قربانی نفوذ:۱۲ شهریور روز شهادت رئیسعلی دلواری از قهرمانان ملی کشور است. شخصی که زندگی خود را بر سر مبارزه با اشغالگران انگلیسی گذاشت

به گزارش خبرنگار اندیشه و تاریخ ایرنا، همه مورخان بر خیانتی که منجر به کشته شدن رئیسعلی دلواری شد متفق القولند اما تقریبا هیچ کدام نام فرد خائن را ذکر نکرده است.

به گفته مشایخی پژوهشگر تاریخ بوشهر؛ او قصد انجام عملیات گسترده‌ای علیه سربازان انگلیسی را داشت. بنابراین همراه تنی چند از همرزمان خود به روستایی می‌رود و خود را تا سیم های خاردار انگلیسی ها جلو می‌برد. وقتی مواضع دشمن را با دوربین می‌بیند از پشت سر هدف گلوله قرار می‌گیرد. وقتی رو برمی‌گرداند یکی از همرزمان خود را می‌بیند که به سوی او شلیک کرده است.

مدیر بنیاد ایرانشناسی بوشهر می‌گوید نام سه تن به عنوان ضاربین رییسعلی دلواری مطرح است اما نمی توان به قطعیت گفت چه کسی این کار را کرده است.

گل اندام شهیدی (درگذشته ۱۳۹۴هجری شمسی) نوه رئیسعلی از خواهر رئیسعلی نقل می‌کند که وقتی جنازه را آوردند، کفن تازه بود و هنوز خون از پشت سرش که گلوله خورده بود بیرون می‌ریخت.

مبارز مشروطه خواه

مورخان تولد او را حدود سال ۱۲۶۰ هجری شمسی می‌دانند. پدرش کدخدای دلوار از توابع تنگستان در بوشهر بود، چهار زن گرفت که فقط از زن آخر بچه‌دار و صاحب یک پسر شد.

وقتی محمدعلی شاه قاجار پادشاه و دوره استبداد صغیر شروع شد، مرتضی مجتهد اهرمی از روحانیون مشروطه خواه بوشهر از رئیسعلی خواست بوشهر را از دست گماردگان شاه دیکتاتور درآورد.

رئیسعلی هم با دویست تفنگدار زبده شبانه عازم بوشهر شد و این شهر را تصرف کرد. این شهر تا چندین ماه در تصرف مشروطه خواهان بود. پس از آن هم رئیسعلی به دلوار برگشت و به کسب اول خود یعنی تجارت کالا و اسلحه مشغول شد و این تقریبا تا آغاز جنگ جهانی اول به درازا کشید.

نامه دندان‌شکن

اهمیت تجاری بوشهر از یک سو و مهم بودن آن به لحاظ جغرافیای سیاسی، امپراطوری بریتانیا را به صرافت انداخت تا این بندر را به تصرف خود درآورد. حضور نیروهای آلمانی در بوشهر که در آن وقت با بریتانیا در جنگ بود بهانه لازم را دست بریتانیا داد.

گفته شده مقامات انگلیسی قبل از حمله به بوشهر و به قصد تطمیع رئیسعلی با واسطه فردی به نام حیدرخان از او خواستند در ازای دریافت چهل هزار پوند – که آن زمان پول هنگفتی حساب می‌شد – دست از اقدام مقابل اشغال بوشهر را بردارد اما رئیسعلی در پاسخ گفت: چگونه می‌توانم بی طرفی اختیار کنم در حالی که استقلال ایران در معرض خطر جدی است؟

مقامات انگلیسی در پاسخ به رئیسعلی نوشتند که چنانچه بر ضد دولت انگلستان قیام و اقدام کنید، مبادرت به جنگ می‌نماییم، در این صورت خانه‌هایتان ویران و نخل‌هایتان را قطع خواهیم کرد.

رئیسعلی هم در پاسخ نوشت: خانه ما کوه است و انهدام و تخریب آن‌ها خارج از حیطه قدرت و امکان امپراتوری بریتانیا است. بدیهی است که در صورت اقدام آن دولت به جنگ با ما، تا آخرین حد امکان مقاومت خواهیم کرد.

دستور ترک دلوار

بریتانیا ۱۷ مرداد ۱۲۹۴ شمسی وارد بوشهر شد و مقامات کنسول آلمان را هم دستگیر کرد. این اقدام با اعتراض ایران همراه شد. طولی نکشید که ناوگان جنگی بریتانیا در ساحل تنگستان نیز حدود ۱۲۰۰ نیرو پیاده کرد. رئیسعلی از طریق مخبران محلی از این حمله مطلع شد و دستور به خالی شدن دلوار از سکنه داد.

رئیسعلی در نامه ای که از او به جای مانده نوشته است: چهار فروند کشتی جنگی آنها در مقابل دلوار سنگر انداخته، چند روز متوالی، علی‌الاتصال، دلوار را گلوله باران کردند و متجاوز از هزار گلوله توپ به دلوار افکندند.

بمباران نیروهای خودی

رئیسعلی نوشته است که یکی از گلوله‌ها را وزن کرده بودند و بیست و چهار من بوشهر وزن داشته است. انگلیسی‌ها از توپ باران دلوار فایده نبردند بنابراین عده هزار نفری تحت فرماندهی یک نفر سلطان انگلیسی پیاده شروع به جنگ کردند اما عقب نشینی کرده به کشتی برگشتند.

در نامه رئیسعلی از شمار اندک تلفات تنگستانی‌ها یاد شده و تعداد زیاد کشته شدگان بریتانیایی یاد شده است.

نیروهای تنگستانی پس از توپ باران به دلوار نو عقب نشینی کرده‌بودند. شب هنگام در اثر اشتباه توپخانه بریتانیا، منطقه دلوار کهنه بمباران شد که نیروهای خودی بریتانیایی در آن مستقر بودند.

در یکی از اسناد باقی مانده آمده است: مامورین توپخانه اردوی انگلیسی که از ساحل شلیک می‌کردند، اشتباها به جای اینکه دلوار نو را هدف قرار دهند به دلوار کهنه که سربازان هم در آنجا متمرکز بودند، تیراندازی می‌نمودند و در نتیجه این خبط و اشتباه، عده زیادی از سربازان هندی و انگلیسی کشته شدند.

سربازان هندی و انگلیسی که در نتیجه اشتباه توپخانه ساحلی کشته شدند، بالغ بر ۷۰ نفر بودند اما دلواری‌ها این رقم را به حساب خود گذاشتند. انتشار این خبر در همه جای تنگستان با مسرت تلقی گردید و عموم عشایر این فتح و پیروزی را به فال نیک گرفتند.

قربانی نفوذ

نبرد خونین دلیران تنگستان به رهبری رئیسعلی دلواری در کنار سیصد تفنگدار برازجانی به رهبری غضنفرالسلطنه و نیروهای بریتانیا و خوانین متحد آنها تا شهریور ۱۲۹۴ ادامه یافت و انگلیسی ها نتوانستند بر رئیسعلی و یارانش پیروز شوند.

اما ۱۲ شهریورماه ۱۲۹۴ رئیسعلی به ضرب گلوله یکی از افراد نفوذی از پا درآمد.

پیکر او ابتدا در روستای کله بند به خاک سپرده شد اما مدتی بعد بنا به وصیتش به نجف اشرف برده و در قبرستان وادی السلام دفن شد.