آسیب‌ها و چالش‌های روزنامه‌نگاری(نوشته آقای محمود فاضلی از روزنامه اعتماد ۲۴ آذرماه ۹۹ ص ۱۶)

وزرای بیش از ۵۰ کشور به دعوت وزیر امورخارجه هلند در لاهه به صورت دیجیتالی در کنفرانس آزادی مطبوعات  طی دو روز در لاهه شرکت کردند. این اولین بار است که این کنفرانس بین‌المللی در زمینه مطبوعات در سطح وزیران برگزار می‌شود. وزرای شرکت کننده در بیانیه خود متعهد شدند برای افزایش امنیت روزنامه‌نگاران، به طور مستقل انواع حملات علیه روزنامه‌نگاران و کارمندان رسانه‌ای را مورد تحقیق و پیگرد قرار دهند. وزیر خارجه هلند در مراسم افتتاح کنفرانس مدعی شد «باید از روزنامه‌نگاران در سراسر جهان به نحو بهتری حفاظت شود تا بتوانند وظیفه خود به عنوان دیده‌بان دمکراسی را انجام دهند.» هلند مبلغ ۷ میلیون یورو برای ارتقا آزادی مطبوعات و امنیت روزنامه‌نگاران در سراسر جهان در نظر گرفته و این اقدام را با همکاری یونسکو و کمیساریای عالی حقوق‌بشر سازمان ملل انجام می‌دهد. در این بودجه توجه ویژه‌ای به موقعیت روزنامه‌نگاران زن و مصونیت روزنامه‌نگاران شده است. البته هنوز مشخص نیست چرا هلند برای این اقدام انتخاب شده است.

برگزاری این اجلاس در شرایطی است که طبق فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران در گزارش سالانه در سال جاری ۴۲ خبرنگار و کارمند رسانه‌ها حین کار کشته شده‌اند و حداقل ۲۳۵ نفر نیز به دلایل مربوط به حرفه خود در زندان هستند. تعداد روزنامه‌نگاران و کارکنان رسانه‌ها که در سال ۲۰۲۰ کشته شده‌اند تقریبا مشابه ۳۰ سال پیش است. این آمار نشان می‌دهد تعداد روزنامه‌نگاران کشته شده رو به کاهش است. مکزیک برای چهارمین بار طی پنج سال گذشته در صدر فهرست سال ۲۰۲۰ قرار دارد. در سال جاری ۱۳ روزنامه‌نگار در این کشور به قتل رسیده‌اند. در پاکستان، پنج روزنامه‌نگار و در افغانستان، عراق، هند و نیجریه سه روزنامه‌نگار کشته شده‌اند.

گزارش‌های سازمان‌ملل نشان می‌دهد، استفاده از زور توسط مجریان قانون علیه روزنامه‌نگارانی که اعتراضات در سراسر جهان را پوشش می‌دهند، در طول پنج سال گذشته بیش از دو برابر شده است و افزایش نگران‌کننده استفاده از سلاح‌های «غیرکشنده» و دستگیری‌های هدفمند است که آزادی‌ جهانی مطبوعات را تهدید می‌کند، همچنان باقی است.طبق گزارش یونسکو، در جریان اعتراضات پنج سال گذشته، دست‌کم ۱۰ روزنامه‌نگار بر اساس شلیک گلوله کشته شده‌اند و استفاده از گلوله‌های پلاستیکی یا گلوله‌های کشنده دست‌کم ۱۵ خبرنگار را به طور جدی زخمی کرده است. این گزارش ۱۲۵ مثال حمله به روزنامه‌نگاران یا دستگیری آن‌ها در ۶۵ کشور را از سال ۲۰۱۵ تا پایان ژوئن ۲۰۲۰، شناسایی کرده است.

گزارش سازمان‌ملل نشان از ۲۱ حمله و دستگیری تنها در نیمه اول ۲۰۲۰ است، که بیانگر روند افزایشی در تعداد حملاتی است که روزنامه‌نگاران هنگام پوشش اعتراضات با آن‌ها مواجه شده‌اند. خشونت علیه چند تن از اعضای مطبوعات در جریان تظاهرات سیاه‌پوستان (که در ۲۰۲۰ در آمریکا آغاز شد و اعتراضات جهانی را به راه انداخت) موجب زخمی‌شدن تعدادی از آنها شد. طبق گزارش کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران، چندین اعتراض شامل ۵۰۰ خشونت جداگانه علیه افراد مطبوعاتی صورت گرفته است.

خبرنگارانی که حین انجام وظیفه کشته شده‌اند، در سوریه، مکزیک، سرزمین‌های اشغالی، نیکاراگوئه، ایرلند شمالی، نیجریه و عراق فعالیت داشته‌اند. صدها خبرنگار در سراسر جهان در تلاش برای پوشش اخبار اعتراضات مورد اذیت و آزار، ضرب و جرح قرار گرفته، بازداشت یا ربوده شده و تجهیزات آن‌ها تخریب شده است. براساس اعلام یونسکو، استفاده پلیس از مهمات غیرمرگبار از گلوله‌های پلاستیکی گرفته تا گلوله‌های فلفل، دهها خبرنگار را زخمی کرده است. مدیرکل یونسکو از دولت‌ها خواسته است تضمین دهند که روزنامه‌نگاران از امکان انجام حرفه خود بدون هراس از وضعیت سلامت‌شان برخوردار باشند.

ترامپ که در آخرین روزهای زمامداری خود بسر می‌برد از جمله افرادی بود که در سال گذشته به گسترش هرچه بیشتر «اخبار جعلی» دامن زد.«اخبار جعلی» پرکاربردترین عبارت عرصه رسانه طی یک سال گذشته بود که تقریباً همه روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها به آن پرداختند. ترامپ در یک سال گذشته به یکی از مخالفان سرسخت رسانه‌ها تبدیل شد. او ۸۰ درصد روزنامه‌های امریکا را دشمن مردم می‌داند.

در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا تنش‌های سیاسی بیشترین تأثیر را بر آزادی بیان رسانه‌ها داشته است.درگیری‌های مسلحانه، فعالیت‌های تروریستی علیه روزنامه‌نگاران و گروه‌های رسانه‌ای و افزایش نظارت و سانسور محتوای رسانه‌ای مهم‌ترین مشکلاتی بود که آزادی بیان را در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا کاهش داد و بیشترین این اتفاقات در سوریه و یمن مشاهده شد.البته فعالیت‌های سیاسی در برخی دیگر از کشورها نظیر مصر، عربستان و بحرین هم بر روند فعالیت رسانه‌ها تأثیر گذاشت.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *