کاروانسراهای راه ابریشم در مسیر ثبت جهانی / گردشگری البرز رونق می گیرد(مژگان السادات سجادی)
کرج – ایرنا- استان البرز اگر چه در شاهراه ارتباطی ایران قرار دارد و سالانه افزون بر ۳۰۰ میلیون تردد خودرویی در جاده ای آن ثبت می شود اما بنا به گفته متولیان امر گردشگری وجاذبه های تا پیش از دولت سیزدهم به خوبی دیده نشده بود اما از یکسال گذشته تلاش ها برای تحول اساسی در این بخش آغاز شده است.
البرز با بیش از ۵۵۰ اثر تاریخی و طبیعی ارزشمند و آثار تمدن ۹ هزار ساله آنطور که باید و شاید در بحث تاریخی و گردشگری به مردم شناسانده نشده و بیشتر گردشگران به صورت عبوری جاذبه هایی مانند سد کرج و حاشیه جاده زیبای کرج – چالوس را به نظاره نشسته اند.
به گزارش حوزه استان های ایرنا، یکسال از سپردن سکان اداره کشور به دولت سیزدهم میگذرد، دولتی که به ریاست آیتالله سید ابراهیم رئیسی و با شعار «دولت مردمی، ایران قوی» کار خود را آغاز کرد و به اذعان بسیاری از کارشناسان و ناظران، در تاریخ دولتهای پس از انقلاب، هیچ دولتی بهاندازه دولت سیزدهم و آیتالله رئیسی میراثدار مشکلات، ضعفها و کاستیهای برجایمانده از دولت پیش از خود نبوده است.
وضعیت بد شاخصهای کلان اقتصادی، کسری بودجه، کاهش ارزش پول ملی، تورم بالا و بسیاری دیگر از چالشها که ماحصل سیاستگذاریها و اقدامات نادرست سالهای پیش از ۱۴۰۰ بود. شرایطی را رقم زد که به گفته آیتالله رئیسی در اولین حضور وی در جلسه هیات دولت که با وزرای دولت قبل برگزار شد، نخستین چالش پرداخت حقوق مردادماه بود.
با این حال گرچه چالشها بسیار زیاد بوده و هست، اما با همت مسوولان دولت سیزدهم اعم از رییس جمهور، وزرا و سایر ارکان دستگاه اجرایی، طی یکسال گذشته علاوه بر رفع بسیاری از چالشهای گذشته و تلاش برای ریلگذاری صحیح برای حرکت به سوی شرایط بهتر، اقدامات ارزشمندی نیز در حوزههای مختلف صورت گرفته است که به نظر میرسد با گذشت یک سال از استقرار دولت مردمی اکنون نوبت به بازخوانی آن رسیده است.
امروز با اهتمام دولت مردمی سیزدهم بازخوانی جاذبه های تاریخی ، فرهنگی و طبیعی برای شکوفایی اقتصادی ، فرهنگی و گردشگری مناطق مختلف کشور برای صیانت و بهره وری اقتصادی به سود مردم از آنها آغاز شده است.
حمایت و پشتیبانی دولت از میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان البرز و سایر مناطق نخستین بار در نوروز ۱۴۰۱ با برپایی نوروزگاه ها و جشنواره های فرهنگی خودنمایی کرد و این امر موجب شد که استمرار این جشنواره ها برای معرفی جاذبه های تاریخی ، فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی به عنوان یک امر مرسوم مورد توجه قرار گیرد.
در این حال اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان البرز به عنوان یک مرکز تصمیم گیری و اجرایی در برگزاری جشنواره ها و معرفی جاذبه ها بنا بر شواهد و قرائن کارنامه درخشانی در ماه های اخیر با حمایت و اهتمام دولت ارائه کرده است.
تشکیل پرونده برای ثبت جهانی برخی آثار ارزشمند تاریخی، تامین اعتبار جهت مرمت آثار تاریخی ،صدور مجوز برای ایجاد مراکز رفاهی و گردشگری و توسعه زیر ساخت های گردشگری در کنار حمایت از صنایع دستی مهمترین اقداماتی است که در یکسال گذشته البرز نمود عینی پیدا کرده است.
گذر جاده تاریخی ابریشم از البرز و وجود کاروانسراها در این استان بیانگر آن است که البرز در قرون گذشته همواره محل عبور و مرور کاروان های تجاری و گردشگران بوده و در واقع مسافران خسته در چهار فصل سال میهمان خوان و سفره هایی بودند که در کاروانسراهای ینگی امام و شاه عباسی برای پذیرایی از آنها پهن شده بود.
بی شک در قرون گذشته زیبایی جلوه های طبیعی البرز مانند باغ های میوه و اراضی سر سبز کشاورزی برای تجار و مسافرانی که با پای پیاده و سوار بر کالسکه یا چهارپایان طی طریق می کردند، امروزی ها که از پشت شیشه خودروها این مناظر را مشاهده می کنند، بیشتر بوده است.
در ادوار گذشته مسافران و گردشگران ساعت ها طول می کشید تا مناظر زیبای البرز را پشت سر بگذارند و از آب و هوای لطیف این خطه لذت می بردند که در این خصوص نقل قول ها و خاطرات در کتاب های تاریخی استان آمده است؛اما امروز دنیای ماشینی سبب شده تا گذر از میان جلوه ها به سرعت برق و باد باشد و حس لذت آنچنانی از دیدن این مناظر به گردشگران دست ندهد .
با این حال در دنیای جدید عبور پرشمار خودروها نه تنها مزیتی برای البرز نبوده بلکه همواره گرد آلودگی و خستگی ترافیکی آن بر روح و روان ساکنان این خطه سنگینی می کند؛اینک بسیاری از متولیان و مسوولان اجرایی فقط استان البرز را منطقه عبوری برای مسافران و گردشگران می دانند و هنوز ترمز بسیاری از خودروهای این گردشگران در جاذبه های تاریخی و طبیعی البرز کشیده نشده است به عبارت دیگر خستگی ترافیک مجالی برای نگاه به اطراف نگذاشته و مسافران در کش و قوس عبور از گره های کور جاده تنها به سلامتی خود و خودروهایشان اندیشیده و کمتر توجهی به مناظر و اطراف دارند و شاید این ترافیک سنگین حاکم بر جاده است که بر نگاه ها حاکمیت دارد و مانع لذت بردن از دیدنی های گردشگری می شود.
روانی ترافیک و سلامت مردم و گردشگران نگاه اول دولت سیزدهم
دولت سیزدهم و مسوولان راهداری و حمل و نقل جاده ای البرز در این ماه ها با سرعت و دقت درحال اجرای پروژه هایی هستند که رانندگان و مسافران را از خستگی ترافیکی برهانند و دیگر ملالی از این بابت بر خاطره ها ننشیند.
این روزها توسعه آزاد راه ها ، بزرگراه و راه های شهری و روستایی البرز کارگاه های عمرانی در دامن خویش ایجاد کرده و انتظار می رود تا در ماه های آینده کمتر شاهد ترافیک در جاده های این استان باشیم.
خبرهای خوش از حال خوب گردشگری و تاریخی البرز
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان البرز به مناسبت هفته دولت با حضور در خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز این استان ، سخنان خود را با خبرهای خوش پیرامون نهایی شدن پرونده های تاریخی برای ثبت جهانی ،مرمت آثار تاریخی آسیب دیده از حوادث طبیعی ، بیدار باش گردشگری پس از ۲ سال کرونایی در این استان آغاز کرد.
فریدون محمدی در آغاز سخن با بیان اینگه گردشگری و جاذبه های تاریخی و طبیعی البرز در دهه های گذشته زیر سایه پایتخت به فراموشی سپرده شده و غبار غفلت برآنها نشسته ، گفت : از یکسال پیش تاکنون شاهد بیدار باش پروژه های رکودی و کار فعالیت عمرانی ، فرهنگی و جشنواره ای در این استان هستیم .
مدیرکل میراث فرهنگی البرز ادامه داد: امروز با حمایت دولت سیزدهم پرونده های تاریخی را روی دست گرفته تا آنها را به ثبت جهانی برسانیم؛ در حوزه میراث فرهنگی برای البرز شاخصه هایی تعریف کرده ایم و بنا را براین گذاشته ایم تا این شاخصه ها با ثبت جهانی به مردم دنیا بشناسانیم.
معرفی ۲ کاروانسرا به یونسکو
کاروانسرای شاه عباسی کرج و ینگی امام مربوط به دوره صفویه ۲ اثر تاریخی استان البرز در مسیر جاده ابریشم هستند که به یونسکو برای ثبت جهانی معرفی شده اند؛ همچنین محوطه ۹ هزار ساله باستانی ازبکی دیگر اثر تاریخی است که مراحل اداری خود را برای معرفی به یونسکو در کشور سپری می کند.
به گفته محمدی ، تاکنون کارشناسان یونسکو از این آثار بازدید کرده اند و به زودی پرونده کاروانسراهای محور جاده ابریشم با محوریت کاروانسرای ینگی امام استان البرز به ثبت جهانی می رسد و این کار بزرگی است.
دریافت مجوز چهار موزه تاریخی
استان البرز در ماه های اخیر توانست مجوز ایجاد چهار موزه تاریخی شامل موزه نقاشی های تاریخی سلیمانیه، کاخ موزه ینگی امام، آسیاب مهدی آباد و موزه جانور شناسی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران مستقر در کرج را بگیرد.
همچنین ساختمان تاریخی مارکوف در دانشکده کشاورزی کرج نیز به عنوان موزه معماری و هنر ایران معرفی شده که اکنون مراحل اداری را پشت سر می گذارد.
شروع زیر ساخت گردشگری موزه ازبکی
همچنین به مناسبت هفته دولت ساخت موزه تپه تاریخی ازبکی در شهرستان نظرآباد استان البرز آغاز شد و این موزه در ماه های آینده بر روی گردشگران گشوده می شود.
مرمت پل تاریخی خاتون یا شاه عباسی کرج
پل تاریخی خاتون یا شاه عباسی که به پل دختر هم مرسوم است در ورودی شرقی شهر کرج به طول عرشه ۶۶ متر و عرض هفت متر ۲ سال پیش سقف آن بر اثر فرسودگی و فعل و انفعالات طبیعی ریزش کرد و همزمان با هفته دولت با حضور استاد برجسته معماری تاریخی کشور استاد شیردل به مرمت آن آغاز شده که استحکام این اثر تا بیش از ۲۰۰ سال آینده تضمین حواهد شد.
همچنین مرمت سایر آثار تاریخی استان با حمایت وزارت میراث فرهنگی آغاز شده و در این بخش شاهد دگرگونی و تحولاتی هستیم.
البرز به مقصد گردشگری تبدیل می شود
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری البرز گفت : با اقدامات انجام شده ، این استان به مقصد گردشگری کشور و بستری برای درآمد زایی و شکوفایی اقتصادی تبدیل می شود.
تاکنون ۱۵۰ واحد پذیرایی ، اقامتی ، آژانس خدمات مسافرتی و سایر بخش ها در این استان سازماندهی شده اند.
ایجاد ۵۰۰ واحد بومگردی در البرز
مدیرکل میراث فرهنگی البرز بیان داشت: اکنون ایجاد ۵۰۰ واحد بومگردی در استان البرز در دست اقدام است که طی چهار سال آینده زیر ساخت های خدمات گردشگری استان تکمیل می شود.
وی ادامه داد: به زودی اولین هتل پنج ستاره استان افتتاح می شود ضمن آنکه مجوز احداث هتل در تمام هفت شهرستان تابعه استان صادر شده است.
البرز رکورددارنوروزگاه ها و جشنواره های گردشگری
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری البرز بیان داشت : امسال این استان با برگزاری بیش از ۲۵ نوروزگاه و جشنواره فرهنگی و اقوام در سطح کشور رکورددار بوده و این حرکت موجب شد تا گردشگران فراوانی از این جاذبه ها بازدید کنند.
محمدی ادامه داد: جشنواره های فرهنگی و اقوام استان البرز در ماه های آینده استمرار می یابد و تلاش ها بر معرفی آداب و رسوم ، غذاها ، صنایع دستی، جاذبه های تاریخی و طبیعی استان معطوف شده است.
گردشگری کشاورزی برگ دیگری از دیدنی ها
استان البرز با داشتن مزارع و مجموعه های بزرگ تحقیقاتی و تولیدی کشاورزی مانند مزارع گل لاله و گل محمدی در این بخش ظرفیت هایی برای دید و بازدید گردشگران ایجاد کرده است.
برای نخستین بار در کشور امسال جشنواره تخصصی بازار سفر در پارک شهید چمران در کرج برگزار شد ضمن آنکه جشنواره های گل لاله پارسال و امسال در دیزین و گچسر توجه صدها بازدید کننده را به خود جلب کردند.
افزایش ۲ برابری سهمیه اشتغال گردشگری و صنایع دستی
مدیرکل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان البرز در ادامه گفت : با توجه به ظرفیت های موجود ، امسال سهمیه ۲ برابری ایجاد اشتغال نسبت به سال گذشته در این استان در عرصه های صنایع دستی و گردشگری تعیین شده که محقق خواهد شد.
وی بیان داشت : از محل تبصره ۱۸ اعتبارات و تسهیلات خوبی برای توسعه کسب وکارهای حوزه گردشگری و صنایع دستی استان البرز پیش بینی شده و سرمایه گذاران می توانند از این فرصت به خوبی استفاده کنند.
همچنین وجود بیش از پنج هزارو۲۰۰ هنرمند در ۷۲ شاخه صنایع دستی ظرفیت دیگری است که موجب تنوع بخشی به نمایشگاه و جشنواره های فرهنگی در سرزمین اقوام یعنی ایران کوچک یا البرز شده است.
بر این اساس اقدامات اجرایی و زیر ساختی از آن حکایت دارد که در آینده نزدیک شاهد رونق و تحول در صنعت گردشگری ، تاریخی و فرهنگی البرز خواهیم بود که بنا به گفته مدیرکل میراث فرهنگی استان برای شکوفایی این بخش از سرمایه گذاران بخش خصوصی کمک گرفته شده و سرمایه ها به سمت گردشگری استان سرازیر می شود.
تلاش متولیان میراث فرهنگی و گردشگری استان البرز برآن است تا اشتغال آفرینی را در بستر گردشگری و صنایع دستی رونق بخشند ضمن آنکه ثبت جهانی آثار تاریخی این امکان را به وجود می آورد تا گردشگران زیادی از سایر نقاط جهان روانه ایران و البرز شوند.
کاروانسرای ینگی امام هشتگرد
کاروانسرای ینگی امام بهعنوان یکی از جاهای دیدنی کرج شناخته میشود و ترکیبی از باغ و کاروانسرا است. طبق منابع تاریخی، کاروانسرا به دوره شاه عباس صفوی تعلق داشت و در دوره قاجار دستخوش تغییروتحولاتی شد. این سازه تاریخی تا سال ۱۳۱۶ هجری قمری پابرجا بود و امروزه در دست مرمت است. کاروانسرای ینگی امام که در روستایی به همین نام در نزدیکی هشتگرد قرار دارد، در سال ۱۳۷۷ با شماره ۲۱۷۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. در حال حاضر (سال ۱۴۰۱) گردشگران اجازه بازدید از کاروانسرای ینگی امام را ندارند؛ زیرا بهدلیل ساخت و تعمیرات حضور افراد در مکان کاروانسرا خطرساز است.
هرآنچه باید درباره کاروانسرای ینگی امام هشتگرد بدانید:
- کاروانسرای ینگی امام هشتگرد کجاست؟
- تاریخچه کاروانسرای ینگی امام هشتگرد
- کاروانسرای ینگی امام هشتگرد در سفرنامه ها
- معماری کاروانسرای ینگی امام هشتگرد
- وجه تسمیه ینگی امام
- جاهای دیدنی اطراف کاروانسرای ینگی امام هشتگرد
کاروانسرای ینگی امام هشتگرد کجاست؟
- آدرس: استان البرز، شهرستان ساوجبلاغ، شهر هشتگرد، روستای ینگی امام (نمایش روی نقشه)
کاروانسرای ینگی امام در حاشیه جاده قدیم کرج-قزوین در روستای ینگی امام قرار دارد. این روستا از توابع شهرستان ساوجبلاغ به حساب میآید که در سه کیلومتری شرق هشتگرد واقع شده است. روستای ینگی امام حدود ۶۵ کیلومتر تا شمال غرب تهران فاصله دارد.
تاریخچه کاروانسرای ینگی امام هشتگرد
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: امید سهرابی)
طبق منابع تاریخی کاروانسرای ینگی امام از آثار دوره صفویه است که در دورههای بعد، تغییراتی در آن ایجاد شد و آن را به ترکیبی بدیع از مهمانخانه و باغ بدل کرد. این کاروانسرا در دوره قاجار تعمیر و تجهیز شد و در سال ۱۳۷۷ با شماره ۲۱۷۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
این طور به نظر میرسد که ینگی امام جزو املاک علی اصغر خان اتابک محسوب میشد؛ اما مشخص نیست که ملک موروثی بود یا او آن را تصرف کرده بود. اسناد موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نشان میدهند که در سال ۱۳۲۸ شمسی، سه دانگ کاروانسرا متعلق به امینالسلطان و سه دانگ دیگر در تصرف اعتصامالسلطنه و همسر امیرنظام بوده است.
در سندی دیگر روستای ینگی امام از اموال امینالدوله و امینالسلطان بود که در دوران هرج و مرج به تصاحب روسها درآمد. در زمان ناصرالدین شاه، وی دستور تعمیر کاروانسرا را داد و باغ مهمانخانه امینآباد در این زمان به بنا افزوده شد. گفته میشود که امینالدوله نصف ینگی امام را در سال ۱۲۹۹ به امینالسلطان فروخت.
منبع عکس گالری: گوگل مپ (عکاس: فرزان احمدنژاد، محسن کاشان، Hossein Vz ،Saleh Amz)
کاروانسرا در سال ۱۳۲۸ هجری قمری متروکه شد و رو به ویرانی رفت. بعدها این بنا در اختیار نیروهای نظامی قرار گرفت و تا چند سال پیش پاسگاه انتظامی بود. محوطه بیرونی این کاروانسرا نیز حداقل برای یک دهه به قبرستان خودروهای فرسوده و اسقاطی تبدیل شده بود. در نهایت شهرداری هشتگرد برای محافظت از این اثر تاریخی، اقدام به دیوارکشی دور آن کرد.
کاروانسرای تاریخی ینگی امام از سال ۱۳۹۹ تا پایان ۱۴۰۰ با همکاری سازمان جهانی یونسکو و کمک هزینه اتحادیه اروپا در حال مرمت بود و دیوارها، گنبدها، هشتی و حجرههای بخش شمالی مورد مرمت قرار گرفتند. از آنجا که این بنا سالها پیش در دست ژاندارمری و نیروی انتظامی بود، آسیبدیده است و بخشهای زیادی از آن به مرمت نیاز دارد. درهای کاروانسرا در نوروز ۱۴۰۱ برای بازدید عموم باز بود و بعد از تعطیلات نوروز بهمنظور ادامه مرمت مجددا تعطیل شد.
کاروانسرای ینگی امام هشتگرد در سفرنامه ها
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: کسرا امامی)
اهمیت و زیبایی کاروانسرای ینگی امام به حدی است که وصف آن علاوه بر سفرنامههای ایرانی، در سفرنامههای خارجی نیز دیده میشود. بهعنوان مثال، لرد کرزن، نایبالسلطنه هندوستان، در سفر خود در سالهای ۱۸۸۵ و ۱۸۹۵ میلادی و «یوشیدا ماساهارو» نخستین فرستاده دولت ژاپن به ایران در عصر قاجار از تناسب و زیبایی تحسینبرانگیز این کاروانسرا سخن به میان آوردهاند.
میرزا حسین فراهانی در سفرنامه خود ضمن شرح مسیر راه تهران تا قزوین مینویسد:
کاروانسرای ینگی امام ۶ اتاق بزرگ و کوچک پاکیزه سفیدکاریشده دارد که همه را فرش کردهاند و مبل گذاشتهاند و منزلگاه مسافران محترم است. جلوی این کاروانسرا باغ بزرگی ساخته شده که قریب به ۱۲ جریب است و صحن کاروانسرا مشتمل بر سه ایوان و ۲۴ حجره است که همه حجرهها اتاق شده و بعضی اتاقها حصیر فرش و مبل مختصری دارند که منزلگاه مسافران است.
همچنین ناصر خسرو قبادیانی در سفرنامه خود آورده است:
… چنانچه به روستایی در میان جاده قزوین وارد شدیم که بهخاطر مراتع سرسبز و دشتهای بزرگ، محل خوبی برای استراحت دامها در مسیر کوه بود. مردمی دامدار و گوسپندچران از اهالی روستا در کاروانسرای بزرگ روستا از ما پذیرایی کردند. شب در بقعه دو امامزاده آن استراحت کردیم.
معماری کاروانسرای ینگی امام هشتگرد
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محسن کاشان)
کاروانسرای ینگی امام که از جاهای دیدنی استان البرز به شمار میرود، به شیوه کاروانسراهای صفوی با طرح چهارایوانی بر پا شد. مساحت این بنای تاریخی بالغ بر ۴,۷۰۰ متر مربع و مساحت صحن مرکزی آن حدود ۳۸۷ متر مربع است. اضلاع شمالی و جنوبی صحن ۵٫۳۷ متر و اضلاع شرقی و غربی آن ۳۷ متر هستند.
بنای کاروانسرا آجری است و اجزایی چون ورودی، صحن، ایوان، حجره، اصطبل (شترخانه) و غیره دارد. ورودی فعلی همان ورودی زمان صفویه است که در دوره قاجار مسدود شده بود. پیرامون صحن، حجرههای متعدد و در میانه هر ضلع، ایوانی قرار دارد. در پشت حجرهها، دالانهایی برای چهارپایان و اقامت مهتران در نظر گرفته بودند. محل تقاطع دالانها در چهار گوشه بنا، سقف گنبدی دارد که به گوشههای حیاط مربوط میشود. در مرکز حیاط، حوضی مربعشکل و پاشویهدار به ضلع ۷٫۹ متر به چشم میخورد. مجرای آبی که از بیرون کاروانسرا میآید و از گنبدخانه شمال شرقی میگذرد، به این حوض میرسد.
به نظر میرسد که معماری کاروانسرا در دوره قاجار مطابق با الگوی مهمانخانههای فرنگی تعمیر و تجهیز شده است. در این دوره، در سمت جنوبی کاروانسرا باغی بزرگ ساخته شد. ممتحنالدوله در خاطرات خود در مورد بازگشت از فرنگ و اتراق در کاروانسرای ینگی امام گفته بود:
دو سه شب در راه خوابیدیم؛ در همان منازل بیپیر کثیف. فقط در ینگی امام قبل از غروب آفتاب که وارد شدیم، کاروانسرایی عالی، قدیمی و آجری بود. خواستیم در بالاخانه سردر آنجا منزل کنیم. دو سه نفر دهقان به ما گفتند در این کاروانسرا چند نفر اجنه منزل دارند. اگر شب را در آنجا بمانید، دور نیست که از آنها به شما صدمهای وارد آید. بهتر اینکه در امامزادهای که نزدیک اینجا است منزل کنید و در شب دربها را ببندید که محفوظ بمانید.
این گفته ممتحنالدوله نشان میدهد که در آن زمان، کاروانسرا هنوز به مهمانخانه تبدیل نشده نبود و اشرار از آن استفاده میکردند.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: امید سهرابی)
با تغییر کاربری کاروانسرا به مهمانخانه، عمارتی بهشکل کاخهای تابستانی پادشاهان قاجار بنا و بهشکل مهمانخانههای فرنگی، مجهز و مبله شد. محوطه ضلع جنوبی کاروانسرا را با دیواری خشتی محصور و در آن گلکاری و درختکاری کردند. مهمانخانه ینگی امام تا سال ۱۳۱۶ هجری قمری پابرجا بود و در زمان مسافرت وزیرمختار آلمان در همین سال دچار حریق شد. منابع نشان میدهند که مظفرالدین شاه در سفر به فرنگ و پیش از آتشسوزی، در این مهمانخانه اتراق کرده بود.
بر اساس توضیحات ذکرشده، اصل بنا با معماری چهارایوانی به دوره صفویه تعلق داشت که بهعنوان کاروانسرا به کار میرفت و در دوره قاجاریه در فاصله سالهای ۱۳۰۰-۱۲۹۶ هجری قمری بهصورت مهمانخانه درآمد و بر فراز ایوان ضلع جنوبی، بالاخانهای با ۶ اتاق کوچک و بزرگ ساخته شد. این بالاخانه در حدود سال ۱۳۱۶ قمری آتش گرفت.
وجه تسمیه ینگی امام
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محسن کاشان)
در مورد وجه تسمیه نام ینگی امام در خاطرات حاج سیاح و میرزا حسین فراهانی مطالبی آمده و میرزا حسین فراهانی آن را ینگه امام و حاج سیاح ینگی امام نامیده بود؛ اما گویا تفاوت خاصی ندارند. طبق خاطرات حاج سیاح:
ینگی امام گویند، چون در این نزدیکیها یک نفر مدعی شده که در خواب دیده در آنجا امامزادهای مدفون است. پس گنبد و دستگاهی ساختهاند و دورش آبادی شده است.
میرزا حسین فراهانی نوشته بود:
نزدیک مهمانخانه، بقعهای است که از قدیم گنبد ساخته بودند و میگویند دو نفر از اولاد حضرت موسی بن جعفر (ع) در آنجا مدفون شدهاند. در آن زمان این امامزادهها در اینجا ظاهر شدند و چون تازگی داشتند، ینگه امام گفتند و این مکان به همین نام شهرت یافت.(ینگی در ترکی به معنی تازه است).
جاهای دیدنی اطراف کاروانسرای ینگی امام هشتگرد
تپه ینگی امام
تپه تاریخی ینگی امام یکی از مظلومترین بناهای تاریخی استان البرز است که با وجود کشف سفالینههای تاریخی بهصورت تصادفی هنگام تعریض جاده، تاکنون کاوشهای باستانشناسی مهمی در این تپه انجام نشده است. این تپه در سمت چپ ورودی شهرک ینگی امام قرار دارد و بیشتر سفالینههای مکشوفه در آن مربوط به اوایل دوران اسلامی و مقداری نیز سفالهای قرمز خشن متعلق به سایر دورههای تاریخی هستند.
امامزاده ینگی امام
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mr Lucky)
بنای امامزاده ینگی امام مربوط به دوره صفویه تا قاجار است که در خرداد ۱۳۸۱ از سوی سازمان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. ورودی امامزاده در جهت شمال و مقابل روستا است و از جاده کرج-هشتگرد تنها نمای پشت یا جنوبی آن مشاهده میشود. روی یکی از کاشیهای داخل محراب نوشته شده است: «یادگاری استاد مرتضی ولد استاد محمدباقر امین ۱۳۱۱».
در این مکان دو امامزاده به نامهای علینقی و هادی از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) آرمیدهاند. مرقد امامزاده بهصورت سکوی بلندی با کاشیکاری فیروزهای است و در بدنه شمالی آن چهار کاشی برجسته ستارهایشکل و آبیرنگ از دوره قاجاریه قرار دارد. ضریح چوبی روی مرقد بسیار ساده به نظر میرسد و تاریخ ساخت آن به سال ۱۳۵۴ هجری قمری برمیگردد. در پاشنه ورودی بنا، سنگ قبری قدیمی با تاریخ ۱۰۷۲ دیده میشود.
گنبد بنا بهشکل هرم ۱۲ ترکی است و در راس آن تزییناتی بهصورت زیگزاگهای سیاهرنگ و در قسمتهای دیگر قابسازی با طرح هندسی وجود دارد. درمجموع، امامزاده از بنایی آجری و چهار گوش تشکیل شده است که شامل ایوان شمالی در جلو و حرم اصلی در پشت میشود. مدخل شمالی ورودی اصلی به امامزاده نیز آجری و در هر دو طرف دو طاقنمای جانبی دارد.