شصت ویکمین دور مذاکرات اکتشافی بین یونان و ترکیه پس از یک وقفه ۵ ساله پشت درهای بسته میان مقام‌های دو کشور در استانبول برگزار شد. سدات اونال، معاون وزیر امور خارجه و ابراهیم کالین سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه به نمایندگی از ترکیه و پاولوس آپوستولیدیس سفیر بازنشسته یونان، الکساندروس کویو مدیر کل وزارت خارجه و ایفیگنیا کانارا، رئیس دفتر وزارت خارجه یونان در این مذاکرات سه ساعته حضور داشتند.
طرف یونانی اخبار چندانی از این نشست منعکس نکرد و رویکرد محافظه‌کارانه‌تری را اتخاذ کرد. به گفته کریستوس تارانتیلیس، سخنگوی دولت یونان «این یک مذاکره نبوده و تاثیر الزام‌آوری هم ندارد. هدف این است که موضوع را از نقطه‌ای که در سال ۲۰۱۶ با قطع شدن تماس‌ها متوقف شده بود، بررسی کنیم تا ببینیم آیا امکان همگرایی وجود دارد یا خیر. اگر این چنین باشد باید دید آیا می‌توان به سمت مذاکره میان دو طرف حرکت کرد. گفتگوهای آتی میان طرفین به موضوع تعیین مرزهای اقتصادی در دریای اژه و مدیترانه محدود خواهد بود».
سخنگوی اردوغان در حساب توییتری خود نوشت: «تحت رهبری قوی رئیس جمهوری ما، حل همه مشکلات از جمله دریای اژه امکان‌پذیر است.» ترکیه بیشترخواستار درج موضوعات دیگری در موضوعات همچون تعیین حدود هوایی و همچنین غیرنظامی شدن جزایر دریای اژه از سوی یونان شده است. آنکارا امیدوار است با پیگیری مسیر گفتگو حساسیت‌های اتحادیه اروپا را نسبت به خود کاهش دهد و اعتماد لطمه دیده آنکارا نزد اتحادیه اروپا و آمریکا را بازسازی کند. به گفته وزیر خارجه ترکیه این کشور خواهان رایزنی در مورد موضوعات مورد اختلاف است. حداقل برای اینکه تنش کنونی کاهش یابد و شاید کمک شود که در آینده راه‌حل‌های دائمی برای این مسائل پیدا کنیم. البته یونان باید تحریکات خود را متوقف کند. البته چلیک سخنگوی حزب عدالت و توسعه با موضع‌گیری تندتری به آتن هشدار داد در صورت ادامه موضع‌گیری یونان و همکاری سایر کشورها علیه ترکیه، در گفتگوها هیچ چیزی حاصل نخواهد شد. آنکارا به دنبال گشودن صحفه‌ای جدید در روابط خود با آتن است و انتظار دارد در استفاده از زبانی که علیه ترکیه استفاده می‌شود، دقت کنند.
وزیر خارجه یونان در جدیدترین موضع‌گیری از سرگیری گفتگوهای اکتشافی بین آتن و آنکارا را گامی مهم «اما نه گامی بزرگ» می‌داند و این که مهم است که تماس برقرار شده و نتیجه آن‌را در آینده خواهیم دید. مهم است که ترکیه متوجه شد که دیپلماسی قایق‌های توپدار نتیجه‌ای ندارد و باید تلاش جدیدی را برای حصول تفاهم با یونان، قبرس و اتحادیه اروپا آغاز کرد. منافع واقعی جامعه ترکیه از طریق حفظ روابط حسنه با اتحادیه اروپا تامین می‌شود. گزینه تحریم‌های اروپایی علیه ترکیه همچنان روی میز باقی است. اتحادیه اروپا می‌گوید که تحریم همچنان بر روی میز است و امیدوار است که هرگز اجرا نشود.
آتن گسترش آب‌های سرزمینی یونان را حق حاکمیتی خود دانسته و مایل نیست مذاکره‌ای در این زمینه داشته باشد. مایلیم ترکیه در چارچوب مقررات حقوق بین‌المللی مشارکت داشته باشد. یونان تمایل دارد روابط صمیمانه و سودمند متقابل با ترکیه داشته باشد، آنکارا باید درک کند که برای پیوستن به جمع کشورهایی که درک و دیدگاه مشترکی نسبت به مسائل دارند، باید حقوق بین‌المللی را رعایت کند.
به گفته سخنگوی دولت یونان، گفتگوهای اکتشافی مذاکره نیست. وظایف الزام‌آور ندارد و محتوای آن اعلام نمی‌شود. تنها موضوعی که در این گفتگوها مطرح می‌شود تحدید فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی طبق حقوق بین‌المللی است. یونان اگرچه از روند الحاقی ترکیه به اتحادیه اروپا حمایت می‌کند اما به شرطی که ترکیه ارزش‌ها و اصول مطرح شده توسط اتحادیه اروپا از جمله احترام به حقوق بین‌المللی دریاها را بپذیرد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با انتشار پیامی در توئیتر خرسندی خود را از «گفتگوهای اکتشافی میان یونان و ترکیه که در استانبول آغاز شد و تعهد هر دو دولت به این روند را مورد تاکید قرار داد. او از تلاش‌هایی که منجر به کاهش تنش در شرق مدیترانه شود، حمایت کرد. وزیر خارجه آلمان نیز در اجلاس وزرای خارجه اتحادیه اروپا از سرگیری گفتگوهای اکتشافی را مثبت می‌داند اما مخالفت خود با اعمال تحریم‌های اروپایی علیه ترکیه را مورد تاکید قرار داد. سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز ضمن استقبال از گفتگوهای یونان و ترکیه، خواستار عدم مداخله کشورهای ثالث شد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز از سرگیری گفتگوهای اکتشافی را گامی مهم ارزیابی کرد. مذاکرات همچنین با هدف جلوگیری از درگیری نظامی نیروهای مسلح دو کشور از سوی دبیر کل ناتو نیز مورد حمایت قرار گرفت. آغاز مذاکرات آتن – آنکارا البته در داخل یونان با مخالفت‌هایی روبه‌رو بود. معاون نخست وزیر یونان از احزاب سیاسی خواست نباید در آستانه گفتگوهای اکتشافی، پشت هیئت یونانی را خالی کرد.
شواهد نشان می‌دهد دور جدید مذاکرات فعلاً نتایج چندان امیدبخشی نداشته است اما آغاز مذاکرات و اعلام برگزاری دور آتی آن در اواخر فوریه یا اوایل مارس در آتن از دیدگاه بعضی از کشورهای اتحادیه اروپا، رویداد مثبتی است.
