در نشست خبری؛سفیر ترکیه: حمایت ایران از روند دموکراتیک در ترکیه فوق العاده ارزشمند است

تهران – ایرنا – سفیر ترکیه در تهران اعلام مواضع مقامات ایران در نخستین ساعات کودتای نافرجام ترکیه را فوق العاده ارزشمند توصیف کرد و گفت: مقامات ایران در کنار حکومت قانونی و مبتنی بر آرای مردم ایستادند و از روند دموکراتیک در ترکیه حمایت کردند.

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا رضا هاکان تکین عصر یکشنبه در نشست خبری خود که یک هفته پس از کودتای نافرجام در ترکیه در محل سفارت این کشور در تهران برگزار شد این مطلب را عنوان کرد.
وی افزود: این اعلام موضع از طرف مقامات ایران نشان دهنده عمق و شکل روابط دو کشور است که بار دیگر متجلی شد.
سفیر ترکیه در ایران با بیان اینکه ناکام ماندن کودتا در ترکیه نشان دهنده نهادینه شدن دموکراسی در این کشور است ادامه داد: ملت ترکیه با حضور خود اعلام کردند که تا چه میزان به دولت، مجلس و نهادهایی که با آرای خود انتخاب کرده اند اهمیت می دهند.
هاکان تکین اظهار داشت: هیچ تردیدی نداریم که ترکیه از این امتحان و تجربه تلخ با سربلندی بیرون آمد و یکپارچگی و وحدت خود را بیش از پیش تقویت کرد و مقامات ما در مقابل گروهک تروریستی وابسته به فتح الله گولن با اراده محکم تمام تصمیمات لازم را اتخاذ کرده و می کنند.
هاکان تکین در پاسخ به سئوالی پیرامون چگونگی تجدید نظر در ساختار نیروهای مسلح ترکیه جواب داد: بی شک بعد از تصمیماتی که گرفته شد نیروهای مسلح مجددا سازماندهی خواهند شد چون مشخص شد که سازمان تروریستی وابسته با گولن سالهاست نه فقط در نیروهای مسلح بلکه در نهادهای بسیاری نفوذ کرده است .
وی اضافه کرد: اتفاقی که می افتد شناسایی این نفوذها و پاکسازی این نهادها از وجود این افراد وسازماندهی جدید این نهادها برای جلوگیری مجدد (از نفوذ) آنهاست .
وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر دولت و مقامات دولتی کنترل امور را در دست دارند اما این، به این معنی نیست که ما جانب احتیاط را نخواهیم گرفت بلکه با رعایت تمام جوانب احتیاطی این کارها را ادامه خواهیم داد .
وی افزود: متاسفانه بعد از این اقدام وحشیانه و خونین، برخی کشورها با پیشداوری در حال ابراز مواضع خود درباره ترکیه هستند .
سفیر ترکیه در تهران گفت: تمامی مقامات کاری ترکیه و در راس آن، رییس جمهور از ساعات اولیه بعد از خنثی سازی کودتا به دفعات تاکید کردند که تمام اقدامات علیه کودتاچیان در چارچوب سیستم دموکراسی ترکیه خواهد بود .
هاکان تکین ادامه داد: در حال حاضر در ترکیه وضعیت فوق العاده اعلام شده است که این اقدام برای جلوگیری از فعالیت این جریان ( کودتاگر) است و برای محدود کردن حقوق و آزادی های اساسی شهروندان نیست .
وی با بیان اینکه تعداد زیادی از کار معلق و بازداشت شده اند اظهارداشت: بازپرسی از اینها ادامه دارد و چه بسا بخشی از آنها بیگناه شناخته شوند و به سرکار خود برگردند .
هاکان تکین در پاسخ به سئوال دیگری در باره گفت وگوی تلفنی روسای جمهور ایران و ترکیه و اظهار نظر اردوغان مبنی بر همکاری بیشتر با ایران و روسیه در مسایل منطقه اظهارداشت: آقای روحانی و اردوغان گفت وگوی تلفنی سازنده ای با هم داشتند وحتی آقای روحانی در صحبت های خود اشاره کرده بود که همانطور که ترکیه شب تا صبح نخوابید و بیدار ماند، در ایران هم نخوابیدند و از نزدیک تحولات ترکیه را پیگیری کردند .
سفیر ترکیه در تهران افزود: در این گفت وگو، آقای اردوغان بر لزوم همکاری بیشتر ترکیه با ایران و روسیه در خصوص مسایل منطقه تاکید کردند. بین ترکیه و ایران در برخی مسایل منطقه ای اختلاف نظر وجود دارد و ما باور داریم که باید در شرایط فعلی برای به حداقل رساندن اختلاف نظرها تلاش شود .
هاکان تکین ادامه داد: اما از این سخن رییس جمهور نباید به این شکل تعبیر شود که ترکیه سیاست خارجی خود را تغییر داده است. اگر بنا بر تغییر باشد شاید همه طرفها باید یک گام عقب بگذارند تا بشود به شکلی خواسته های هر دو ملت ترکیه و ایران در نظر گرفته شود .
وی در مورد سوریه گفت: منافع مردم سوریه و در مورد عراق ، منافع مردم عراق و تمام گروهها و اقشار باید در نظر گرفته شود تا بشود برای بحران ها راه حلی پیدا کرد .
سفیر ترکیه در تهران در پاسخ به سئوال دیگری در خصوص تاثیر تحولات اخیر ترکیه در عضویت این کشور در ناتو اظهار داشت: اقدام به کودتا اقدامی نبود که در سلسله مراتب فرماندهی نیروهای مسلح ترکیه شکل گرفته باشد بلکه یک گروه کوچک نفوذ کرده بودند و این اقدام را انجام دادند .
هاکان تکین گفت: وقوع این اقدام باعث ناراحتی عمیق شده است چرا که در نیروهای مسلح و ارتش چنین اتفاقی افتاده است و اقدام به پاکسازی ، برای جلوگیری از وقوع چنین اتفاقاتی است.
وی تصریح کرد: عضویت ترکیه در ناتو از این وضعیت هیچ تاثیر نخواهد پذیرفت .
خبرنگاری از سفیر ترکیه درباره مواضع برخی از خطیبان جمعه نسبت به کودتا در ترکیه و همچنین عملکرد دولت آن کشور مبنی بر حمایت از گروه تروریستی داعش و رفتار منافقانه در برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل پرسید.
سفیر ترکیه پاسخ داد: مواضعی که حاکمیت ایران در ساعت آغازین کودتا اتخاذ کرد بسیار قانع کننده و باعث خوشحالی بود که یک بار دیگر سطح روابط دو کشور و ملت را نشان داد.
هاکان تکین افزود: مخاطبین اصلی ما مقامات حاکم در ایران هستند و جناب آقای روحانی رئیس جمهوری، علی لاریجانی رئیس مجلس و دکتر ظریف وزیر امور خارجه ، هم با مکالمه و هم در گفت وگوهای رسانه ای آشکارا از دولت دموکراتیک ترکیه حمایت کردند.
وی ادامه داد: طبیعتا توجه به بعضی از مواضع متفاوت برخی ائمه جمعه لازم است و باید بگوییم که این مواضع باعث ناراحتی ما بوده و در این خصوص درخواست می کنیم ارزیابی های درستی از وقایع ترکیه داشته باشند که از دیدگاه ما اهمیت زیادی دارد.
هاکان تکین یادآور شد: در کودتای ترکیه، شهروندان غیرنظامی مورد هدف قرار گرفتند، مجلس ترکیه و اقامتگاه رئیس جمهور با اف ۱۶ مورد حمله قرار گرفت و انتظار داشتیم در این باره دیدگاه های روشن تری ابراز شود و طبیعتا ما این نگرانی ها را به طرف های ایرانی خود انتقال خواهیم داد.
وی همچنین درباره ممنوعیت سفر گردشگران ایرانی به ترکیه گفت: ما از اینکه مقامات ایرانی در روزهای سخت حمایت خوبی از دولت دموکراتیک ترکیه داشتند تشکر می کنیم اما انتظاراتی هم داریم که یکی از آنها لغو ممنوعیت سفر گردشگران به ترکیه است.
هاکان تکین اظهار داشت: این ممنوعیت برای روزهای نخستین کودتا قابل درک است اما در حال حاضر شرایطی برای توجیه این ممنوعیت وجود ندارد. روسیه هم ممنوعیت های مشابهی را اعمال کرده بود اما سه روز پیش آن را لغو کرد و انتظار داریم که ایران به عنوان کشوری که روابط بسیار نزدیکتری دارد، چنین اقدامی را انجام دهد.
وی خاطرنشان کرد: البته نباید تصور شود که این انتظار ما با نگرانی تجاری مطرح می شود بلکه رفت و آمد گردشگران را گام مهمی برای نزدیکی بین دو ملت می دانیم.
خبرنگاری از سفیر ترکیه پرسید: یکی از دلایل نرفتن گردشگران به ترکیه، نگرانی شرکت های ترکی از اعمال مجازات هایی است که دولت آن کشور به دلیل وضع شرایط فوق العاده مقرر کرده است؛ نظر شما در این مورد چیست که سفیر ترکیه گفت: این موضوع با مذاکرات مقامات دو کشور قابل حل است و می توان تصمیماتی را اتخاذ کرد.
هاکان تکین یادآور شد: چنانچه به ایرانیانی که می خواستند روزهای تعطیل خود را در ترکیه بگذرانند ضرر و زیانی وارد شده باشد حاضریم برای برطرف شدن آن، هر کاری را که در حیطه اختیارات ما باشد انجام دهیم.
وی خاطرنشان کرد: از لحظه اقدام به کودتا در ترکیه هیچ توریست خارجی آسیب ندیده است.
** پیگیر دخالت کشور سوم در کودتا هستیم
سفیر ترکیه در تهران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در بیشتر کودتاها کشور دیگری به صورت غیرمستقیم و پنهان از کودتاچیان حمایت کرده اند، آیا در کودتای اخیر ترکیه نیز احتمال چنین رویدادی وجود دارد گفت: نباید بدون دلیل و مدرک اتهامی را علیه کشوری مطرح کنیم.
هاکان تکین افزود: البته ممکن است بعضی از کشورهای خارجی و یا برخی از محافل و بخش هایی از یک کشور خارجی در اقدام کودتا دخالت داشته و یا آن را حمایت کرده باشند که این مساله از طرف کشور ما با جدیت در حال پیگیری است و اگر مشخص شود، انعکاس داده خواهد شد.
وی همچنین درباره زمان بازگشت آرامش به ترکیه اظهار داشت: من تازه از ترکیه برگشته ام و زندگی به صورت عادی در ترکیه جریان دارد.
سفیر ترکیه خاطرنشان کرد: ما تا به حال مشکلات زیادی داشتیم، با ناراحتی ها و تلخی های بزرگی رو به رو بوده ایم، ۲۴۶ نفر از شهروندان نظامی و غیرنظامی کشته شده اند و حدود هزار و ۲۰۰ نفر نیز مجروح شده اند؛ با این حال، زندگی به سرعت روال عادی خود را در پیش گرفت و در حال حاضر تمام مرزهای هوایی باز است.
وی اظهار امیدواری کرد: چنانچه پیش از سه ماه وضعیت ترکیه عادی شود، بنا به گفته نخست وزیر و مقامات عالی کشورمان وضعیت فوق العاده برداشته خواهد شد.
سفیر ترکیه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه مقامات آمریکایی بررسی استرداد فتح الله گولن را به ارائه مدارک مستند مبنی بر دخالت وی در کودتای ترکیه منوط کرده اند، آیا چنین مدارکی موجود است، گفت: پیش از این کودتا نیز پرونده گولن را برای استرداد وی به آمریکا ارائه کرده بودیم و پس از کودتا نیز اسناد و مدارک را آماده خواهیم کرد و ظرف چند روز برای طرف آمریکایی ارسال می کنیم.
هاکان تکین یادآور شد: درخواست استرداد گولن را در مذاکرات تلفنی رئیس جمهوری با همتای آمریکایی و همچنین گفت و گوی نخست وزیر با جو بایدن معاون اوباما مطرح کرده ایم و آنها نیز گفته اند چنانچه این اسناد و مدارک نقش فتح الله گولن را در این کودتا مشخص کند، در چارچوب قوانین و مقررات آمریکا، اقدامات لازم را انجام می دهیم.
وی تصریح کرد: البته اینکه آمریکا چه رویکردی اتخاذ خواهد کرد را ، زمان به ما نشان خواهد داد.
سفیر ترکیه در تهران اقدامات دولت این کشور در برخورد با آنچه وی گروه تروریستی گولن می نامد را به نفع مردم این کشور و کشورهای منطقه دانست و گفت: این اقدامات در چارچوب قانون و برای تقویت همبستگی ملی انجام می شود و جای نگرانی برای اتحادیه اروپا و یا گسترش خشونت وجود ندارد.
هاکان تکین در پاسخ به سوالی در خصوص انتشار مطلبی در روزنامه 'ینی شفق' ترکیه مبنی بر سازماندهی نیروهایی از سوی ایران برای کودتا در ترکیه اظهار داشت: بعد از کودتا آنقدر اخبار دروغ منتشر شده که ما نمی دانیم کدام را تکذیب کنیم. ما به عنوان مقامات رسمی ترکیه قطعا باور قلبی نداریم که چنین نیرویی پشت کودتا سازمان دهی شده باشد و سندی هم در این خصوص نیست و هیچ واقعیتی پشت آن وجود ندارد.
وی خاطرنشان کرد: از ساعات اول کودتا تا صبح فردای آن روز، وزیر خارجه ایران آقای دکتر ظریف با وزیر خارجه ما سه بار تماس تلفنی داشتند و ایران جزو اولین کشورهایی بود که علیه کودتا موضع گرفت و از دولت قانونی حمایت کرد و ما هیچ مشکلی در این خصوص نداریم.
سفیر ترکیه در تهران در پاسخ به سوال دیگری اظهار داشت: سازمان تروریستی فتح الله گولن همانطور که در خیلی از نهادهای دولتی نفوذ داشته است اطلاعاتی وجود دارد که در وزارت خارجه هم نفوذ داشته و البته عمده نفوذ اینها در وزارتخانه های کشور، دادگستری و نیروهای مسلح بود.
وی ادامه داد: دو سال پیش، شورای عالی امنیت ملی مصوبه ای درباره مبارزه با سازمانی که جریان دولت موازی شناخته می شود تصویب کرد. تقریبا سه ماه پیش از این هم، نقشه راهی برای مبارزه با این جریان، چه در داخل و چه در خارج تدوین شد و بر اساس مصوبات، بررسی های لازم در تمامی نهادها شروع شده بود.
هاکان تکین افزود: در وزارت متبوع من فعالیت هایی در این خصوص آغاز شده است. البته اطلاعاتی که ما داریم این است که نفوذ این سازمان تروریستی در وزارت خارجه پدیده جدیدی است که از چهار، پنج سال پیش با در اختیار گرفتن و ربودن سوالات ورودی وزارت خارجه شروع شد که تلاش کردند افراد نزدیک به خود را وارد وزارت خارجه کنند.
سفیر ترکیه در تهران ادامه داد: دیدگاهی که گفته می شود این کودتا واقعی نبوده و نمایشی بوده؛ چه در رسانه های کشورهای خارجی و چه در ایران و حتی در رسانه های ترکیه مطرح شده است. این ادعا ذره ای واقعیت ندارد و هیچ سهمی از حقیقت را در آن نمی توانیم پیدا کنیم. 
وی با بیان این که باید به سلامت کسانی که چنین ادعایی را مطرح می کنند شک کرد افزود: اسناد و فیلم هایی که بعد از اقدام به کودتا منتشر شد، اثبات می کند و ابعاد واقعه را نشان می دهد؛ برای مثال، در تاریخ جمهوری ترکیه برای نخستین بار مجلس ملی کبیر ترکیه مورد بمباران قرار گرفت و شما تصاویر شلیک تانک ها و سربازان به مردم بی دفاع را دیده اید.
به گفته هاکان تکین، هتلی که رئیس جمهوری در آنجا اقامت داشت ۱۵ دقیقه بعد از ترک هتل بمباران شد و اگر مقداری تاخیر می شد، یگان هایی که دست به کودتا زده بودند آنجا را در دست می گرفتند.
هاکان تکین ادامه داد: متاسفانه در منطقه ما توجه ویژه ای به تئوری توطئه است اما از دیدگاه ما این مساله کاملا روشن است که اقدام به کودتا علیه دولت ترکیه اتفاق افتاده است.