کشف بزرگ‌ترین مجموعه مذهبی دوره ساسانی

بررسی‌های باستان‌شناسی، ژئوفیزیک، عکسبرداری هوایی و مستندنگاری دقیق سازه‌های معماری بخش مرکزی شهر گور فیروزآباد، سرانجام منجر به شناسایی بزرگ‌ترین مجموعه مذهبی ایران باستان شد.

به‌گزارش میراث‌آریا، علیرضا عسکری چاوردی مدیر میراث‌جهانی منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس در فیروزآباد، با اعلام این خبر گفت: نتایج فصل اول مستندنگاری و بررسی ژئوفیزیک در بخش مرکزی شهر گور در سال ۱۳۹۸و متعاقبا در چارچوب همکاری پایگاه میراث جهانی منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس با اداره‌کل پایگاه‌های میراث‌جهانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، پژوهشگاه و دانشگاه بولونیا و دانشگاه شیراز طی سه سال مطالعات سطح‌الارضی برای شناخت سازه‌های معماری واقع در دایره مرکزی شهرگور ادامه یافت و سازه‌های معماری موجود در محدوده‌ای به وسعت ۲هکتار پیرامون منار مرکزی این شهر، مستندنگاری شدند و کارکرد آن‌ها مورد مطالعه قرار گرفت.

وی افزود: بقایای چهار جرز سنگی معروف به تخت‌نشین به ابعاد ۲۶در ۲۶متر با ارتفاع حداقل ۸متر و یک برج منارمانند به ارتفاع ۳۰متر، سال‌هاست که در بخش مرکزی شهر گور، نمایان هستند و بلوک‌های سنگی ویرانه‌های این آتشکده مهم در سطح محوطه به صورت پراکنده به‌جای مانده‌اند.

این باستان‌شناس توضیح داد: بامطالعه سبک‌شناسی سازه‌های معماری نمایان و درک روابط بین سازه‌ها در تطبیق با پلان فضاهای اصلی و الحاقات وابسته به آن و مقایسه با پلان بناهای مکشوفه مذهبی دوره ساسانی، کارکرد سازه‌های معماری در بخش‌های الحاقی و مرتبط با دو بنای تخت‌نشین و منار مرکزی شهر گور روشن شد.

عسکری چاوردی بر اساس پلان حاصل از مستندنگاری سازه‌های معماری بخش مرکزی شهر گفت: بنای تخت‌نشین و مجموعه ساختمان‌های پیرامونی آن، روی یک صفه به ابعاد ۶۵در ۸۰متر در یک مجموعه بزرگ ساختمانی قرار داشته و عملکرد تمامی واحدهای ساختمانی در این مجموعه به هم مرتبط بوده است نشان‌دهنده کارکرد واحد مذهبی در مجموعه معماری بخش مرکزی شهر گور است.

به گفته مدیر میراث‌جهانی منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس در فیروزآباد، این مجموعه بزرگ مذهبی در سده سوم میلادی بنیانگذاری شد اما به نظر می‌رسد با عنوان شهر پدری ساسانی تا پایان دوره ساسانی مورد تکریم و قداست مذهبی قرار گرفت؛ به‌گونه‌ای که احتمالا با دفن پادشاهان ساسانی در این شهر همواره طی دوره ساسانی بر حرمت آن افزوده شد و در سده‌های اسلامی به شهر مزارات (شهر گور) معروف شد.

عسکری چاوردی گفت: طی کاوش‌های باستان‌شناسی محدود در سال‌های گذشته، چندین تابوت سفالی در این بخش شناسایی شدند که کارکرد این تابوت‌های سفالی در اتاق‌هایی منقوش با کف موزائیک می‌تواند به شاهزادگان ساسانی تعلق داشته باشد.

وی افزود: تاکنون شهر گور را به عنوان شهری می‌شناختند که سازه‌های معماری دایره مرکزی آن، بخش حکومتی و اداری شهر بوده‌است؛ اما مطالعات دیتریش هوف نشان داد کاخ اردشیر بابکان با زیر ساخت ۵۰۰۰مترمربع دارای کارکرد سیاسی و اداری بوده است.

به این ترتیب از ۶ایوان بزرگ کاخ اردشیر برای پذیرایی و برگزاری جلسات سیاسی، اجتماعی و از سه تالار بزرگ مربع شکل گنبددار در پشت ایوان مرکزی بنا برای امور روزانه اداری مملکت و ملاقات‌های رسمی پادشاه استفاده می‌شده است.

پنجشنبه ۲۳ دی ۱۴۰۰