خانه سردار ماکویی تیمور تیموری (اقبال‌السلطنه ماکوئی) یکی از سرداران مظفرالدین‌شاه قاجار، کاخ مجللی در دو کیلومتری جاده ماکوـ بازرگان، در روستای باغچه‌جوق ساخته که از آثار ارزشمند معماری تلفیقی ایرانی ـ فرنگی به شمار می‌آید
ایرانگردی
چهارشنبه ۱۲ آبان ۱۳۹۵
ماکو یکی از شهرهای استان آذربایجان غربی در شمال غربی ایران است. این شهر در نزدیکی مرز ایران و ترکیه در دره‌ای بنا شده که رودخانه زنگمار از آن می‌گذرد و به دلیل آنکه در کنار مرز و گمرک بازرگان واقع شده، محل عبور مسافرانی است که قصد دارند از طریق زمینی به ترکیه سفر کنند. نقش مهم آذربایجان در کیش زرتشتی، برخی را بر آن داشته که میان ماکو و مغان (دینمردانِ آن آیین) ارتباطی ببینند. این امر از سوی دیگر دیرینگی این دیار را نیز می‌رساند؛ چنان که فهرست بلند اماکن مهم گردشگری ماکو، بیانگر همین موضوع است؛ از قبیل:
تپه ماقبل تاریخ خلیل‌آباد، معبد سنگی در ده شدی دشت زنگنه، برج و بارو و کتیبه ساری‌قیه و صخره ماکو، آثار تاریخی دامبات، آثار منقوش سنگی در ده قزلجه، خرابه‌های قدیمی گزلو در ده مخند، قلعه جم‌خور در ده بسطام، دالان‌ها و غارهای زیرزمین در اطراف آرارات، اتاق سنگی در چیره‌کندی و دلیک‌داش و ده‌سنگر، قلعه دهستان قره‌قویون، گورستان تاریخی پیر احمد، کلیسای زور زور در ده بارون، کلیسای ننه‌مریم، خرابه‌های تعدادی کلیساهای ارمنی در دهات مختلف، عمارت کلاه‌فرنگی و خانه سردار ماکویی در روستای باغچه‌جوق.خانه سردار ماکویی. این عمارت بر دامنه کوهی بلند، مشتمل است بر باغی یازده هکتاری و کاخی ۲۵۰۰ متری که نیمی از آن به سبک ایرانی است و نیمی دیگر به سبک فرنگی.
تزیینات
نیمه ایرانی عمارت مزین است به گل و بوته و تصاویر زنان و مردان دوران قاجار؛ اما نیمه فرنگی با نقش کاغذدیواری خانه‌های روسی قرن ۱۹ و نقش و نگارهای اروپایی آراسته شده است. این وضع در تالار ناهارخوری طبقه اول نیز تکرار شده است: تصویر سفره ایرانی با کباب و چلو و خورشت و دوغ و مردان ایرانی در نیمه ایرانی، و تصویر میز غذایی به سبک اروپایی با گل و نوشیدنی و شمع و زنان و مردانی فرنگی در بخش دیگر.
سالن انتظار و حوضخانه آینه‌کاری شده و دیوارهای گچبری، دیدنی‌های دیگر این طبقه‌اند.
اشکوب دوم
راه‌پله‌ای مفروش و آراسته به تندیس‌هایی سنگی، از دو سوی بنا، افراد را به اتاق خواب، دفتر کار و شاه‌نشین‌های اشکوب دوم می‌رساند. در اینجا تمامی تالارها و اتاق‌ها دارای انواع و اقسام مبلها و کمدها و میزهایی است که هر یک حاصل هنر هنرمندان یک کشور فرنگی است. پنجره‌های رنگی، کاغذ دیواری‌های مخملی گل و بته‌ای و پرده‌های زیبا از دیگر تزیینات این مجموعه است.
از اسباب و اثاثیه کاخ می‌توان به این موارد اشاره کرد: انواع مبل و صندلی چوبی، با تزیینات برجسته برنزی و رویه مخمل و نقوش منبت‌کاری شده (ساخت کشورهای لهستان، فرانسه، اتریش و روسیه)، آیینه‌های سنگی با قابهای طلایی و استیل مشکی منبت‌کاری شده، پاروانی استیلی با تزیینات ویژه و پارچه اطلسی و نقوش گل بته (ساخت فرانسه)، کاناپه‌ها اطلسی و پرده‌های رنگین اطلسی، پشمی و توری زری با طرحهای مختلف، دستشویی متحرک چینی اعلا و ملحقات استیل گلدار (ساخت روسیه)، کمد و جالباسی از چوب گردو با منبت‌کاری و روکش اطلس (ساخت اتریش)، لوسترهای برنزی هجده‌شاخه (ساخت فرانسه) و…
محوطه باغ
نمای بیرونی این بنای تاریخی، سنگی است و مزین به مجسمه‌های گچی در سردرها و نرده‌های لب بام، و کل عمارت محصور در باغی است که چشم‌اندازی زیبا از جمله استخری بزرگ دارد که جویی از آن به بخشهای مختلف باغ جاری است. این محوطه با نرده‌های هنری چدنی از سایر بخشهای باغ جدا شده است و تقریبا نقشی همچون اندرونی ایفا می‌کند.
کاخ ـ موزه سردار ماکویی با ویژگی‌های ممتاز هنری‌اش، از مهمترین مراکز دیدنی غرب کشور است و از این روی دولت در سال ۱۳۵۳ آن را از ورّاث سردار خرید و بعد از انجام برخی تعمیرات، از سال ۱۳۶۴ برای بازدید عموم آماده شد و در سال ۱۳۷۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
