برخی نمایندگان وزیر نفت را تهدید به استیضاح کردند زنگنه سیبل حمله به دولت
شرق: کمتر از یک سال تا انتخابات ریاست‌جمهوری در واپسین روز اردیبهشت سال آینده باقی مانده و حملات به دولت از سوی مخالفان به‌صورت رگباری شدت گرفته است. استیضاح از زمره تهدید‌هایی است که اغلب در سال آخر، نصیب دولت‌ها می‌شود؛ اما دولت یازدهم از بدو روی‌کار‌آمدن، حملات پرشماری را از سر گذرانده و تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند بیش‌از‌این هم نصیبش خواهد شد. پس از خبرساز‌شدن استیضاح ربیعی، وزیر کار و فانی، وزیر آموزش‌وپرورش، حالا نوبت به زنگنه، وزیر نفت شده است؛ آن‌هم سر قراردادهای نفتی که سوژه‌ای برنده‌تر از کارت سوخت و یارانه در روزهای پساتحریم است. ادعای مخالفان هم بر سر انعقاد این قراردادها با شرکت‌های به ظن آنها استعماری است که استقلال ایران را به خطر می‌اندازد. بر همین اساس نیز حجت‌الاسلام سیدناصر موسوی‌لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در گفت‌وگو با تسنیم از استیضاح وزیر نفت در صورت اصلاح‌نشدن قراردادها سخن به میان آورده است؛ به گفته او، قراردادهای جدید نفتی موجب خدشه‌دارشدن آبروی نظام می‌شود و نباید اجازه داد این قراردادها با شرکت‌های استعمارگر و وابسته به استکبار منعقد شود، چراکه استقلال کشور ما را به چالش می‌کشد.
موضوع قراردادهای نفتی سیاست‌زده شده
این در حالی است که عضو هیأت‌مدیره شرکت ملی نفت ایران، تعلل در اجرائی‌شدن مدل جدید قراردادهای نفتی را سبب ازدست‌رفتن منافع ملی و برداشت حداکثری نفت از میدان‌های مشترک از سوی همسایگان می‌داند: «فضای ایران در موضوع قراردادهای نفتی کاملا سیاست‌زده است و این سیاست‌زدگی مانع خیلی از تصمیم‌گیری‌ها شده است». سیدمحسن قمصری خطاب به مخالفان می‌گوید آنها سبب تأخیر دوساله اجرائی‌شدن قراردادهای نفتی شده‌اند و این دو سال سبب شده تولید از مخازن مشترک نفتی به تأخیر بیفتد و همسایگان حداکثر استفاده را از این فضا ببرند. به گزارش ایسنا، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه، منتقدان به‌دلیل منافع حداقلی و کوتاه‌مدت، منافع بلندمدت را فراموش کرده‌اند و با ایجاد فضای متشنج، سبب هراس شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در ایران شده‌اند، تصریح می‌کند: شرکت‌های خارجی در مذاکرات عنوان می‌کنند بروکراسی وسیعی در داخل ایران وجود دارد، در‌حالی‌که در دیگر کشورها، طرف مذاکره مشخص است و شرکت‌ها با چند نفر در ارتباط هستند؛ این موضوع تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری در ایران را سخت می‌کند.
قمصری به فرسودگی مخازن نفتی ایران اشاره می‌کند و با یادآوری اینکه همه مخازن نفتی ایران وارد نیمه عمر خود شده‌اند و با افت سالانه حدود ۳۰۰ هزار بشکه‌ای روبه‌رو هستند، تصریح می‌کند: اگر ما حتی سراغ سرمایه‌گذاری جدید نرویم، برای جلوگیری از افت سالانه به سرمایه‌گذاری زیادی نیاز داریم.
گروههای سیاسی منافع ملی را دریابند
سخنان او را حسین آفریده، رئیس پژوهشکده نفت، گاز و پتروشیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر هم تأیید می‌کند. به گفته آفریده، اکنون سالانه کشورهای همسایه ۲۸میلیارد‌دلار بیشتر از ایران از میادین مشترک برداشت می‌کنند که به تعبیر حسین آفریده، رئیس پژوهشکده نفت، گاز و پتروشیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، از جیب مردم ایران برداشت می‌کنند. کارشناسان معتقدند در چنین شرایطی بهتر آن است گروههای سیاسی به جای توجه به منافع جناحی خود، منافع ملی را در نظر بگیرند تا بیش از این دچار زیان نشویم. آفریده که در دو دوره مجلس‌های ششم و هفتم رئیس و نایب‌رئیس کمیسیون انرژی نیز بوده، در گفت‌وگوی خود با «شرق» می‌گوید: درحال‌حاضر از کشورهای همسایه در برداشت از میادین نفتی عقب افتاده‌ایم و به‌نوعی عرصه رقابت را واگذار کرده‌ایم. به گفته او، قراردادهای نفتی اکنون به‌گونه‌ای است که نمی‌توانیم همکاری‌های بین‌المللی و شرکت‌های بزرگ را جذب کنیم و در بیشتر موارد پیشنهاد کشورهای همسایه برای شرکت‌های بزرگ نفتی جذاب‌تر است و همین موضوع سبب می‌شود ما فرصت را از دست بدهیم و همسایه‌هایمان بتوانند از میادین مشترک برداشت بیشتری داشته باشند. آفریده تصریح می‌کند: اکنون عربستان، قطر و عراق حدود ۲۸ میلیارد دلار در سال فقط از میادین مشترک با ایران برداشت می‌کنند که به تعبیری این میزان از جیب ایران برداشت می‌شود. این نماینده پیشین مجلس خطاب به منتقدان قراردادهای جدید نفتی می‌گوید: منتقدان اگر منافع ملی را مدنظر دارند، باید به این بیندیشند که دولت چه راهکارهایی را باید اتخاذ کند تا نگذارد دیگران از جیب ما برداشت کنند.
این قراردادها تلاش دولت برای دفاع از حقوق مردم است
او با تأکید بر اینکه این قراردادها تلاش دولت برای دفاع از حقوق مردم است، می‌افزاید: اگر یک عده ادعا می‌کنند که نباید با شرکت‌های استعماری قرارداد ببندیم، فراموش نکنند که شرکت‌های بزرگ نفتی، آمریکایی و غربی هستند؛ این چیزی نیست که بر همگان پوشیده باشد، همه کشورها با آنها تعامل می‌کنند. مهم منافع ملی است؛ اگر ایران با این شرکت‌های معتبر بین‌المللی قرارداد منعقد نکند، باید با شرکت‌هایی کار کند که تجربه ندارند و برای کشور هزینه‌های بیشتری می‌تراشند که این اقدام قطعا منطقی نیست و به ضرر منافع ملی است. رئیس پژوهشکده نفت، گاز و پتروشیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تصریح می‌کند: منافع ملی ایجاب می‌کند دانش و تکنولوژی را بیاوریم و زودتر از میادین مشترک برداشت کنیم. دوستانی که این‌گونه انتقاد می‌کنند، به نظر می‌رسد ورژن جدید قراردادهای نفتی را دقیق مطالعه نکرده‌اند. به عقیده او، در این مقطع به نظر می‌رسد به‌دلیل نزدیکی انتخابات سال آینده، می‌خواهند دولت را با این حرف‌‌ها تحت‌الشعاع قرار دهند و زنگنه را که وزیری پرتلاش است، زیر فشار بگذارند. آفریده در ادامه صحبت‌هایش تأکید می‌کند: اجرای قراردادهای جدید، نوعی ریسک‌پذیری است و کسی که ریسک می‌کند می‌تواند گره را باز کند و کشور را نجات دهد. او با اشاره به تجربه زنگنه در اجرای قراردادهای بیع متقابل می‌افزاید: زنگنه در دوره قبلی وزارت خود، با ریسک‌پذیری در اجرای قراردادهای بیع متقابل، موجب شد اکنون پارس جنوبی را داشته باشیم. امروز هم اگر ریسک‌پذیری مجدد در شکل جدید صورت نگیرد، فرصت را از دست می‌دهیم و نمی‌توانیم رقابت کنیم. کمااینکه چنین روندی را در خزر نیز شاهد هستیم. این قراردادها که تا این اندازه مورد نقد است، در خزر حتی جواب نمی‌دهد. نتیجه، آن شده که همه کشورهای همسایه از خزر برداشت می‌کنند جز ایران.
او با اشاره به ورژن جدید قراردادهای نفتی تصریح می‌کند: بحث‌هایی که در گذشته در زمینه برداشت غیرصیانتی در قراردادهای بیع متقابل مطرح می‌شد، اکنون رفع شده و با بلندمدت‌شدن قراردادها، برداشت صیانتی هم حفظ شده است. آفریده با شفاف‌خواندن این قراردادها می‌افزاید: اگر کسانی ایراد فنی دارند، ایرادات را مطرح کنند نه‌اینکه بگویند این قراردادها اجرا نشود. اکنون آلترناتیوی نداریم. اگر دانش روز را به کار نگیریم، از رقابت عقب می‌افتیم. اگر نجنبیم، سال آینده ۲۸ میلیارددلاری که سالانه از دست می‌دهیم، افزایش می‌یابد که فکر نمی‌کنم از نظر مردم قابل قبول باشد که دولت فکری نکند و اجازه بدهد این مسیر مخالفان ادامه یابد. این کارشناس نفتی خطاب به زنگنه و دولت تأکید می‌کند: زنگنه باید به راه خود ادامه دهد و دولت باید محکم روی حرف خود بایستد تا منافع ملی را پیگیری کنند و مخالفان هم منافع ملی را بر خواسته‌های گروهی ارجح بدانند وگرنه کشور بیش از این آسیب می‌بیند.
حملات انتخاباتی است
ابراهیم نکو، عضو پیشین کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در گفت‌وگو با «شرق» این اقدام منتقدان را نوعی هدف‌گذاری برای انتخابات سال آینده می‌داند. به گفته او، رفته‌رفته تا نزدیک‌شدن به انتخابات شاهد چنین حملاتی از سوی مخالفان دولت خواهیم بود و در آینده پس از طرح موضوع استیضاح سه وزیر کار، آموزش و نفت، حملات بیشتری را نیز شاهد خواهیم بود و سوءظن‌ها به دولت از سوی مخالفان شدت خواهد گرفت. نکو با اشاره به اینکه سعی خواهد شد مخالفت‌ها از بیرون و از سوی لیدرهای مخالفان از طریق برخی دوستان به مجلس انتقال یابد، می‌افزاید: تبلیغات مسموم از سوی مخالفان باعث شده دولت در سنگر قرار گیرد و هجوم‌ها به آن افزایش یافته، اما دولت فرصت کافی برای پاسخ‌گویی نداشته باشد، اما اکنون حضور وزیر نفت در مجلس فرصت کافی خواهد بود تا زنگنه بتواند این قراردادها را تشریح کند. این نماینده پیشین مجلس با بیان اینکه شفافیت از سوی وزیر نفت در مجلس یک ضرورت است، می‌گوید: دولت تافته جدابافته از نظام نیست و تلاش می‌کند باج و امتیازی خارج از قواعد و اصول شناخته‌شده به کشوری ندهد. بنابراین قطعا در این قراردادها منافع ملی منظور شده است.
زنگنه مخالفان را آچمز کند
نکو با اشاره به اینکه اگر اشکالاتی هم وجود دارد، دولت نباید ترسی از این حضور و تهدیدهای مخالفان داشته باشد، ادامه می‌دهد: در گذشته هم شاهد برخی از این مانورها بوده‌ایم. برخی از این حملات از سوی افراد شناخته‌شده و تبلیغاتی برای آن افراد است. با این حال به عقیده من، احتمالا زنگنه بتواند از این فرصت به نفع دولت استفاده کند و اقدامات مثبتی انجام دهد و مخالفان را آچمز کند، حتی اگر مخالفان قانع نشوند، شفافیت از سوی زنگنه پذیرفتنی خواهد بود.
او با بیان اینکه این پروژه تا انتخابات سال آتی ادامه‌دار خواهد بود، تصریح می‌کند: حملات به دولت، نامعقول و ناپذیرفتنی برای جامعه است. مخالفان سعی خواهند کرد مسائل خاصی را بزرگنمایی کنند و مدام به سیا‌ه‌نمایی بپردازند تا جنجال‌های سیاسی به راه افتد. قطعا مخالفان بی‌کار نخواهند نشست، زیرا دولت را در شرایط عادی و سال‌‌های اول مورد هجوم قرار می‌دادند؛ بنابراین از سال آخر نمی‌گذرند. البته این نوع حملات را باید از انتقادهای سازنده مخالفان جدا کنیم.
او تأکید می‌کند: کسانی که عینک بدبینی زده‌اند، اگر عالم و آدم هم جمع شوند و این افراد را قانع کنند، همین که از جلسه و مناظره بیرون بیایند، باز هم مخالفت خود را خواهند داشت و خود را به‌حق جلوه می‌دهند. نکو با رد احتمال گروکشی برخی منتقدان در مجلس از وزارت نفت در پروژه‌های نفتی می‌افزاید: کسانی که از وزیر نفت سؤال دارند، از همه طیف‌ها هستند. حتی افرادی از فهرست‌های نزدیک به دولت نیز در بین آنها وجود دارند، بنابراین بعید می‌دانم باج‌خواهی به نفع جناح یا گروهی باشد. به همین خاطر به نظر می‌رسد زنگنه در مجلس هنرنمایی و عمده سؤالات و ابهامات را شفاف‌سازی کند.
