این‌بار ایران‌ستیزی هم به داد نتانیاهو نرسید: بی‌بی پشت خط قرمز
احمد دستمالچیان در گفت‌وگو با «اعتماد»: مساله ایران از دستور کار خارج نخواهد شد
نخست‌وزیر جدید باید از استاد پیشی بگیرد: نتانیاهو؛ خاری در گلوی کابینه نفتالی بنت
ائتلاف موفقیت‌آمیز مجموعه‌ای از نمایندگان هشت حزب در پارلمان اسراییل سبب شد تا سرانجام پس از ۱۲ سال نخست‌وزیری متوالی بنیامین نتانیاهو، پایان عصر یکه‌تازی‌های «بی‌بی» فرا برسد. حالا این احزاب با اختلاف‌نظرهای ساختاری و فراوان باید راهی برای همکاری پیدا کنند.
حکمرانی طولانی و پردردسر بنیامین نتانیاهو بر اسراییل سرانجام یکشنبه شب – دست‌کم موقتا-پایان یافت چراکه نمایندگان احزاب مختلف در کنست تصمیم گرفتند به‌رغم اختلافات اساسی بر سر یک موضوع مهم و اساسی ائتلاف کنند؛ کنار زدن نتانیاهو.
نفتالی بنت ۴۹ساله که سابقه حضور در دولت نتانیاهو را به عنوان وزیر آموزش و وزیر دفاع در کارنامه خود دارد و به داشتن ایده‌های محافظه‌کارانه و رادیکال نظیر مخالفت با تشکیل دولت فلسطینی و باور به ضرورت تداوم شهرک‌سازی‌ها مشهور است در این شب توانست تنها با یک رای بیشتر (۶۰ به ۵۹) بنیامین نتانیاهو را شکست داده و نخست‌وزیر اسراییل شود. این اتفاق تنها به این دلیل ممکن شد که او با همراهی یاییر لاپید، رهبر حزب میانه‌رویش عتید – و وزیر خارجه جدید اسراییل – توانست رای رهبران ۶ حزب دیگر را برای دستیابی به کرسی نخست‌وزیری و کنار زدن نتانیاهو از آن خود کند.
در میان هشت حزبی که برای بیرون راندن نتانیاهو از قدرت ائتلاف کرده بودند، احزابی از راست رادیکال تا چپ میانه و از تندروترین گروه‌های مذهبی تا احزاب سکولار دیده می‌شوند. همچنین برای نخستین‌بار در تاریخ اسراییل حزبی – حزب الموحده به رهبری منصور عباس – در تشکیل دولت مشارکت داشته که نماینده ۲۱ درصد از اعراب ساکن سرزمین‌های اشغالی است. برخی ناظران این ائتلاف را شکننده و نمایانگر آشفتگی سیاسی در اسراییل توصیف می‌کنند اما برخی نیز معتقدند دستیابی به هدفی نظیر گرفتن کرسی نخست‌وزیری از نتانیاهو نتیجه یک تکثرگرایی مبتنی بر منافع عمومی است.
نیویورک‌تایمز در این خصوص نوشته است: اعضای این ائتلاف اختلاف‌نظرهای بسیاری دارند اما تصمیم گرفتند پیرامون کنار زدن رکورددار نخست‌وزیری در اسراییل و پایان دادن به یک دوره انسداد سیاسی که نتیجه آن برگزاری چهار انتخابات در دو سال و تشکیل دولت‌هایی بی‌ثبات با تبعات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بسیار بود، توافق کنند؛ دولت‌هایی که در راس همه آنها یک نام ثابت دیده می‌شد و با تشدید اختلافات میان شهروندان عرب و یهودی، زمینه یک جنگ ۱۱ روزه را با حماس فراهم کرد.
نفتالی بنت روز یکشنبه در نشست پارلمان اسراییل برای انتخاب نخست‌وزیر آینده گفت: «ما قطار را دقیقا پیش از افتادن به پرتگاه متوقف کردیم.» او افزود: «اکنون زمان آن است که رهبران اقشار مختلف مردم و احزاب در پارلمان این دیوانگی را متوقف کنند.» بنت به‌رغم این حمله شدید به نتانیاهو تعبیر دوره نخست‌وزیری او به «دیوانگی» از نتانیاهو و همسرش تشکر کرد و در برخی مسائل نظیر تلاش برای پیگیری راه‌حل دیپلماتیک برای کاهش تنش با فلسطینی‌ها راه‌حل‌های خود را دقیقا مبتنی بر روش نتانیاهو توصیف کرد و گفت اعتبار این کارها متعلق به اوست. نفتالی بنت همچنین در سخنرانی ۴۵ دقیقه‌ای پیش از اخذ رای اعتماد و هنگام معرفی دولت، بر اختلافات عمیق جاری در جامعه اسراییل تاکید کرد. او گفت رویکرد بنیامین نتانیاهو در کشاندن اسراییل به چهار انتخابات در طول دو سال و تشویق چنددستگی در جامعه، فرمولی برای فروپاشی اسراییل بود اما او و رهبران احزاب ائتلافی با تشکیل پیمان سیاسی راه و روش تازه‌ای را پیشنهاد می‌کنند تا اسراییل را از افتادن به مسیر اضمحلال بازدارد. بنت گفت نمی‌داند «این عزاداری» مخالفین برای چیست زیرا براساس یک روند دمکراتیک، دولت دست به دست می‌شود.
به گزارش تایمز اسراییل، این سخنرانی در حالی صورت گرفت که مخالفت‌های به‌شدت پر سر و صدای نمایندگان حزب لیکود و سایر متحدین بنیامین نتانیاهو فضای جلسه را متشنج کرده بود. چنانکه حتی به دستور رییس مجلس ده‌ها نفر از نمایندگان مجلس که با سخنان تند خود نظم جلسه را به هم زده بودند، به بیرون هدایت شدند. حامیان بنیامین نتانیاهو، نفتالی بنت را «خائن» به آرمان‌های صهیونیسم و به اسراییل معرفی می‌کردند.
به گزارش «اعتماد» ۱۵ سال نخست‌وزیری نتانیاهو که ۱۲ سال انتهایی آن به صورت متوالی بود، نتایج خوبی برای اسراییل و آینده منطقه خاورمیانه به دنبال نداشت. بنیامین نتانیاهو باعث شد سیاست داخلی اسراییل به سوی راست‌گرایی افراطی حرکت کند، احتمال به موفقیت رسیدن راه‌حل دو دولتی مدنظر امریکا و اروپا تا حد بسیاری کاهش یابد، مذاکرات صلح اسراییل و فلسطین به بن‌بست برسد و تشدید تنش‌ها به کشته شدن تعداد بسیاری انسان بی‌گناه از جمله زنان و کودکان فلسطینی منجر شود. با این وجود، او در یک سال پایانی حکومت خود توانست با همراهی دونالد ترامپ، رییس‌جمهور پیشین امریکا، ۴ کشور عربی را راضی به عادی‌سازی روابط با اسراییل کند.
نتانیاهو که اکنون ۷۱ ساله است و به هیچ‌وجه مایل نبود تا قدرت را به رقیب خود واگذار کند، یکشنبه شب تلاش کرد تا با متهم کردن رقیب به «نابود کردن آینده اسراییل» از طریق اتحاد با چپ‌گرایان، ائتلاف شکننده طرف مقابل را از کار بیندازد اما در نهایت موفق به این کار نشد. نتانیاهو که شکست را ناگزیر می‌دید خطاب به متحدان خود گفت: «نگذارید این اتفاق باعث افت روحیه شما شود. من شما را در نبرد هر روزه علیه این دولت بد، چپ‌گرا و خطرناک هدایت و آن را سرنگون خواهم کرد. با کمک خدا این اتفاق سریع‌تر از آنچه شما فکر می‌کنید اتفاق خواهد افتاد.»
نتانیاهو گفت اکثریت ملت اسراییل کماکان خواهان نخست‌وزیری شخص او است اما ائتلاف تشکیل شده، «مانند ایران، سوریه و کره شمالی» رویه دیکتاتوری خود را به جامعه اسراییل تحمیل می‌کند. بتسال ال اسموت‌ریچ، رهبر حزب «صهیونیست‌های دینی» در این نشست، با خواندن متون مذهبی یهودی، ابراز اطمینان کرد که دولت جدید «خیانتی غیرقابل بخشایش» مرتکب شده است زیرا بر اساس اتحاد با «حامیان ترور» برپا شده است؛ اشاره این سیاستمدار افراطی دست راستی به اتحاد بنت- لاپید با منصور عباس، رهبر حزب اسلامگرای عربی «الموحده» بود. منصور عباس با گفتن «بسم‌الله الرحمن و الرحیم»، سخنرانی خود را به زبان عربی بیان کرد و تاکید نمود که این نخستین‌بار است که یک حزب از عرب‌ها در دولت ائتلافی اسراییل مشارکت عملی خواهد کرد تا وضع زندگی اعراب را بهبود بخشد. اما سامی ابوشهاده، از «فهرست متحد عربی» که رقیب حزب منصور عباس است، گفت ورود یک حزب عربی به دولت اسراییل، هیچ بشارتی برای اعراب این سرزمین در برندارد.
یاییر لاپید که از سوی رییس‌جمهوری اسراییل و در پی انتخابات فروردین‌ماه امسال مامور تشکیل دولت شده بود، بر خلاف برنامه‌ریزی اعلام‌شده، در این نشست جنجالی سخنرانی نکرد و گفت تنها به پشت تریبون آمده تا از مادر ۸۶ ساله خود به خاطر رفتار و گفتار شرم‌آور نمایندگان مجلس در این نشست، پوزش بخواهد.
پایان این کشمکش‌های شدید در پارلمان اسراییل در نهایت به رای ۶۰ در برابر ۵۹ به نفع نفتالی بنت منتهی شد و او به مقام نخست‌وزیری اسراییل رسید.
در جلسه یکشنبه شب کنست، همچنین میکی لوی، از حزب «یش عتید» به عنوان رییس جدید مجلس انتخاب شد. ۶۷ عضو کنست از ریاست او حمایت کردند. سرهنگ لوی فرمانده پیشین پلیس در اورشلیم بوده است.
اولین تماس با بایدن
به گزارش رویترز، نفتالی بنت، نخست‌وزیر جدید اسراییل یکشنبه شب بلافاصله پس از پایان جلسه پارلمان اولین تماس تلفنی خود را از زمان روی کار آمدن با جو بایدن، رییس‌جمهور امریکا برقرار کرد. کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد که بایدن یکشنبه پس از اعطای رای اعتماد به دولت جدید اسراییل از سوی کنست، با بنت تماس گرفت و تصدی پست نخست‌وزیری را به وی تبریک گفت. طی این تماس، بایدن بر «حمایت قاطع خود برای دهه‌ها از روابط ایالات متحده و اسراییل و تعهدش برای تامین امنیت اسراییل» و «عزم راسخ خود برای تعمیق همکاری بین ایالات متحده و اسراییل در مورد چالش‌ها و فرصت‌های همکاری تاکید کرد.» بایدن همچنین پیش از این تماس در بیانیه‌ای که توسط کاخ سفید منتشر شد، گفت: «من به نفتالی بنت، نخست‌وزیر، یاییر لاپید، معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه و همچنین همه اعضای کابینه جدید اسراییل به نمایندگی از مردم امریکا تبریک می‌گویم. من مشتاقانه منتظر همکاری مشترک با نخست‌وزیر بنت در تقویت همه جنبه‌های این رابطه هستم.» بایدن افزود: «هیچ دوستی بهتر از امریکا برای اسراییل وجود ندارد. روابطی که مردم ما را متحد می‌کند گواه ارزش‌های مشترک ما و دهه‌ها همکاری نزدیک است. همچنان به تقویت مشارکت خود ادامه می‌دهیم و ایالات متحده در حمایت از امنیت اسراییل ثابت‌قدم است.» رییس‌جمهور امریکا افزود: «دولت من کاملا متعهد است که با دولت جدید اسراییل همکاری کند تا امنیت، ثبات و صلح را برای اسراییلی‌ها، فلسطینی‌ها و مردم در کل منطقه تضمین کند.»
واشنگتن‌پست نوشته است که هدف اصلی دولت جدید اسراییل در رابطه با امریکا، احیای حمایت دوحزبی از اسراییل و پایان دادن به تنش طولانی میان تل‌آویو و دموکرات‌ها است که در سال‌های اخیر تشدید شده است.
