محک شکست طرح کودتای جان بولتون! ابوالقاسم قاسم زاده (روزنامه اطلاعات دوازدهم اردیبهشت ۹۸

اگر به تاریخ سیاسی کشورهای منطقه آمریکای جنوبی نگاهی داشته باشید، در آن ویژگی‌های گوناگونی را خواهید دید که از میان آنها دو شاخص برجسته‌اند. اول، سراسر تاریخ کشورهای این منطقه مرحله، به مرحله در گذر ایام، ستم‌زده نفوذ سلطه‌گری و قدرت‌طلبی واشنگتن بوده است که محصول آن فقرزدگی تاریخی است. این فقر زدگی ناشی از سلطه‌گری و تمامیت طلبی آمریکایی‌ها، حرکت‌های مبارزاتی و انقلابی در مسیر تاریخ کشورهای منطقه آمریکای لاتین را به‌همراه داشته است. از کوبا تا بولیوی، از پرو تا مکزیک و نیکاراگوئه، شیلی، آرژانتین، ونزوئلا و… هر یک شناسنامه تاریخی از دوران مبارزه علیه سلطه «یانکی»‌ها (آمریکا) دارند.

شاخص دوم، دخالت مستمر امنیتی، نظامی آمریکا در اغلب کشورهای این منطقه است که در آن طرح‌های گوناگون کودتا برای سرنگونی دولت‌ها به اجرا درآمده است. آمریکا، کودتای شیلی را با قتل «آلنده» و بر سر کار آوردن «ژنرال پینوشه» اجرا کرد و قتل عام وسیع روشنفکران، جوانان و مردمی شیلی را به دست ژنرال پینوشه انجام داد.

در کوبا، طرح‌های متعدد کودتا را برای سرنگونی «کاسترو» تا اجرای عملیات قتل او از طریق مأموران «سیا» انجام داد. در نیکاراگوئه نیز پرونده قطوری از مأموریت‌های کودتاهای شکست خورده وجود دارد. استمرار سیاست سلطه‌‌گری آمریکا در کشورهای آمریکای جنوبی، تاریخی مدون دارد. درباره کوبا و تلاش واشنگتن برای اضمحلال انقلاب آن، کتاب‌های متعددی از سوی نویسندگان در غرب نوشته شده است. از آن میان، کتاب «جنگ شکر در کوبا» به قلم ژان پل سارتر، فیلسوف فرانسوی مشهور است که هنوز مطالعه آن بعد از گذر سال‌ها جذاب است و عمق حاکمیت سلطه‌گر آمریکا را نشان می‌دهد.

اکنون و بار دیگر خبر کودتا در ونزوئلا در صدر اخبار بین‌المللی قرار گرفته است. منابع سیاسی و خبری طراحی این کودتا را آمریکایی خوانده‌اند که«جان بولتن» مشاور ارشد امنیتی ترامپ فرماندهی آن را از واشنگتن بعهده دارد. از مدت‌ها قبل آشکار شد که پرونده ونزوئلا در اختیار بولتن، مشاور ارشد امنیتی ترامپ قرار گرفته است و او جریان ایجاد شورش برای کودتا در ونزوئلا را هدایت می‌کند. دیروز شورش عمومی برای اجرای کودتا در «کاراکاس» مرکز کشور ونزوئلا کلید زده شد که بلافاصله خبر فوری در سراسر رسانه‌های جهان شد. در ساعات اولیه، گزارش‌ها چنان خبرساز شدند که گویی کار تمام شد و «کودتا» با موفقیت انجام گرفت. در این گزارش‌های خبری گفته شد، «بنا به گفته برخی منابع خبری «مادورو» رئیس‌جمهور ونزوئلا از کشور گریخته است!»

این کلیشه خبری است که اغلب رسانه‌های آمریکایی صهیونیستی در هر کودتایی بکار می‌برند.

در همان ساعات اولیه، پمپئو، وزیر خارجه آمریکا و جان‌بولتن، مشاور امنیتی ترامپ از سرنگونی «دیکتاتوری» در ونزوئلا و استقرار دمکراسی اطلاع‌ دادند. اما کمتر از بیست و چهار ساعت که مردم بصورت انبوهی از جمعیت به خیابان‌ها آمدند و در مقابل مقّر ریاست‌جمهوری ونزوئلا استقرار یافتند و ارتش همچنان وفاداری خود به رئیس‌جمهوری قانونی کشور «مادورو» را اعلام کرد، طرح کودتا شکست خورد! رئیس‌جمهور روسیه، ضمن محکوم‌کردن طرح کودتا، جریان‌سازی خشونت از سوی آمریکا در ونزوئلا را محکوم کرد و خواهان تشکیل جلسه فوری و اضطراری شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی این کودتا شد.

دبیرکل سازمان ملل ضمن ابراز تاسف از تقابل خشونت‌آمیز در کاراکاس، طرفین را به خویشتنداری و گفتگوی مسالمت‌‌آمیز برای حل اختلاف‌ها دعوت کرد. دولت چین با محکومیت جریان کودتا آن را محکوم کرد. به روایت برخی از گزارش‌ها، چین حدود ۶۰ میلیون دلار در ونزوئلا سرمایه‌گذاری کرده است و سیاست فشار حداکثری برای تحریم همه جانبه ونزوئلا از سوی ترامپ را رد کرده است. دو دولت، یکی نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و دیگری دولت کلمبیا که دست در دست ترامپ دارند از کودتا با شعار سقوط دیکتاتوری و استقرار دمکراسی در ونزوئلا حمایت کرده‌اند.

اولین واکنش‌های سیاسی ـ خبری در واشنگتن معطوف به نقد جان بولتن مشاور امنیتی ترامپ شده است که طراحی و هدایت کودتا را در واشنگتن به عهده داشت و تصمیم‌گیرنده اصلی در پرونده ونزوئلا در دولت ترامپ نامیده می‌شود. در برخی از این گزارش‌ها آمده است که ترامپ برای نجات خود از این افتضاح سیاسی باید بولتن را برکنار کند. زیرا بولتن علاوه بر آبروریزی سیاسی برای ترامپ، کنگره و کاخ سفید را وارد یک اشتباه بزرگ و آبروریزی حیثیتی آمریکا کرده است. از سوی دیگر، همچنان در گزارش‌هایی از وزارت خارجه آمریکا از دفتر مشاور امنیتی آمده است که اساساً این طرح، کودتا نبوده است و مرحله‌ای نوین برای براندازی دیکتاتوری «مادورو» و استقرار دمکراسی در ونزوئلا است.

کشور ونزوئلا در مجموعه کشورها در آمریکای جنوبی بسیار شاخص است. این کشور جزو کشورهای غنی از لحاظ معادن و مواد معدنی است. حدود ۷۰ درصد درآمد این کشور از تولید و صادرات نفت حاصل می‌شود و از بزرگ‌ترین کشورهای صادرکننده «بوکسیت» است. این کشور از دهه ۱۹۹۰ یکی از مهم‌ترین کشورهای تولیدکننده زغال‌سنگ، آهن، فولاد، آلومینیوم، طلا و دیگر موادمعدنی است، اگرچه به طور کلی اقتصاد آن متکی به نفت و گاز است. ونزوئلا پنجمین صادرکننده نفت خام در جهان و سومین تولیدکننده اوپک است که از نظر میزان ذخایر گاز رتبه هشتم را در جهان دارد.

اکنون پس از شکست طرح کودتای جان بولتن در ونزوئلا، تا چند هفته اخبار و رویدادهای آن در صدر گزارش‌های رسانه‌ها قرار خواهد داشت و در داخل آمریکا پمپئو، وزیر خارجه آمریکا و بولتن، مشاور امنیتی ترامپ، همچنان به دنبال ماجرا آفرینی جدید در کاراکاس خواهند بود.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *