آبیاری زیرسطحی و بازچرخانی راه مقابله با بحران شدید آب است

دکتر حسین امجد یزدی روز جمعه در جلسه ای با حضور شورای شهر؛شهردار وفعالان اقتصادی شهر فیض آباد با اشاره به وضعیت فعلی آب های زیرزمینی استان خراسان رضوی اظهار داشت : در استان خراسان رضوی ۳۷ دشت آبی موجود است که منابع آبی استان را تشکیل می دهد و باتوجه به اینکه ۸۷ تا ۹۰ درصد آب استحصالی در بخش کشاورزی مصرف می شود؛ متاسفانه به دلیل فقدان مدیریت درست و استفاده از روش های جدید آبیاری و کاهش بهره‌وری آب از یک سو و کاهش نزولات آسمانی از سوی دیگر با بحران فراوانی در زمینه آب روبرو هستیم.
وی افزود: از ۳۷ دشت خراسان رضوی ۳۴ دشت آن در مسیر بحران قرار گرفته که افت شدید سطح آب های زیرزمینی را در این دشت ها شاهد هستیم و به همین دلیل نیازمند مدیریت بهره وری صحیح هستیم.
امجد یزدی با اشاره به وضعیت آب های زیرزمینی شهرستان مه ولات اظهار داشت: دشت مه ولات با توجه به فقدان تعادل مصرف و تغذیه از سال ۱۳۶۳ یکی از دشت‌های ممنوعه استان قرار گرفته و با توجه به کاهش نزولات آسمانی و افت شدید سطح آب زیرزمینی بویژه از قسمت های جنوب و شرق شهرستان با شوری آب هم روبرو شده و نیازمند مدیریت و بهره وری صحیح این بحران هستیم.
به گفته وی ، بر اساس آمار در این دشت ۵۰۴ حلقه منبع آبی در حال استحصال سالانه بالغ بر ۲۳۰ میلیون متر مکعب آب از منبع آبی دشت مه ولات وجود دارد که نزدیک به ۹۰ درصد آن در بخش کشاورزی مصرف می شود و از جهت شوری، ۶۰ درصد آب استحصال شده به دلیل بحران های آبی دشت مه ولات متمایل به شوری شده ، EC آب در این دشت بین ۵۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ است که نشان دهنده برداشت بی رویه و وجود چاه های غیرمجاز در این دشت است.
امجد یزدی تصریح کرد : میزان بارندگی در سه سال اخیر بطور میانگین ۱۰۶ میلیمتر بوده است و در سال زراعی گذشته طبق بررسی ها کمترین میزان بارندگی را در دشت مه ولات شاهد بودیم و سالانه افت ۱٫۵ متری سطح آب زیرزمینی را در این دشت داریم که بیان کننده میزان وخامت بحران آبی در این منطقه است.
مشاور اجتماعی؛اقتصادی آب منطقه ای استان خراسان رضوی گفت : به دلیل کاهش سطح آب و افزایش EC ما شاهد کاهش میزان تولید محصول کشاورزی و در نتیجه کاهش درآمد و همچنین به دلیل کاهش کیفیت محصولات کشاورزی شاهد کاهش قیمت این محصولات خواهیم بود که موجب ایجاد نگرانی برای کشاورزان شده است.
وی تصریح کرد : برای برون رفت از این بحران که اکنون هم از خط قرمز رد شدیم و باید از همین امروز اقدام کنیم مانند استفاده از سیستم های آبیاری زیرسطحی و استفاده از تصفیه خانه ها برای باز چرخانی فاضلاب های شهری و حتی شرکت های شهرک های صنعتی برای استفاده مجدد در بخش های مختلف و از منابع زیرزمینی برای تقویت آبخانها استفاده شود.
وی بااشاره به سوال خبرنگار ایرنا در خصوص اقدامات انجام شده برای مدیریت بحران آب در سطح استان خراسان رضوی گفت: در وزارت نیرو و جهاد کشاورزی با توجه به بحران های آبی که وجود دارد خوشبختانه با تدابیری که اندیشیده شد در حوزه جهاد کشاورزی در سالهای ۹۴ و ۹۵ بالغ بر ۱۲۰۰۰ هکتار از زمین های زراعی و باغی زیر پوشش سیستم های نوین آبیاری قرار گرفت و این سیستم های نوین آبیاری بالغ بر ۵۰ درصد منابع آب های زیرزمینی را مدیریت کرد.
یزدی اظهار داشت: تسهیلات نیز در زمینه احداث گلخانه از طرف دولت در اختیار متقاضیان قرار گرفت و از طرف آب منطقه ای هم اقدام به هوشمندسازی کارت‌های برداشت آب چاه های کشاورزی شد تا کشاورزان بتوانند در طول فصل زراعی و پیک مصرف از آن استفاده کنند و بقیه ایام سال خاموشی چاه های کشاورزی را داشته باشیم و طرح هایی مانند توانمندسازی جوامع محلی در جهت افزایش دانش بهره وری آب های سطحی و زیرزمینی و استفاده از سیستم های نوین آبیاری نیز از طرف وزارتخانه های نیرو و جهاد کشاورزی انجام شده است.
رئیس شورای اسلامی شهر فیض آباد نیز در این جلسه بود بااشاره به حفظ منابع آب که از ضروریات طرح توسعه شهرستان است گفت : شهرستان مه ولات به ویژه شهر فیض آباد که از سالیان قبل به عنوان قطب کشاورزی استان در زمینه تولید محصولات استراتژیک پسته،انار و زعفران مطرح بوده است متاسفانه با خشکسالی های اخیر و برداشت بی رویه آب توسط چاههای غیر مجاز با مشکلات متعددی روبرو می باشد که برون رفت از این وضعیت همت همه به ویژه مسئولین شهرستانی و استانی را می طلبد.
غلامرضا عزار اظهارداشت : از طرفی استعدادها و توانمندیهای بالفعل آن نظیر جاذبه های تاریخی و گردشگری نظیر رباط تاریخی و حمام سنتی حاج لطفعلی فیض آباد،آرامگاه شیخ ابوسعید ابوالخیر در روستای مهنه و خانه اعتمادی در عبدل آباد و قرار گرفتن در مسیر تردد روزانه حدود سه هزار وسیله نقلیه و رفت و آمد مسافرین و زوار امام مهربانی ها از بیش از هفت استان قرار دارد که نیازمند توجه بیشتر و سرمایه گذاری همه جانبه به ویژه در بخش گردشگری می باشد.
فیض آباد، مرکز شهرستان ۵۰ هزار نفری مه ولات در ۲۰۷ کیلومتری مشهد قرار دارد.