تبلیغات آزاردهنده تلویزیون تبلیغات مابین پخش سریال سیروس مقدم در شبکه اول به اندازهای بود که تقریبا هر یک ربع یک بار بیننده با بستهای از تبلیغات چند دقیقهای و تقریبا هماندازهی دقایق پخششده از سریال، مواجه میشد! موضوعی که موجب شد اعصاب مردمی که در حال تماشای اولین قسمت «پایتخت ۶» بودند مورد نوازش قرار گیرد.
توسط کاظم خطیبی · فروردین 16, 1399
همانطور که می دانید با آغاز سال نو تلویزیون تمام تلاش خود برای راضی نگه داشتن مردمی که به دلیل ویروس کرونا خانه نشین شده بودند را آغاز کرد و با فرستادن چند سریال جدید و البته چند سریال قدیمی که پخششان پیش از آغاز سال نو شروع شده بود سعی کرد نوروز متفاوتی را برای مخاطبانش رقم بزند. یکی از این سریال ها که رسانه ملی امید بسیاری به آن داشت فصل ششم مجموعه پایتخت بود که نمایش آن از همان اولین روز عید از شبکه اول سیما آغاز شد. اما گویا صدا و سیما از همان ابتدا بنا داشت نوروز فوق العاده متفاوتی را برای مردم رقم بزند، چرا که در زمان پخش همان قسمت اول «پایتخت ۶» تبلیغات عجیب و قریب رسانه ملی آغاز شد. تبلیغات آزاردهنده تلویزیون. این اقدام البته خیلی زود واکنش عوامل سازنده این سریال را به همراه داشت. محسن تنابنده – نویسنده و بازیگر «پایتخت ۶» – ساعتی پس از پخش نخستین قسمت این سریال، در واکنش به حجم بالای تبلیغات در خلال پخش، با انتشار مطلبی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام خطاب به مخاطبان تاکید کرد: «دوستان، پخش تبلیغات بازرگانی بین سریال پایتخت خارج از اراده سازندگان و بر عهده تلویزیون است.» او در عین حال با نگارش کلماتی نسبت به حجم تبلیغات سریال پایتخت انتقاد کرده و نوشت: «ما هم مثل شما از حجم تبلیغات دلخور و کلافه هستیم.»
در همین راستا کارگردان «پایتخت» نیز در پاسخ به این پرسش که حجم بالای تبلیغات در خلال پخش یک سریال چه تاثیرات منفیای میتواند داشته باشد، توضیح داد: «نکتهای که وجود دارد و در همه جای دنیا روال است این است که همه سازندگان به دنبال این هستند سریالی بسازند که حجم بالایی از تبلیغات را به دنبال داشته باشد و این یعنی دیده شدن؛ اما به هر حال از سوی دیگر، تبلیغات بیش از حد هم قطعا تاثیر منفی خواهد گذاشت.» سیروس مقدم در عین حال بیان کرد: «به هر حال تبلیغات میان برنامه بخشی از کار است برای چرخاندن چرخه سینما و تلویزیون و نمیشود این چرخه را نادیده گرفت، چراکه گرداننده آنهاست.» این کارگردان در پایان سخنانش پیشنهاد داد: «حجم بالای تبلیغات در خلال برنامه، اگر در یک نوبت پخش شود، بهتر است تا ارتباط مخاطب با سریال قطع نشود؛ البته این چیزی نیست که مختص «پایتخت» باشد و در سریالهای دنیا هم حجم تبلیغات در خلال پخش همینگونه است. البته نوع تبلیغات و انتخاب آنها به ما مربوط نمیشود. این است که ما در سریال «پایتخت» قبل از آغاز کار، تبلیغ داشتیم، اما تبلیغی که جذاب و شیرین است و مخاطب را آزار نمیدهد. شاید اگر برای ساخت تبلیغات خوب تلاش شود و این تبلیغات برای مردم دلچسب باشد مخاطب آزرده نشود.»
اما دیری نپایید که مدیرکل روابط عمومی صداوسیما در واکنش به میزان تبلیغات در میانه پخش قسمت اول سریال پایتخت در توییتی نوشت: «چهکنیم که تکلیف است بیشتر بودجه صداوسیما باید از تبلیغات بازرگانی تامین شود.» او همچنین قول داد که از قسمت دوم فقط یک بسته تبلیغاتی در حین پخش سریال جاگذاری شود تا مردم با آرامش بیشتر سریال «پایتخت۶» را ببینند.
> تیغ تیز سانسور
گرچه معضل تبلیغات آزاردهنده سریال «پایتخت ۶» همانگونه که مدیر روابط عمومی صدا و سیما وعده کرده بود از قسمت دوم حل شد اما گویا رسانه ملی تصمیم داشت به هر نحوی که شده سوهان روح مخاطبانش شود. چرا که پس از فیصله یافتن ماجرای تبلیغات، موضوع دیگری به نام سانسور گریبان این سریال و البته مجموعه دورهمی و فیلم های سینمایی «هامون»، «غلامرضا تختی» و «قصر شیرین» که در نوروز پخش می شد را گرفت. نقطه اوج این سانسورها در «پایتخت ۶» به قسمت هشتم این سریال برمی گشت. جایی که بخشی از دیالوگ های رد و بدل شده میان بازیگران این سریال سانسور شد و این اقدام رسانه ملی موجب شد که احمد مهرانفر که نقش ارسطو را در این سریال بازی می کند در اقدامی عجیب با نوشتن این جمله که «نگران نباشید حال ارسطو خوب میشه اگر سانسور بذاره»، تصویر صفحهای از فیلمنامه که دیالوگهای حذف شده را شامل میشد، منتشر کرد. البته پیش از انتشار این دیالوگ ها عوامل سریال «پایتخت ۶» به شدت به سانسور بخشهایی از این قسمت که قبلا تلویزیون مجوز پخش آن را صادر کرده بود، اعتراض کردند. تنابنده در اینباره نوشت: «میان پایتختی که آنها در ذهن داشتند و پایتختی که مردم میبینند، تفاوت بسیاری است.» آرش عباسی – نویسنده این سریال نیز در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «دقیقا هرجایی که میبینم دیالوگهای پایتخت حذف شده، زمانی به خودم میام که تیتراژ آخر داره پخش میشه. سانسور مثل خون در رگ ما جاری است. نویسنده بهطور ذاتی آموخته است که برای روی صحنه رفتن اثرش، خودش باید و باید و باید اولین سانسورچی باشد. دو راه بیشتر هم ندارد. یا باشد یا کار نکند. ما راه دوم را نرفتیم، برای همین راه اول را با همهی زخمهایش انتخاب کردیم. پس به این زخم نمک نپاشید.» اما اظهارات سیروس مقدم کارگردان این سریال درباره سانسورهای صورت گرفته در قسمت هشتم هم در نوع خود جالب بود. چرا که این کارگردان ابتدا در گفتگویی با سیمافیلم عنوان کرده بود که سریال «پایتخت» دچار سانسور نشده اما دیری نپایید که مقدم در گفتگوی دیگری به توضیح آنچه درباره سانسور قسمت هشتم «پایتخت» گفته بود پرداخته و بیان کرد: «در مورد بحث سانسور بنده اعلامکردم که هر سریالی از زمان ساخت تا زمان پخش ممکن است دچار ملاحظات و دخل و تصرفاتی شود تا در نهایت کار به سلامت روی آنتن رود. به نوعی درباره این موضوع توضیح دادم که همه ما تحت فشار هستیم و از مدیران سازمان تا تیم سازنده چقدر مورد هجمه و سوال قرار گرفتهاند. بنابراین از همان ابتدا با حضور مهدی فرجی به عنوان مشاور مورد اعتماد سازمان و تیم سازنده، همگی این موارد بررسی شده و تعدیلهایی از سریال توافق شد تا کار به سلامت پخش شود.» وی ادامه داد: «در مصاحبه با روابط عمومی صداوسیما نیز عرض کردم روال بدینگونه بود تا اینکه در قسمت هشت سریال اتفاقی در زمان پخش افتاد که باعث دلخوری من و همکارانم شد.» وی افزود: «در پایان لازم به توضیح است که برداشت آدمها از واژه سانسور متفاوت و متنوع است. تا قسمت ۷ سریال، این جرح وتعدیلها لطمهای به محتوای سریال نمیزد اما در قسمت۸ ، بعد از انجام این جرح و تعدیلها که با مشاور مورد اعتماد طرفین توافق شده بود، به ناگهان روی آنتن بخشهایی ممیزی شد که باعث دلخوری من و دوستان شد.»
اما سیروس مقدم در گفتگوی دیگری که دوازدهم فروردین منتشر شد اعلام کرد: ««پایتخت» در ۱۵ قسمت طبق قرار و تعهدش در ایام نوروز پخش خواهد شد و تنها قسمت های آخر و فینال آن طلب مخاطبین از ما می باشد که انشاءالله در اولین روزی که ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام وضعیت عادی نمودند، تیم پایتخت فینال را ساخته و در یکی از اعیاد مثل عید فطر و یا… به محضر مردم عزیز تقدیم می کنند.» اما همانطور که پیشتر بیان شد بجز سریال «پایتخت» مجموعه «دورهمی» نیز چندبار با سانسور مواجه شد به صورتی که مهران مدیری پس از پخش یکی از قسمتها که بخشی از آن سانسور شده بود با انتشار پستی در صفحه شخصی اش نوشت: «تیغ… تیغی که سالهاست با من است… و هر روز بدتر… یا تو با درد من بیامیزی… یا من از تو دوا بیاموزم.» اما این پایان ماجرای سانسور «دورهمی» نبود چرا که پس از پخش قسمتی که بنیامین بهادری در این برنامه مهمان بود این خواننده نیز به جمع افرادی پیوست که از سانسور شدن حرفهایشان در تلویزیون گلایه دارند. گلایه ای که مشخص کرد که صحبتهای بنیامین بهادری هم از سانسور در امان نمانده است. این خواننده با بازنشر حرفهای مهران مدیری در اینستاگرام به این موضوع اعتراض کرد. اما در طول ایام نوروز سه فیلم سینمایی «هامون»، «غلامرضا تختی» و «قصر شیرین» نیز زیر تیغ سانسور صدا و سیما رفتند. شامگاه چهارشنبه ۶ فروردین فیلم سینمایی «هامون» به کارگردانی داریوش مهرجویی در حالی از تلویزیون پخش شد که با یک ممیزی ۱۵دقیقهای همراه بود. یک کانال تلگرامی نوشت: «در برخی از ممیزیها، یک سکانس به شکل کامل حذف شد.مثلا سکانس جروبحث حمید و مهشید در آشپزخانه که پس از آن، حمید به کاشان میرود. این سکانس نه خشونت کلامی و رفتاری دارد و نه خطوط قرمز تلویزیون را زیر پا گذاشته. » گفتنی است این فیلم ۱۴سال پیش هم که از تلویزیون پخش شد مورد ممیزی قرار گرفته بود. در عین حال، رسانه ملی در زمان پخش فیلم سینمایی «غلامرضا تختی» به کارگردانی بهرام توکلی هم با سانسور بوسه تختی بر عکس مصدق و همچنین محو کردن گوشهای از کلاهگیس پریناز ایزدیار که از کلاهش بیرون مانده بود حق مطلب را درباره این فیلم سینمایی نیز ادا کرد. در کنار این دو فیلم، «قصر شیرین» به کارگردانی رضا میرکریمی نیز که در تاریخ ۷ فروردین از تلویزیون پخش شد از سانسور رسانه ملی در امان نماند و علاوه بر سانسور موسیقی متن فیلم و جایگزین کردن یک موسیقی انتخابی، یکی از سکانس های مهم فیلم را نیز سانسور کرد. در همین راستا، رضا میرکریمی در گفتگویی کوتاه از این روند صدا و سیما گله کرد و ضمن عذرخواهی از مخاطبان درخواست کرد که نسخه اصلی فیلم را در شبکه نمایش خانگی ببینند.