تهویه و خودروهای هامون برای مناطق صعب‎العبور، تجهیزاتی هستند که با توان داخلی تولید شده و مورد بهره‎برداری قرار گرفته‎اند اما برخی نیازها هنوز در داخل تأمین نشده و باید از خارج وارد شوند که شرایط تحریم و نوسانات اقتصادی، تأمین آن‎ها را برای آتش‏نشانی کشور سخت‎تر کرده است.
البته تجهیزات آتش‏نشانی تهران در شرایط خوبی است و کمبود شدیدی نداریم اما برای به‏روزرسانی آن‎ها باید تلاش بیشتری کرد و تجهیزات جدیدتری ساخت، سرعت تغییرات و رشدوتوسعه شهرها در ایران و دنیا زیاد است و حتی اگر آتش‏نشانی به تجهیزات کامل هم مجهز باشد، باید خود را با فرآیند توسعه شهری هماهنگ کند و این فرآیند برای آتش‏نشانی دائمی است.

استاندارد زمان
استاندارد معتبری در دنیا وجود دارد که زمان پاسخگویی نام دارد و درخصوص آتش‎سوزی مهم است. زمان پاسخ‏گویی دردنیا به‏طور میانگین شش‎دقیقه تعریف شده و به سه‎‎بخش تقسیم می‎شود، مدت زمانی که شهروندی با سامانه آتش‏نشانی تماس گرفته و اطلاعات ارائه می‎دهد، مدیریت این اطلاعات و اعزام منابع مورد نیاز براساس حادثه و زمان حرکت و طی مسافت آتش‏نشانان و رسیدن به صحنه. در شهر تهران، آتش‏نشانی درهمین مرز استاندارد قرار دارد و در بیشتر حوادث، در کمتر از این زمان، آتش‏نشانان درمحل حاضر می‎ شوند.
داوری با بیان این‎که زمان پاسخ‎گویی ما در بین کشورها در سطح قابل قبولی قرار دارد افزود: در شهر تهران با توجه به شیب و شرایط جغرافیایی و ترافیک، رسیدن به این زمان کار بزرگی است والبته توسعه ایستگاه‎هایمان به ۱۴۵ایستگاه آتش‏نشانی، برای پاسخ‎گویی بهتر به شهروندان انجام می‎شود.

ساختمان‎های ناایمن
مدیرعامل سازمان آتش‏نشانی تهران درباره ساختمان‎های ناایمن پایتخت گفت: حتی قبل از آتش‏سوزی در ساختمان پلاسکو، موضوع ساختمان‎های ناایمن در دستورکار سازمان آتش‏نشانی قرار داشت و در روزهای قبل از آن حادثه، سازمان بیش از ۲۰بار مکاتبه و اخطار و دستورالعمل از طریق کانال‏های مختلف برای این ساختمان صادر
کرده بود.
حادثه پلاسکو سبب شد که جامعه موضوع ساختمان ناایمن را بیش‎تر موردتوجه قرار دهد. البته به علت خلاء و ضعف قوانین، اقدامات سازمان آتش‏نشانی آن‎طور که باید منتج به نتیجه مطلوب نیست، چراکه مالکان خود را ملزم به رعایت قوانین و مقررات نمی‎دانند. راه‏‎های قانونی نیز خیلی دراین خصوص صریح و قاطع نیست. می‎گویند باید از طریق حقوقی شکایت کنیم اما ما نمی‏توانیم برای چندصدهزار ساختمان پرونده قضایی تشکیل بدهیم. باید قوانین دراین خصوص تکلیف را مشخص کنند و مردم نیز مطلع شوند.
دردنیا اگرکسی ناایمنی ساختمانش را برطرف نکند اگر بازداشت نشود دست‎کم جریمه می‏شود و این الزام‏آوراست. مثل قوانین راهنمایی و رانندگی که اگر کسی تخلف کند جریمه می‏شود، دراین خصوص نیز باید قوانین الزام‏آور وجود داشته باشد.
در سال گذشته ۳۰هزار ساختمان ناایمن را شناسایی کردیم که هرکدام سطحی از ناایمنی، از کم تا بسیار پرخطر را داشتند و درحال حاضر ۱۲۰ساختمان پرخطر در تهران وجود دارد که به آن‎ها اخطار داده‏ایم.
ایمنی برای همه لازم است. خیلی‏ها تصور می‏کنند که آتش‏سوزی فقط در برج‏ها رخ می‏دهد، درحالی‏که بیش‏تر آتش‎سوزی‎ها در ساختمان‏های یک یا دوطبقه کم‏خطر اتفاق می‏افتد. میزان تاب‏آوری سازه‏ها در مقابل آتش‏سوزی اهمیت فراوانی دارد.
داوری درباره آموزش آتش‏نشانان گفت: آموزش برای آتش‏نشانان حتی مهم‏تر از تجهیزات است. دانش و مهارت آتش‏نشان باید در سطح بالایی باشد. درسال‏های گذشته اقدامات خوبی برای به‎روزرسانی دانش و مهارت آتش‏نشانان انجام شده و حتی با کشورهای صاحب تجربه، تبادل اطلاعات و انتقال دانش و اعزام نیرو داشته‎ایم. جوانان آتش‏نشان خودمان نیز پژوهش‏های خوبی انجام داده‏اند و مسیر روبه‏رشدی داریم. همچنین مهارت و آمادگی آتش‎نشانان هرسال مورد ارزیابی قرار می‏گیرد تا دچار افت نشویم.
یکی از برنامه‏های اصلی آتش‏نشانی در هر شیفت و هر روز، تمرین و آموزش خاص است و آتش‏نشانان در داخل ایستگاه‏ها یا ساختمان‏های خاص در محل استقرار خود مانور انجام می‏دهند. همه ایستگاه‏ها ملزم هستند در ساختمان، برج‏ها، انبارها، کارخانه‏ها، ایستگاه‏های مترو و خطوط آن و ساختمان‎هایی که جمعیت زیادی درآن‎ها جمع هستند یا رفت وآمد دارند مانور اجرا کنند تا سطح آمادگی خود را بالا ببرند.
حوادث روزانه
داوری درباره حوادث روزانه آتش‏نشانی گفت: درسال ۱۳۹۸ حدود ۷۲هزار مأموریت انجام شد که ازاین تعداد، نزدیک به ۲۷هزار مورد (حدود ۳۰درصد) مربوط به آتش‎سوزی بودند. ۷۰درصد مأموریت‏ها هم به حوادث دیگر و خدمات ایمنی مثل نجات شهروندان از حیوانات مزاحم اختصاص داشت که ۴۳هزار مأموریت مربوط به خدمات ایمنی بود.
از ۲۷هزار مورد آتش‏سوزی، بخشی مربوط به فضاهای سبز و آتش‏سوزی ضایعات بود.۶۵۰۰ حریق ساختمان داشتیم که ازاین تعداد نیز ۵۳درصد مربوط به حریق ساختمان مسکونی بود. به‏طور کلی سازمان آتش‏نشانی روزانه ۲۰۰ تا ۲۵۰ مأموریت درانواع مختلف انجام می‏دهد. البته این بخش، عملیاتی به‎شمار می‎رود و سازمان آتش‏نشانی ۳۰ هزار بازدید از ساختمان‏های موجود و تازه‏ساخت نیز انجام داده است. با ورود جدی به بازدیدهای ایمنی باید بگویم که دیگر ساختمان ناایمن ساخته نمی‎شود و همه ساختمان‏ها سطح الزامات ایمنی را اجرا می‎کنند.
یکی از مهم‏ترین بخش‏ها در سازمان آتش‏نشانی، تأکید برآموزش شهروندان است. بیش‏تر حوادث براثر ناآگاهی افراد رخ می‎دهد و آن‏ها دچار آسیب می‏شوند. اگر مردم را همراه خود کنیم و به آن‎ها آموزش‎های لازم را بدهیم ما نیز به‏سرعت به نقطه مطلوب ایمنی می‏رسیم. تاکنون به یک‎میلیون نفر از شهروندان در قالب داوطلب آتش‏نشانی و آموزش عمومی کوتاه‏مدت، آموزش داده‎ایم و درقالب برنامه‏ای به‏نام ۹۹۹ نیز نکات ایمنی به ساکنان ساختمان‎های بلند یا کسانی که درساختمان‏های بلندمرتبه کار می‏کنند آموزش داده می‎شود.
مدیرعامل سازمان آتش‏نشانی با بیان این‎که با کمبود نیرو مواجه هستیم افزود: ۲۰۰نفر نیرو جذب کرده‏ایم و آموزش‏های آنان شروع شده است و دراواخر پاییز هم۲۰۰نفر دیگر جذب خواهیم کرد. قراراست هرسال ۲۰۰نفر جذب کنیم تا کمبود نیرو جبران شود.

تشکیل واحد آتش‏نشانان زن در تهران
باتوجه به نیاز به نیروی آتش‏نشان زن در تهران، طبق دستور شهرداری قرار است یک واحد آتش‎نشانی زنان فعال شود. طرح کامل است و دستور آن نیز داده شده و ما با بهره‏گیری از تجریبات همکاران در شهرداری کرج که نخستین زنان آتش‏نشان را دارند و بررسی دقیق شرایط فرهنگی و همچنین تجربیات سایر کشورها از دوهفته آینده تعداد محدودی آتش‏نشان زن جذب خواهیم کرد که تا پایان امسال وارد سازمان خواهند شد.
وی درباره نحوه عمل آتش‏نشانان زن در جریان بروز حوادث گفت: درهر مأموریتی از حضور آتش‏نشان زن درکنار آتش‏نشانان مرد استفاده خواهیم کرد. نوع مأموریتی برایشان تعریف نکرده‎ایم و شرایط حادثه مشخص می‏کند که از آن‎ها به چه نحوی استفاده شود که آن هم مربوط به فرمانده صحنه و عملیات خواهد بود.
فرمانده آتش‏نشانان پایتخت درباره زیان‏آوری شغلی آتش‎نشانان گفت: سخت و زیان‎آور بودن کار آتش‏نشانی تعریف شده است اما بیشتر آتش‏نشانان تهرانی، بیمه شهرداری و آتش‏نشانان در سایر استان‏ها بیمه تأمین اجتماعی هستند. در تهران آتش‏نشان با ۲۵سال کار و پنج‎سال سنوات ارفاقی بازنشسته می‎شود اما در تأمین اجتماعی با ۲۰سال کار و ۱۰سال سنوات ارفاقی بازنشسته می‏شود. طرحی در شورای عالی استان به مجلس‎ داده شده تا در این خصوص بازنگری صورت گیرد.
حقوق آتش‏نشانان نیز مانند کارمندان شهرداری است ولی به‎دلیل شرایط سخت فعلی، آنان نیز با مشکل روبه‎رو هستند.
داوری درباره شهدای آتش‏نشان هم گفت: شهدای آتش‏نشان تأییدیه بنیادشهید ندارند و خانواده آنان نمی‏توانند از امتیازات آن برخوردار شوند، اما طبق مصوبه شورای شهر تهران، امتیازاتی مشابه بنیاد شهید که از نظر قانونی امکان‎پذیر باشد در سطح بهتری برای خانواده آنان درنظر گرفته شده است. البته به فرموده مقام معظم رهبری درباره حادثه پلاسکو، آن‎ها شهید خدمت هستند و سازمان مکاتباتی نیز با بنیاد شهید داشته اما نتیجه‏ای حاصل نشده است.
وی بااشاره به اعتماد و رضایت مردم از آتش‏نشانی آن را سرمایه‏ای بزرگ برای سازمان دانست و افزود: به‏عنوان مدیرعامل سازمان از تلاش آتش‏نشانان که درهمه شرایط سخت پای کار هستند تاآسیبی به مردم نرسد سپاسگزارم.

حریق در ساختمان‎های کم‏ارتفاع و کوچک
محمود قدیری، معاون پیشگیری سازمان آتش‏نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران، با بیان این‏که حدود ۹۰درصد حریق‎ها در ساختمان‏های کم‏ارتفاع و کوچک اتفاق می‎افتد، گفت: در خانه‎های کوچک‏تر از ۶۰ متر، استفاده از آبگرم‏کن‏های دیواری مجاز نیست، زیرا استفاده از آبگرمکن در فضای کوچک سبب مصرف سریع اکسیژن می‏شود. همچنین اگر ساختمانی پله‏های امن داشته باشد می‏توان بهتر به آن امدادرسانی کرد اما این نگرانی وجود دارد که اگر یک ساختمان تعداد واحدهای زیادی در طبقات داشته باشد، جمعیتش زیاد می‏شود و هنگام وقوع حریق، فرار از یک پله سخت می‏شود.
سیدجلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران نیز در مورد این موضوع گفت: آتش‌نشانی فقط طبق وظیفه اخطارهای ایمنی را اعلام می‏کند. براساس بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها، اگر مأموران شهرداری‌ ناودان شکسته یا ساختمان قدیمی که در حال تخریب است یا موارد دیگری مانند این‏ها را ببینند باید به مالک اخطار دهند و اگر مالک رفع نکرد خودشان ورود و با ۱۵درصد افزایش قیمت، این عملیات را در پرونده آن ساختمان یا واحد صنفی درج کنند اما در هیچ کجای این قانون گفته نشده که آتش‏نشانی به‏عنوان یکی از زیرمجموعه‌های سازمان شهرداری باید در این مورد اقدام کند.
تأییدیه ایمنی به‏معنای موردتأیید بودن ساختمان از نظر سازمان آتش‏نشانی در جهت رعایت ضوابط ایمنی است. در حال حاضر، نوع کاربری ساختمان، متراژ و تعداد طبقات از جمله مسائلی هستند که در دریافت این تأییدیه مؤثرند. در گذشته فقط ساختمان‌های شش‎طبقه به بالا با کاربری مسکونی و ساختمان‌های بیش از یک‏طبقه با کاربری غیرمسکونی مستلزم دریافت این تأییدیه بودند، اما در حال حاضر تمام ساختمان‌های نوساز برای دریافت پایان کار، نیازمند دریافت آن هستند. کارشناسان از ساختمان بازدید کرده و دستورالعمل خاصی برای رعایت ایمنی را به سازندگان ابلاغ می‌کنند. پس از رفع نواقص و ایجاد سازوکارهای ایمنی، مجددا کارشناسان از محل بازدید کرده و تأییدیه را صادر می‌کنند. راه‌های خروج، سیستم تخلیه دود، سیستم اعلام اطفای حریق، اندازه جان‎پناه‏ها و شرایط پارکینگ‌ها از جمله مواردی هستند که برای تأییدیه مدنظر آتش‏نشانی است. مشکل خاصی دراین‏باره با ساختمان‌های نوساز نداریم، اما متأسفانه بیش از ۹۰درصد ساختمان‌های شهر تهران، قدیمی هستند و اصول ایمنی در آن‌ها رعایت نشده است. همچنین مردم تمایلی به رفع این نواقص نشان نمی‌دهند.
رعایت اصول ایمنی ممکن است هزینه‏بر باشد، اما قطعا این هزینه در مقابل خسارات احتمالی حوادث، بسیار ناچیز خواهد بود و رعایت این نکات، آرامش خاطر به‎همراه خواهد داشت.

بازار تهران در وضعیت خطر
محمود قدیری، معاون پیشگیری سازمان آتش‏نشانی، با بیان اینکه متأسفانه وضعیت ایمنی بازار تهران نسبت به سال گذشته تغییر چندانی نکرده و می‌توان گفت هنوز در وضعیت خطرناک قرار دارد، گفت: اقداماتی که قرار است جهت افزایش ایمنی بازار انجام دهیم نیازمند همکاری بازاری‌هاست. بر اساس بررسی‌های انجام‎شده طی چندسال گذشته، اتصالات برق مهم‌ترین عامل آتش‌سوزی در بازار تهران بوده که این حوادث بیشتر در فصل تابستان و زمان روشن کردن کولرها اتفاق می‌افتد.
بار اشتعال در بازار تهران بسیار بالاست، بنابراین حادثه در صورت وقوع به‎سرعت گسترده می‌شود. از طرف دیگر در بازار، مغازه‌هایی به عرض نیم‎متر وجود دارد که حتی یک‏نفر نمی‌تواند همراه با اجناس در آن بایستد، بنابراین برخی مغازه‌داران دیوارهای این مغازه‌ها را نازک می‌کنند تا بتوانند مساحت مغازه و فضای قابل استفاده را بیشتر کنند، این در حالی است که این دیوارها مقاومت خود را برابر آتش‌سوزی و زلزله از دست می‌دهند و همین امر سبب می‌شود حریق به‎راحتی گسترش پیدا کند.
بازار یکی از پر رفت وآمدترین مکان‌هاست، به‏گونه‌ای که حتی از سایر شهرهای ایران هم آن‏جا رفت وآمد می‌کنند. بنابراین اگر در بازار آتش‌سوزی اتفاق بیفتد ریسک بسیار بالایی خواهد داشت، چراکه جمعیت هنگام خروج و فرار از کانون حادثه می‌تواند موجب به‎وجود آمدن تلفات بسیاری شود. همچنین حضور دستفروشان مقابل مغازه‌ها و حجره‌های بازار که گاه درآمد بیشتری هم دارند، سبب می‌شود حریق منتقل شود و زنجیره آن قطع نشود. یکی از معضلات کنونی ما همین دستفروشان در بازار هستند که ساماندهی نمی‌شوند.
معضل دیگر این است که بازار فضاهای پنهانی دارد که دیده نمی‌شوند، برخی از این فضاها کارگاه و انبار هستند. در کارگاه‌های تولید کفش از مواد قابل اشتعال و انفجار استفاده می‌شود و یک جرقه کوچک می‌تواند سبب وقوع آتش‌سوزی در آن‎ها شود.
یکی از مسائل بازار تهران، وجود انبارها در محیط آن است. انبارها برای ایمنی بیش‎تر باید به محلی خارج از این ناحیه منتقل شوند. از طرف دیگر اگر بیش از این بازار را به خرده‏فروشی تبدیل کنیم، هم جمعیت بیش‎تری را به سمت بازار می‌بریم و هم مجبوریم انبارهای بسیاری از کالاها را در این مناطق داشته باشیم و همین موضوع بار جمعیت و بار اشتعال را افزایش می‌دهد و ریسک خطر را بالا می‌برد.
جداسازی فضاهای بازار می‌تواند از گسترش حریق جلوگیری کند. می‌توان فضاهای بازار را با مصالح مقاوم در برابر حریق مثل بتن یا آجر از فضاهای دیگر جداسازی کرد تا درصورتی که یکی از بخش‌ها درگیر آتش‌سوزی شد بخش دیگر درگیر نشود. یکی از اقداماتی که قرار است انجام دهیم همین است که باز هم تأکید دارم بستگی به همکاری بازاری‌ها دارد.
سازمان‌ها برای ایمن‏سازی بازار تهران از برخی جهات با مشکل مواجه هستند. یکی از این مسائل آن است که بخشی از بازار به‏عنوان میراث فرهنگی شناخته شده و اجازه مرمت و ایمن‏سازی آن به‎سختی فراهم می‌شود، درحالی که می‌توان با سرمایه‏گذاری، این بخش‌ها را به سبک اصلی خود بازسازی کرد.
مشکل دیگر سرقفلی مغازه‌های بازار است. فردی که سرقفلی دارد به‏ نوعی مستأجر است؛ مستأجری که اجاره بسیار کمی پرداخت می‌کند و حق انجام بازسازی را ندارد، درعین حال از آن‎جایی که مالک نفعی از بازسازی نمی‌برد فاقد انگیزه لازم برای بازسازی است.
قدیری با بیان این‎که تأسیسات بازار تهران از نظر برقی از ایمنی کافی برخوردار نیست، افزود: چندسالی است استفاده از کولرهای گازی در بازار تهران افزایش پیدا کرده است. استفاده از این کولرها بار مصرف را بسیار بالا برده و همین موضوع موجب تولید حرارت می‌شود، چراکه جریان بیش از ظرفیت کابل‌هاست. هر کابلی برحسب سایز خود تحمل مقدار خاصی از جریان مصرفی را دارد که به آن جریان مجاز گفته می‌شود. اگر جریان مصرفی از جریان مجاز بیشتر شود حرارت تولید شده و سبب سوختن رویه کابل و لخت شدن آن خواهد شد، سپس در مجاورت دیگر کابل‌ها پدیده اتصال کوتاه اتفاق می‌افتد، به‎طوری که دو سیم لخت با یکدیگر برخورد می‌کنند و جریان تشدید می‌شود و آتش‌سوزی اتفاق می‎افتد.
یکی دیگر از مشکلات بازار، کم‏عرض بودن معابر است. البته ما خودروهای کم‏عرض داریم اما خود این‏ها نیز هنگام چرخش دچار چالش می‌شوند، ضمن این‎که همین عرضی که وجود دارد توسط برخی از فروشندگان اشغال شده و زمان طلایی در رسیدن به محل حادثه از دست می‌رود. البته عامل اصلی اطفا در تمام دنیا آب است و می‌توانیم با نصب شیرهای هیدرات در سطح بازار در صورت وقوع حریق، عملیات لازم را انجام دهیم.
اگر بازاریان با ما همکاری کنند تا بتوانیم در بحث برق، جداسازی فضاها و سیستم‌های اعلام و اطفا حریق، اقدامات لازم را انجام دهیم، می‌توان از احتمال وقوع حریق در بازار کاست اما این موضوع نیازمند همدلی است. بازاریان و کسبه باید همکاری بسیار بیش‏تری با سازمان‌ها داشته باشند و میراث فرهنگی باید راه‌حلی برای بازسازی و ایمن‌سازی نقاط خاص بازار پیدا کند. سازمان آتش‌نشانی این انتظار را از انجمن صنفی بازار و شوراهای پاساژهای مختلف دارد که همکاری کرده و با توجه به دستورالعمل رایگانی که سازمان آتش‌نشانی در اختیار آن‌ها قرار خواهد داد، ایمن‏سازی‏های لازم را انجام دهند؛ هرچند این دستورالعمل‌ها، ایده‌آل‌ترین حالت نیست اما معتقدیم متناسب با شرایط موجود و با رعایت چند مورد ایمنی می‌توان از وقوع حریق و گسترش آن جلوگیری کرد.

فضای سبز، قربانی سهل‏انگاری مردم
مهدی داوری، مدیرعامل سازمان آتش‏نشانی شهرداری تهران، درباره آتش‏سوزی در فضاهای سبز و جنگل‏های حاشیه شهر تهران گفت: وقوع آتش‎سوزی در این فضاها چیز جدیدی نیست. از اوایل اردیبهشت، آتش‎سوزی‎ها آغاز می‏شود و تا اواخر شهریور ادامه دارد. تغییرات نوع و شدت بارش‏ها سبب تغییر در شکل آتش‎سوزی‏ها می‎شود. بیشتر این آتش‎سوزی‏ها حاصل بی‎احتیاطی شهروندان است.
آتش‎سوزی‎های بوستان بیش‏تر به گیاهان خودرو آسیب می‏زند. شدت آتش‎سوزی در بوستان‎های مرکزی کمتر و در ارتفاعات و مناطق حاشیه‏ای بیش‏تر است. حدود ۹۰درصد آتش‎سوزی‎ها به‏دلیل سهل‏انگاری مردم در زمان حضورشان در فضای سبز است. همچنین روشن کردن آتش توسط عده‎ای برای هر منظوری یا شیطنت عده‎ای نوجوان و جوان برای تفریح، حریق ایجاد می‎کند. انداختن بطری پلاستیکی یا شیشه‏ای و حتی ته سیگار در بستر علف‏های خشک، سبب آتش‎سوزی می‏شود.

خطر مرگ در کانال‌های آب
سخنگوی سازمان آتش‏نشانی تهران بااشاره به خطر کانال‎های آب به‎ویژه برای افراد ناآشنا به مسیر گفت: متولیان یا مالکان کانال‌های آب که بسیاری از آن‏ها کاربری انتقال یا تصفیه آب را دارند، باید نسبت به مقاوم‎سازیشان اقدام کنند. کانال های آب مثل یک ملک هستند، درواقع مالکی دارند که متولی آن است و نسبت به حفاظت از آن مسئولیت دارد. می‎دانیم که طول بعضی از این کانال‏ها بسیار زیاد است، اما این دلیل نمی‏شود که رفع مسئولیت شود. اگر امکان پوشاندن این کانال‎ها نیست، راهکار کوتاه مدت آن است که بخش‏هایی را که از کنار محدوده مسکونی رد می‏شود بپوشانند یا جلوی آن نرده بگذارند یا دیواره بکشند.
یکی از مواردی که به سازمان آتش‏نشانی تهران اطلاع داده شد، در کانال آبی در محدوده قیامدشت اتفاق افتاده بود. این کانال از کنار مسیر ماشین‏رو می‏گذشت. شاید دو یا سه متر کنار مسیر کانال آب وجود داشت که حفاظی هم نداشت و اگر هنگام شب فردی که به مسیر آشنا نبود از آن‎جا تردد می‎کرد، ممکن بود در آن سقوط کند.
مثال بارز این وضعیت، خط آهن است. خطوط راه‎آهن در خارج از شهرها باز است و روی زمین کار شده، اما زمانی که به مناطق مسکونی می‏رسد کنار آن دیواره بتنی کشیده‎اند که مانع تردد و عبور افراد باشد و خطر برخورد بسیار کاهش یافته است. می‏توان این موضوع را الگویی برای کانال‎ها در نظر گرفت و اگر به‎دلیل هزینه‎بر بودن، نمی‎توان سرتاسر آن را پوشاند، در کوتاه‏مدت باید دست‎کم در محدوده مسکونی آن را پوشاند.
همچنین می‏توان چراغ‏هایی نصب کرد که محل را مشخص کند تا افرادی که با منطقه آشنا نیستند و با خودرو از کنار کانال تردد می‎کنند، متوجه آن بشوند.

ساخت ایستگاه آتش‏نشانی
بهروز رضایی، معاون اداره فنی و توسعه سازمان آتش‏نشانی، درباره ساخت ایستگاه‏های آتش‏نشانی جدید گفت: ساخت ایستگاه‏ها یک پروسه طولانی دارد. دستور ساخت شش ایستگاه در سال گذشته ابلاغ شده که در سال جاری پیگیرشان هستیم و امیدواریم بتوانیم هر شش ایستگاه را افتتاح کنیم. خوشبختانه یک ایستگاه در پایان مرداد با حضور شهردار تهران افتتاح و آماده بهره‎برداری شد. ایستگاه‏های دیگر در شهرک رسالت، ایستگاه صابونیان، ایستگاه قیطریه، ایستگاه سعدی و ایستگاه میدان معلم در مرحله طراحی و نقشه‏برداری هستند.
وی افزود: با توجه به اهمیت به‎روزرسانی آموزش‏های تخصصی به آتش‏نشانان، راه‏پله شبیه‏ساز در مرکز آموزش در حال ساخت بوده و پیمانکار آن نیز تعیین شده است. این ساختمان یک راه‏پله در ۲۰ طبقه و دارای چهار طبقه منفی و یک طبقه همکف است و برای تمرین اطفای حریق در ساختمان‏های بلند به‌کار می‌رود که آتش‏نشانان توسط آن نحوه لوله‎کشی در محل حریق و حوادث را آموزش می بینند.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *