احمد شیرزاد در گفت‌وگو با آرمان: انصراف اصلاح‌طلبان هدیه به تندروهاست
رویکرد دولت را در انتخابات مجلس چگونه ارزیابی می‌کنید؟
وظیفه دولت هماهنگی دستگاه‌ها و همچنین امانتداری در انتخابات است. لذا دولت در صحت انتخابات و امانتداری ایفای نقش خواهد کرد. نباید انتظاری بیش از دفاع روحانی از حقوق مردم بر اساس وظایف قانونی از وی داشت. همین که دولت امانتداری صندوق‌های رأی را به درستی انجام دهد، مثبت است. در این دو سال دولت در حوزه‌هایی مانند اقتصاد و سیاست خارجی و تا حدی هم حوزه فرهنگی، دستاوردهایی داشته است. مساله برجام و توافق با قدرت‌های جهانی امید در مردم ایجاد کرده که امیدواریم تقویت شود. عمده امکان همه دلسوزان کشور و منافع ملی، همین فضاست وگرنه در ابزارهای تبلیغاتی و محدودیت‌های رسانه‌ای اصلاح‌طلبان تحول خاصی رخ نداده است.
روند بررسی صلاحیت‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
فرایند بررسی صلاحیت در این دوره در ترکیب مجلس تاثیرگذار است. به این معنا که در همه جای دنیا زمانی که می‌خواهند درباره مجلس آینده و ساختار آن پیش‌بینی کنند به ساختار آرا و گرایش‌های اجتماع نگاه می‌کنند که ببینند مردم در این بازه زمانی چه گرایشی را می‌پسندند و بر اساس این داده‌ها پیش بینی می‌کنند که ساختار مجلس چگونه خواهد بود. اما در ایران این مورد کمی متفاوت است. اگر قبل از رد صلاحیت‌ها می‌خواستیم براساس معیار و استانداردی معمول آرایش مجلس آینده را پیش‌بینی کنیم به نظر می‌رسید که مجلس آینده دارای اکثریت اصلاح‌طلب و اعتدالی خواهد بود. به‌ویژه اینکه دولت به موفقیت بزرگی در زمینه پرونده هسته‌ای دست یافته است و گشایش‌های اقتصادی آن تا چند ماه دیگر مشخص خواهد شد. هرچند هنوز هم مشکلات جدی زیادی بر سر راه حرکت دولت وجود دارد اما فرایند نظارتی اعمال شده در این دوره در بررسی صلاحیت‌ها به هر حال در ترکیب مجلس آینده اثرگذار است. می‌توان از هم‌اکنون ترکیب مجلس آینده را تا حدودی پیش‌بینی کرد، زیرا تعدادی از اصلاح‌طلبان و اعتدالیون رد صلاحیت شده‌اند و در برخی از حوزه‌های انتخابیه برای اصولگرایان رقیبی وجود ندارد. اما باید امیدوار بود؛ زیرا ممکن است تا اعلام نظر نهایی افرادی تایید صلاحیت شوند. البته بعید است تغییر اساسی به وجود بیاید وشاید حداکثر چند درصد از کاندیداها تایید صلاحیت شوند و تایید صلاحیت‌شدگان انتهایی نیز در نتیجه آرایش سیاسی تاثیر چندانی نخواهند گذاشت.
تمایل به شرکت در انتخابات در میان اصلاح‌طلبان وجود دارد. ارزیابی شما چیست؟
بله. آنچه مشخص است بدنه اجتماعی اصلاحات هنوز تعیین‌کننده است. این بدنه با وجود رد صلاحیت‌ها هنوز هم انگیزه لازم برای شرکت در انتخابات را دارد. هر چند رد صلاحیت‌هایی صورت گرفته است ولی بدنه اصلاح‌طلب هنوز تمایل زیادی برای شرکت در انتخابات دارد و این مورد، بازی اصولگرایان و ترکیبی که آنها برای مجلس در نظر دارند را عوض خواهد کرد. موتور بدنه اجتماعی اصلاحات روشن است. به هر حال تصمیم نهایی برای اینکه چه شخصی به مجلس برود را بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان می‌گیرند. بنابراین در مجموع با وجود برخی مشکلات اصلاح‌طلبان موفق خواهند شد که در بسیاری از حوزه‌های انتخابیه لیست ارائه دهند. اصلاح‌طلبان می‌توانند در میان کاندیداهای موجود به کسی رای دهند که به اندیشه‌های آنها نزدیک‌تر است. هرچند بعضا عده‌ای تمایل دارند که مجلس آینده یکدست شود ولی این اتفاق نخواهد افتاد و در هر صورت مجلس آینده مانند مجلس فعلی نخواهد بود.
خوشبختانه رویکرد احزاب و سران اصلاحات شرکت در انتخابات است.
اصلاح‌طلبان باید نشان دهند گزینه‌ای که آنها می‌خواهند به مجلس خواهد رفت. اگر ما می‌خواهیم در معادلات قدرت سهمی داشته باشیم باید نشان دهیم کسی که مورد تایید اصلاح‌طلبان است به مجلس راه یافته است. برای مثال اگر در یک حوزه انتخابی ۱۰ نفر کاندیدا وجود داشته باشد در بین آن ۱۰ نفر کسی که بهترین شرایط را دارد اصلاح‌طلبان از او حمایت کنند. انتخاب این استراتژی در ترکیب مجلس آینده تاثیرگذار خواهد بود. پیروزی اصلاح‌طلبان در این دوره این نیست که کاندیداهای آنها به مجلس بروند، زیرا ما از فضای سال ۸۸ به تازگی خارج شده‌ایم. اصلاح‌طلبان در سال ۹۲ یک‌بار اثبات کردند حتی اگر کاندیدای مستقیم آنها امکان حضور در انتخابات را نداشته باشد، باز می‌توانند در معادلات سیاسی تاثیرگذار باشند. در این دوره از انتخابات هم باید همین مورد را اثبات کنیم. به عبارت بهتر باید رسالت سیاسی خود را بر این مقوله قرار دهیم که در مجلس آینده شخصی روی صندلی می‌نشیند که ما انتخاب می‌کنیم و ما می‌خواهیم. این قدرت نهایی بسیار مهم است.
اگر اصلاح‌طلبان در انتخابات حاضر نباشند، به معنای واگذاری بازی به اصولگرایان است؟
جناح مقابل اصلاح‌طلبان آرزوی تحقق این مساله را دارند. به هر حال تعداد زیادی از اصلاح‌طلبان ردصلاحیت شده‌اند و رقیب جدی برای اصولگرایان در انتخابات پیش رو نیست. بخشی از اصولگرایان دوست دارند که اصلاح‌طلبان مایوس شوند و انگیزه‌ای برای ورود به انتخابات نداشته باشند تا در سایر حوزه‌ها نیز بتوانند پیروز شوند. در نتیجه به هیچ‌وجه نباید صحنه را خالی کرد، زیرا در چنین شرایطی اصولگرایان به اهداف خود خواهند رسید و چهار سال مجلس را در اختیار خواهند گرفت. بنابراین مسلما کنار کشیدن به نفع اصلاح‌طلبان نیست. اصلاح‌طلبان نمی‌توانند پیام‌های مبهم به جامعه بدهند. آنها در چند ماه گذشته مکررا اعلام کرده‌اند که قصد شرکت در انتخابات را دارند و بدنه اجتماعی اصلاحات با این برنامه قصد شرکت در انتخابات را دارد. در میان بازی نمی‌توانیم برنامه را عوض کنیم. به هر حال انتخابات برگزار خواهد شد و درصد مشارکت هم نسبت به قبل بیشتر است ولذا حضور اصلاح‌طلبان تعیین‌کننده است.
اگر اصلاح‌طلبان از افرادی حمایت کنند که به مجلس بروند ولی در آینده خواست آنها با خواست جریان اصلاحات هماهنگ نباشد، موجب یاس بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان نخواهد شد؟
اصلاح‌طلبان باید صادقانه مشکلات را با جامعه در میان بگذارند. برای مثال ما در سال ۹۲ زمانی که از آقای روحانی حمایت کردیم حاضر نبودیم چک تضمین‌شده‌ای بدهیم ولی چون در میان کاندیداهای موجود ایشان بهترین شرایط را داشت و تا حدودی هم به اصلاح‌طلبان نزدیک بود با ایثار تاریخی دکتر عارف پشت سر دکتر روحانی قرار گرفتیم و حتی اگر عملکرد روحانی مانند حالا نبود و عملکرد متفاوتی داشت باز هم ما کار اشتباهی انجام نداده بودیم. روحانی هم هیچ چک سفیدی به ما نداده بود. واقع مطلب این است که عملکرد روحانی صادقانه بود و به‌خوبی بر وعده‌های خود ایستاده است. همین مساله را در آینده با کاندیداهایی داریم که با حمایت ما به مجلس خواهند رفت اما باید دانست که با رای چه جناحی به مجلس رفته‌اند. اگر بعضی از این افراد پیمان‌شکن باشند و مسیر دیگری را طی کنند، مشخص خواهد شد. هر چند که این پیمان‌شکنی نافی اقدام عاقلانه ما در حمایت از افراد برای حضور در مجلس نخواهد بود. ضمن اینکه کاندیداهایی که مورد حمایت اصلاح‌طلبان قرار خواهند گرفت، نباید مشکلات اساسی با تفکر اصلاح‌طلبی داشته باشند. در این مسیر ممکن است مشکلاتی هم به‌وجود آید و بعضا تعدادی از کاندیداها همانی نباشند که ما می‌خواهیم ولی مطمئنا تعداد این‌گونه افراد ناچیز خواهد بود.
انتظار اصلاح‌طلبان از کسانی که قصد سرمایه‌گذاری روی آنها را دارند چیست؟
اصلاح‌طلبان از کسانی که روی آنها سرمایه‌گذاری خواهند کرد انتظار قرائت نطق‌های پرشور را ندارند. انتظار ما این است که این افراد رای‌ها مسئولانه‌ای بدهند و علیه ما موضع‌گیری غیرمنطقی نکنند. این حداقل توقع اصلاح‌طلبان از افراد مستقل و حتی اصولگرایانی است که قصد سرمایه‌گذاری بر آنها را داریم؛ همین که علیه اصلاح‌طلبان و مواضع آنها موضع نگیرند کافی است ولی اگر انتظار داشته باشیم این افراد شعار‌های اصلاح‌طلبانه را در مجلس مطرح کنند، قطعا این انتظار برآورده نخواهد شد.
عدم شرکت اصلاح‌طلبان باعث خواهد شد که تندروها تقویت شوند. به نظر شما در این صورت دولت متضرر نخواهد شد؟
قطعا اگر صحنه توسط اصلاح‌طلبان خالی شود اصولگرایان برنده مطلق خواهند شد و به هر آنچه می‌خواهند جامع عمل خواهند پوشاند. ارزشمند‌ترین هدیه به تندروها کناره‌گیری اصلاح‌طلبان است. اگر از انتخابات کنار بکشیم پروژه یکدست کردن تکمیل خواهد شد و دولت با مشکلات متعددی روبه رو می‌شود، حتی اگر مجلس آینده مجلس اصلاح‌طلب نباشد ولی سنگی در سر راه برنامه‌های دولت قرار نگیرد کار بسیار بزرگی است. جامعه نیز این نگرانی را دارد که تندروها سر کار بیایند و جلوی برنامه‌های دولت را بگیرند. به همین دلیل جامعه با این پیغام که اگر کناره‌گیری کنیم تندروها حاکم خواهند شد، الزام پیدا خواهد کرد که آرای خود را در سبد‌های مشخصی بریزد. اگر یک بررسی دقیق انجام دهیم افراد گمنامی را خواهیم یافت که با مجموعه خواست‌های جامعه هماهنگ باشند. من اطمینان دارم افراد معتدلی را می‌توان به مجلس فرستاد. درست است که جناح مقابل تعداد زیادی کاندیدا در سراسر کشور دارد ولی افراد متعهدی در میان اصولگرایان وجود دارند که بتوان به عملکرد مثبت آنها امید داشت.
