پس از گرانی خودرو، روغن خوراکی، در عرض یک روز افزایش قیمت ۸۰ درصدی حمل و نقل مسافری بین شهری، افزایش ۵۰ درصدی شیرخام و خبر کمبود شدید جوجه یکروزه نیز به اخبار ناامیدکننده مدیریت بدون تدبیر در کشور افزوده شد!
آفتابیزد – علیرضا صفاخو: به گواه باور مردم، «دولت تدبیر و امید» حسن روحانی آنچه در واپسین ماههای صدارتش بر قوه مجریه برجای نگذاشته، «امید است و تدبیر..!» کارشناسان حوزه اقتصادی و اجتماعی مستقل «متفقالقول» بر این باور هستند که نه تنها تورم، بلکه «مواضع لجوجانه» و نپذیرفتن صادقانه آنچه بر مردم میگذرد، خاطراتی تلخ از مدیریت اقتصادی «دولت کلید به دست روحانی» به یادگار گذاشته است! اقتصادی که عاقبتش فارغ از اینکه سهم دولت در آن چه اندازه است، اخبار روزانه افزایش قیمتها در کنار افزایش فاصله قدرت خرید مردم طبقات متوسط رو به پایین است.
پس از افزایش قیمت انواع کالاها در فروردین ۱۴۰۰ در همین اردیبهشت ماه هنوز چند روز از زمزمه افزایش قیمت خودرو به رای شورای رقابت بدون توضیح جزییات آنالیز قیمتی آن نگذشته بود که ندای افزایش قیمت چند کالای اساسی دیگر در سبد سرانه مردم علنی شده است. روغن خوراکی به عنوان یکی از منابع تامین انرژی مردمی که از قدرت خرید سایر منابع انرژی مانند روغن زیتون، میوههای مغذی مانند خرما و مغزهای ارزشمندی مانند آجیل و خشکبار عاجز بودند و هستند؛ چند روز پیش با مجوز و حمایتِ «سازمان حمایت»، ۳۵ درصد افزایش یافت؛ زمزمه افزایش قیمت نان هم که جدی شده و حتی با توجه بهعدم جبران هزینههای تولید اجتناب ناپذیر! حال افزایش نرخ کرایههای بین شهری و حملونقل عمومی مسافر جادهای نیز مصوبهای است که روز گذشته شورای عالی هماهنگی ترابری کشور با آن موافقت کرد تا به فهرست هزینه خدمات افزوده باشد. ساعاتی پس از آن هم اعلام شد که «دامداران» به دلیل افزایش نرخ تمام شده تولید که متاثر از رشد نرخ نهادههاست، درخواست افزایش قیمت شیرخام از ۴۵۰۰تومان به ۶۵۰۰تومان را به سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان ارائه کردهاند و ظرف امروز و فرداست که یا سازمان حمایت با نرخ پیشنهادی آنها موافقت کند یا نرخ آنها را نپذیرد و دامداران زیاندیده، «دامهای شیری» خود را مستاصل و پریشان حال روانه کشتارگاه کنند! اگرچه چندان به بازار گوشت هم نمیتوانند دلگرم باشند، چرا که مردم ایران را دیگر یارای خرید گوشت قرمز هم نیست!
اما توجیهات ۲ دسته آخر که یکی در عرصه خدمات به مسافران برون شهری و دیگری تولید لبنیات مردم است چیست؟
> افزایش ۸۰ درصدی نرخها
در بخش حملونقل!
«احمدرضا عامری» رئیس اتحادیه شرکتهای تعاونی مسافربری کشور ضمن آنکه از افزایش قیمت بلیت اتوبوسهای بینشهری در پی تصویب دستورالعمل تعیین نرخ بلیت حملونقل عمومی مسافر جادهای در شورای عالی هماهنگی ترابری کشوری خبر میدهد در گفتوگو با همکاران ما در ایسنا اظهار میکند: براساس این دستورالعمل باید در وهله نخست نرخ تورم سالانه مرتبط با بخش حملونقل را در سال گذشته از بانک مرکزی استعلام گرفت و براساس آن نرخ کرایهای مشخص پیشنهاد داد تا تصویب و ابلاغ شود.
وی با بیان اینکه هم اکنون از بانک مرکزی درخواست کردهایم نرخ تورم سال گذشته در بخش حملونقل را اعلام کند، میافزاید: برخی گمانهزنیها و استعلامهای دریافت شده حاکی از تورم۸۰ (هشتاد) درصدی سال گذشته در بخش حملونقل است که بر این اساس میتوانیم تا این میزان قیمت را افزایش دهیم، اما مردم توان این میزان افزایش را ندارند!
رئیس اتحادیه شرکتهای تعاونی مسافربری کشور ادامه میدهد: در حال حاضر نیز نرخ بلیت اتوبوس بینشهری کمتر از یک چهارم قیمت تمام شده است و شرکتهای حمل و نقل و مالکان و رانندگان اتوبوس در زیان به سر میبرند و خاص بودن شرایط در حوزه حمل و نقل سبب شده تا نتوانیم نرخ آن را افزایش دهیم.
عامری با اشاره به اینکه به زودی قیمت بلیت اتوبوس بینشهری افزایش پیدا خواهد کرد، میگوید: بر اساس نظر کارشناسان این بخش نرخ کرایه اتوبوس بینشهری به طور متوسط حدود ۵۰۰ تومان به ازای هر نفر کیلومتر است، در حالی که هم اکنون نرخی کمتر از ۱۰۰ تومان در حوزه حمل و نقل بینشهری اعمال میشود.
> درخواست افزایش حدود ۵۰ درصدی
قیمت شیرخام به دولت!
«محمدرضا بنیطبا» سخنگوی انجمن صنایع فرآوردههای لبنی با بیان اینکه مصرفکنندگان عمده شیرخام دامداران هستند، در حالی که دامداران هنوز سروصدای این درخواست خود را رسانهای نکردهاند، میگوید: دامداران درخواست افزایش قیمت شیرخام از ۴۵۰۰ تومان به ۶۵۰۰ تومان را به سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان ارائه کردند.
وی نیز در گفتگو با همکاران ما در «تسنیم» اظهار میکند: قیمت خرید شیرخام کیفی در کارخانههای لبنی نزدیک به ۵۰۰۰ تومان است که بالاتر از قیمت ۴۵۰۰ تومانی مصوب خود است.
وی میافزاید: نرخ خرید و فروش شیرخام در بازار بالاتر از نرخ مصوب است، زیرا بازار عملا از دستورات و مصوبهها پیروی نمیکند. هر کیلوگرم شیرخام در نقاط مختلف کشور ۴۷۰۰تومان تا ۴۸۰۰ تومان و در بیشترین قیمت کمتر از ۵۰۰۰تومان خرید و فروش میشود.
سخنگوی انجمن صنایع فرآوردههای لبنی ادامه میدهد: دامداران اما تقاضای افزایش قیمت شیرخام به ۶۵۰۰تومان را به سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان ارائه کردهاند و از نرخ فروش محصول خود راضی نیستند.
وی در واکنش به فروش هر کیلوگرم شیرخام به قیمت ۸هزار تومان در برخی خرده فروشیها و فروشگاههای لبنیات سنتی در تهران تصریح کرد: به طور قطع فروش شیرخام به این قیمت گرانفروشی است و به افراد توصیه میشود که شیر را به صورت پاستوریزه مصرف کنند که علاوه بر حفظ ارزش غذایی از سلامت لازم برخوردار است.
سخنگوی انجمن صنایع فرآوردههای لبنی اضافه میکند که کارخانههای تولیدکننده فرآوردههای لبنی شیرخام بیکیفیت را پس میزنند و این محصولات به بخشهای دیگر تولید لبنیات
وارد میشود.
همه اینها در حالی است که حدود یکماه قبل دامداران خواهان افزایش قیمت ۴۵۰۰ تومانی شیر خام به ۶۵۰۰ تومان بودند و قیمت تمام شده شیرخام را ۵۹۵۰ تومان اعلام کردند، اما رئیس هیئتمدیره انجمن صنفی گاوداران در این ارتباط اظهار میکند مستندات لازم به وزارت جهادکشاورزی و سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان ارائه شده اما هنوز این مسئله در دستور کار ستاد تنظیم بازار قرار نگرفته است.
> آوار کمبود جوجه یک روزه
بر سر تولیدکنندگان!
جالب آنکه این افزایش درخواست قیمت شیرخام و به تبع آن قیمت محصولات لبنی، در حالی ارائه شده است که رئیس جمهوری چندی پیش عنوان کرده بود که تا قبل از انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ نباید قیمت کالاهای اساسی و مصرفی مردم افزایش یابد! اگرچه صنایع روغن خوراکی به دلیل افزایش نرخ تمام شده جهانی و بستهبندی و… مجوز افزایش قیمت ۳۵درصدی محصولات خود را گرفتند و ظرف امروز و فرداست که نان، شیر و حمل و نقل نیز به فهرست اقلام مشمول تورم افزوده شود. کما اینکه هنوز مدت زمان زیادی از حل نسبی مشکل نهادههای دامی برای مرغداران نگذشته بحث گرانی و کمبود جوجه یکروزه نیز بر سر زبانها افتاده است! حبیب اسداللهنژاد، نایب رئیس کانون سراسری مرغداران گوشتی در گفتگو با خبرنگار «مهر» از افزایش قیمت جوجه یکروزه به بیش از ۸۵۰۰ تومان خبر میدهد و میگوید: «مشکل کمبود جوجه یکروزه در کشور بسیار جدی است.» و از آنجا که هر وقت قیمت جوجه کاهش مییابد (مانند اتفاقی که در سال گذشته افتاد)، دولت به ماجرا ورود و از تولیدکنندگان حمایت نمیکند، بنابراین، این واحدها دچار زیان شدید میشوند و ناچارند به نوعی این هزینهها را جبران کنند. متعاقب این اقدام نیز قیمت تمام شده مرغگوشتی افزایش خواهد یافت و سرانجام بعدی آن افزایش مجدد قیمت گوشت مرغ در بازار و چه بسا تجربه دوباره صفهای بلندبالا در سطح شهر خواهد بود.