نگاهی به وضعیت متفاوت گزینههای پیشنهادی در لابی بهارستان در انتظار ۳ وزیر
گروه سیاست، مهدی قدیمی: سه وزیر پیشنهادی حسن روحانی، حال و روز متفاوتی در بهارستان دارند. نه مانند اولین باری که هریک از آنها به مجلس نهم معرفی شده بودند، با مجلسی از مخالفان روبهرو هستند و نه میتوانند از رأیآوردن خود اطمینان صددرصدی داشته باشند. اما در این خوف و رجا هم، حال این سه نفر یکسان نیست. رضا صالحیامیری، که روحانی او را برای وزارت فرهنگ و ارشاد به مجلس دهم معرفی کرده، برخلاف روزهایی که برای وزارت ورزش به مجلس نهم معرفی شده بود، نگرانیهای پیچیدهای برای گرفتن رأی اعتماد از مجلس دهم ندارد. او دیروز هم به فراکسیون زنان رفت و در جلسه یکساعته با زنان مجلس، به سؤالات آنها پاسخ داد و با چهرهای که حکایت از رضایت داشت، از این جلسه خارج شد تا به اتاق مجاور، یعنی محل فراکسیون امید برود. در فراکسیون امید هم در کنار چهرههایی همچون حجتالاسلام مازنی و حجتالاسلام شیخ که اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس هستند، چند نفر دیگر از امیدیها منتظر حضور صالحیامیری بودند تا مطالبات خود از وزارتخانهای را که او قرار است در مصدر وزارتش بنشیند را بیان کنند و برنامههای وزیر پیشنهادی را بشنوند. در راهروهای پارلمان هم میشد از میان سخنان نمایندگان میانهرو و حتی اصولگرا بهراحتی فهمید که صالحیامیری کار دشواری برای گرفتن رأی اعتماد از این مجلس ندارد و اگرچه تجربه نشان داده که نتیجه رأی اعتمادها را تا آخرین لحظات نمیتوان پیشبینی کرد، اما تا اینجای کار از او با عنوان شانس بالاترین رأی بین سه گزینه معرفیشده نام میبرند.
وزنکشی با دانش
اما اتاق فراکسیون امید، ساعتی قبل از حضور صالحیامیری میزبان یکی دیگر از وزرای پیشنهادی بود. کسی که در زمان حضورش، تعداد بیشتری از نمایندگان به فراکسیون آمده بودند؛ چراکه میهمان آنها، فخرالدین دانشآشتیانی، گزینه پیشنهادی برای وزارت آموزشوپرورش بود. وضعیت او تقریبا مبهمترین وضعیت بین سه گزینه پیشنهادی است. دانشآشتیانی از حمایت صددرصدی فراکسیون امیدیها برخوردار است، اما در میان دیگر نمایندگان دو طیف پیشِ روی او قرار دارند: یکی آنهایی که هنوز به جمعبندی کامل برای رأیدادن به او نرسیدهاند و دوم طیف تندرویی که برای به وزارت نرسیدن دانشآشتیانی، همقسم شدهاند و از حالا دوباره بازار اکران فیلمهای مربوط به سال ۸۸ را داغ کردهاند تا در روز رأی اعتماد، همان صحنههای دو سال قبل را اجرا کنند. وقتی که دانشآشتیانی برای جانشینی فرجیدانا به مجلس معرفی شده بود، هرچه از برنامههای خود برای وزارت علوم سخن میگفت، از تریبونهای مخالفان شعارهایی درباره سال ۸۸ به گوش میرسید و نمایندگان نیز رأی به نظر مخالفان دادند. اما این روزها که «تغییر» نمایندگان، انتظارات را از بهارستان تغییر داده، مخالفان هرچه در توان دارند به میدان آوردهاند، فقط برای اینکه بگویند در، هنوز بر همان پاشنه میچرخد و برای مخابره این پیام به جامعه، هدف دانش است. اینگونه است که جدیترین صفآرایی در روز رأی اعتماد، بر سر رأیدادن یا ندادن به دانشآشتیانی شکل خواهد گرفت و او که بهجای نجفی برای تصدی وزارت آموزشوپرورش معرفی شده بود، حالا تبدیل به ترازوی وزنکشی درون پارلمان شده است. دیروز و در حاشیه جلسه علمی مجلس، یکی از نمایندگان اصولگرا که معتقد بود دانشآشتیانی در این وزنکشی، نمیتواند پیروز شود، آرای دانش را ۱۲۰ رأی تخمین میزد و این درحالی بود که فراکسیون امیدیها، همچنان در تکاپو برای بالابردن آرای گزینه مورد حمایتشان در صحن بودند.
در شرایطی که تجربه انتخاباتهای درون پارلمانی در سه ماه گذشته، نشان از توانایی فراکسیون امید در جلب آرای صحن را نشان داده، اما قطعا داستان رأی اعتماد، آن هم به دانشآشتیانی، پیچیدهتر از انتخاباتهای درونپارلمانی خواهد بود. به همین دلیل است که هیچ نمایندهای نمیتواند با قطعیت درباره نتیجه رأی اعتماد گزینه پیشنهادی وزارت آموزشوپرورش اعلام نظر کند. اما حامیان دانشآشتیانی میگویند بدنه میانهروها و مستقلین، که تحتتأثیر فضاسازیهای مخالفان تندرو نیستند، برای رأیدادن به دنبال شناخت برنامهها و نظرات آقای دانشآشتیانی هستند و او دراینزمینه دست پری دارد. به همین دلیل است که با همه ابهامها درباره سبد رأی دانشآشتیانی، امید موافقان او به رأیآوریاش، بیش از امید تندروها برای کشیدن ترمز دانش است.
داستان متفاوت سلطانیفر
اما متفاوتترین وضعیت را در بین سه وزیر پیشنهادی روحانی، مسعود سلطانیفر دارد. اولین وزیر پیشنهادی روحانی برای وزارت ورزش و جوانان، حالا دوباره برای همین وزارتخانه به مجلس معرفی شده و ناهمگنترین موافقان و مخالفان را دارد. در بین موافقانش هم اصلاحطلب و هم اصولگرا دیده میشود و در بین مخالفانش نیز.
ازیکسو گفته میشود که تندروها همه توان خود را روی بستن راه دانشآشتیانی متمرکز کردهاند و برای مخالفت با دو وزیر دیگر برنامه سنگینی ندارند و ازسویدیگر برخی از نمایندگان استانی، که انتظار معرفی وزیر ورزش از چهرههای منتسب به خود را داشتند، هنوز گلایههایی از معرفی سلطانیفر دارند. اما از دهان نمایندگان دولت، اخباری به گوش آنها رسیده که در صورت رأی اعتماد مجلس به سلطانیفر، قرار است یک گزینه منسوب به آنها، جانشین سلطانیفر در سازمان گردشگری شود. شاید این خبر، خیال سلطانیفر را از بابت مخالفت آنها آسوده کند، اما همچنان مخالفان دیگری نیز وجود دارند؛ حتی در میان اصلاحطلبان مجلس هم برخیها معتقدند که بعد از حدود سه سال تجربه کاری سلطانیفر در میراث و گردشگری، اکنون زمان نتیجهگیری از این تجارب است نه بردن او به جایی دیگر، آن هم در شرایطی که چهرههای دارای سابقه در مدیریت ورزشی، به تعداد کافی موجود هستند؛ اما در کنار اصولگرایان و اصلاحطلبان، ضلع سوم معادله سلطانیفر را اعتدال و توسعهایهایی تشکیل میدهند که قصد دارند از او حمایت کنند. چهرههایی که هم در بین فراکسیونهای اصولگرا و هم در بین فراکسیون امیدیها، افرادی را دارند و به اتکای همین افراد، به سلطانیفر اطمینان دادهاند که رأی لازم برای وزارت او را از صحن خواهند گرفت.
احتمال رأیآوری هر ۳ وزیر
در نهایت آنچه تا پایان وقت دیروز از راهروهای مجلس به نظر میرسید، این بود که احتمال رأیآوری هر سه وزیر پیشنهادشده در جلسه رأی اعتماد، زیاد است؛ احتمالی که اگر تا روز رأی اعتماد برخی از متغیرهای بیرونی، مانند آنچه بر معرفینشدن نجفی تأثیر گذاشت، بر آنها اثر نگذارد، میتواند به واقعیت تبدیل شود یا در بدترین حالت، به رأی اعتماد دو نفر از سه گزینه معرفی شده منتهی شود.