«مشقِ» این میدان را چه کسی می‌نویسد؟
چند شب است بازیگران، هنرمندان، خوانندگان سنتی، ماشین‌های آنتیک و قدیمی و حتی غرفه‌هایی از بستنی، دسر و خوراکی را به «میدان مشق» می‌آورند، تا درهای این مجموعه به روی مردم و گردشگران باز باشد.
به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، چند ماه پیش خبر پیچید که «باغ‌ملی» یا همان «میدان مشق» قرار است با هماهنگی شهرداری و وزارت امورخارجه توسط محمدباقر قالبیاف و محمدجواد ظریف افتتاح شود، سپس از روزهای نخست نوروز با تبلیغ روی بنرهایی در برخی از نقاط شهر، افتتاح «میدان مشق» را عصر «12 فروردین، روز جمهوری اسلامی» اعلام کردند. اما صبح روز ۱۲ فروردین با انتشار عکس‌هایی که زیر آن‌ها توضیح داده شده بود «افتتاح میدان مشق پس از ۱۵۰ سال» مانند هر روز درِ کوچک «قزاقخانه» باز شدند، هر چند در عکس‌های منتشر شده از مراسمی که افتتاح مجموعه‌ی «میدان مشق» خوانده می‌شد، هیچ مسئولی از سازمان یا اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، حضور نداشت.
و در این میان بی‌انصافی است اگر بگوئیم حضور مردم در میدان مشق، کمرنگ بود.
می‌توان این اقدام شهرداری را مانند دیگر قدم‌هایی که برای نجات میراث فرهنگی برداشته قدمی مثبت و قابل تامل دید، که این بار برای معرفی بهتر مجموعه‌ی میدان مشق به مردم برداشته شده است.
اما با این وجود یک سوال پیش می‌آید. برای اجرای چنین برنامه‌ای میراث فرهنگی چه نقشی داشت؟ آیا اصلا آن‌ها از اجرای چنین برنامه‌ای اطلاع داشتند؟ برنامه‌ای که نامش را «جشنواره‌ی قلب تهران» گذاشتند؟ هر چند به نظر می‌رسد سازمان میراث فرهنگی در برابر شهرداری عقب کشیده و جایگاه خود را برای توجه به این میدان به شهرداری سپرده است.
و در این میان هیچ کس به مصوباتی که این میدان از حدود ۱۳ سال پیش گرفت تا مکانی فرهنگی – تاریخی برای تهرانی‌ها و گردشگران باشد، توجهی نمی‌کند.
مصوباتی که قرار بود میدان مشق و مجموعه‌های اطرافش را به یک مجموعه‌ی فرهنگی تبدیل کند، تا براساس مصوبه هیئت دولت، محوطه‌ی میدان مشق به قطب تاریخی – فرهنگی تهران آن هم در قالب طرح گسترش موزه‌ی ملی تبدیل شود.
به نظر می‌رسد به چیزی که در این میان هیچ توجهی نمی‌شود، همین نکته است.
اگر از عملیات کف‌سازی و ساماندهی مجموعه میدان مشق که از مدت‌ها پیش توسط پیمانکار خصوصی آغاز شده بود، یا مرمت سردر که هنوز به پایان نرسیده و میدان را به صورت نمادین و با حضور قالبیاف افتتاح کردند، بگذریم، حالا مهم‌ترین قدم برای معرفی این مجموعه به مردم را برگزاری کنسرت در فضای باز آن اعلام کرده‌اند!
درحالی که در ابتدای کار دولت تدبیر و امید و به دستور قائم مقام وقت سازمان میراث فرهنگی در آن زمان و در اوایل کار مسئولان جدید سازمان میراث فرهنگی تاکید بر متوقف شدن این‌گونه اقدامات شد تا هیچ کنسرتی در فضاهای باز و سربسته‌ی بناهای تاریخی برگزار نشود، اما حالا رسما اعلام می‌شود که میدان مشق هر شب میزبان گروه‌های کنسرت است؛ میدانی که دور تا دورش را بناهای تاریخی احاطه کرده‌اند و به هر طرف که چشم بگردانیم به جز بناهای غول‌پیکر ارزشمند کهنسال چیزی نمی‌توان دید.
البته یکی از مسئولان سازمان میراث فرهنگی درباره‌ی این نوع افتتاحیه در فضای مجازی این‌گونه نوشته است؛ «میراث فرهنگی در جریان اصلاح کف‌سازی‌ها و مرمت‌ها بوده است و حتی پس از بازدید کمیسیون ماده پنج با همراهی محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی پیشنهاد برگزاری کنسرت‌ها برای استفاده عمومی مطرح شد که مورد موافقت نیز قرار گرفت.»
او ادامه داده است: «اینکه شهرداری برای عملیات کف‌سازی انجام شده افتتاحیه برگزار کند، حق دارد، اما اینکه میراث فرهنگی در چنین برنامه‌ای باشد یا نه، اصل نیست. چون قطعا در روزهای آینده برنامه‌هایی نیز برای افتتاح موزه صنعتی، سردرباغ ملی، خیابان سی تیر و بسیاری از پروژه های دیگر در دست اقدام، با هماهنگی میراث فرهنگی اعلام می‌شود. نهضتِ مرمت فارغ از حب و بغض دستگاهی فرصت است نه تهدید.»
همچنین حسین هوشیار، مدیر باغ موزه‌ی قصر و معاون فرهنگی سابق منطقه ۱۲ شهرداری تهران که خود را یکی از آگاهان کامل برنامه‌های در حال برگزاری در میدان مشق می‌داند، در برخی گروه‌های مجازی نظر خود را در این زمینه این‌گونه مطرح می‌کند: «موضوع اصلا افتتاحیه و این صحبت‌ها نبوده است.از آن‌جایی‌که منطقه ۱۲ به واسطه پررنگ شدن ماهیت تجاری (بازار و…) ماهیت فرهنگی و تاریخی خود را کمتر نشان داده و شاهد آسیب‌های اجتماعی مختلف در منطقه بوده‌ایم و هستیم.»
او ادامه داده است: «بنابراین در شورای عالی فرهنگی شهرداری مصوب شد که بازگشت جمعیت به این منطقه و زنده کردن شب‌های منطقه ۱۲ و احیای نقش فرهنگی و تاریخی این منطقه با اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری در اولویت باشد که این برنامه نیز پیش درآمدی بر این موضوع بوده است.
وی همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش از شهرداری این طور حمایت کرده است؛ «این اتفاق برای میدان مشق، فقط یک پروپاگاندای رسانه‌ای است.در طول سال‌های ۸۹ تا ۹۱ که معاون فرهنگی منطقه ۱۲ بودم، بارها خواستیم در میدان مشق برنامه اجرا کنیم، اما وزارت خارجه شرط هایی مانند ترمیم پیاده راه‌ها و نورپردازی ساختمان‌ها مطرح می‌کرد که با توجه به رابطه آن دوران شهرداری با دولت هیچ وقت عملی نشد.
این مقام مسؤول در ادامه توضیحات خود در فضای مجازی آورده است: «بنابراین شهرداری امسال قبول کرد که شروط متولیان میدان مشق را بپذیرد تا امکان ورود فرهنگی به میدان مشق مهیا شود. تعبیر افتتاح که در مصاحبه‌ی مسئولان شهرداری وجود دارد، نوعی حفظ ظاهر و زیرکی رسانه‌ای است که هم پیام به متولیان میدان مشق دارد و هم نیم نگاهی به سوالات احتمالی شورای شهر.»
به گزارش ایسنا، محمدباقر قالیباف، شهردار تهران نیز در برنامه‌ی افتتاح این مراسم با بیان اینکه «افتتاح میدان مشق نمونه‌ای از همکاری و همدلی دستگاه‌های دولتی و نهادهای عمومی» است، این‌گونه قول داد: «من این قول را به شهروندان تهرانی می‌دهم که به امید خدا در هر فصل سال جدید در منطقه مرکزی تهران شاهد افتتاح پروژه های مهمی باشیم و زندگی را مجددا به این منطقه تاریخی برگردانیم.»
او البته در ادامه صحبت‌هایش نیز هیچ حرفی از میراث فرهنگی و نقشی که می‌تواند در احیای این میدان تاریخی داشته باشد، نزد.
قالیباف در ادامه به افتتاح میدان مشق در محدوده مرکزی شهرتهران اشاره و خاطرنشان کرد: «امروز شاهد هستیم یکی از نقاط و محورهای تاریخی و هویتی پایتخت که به نوعی یا دیده نمی‌شد یا کمتر دیده می‌شد، با کمک و همراهی دوستان خوب‌مان در وزارت خارجه و بقیه دستگاه‌های اداری همانند دانشگاه تهران بازگشایی شد.
او با تاکید بر اینکه تصمیم قطعی ما در شهرداری تهران این است که انشالله بتوانیم زندگی را به مرکز تاریخی و هویتی شهرمان یعنی منطقه ۱۲ برگردانیم، افزود: این از تصمیماتی است که ۵ ، ۶ سال است که اتخاذ شده، به طوری که آثار چندین سال زحمت مدیریت شهری پایتخت در این منطقه نمایان می‌شود.»
با توجه به صحبت‌های مطرح شده از سوی مسئولان میراث فرهنگی و شهرداری، به نظر می‌رسد اقدام انجام شده برای «قزاقخانه» یک مشق نانوشته بوده که شهرداری موفق به تمام شدن آن به عنوان یک تکلیف شده است.
مشقی که هنوز نمره‌ی میراث فرهنگی در اجرائی شدن آن مشخص نیست.
انتهای پیام
جشنواره «قلب تهران» در میدان مشق
جشنواره «قلب تهران» در میدان مشق
جشنواره «قلب تهران» در میدان مشق
