رئیس‌جمهور در مجمع سالانه بانک مرکزی: فسادهای بزرگ در ظاهری آراسته انجام‌شده
شرق: «برخی فسادهای بزرگ در ظاهری آراسته انجام شده است که باید با قدرت با آنها برخورد شود»؛ «انضباط مالی از ارزشمندترین اقدامات بانک مرکزی»؛ «دولت پشتیبان انضباط پولی در بانک مرکزی»؛ «برای تعامل با دنیا نیازمند بانک‌های قدرتمند هستیم»؛ «بزرگ‌ترین موفقیت دولت بازگشت ثبات و آرامش به بازار است»؛ «اطلاعات سیستم بانکی باید به‌روز و شفاف باشد»؛ «اجازه ندادیم اقتصاد کلان تحت تأثیر شوک‌های خارجی قرار گیرد»؛ «صیانت از ارزش پول ملی، علی‌رغم شرایط تنگنای اقتصادی حاصل شد». اینها را رئیسجمهوری ایران و رئیس کل بانک مرکزی گفته‌اند، در روزی که از طرح جدید اسکناس هزار تومانی رونمایی شد، سیف هم به روحانی گزارشی کامل درباره عملکرد و جهت‌گیری‌های سیاستی بانک مرکزی و تحولات متغیرهای اقتصادی کشور در سال ۱۳۹۴ داد. رئیس کابینه تدبیر و امید در جمع مدیران بانک‌ها و مجمع سالانه بانک مرکزی خطاب به آنها که از سر سیری سخن می‌گویند، گفت: «بهانه‌های این عده مانند این است که به بیماری که بهبود یافته و در حال طی‌کردن روند عادی زندگی خود است، بگویند چرا نمی‌تواند در مسابقات دو شرکت کند. این در حالی است که همه دنیا برجام را افتخار جمهوری اسلامی ایران می‌دانند و رژیم صهیونیستی و تندروهای آمریکا هم اذعان می‌کنند ایرانی‌ها سر طرف مقابل کلاه گذاشته‌اند؛ اما معلوم نیست یک عده در این زمینه بر چه مبنایی فکر می‌کنند و سخن می‌گویند. دروغ‌گفتن مثل نوشیدن آب شور است، هیچ جناحی در تاریخ با دروغ‌گفتن پیروزی به دست نیاورده است؛ هرچقدر آب شور بخورد، عطششان هم بیشتر خواهد شد و بیشتر فریاد خواهند زد». حسن روحانی تأکید کرد: اگر اقتصاد ما مقاومتی نبود؛ قادر به مدیریت بحران قیمت نفت، تک‌رقمی‌کردن تورم و مثبت‌شدن رشد نبودیم. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، روحانی در مجمع سالانه بانک مرکزی اهمیت و ضرورت وجود بانک‌ها در سیستم اقتصادی کشور را مورد تأکید قرار داد و گفت:«بانک‌ها بی‌تردید همان رگ‌هایی هستند که از نظر مالی و پولی خون را از منابع مالی یعنی قلب به سراسر بخش‌های اقتصادی می‌رسانند و چنانچه یکی از این رگ‌ها دچار مشکل شود و نتواند به‌شکل کافی خون‌رسانی انجام دهد، بدون تردید بدن و جسم دچار مشکل خواهد شد». روحانی با تقسیم‌بندی مشکلات بانک‌ها به یک‌سری عوامل درونی و بیرونی، گفت: «زمانی ممکن است روابط خارجی و بودجه کشور دچار اختلال و شرایط تحریم هم بر آن تحمیل شود، دراین‌حال مشکلات از بیرون به بانک‌ها وارد می‌شود، چه‌بسا فعالیت بانک‌ها شفاف و حساب‌شده باشد؛ اما فشارهای بیرونی باعث شده که بانک قادر نباشد با شرایطی که بر مبنای آن برنامهریزی کرده به جلو حرکت کند». مرد نخست کابینه گفت: «زمانی هم ممکن است، بانک‌ها با ارائه تسهیلات بیش از توان خود و اتصال بیش‌از‌حد به منابع بانک مرکزی و نبود شفافیت مالی با مشکلاتی از درون مواجه باشند که باید برای رفع این مشکلات تلاش کرد». رئیس قوه‌مجریه گفت: «اگر زمانی مشکلات داخلی و خارجی در بانک‌ها با هم توأم باشد، در چنین حال کار و فعالیت بسیار سخت و دشوار خواهد شد».
در مقطعی به زمان قاجار بازگشتیم
او نخستین اقدام دولت یازدهم را تلاش برای ایجاد ثبات پایدار در بازارهای مالی و پولی برشمرد و گفت: «بی‌ثباتی مشکلات فراوانی بر کشور وارد کرده بود بهگونهای که در مهرماه سال ۱۳۹۱ و در سه روز قیمت ارز ۸۲۵ تومان افزایش پیدا می‌کند، بی‌تردید در شرایطی که این‌گونه بی‌ثباتی حاکم است، صادرکننده، وام‌دهنده و همه دچار سردرگمی می‌شوند». روحانی گفت: «اوایل سال ۱۳۹۲ تورم ۱۲ماهه حدود ۴۰ درصد بود و در بخش خوراکی هم شاهد تورم ۵۱ درصدی بودیم، ضمن اینکه تورم نقطه‌به‌نقطه هم حدود ۴۵ درصد بود و با چنین شرایطی چگونه می‌توان برای فعالیت اقتصادی پیش‌بینی و برنامهریزی کرد و اگر این شرایط با رشد منفی (۶,۸) سال ۱۳۹۱ و با نگرانی‌های سیاسی توأم باشد، چگونه می‌توان برای فعالیت‌‌ها و سرمایه‌گذاری‌های آینده چارچوبی را ترسیم کرد و با دنیا مبادله و معامله انجام داد». رئیسجمهوری اضافه کرد: «در آن مقطع یکباره به حدود صد سال قبل و زمان قاجار برگشتیم، بهگونهای که تمام تعاملات که از راه سیستم بانکی انجام می‌شد، به شرایط صرافی بازگشت و کار به جایی رسیده بود که یکی از اشخاص صاحب‌نام بانکی و اقتصادی در جریان برجام به من پیغام داد که مراقب باش مذاکره‌کننده‌ها گزارش دیگری به شما ارائه ندهند و اگر همه مسائل در برجام حل شود، سوییفت محال است برقرار شود و البته نامه‌هایی هم به عده‌ای از بزرگان کشور بنا به استدلال خود نوشته بود. در آن دوران تبلیغات منفی به‌قدری شدت یافت که بانک مرکزی مجبور شد خبرنگاران را به محل برگزاری تعاملات بانکی دعوت کند تا تعهدات انجام‌شده را اثبات کند».
۳عامل کندی توافق‌های حوزه بانکی
رئیسجمهوری با تأکید بر اینکه بانک‌ها باید قدرتمند ظاهر شده و دارایی‌های خود را افزایش دهند، گفت: پس از برجام همه توافق‌های غیر از موضوع بانک‌ها تقریبا به‌شکل کامل و نزدیک به صددرصد اجرائی و عملیاتی شده‌اند، اما در بخش بانک‌ها شاهد مقداری تأخیر و کندی هستیم که بخشی از آن به‌دلیل تخلف و اجرانشدن تعهدات از سوی آمریکاست. مقداری به‌دلیل ترس بانک‌های بزرگ دنیا و مقداری هم به‌دلیل نبود جاذبه کافی از سوی بانک‌های کشورمان بوده است و این موضوعی است که با بزک‌کردن نمی‌شود آن را درست کرد؛ بلکه بانک‌ها باید به معنای واقعی کلمه قدرتمند و قوی شده و سرمایه‌های خود را نه با وام، بلکه با پول سهام‌داران افزایش دهند که در این زمینه دولت هم می‌تواند سهام بفروشد و خارجی‌ها هم می‌توانند آن را خریداری کنند و صندوق توسعه ملی هم می‌تواند در این بخش مساعدت داشته باشد.
آب شور نخورید!
رئیسجمهوری با طرح این پرسش که اگر برجام اجرا نمی‌شد، چه شرایطی در کشور حاکم بود، گفت: اگر برجام نبود، امروز به‌جای دو‌میلیون و ۲۰۰هزار بشکه، ۲۰۰هزار بشکه می‌توانستیم صادر کنیم و با این شرایط درآمد کشورمان به‌شدت کاهش می‌یافت، اما بعضی‌ها ظاهرا از سر سیری در این موضوع سخن می‌گویند و بهانه‌های این عده به مانند این است که به بیماری که بهبود یافته و در حال طی روند عادی زندگی خود است، می‌گویند چرا نمی‌تواند در مسابقات دو شرکت کند. این در حالی است که همه دنیا برجام را افتخار جمهوری اسلامی ایران می‌دانند و رژیم صهیونیستی و تندروهای آمریکا هم اذعان می‌کنند که ایرانی‌ها سر طرف مقابل کلاه گذاشته‌اند، اما معلوم نیست یک عده در این زمینه بر چه مبنایی فکر می‌کنند و سخن می‌گویند. روحانی تصریح کرد: دروغ‌گفتن مثل نوشیدن آب شور است، هیچ جناحی در طول تاریخ با دروغ‌گفتن پیروزی به دست نیاورده است، هرچقدر آب شور خورده شود، عطششان نیز بیشتر خواهد شد و بیشتر فریاد خواهند زد.
بانک مرکزی دقیق‌تر نظارت کند
روحانی در ادامه، لزوم کاهش سود تسهیلات را مورد تأکید قرار داد و گفت: باید سود تسهیلات متعادل شود و در این مسیر مبنا میزان تورم است، زمانی که تورمی یک‌رقمی است، باید سود سپرده‌ها و تسهیلات هم حساب‌شده باشد و در این زمینه نباید رقابت تخریبی در بین بانک‌ها وجود داشته باشد. رئیس کابینه همچنین با تأکید بر لزوم نظارت دقیق بانک مرکزی، گفت: بانک مرکزی باید نظارت دقیق‌تری اعمال کند و دولت هم با همه توان از بانک مرکزی حمایت می‌کند. روحانی با انتقاد از هرگونه نبود شفافیت در سیستم بانکی، گفت: متأسفانه در سال‌های گذشته با گسترش فعالیت بانک‌های خصوصی و برخی مؤسسات مالی، برخی عدم شفافیت‌ها گسترش یافته و برخی فسادهای بزرگ در ظاهری آراسته به انجام رسیده است که باید با قدرت با آنها برخورد شود. او با بیان تأکیدات مقام معظم رهبری در راستای برخورد جدی با تخلفات بانکی، گفت: متأسفانه نظارت ضعیف بر بانک‌ها باعث می‌شود تا بانک‌های کشور از لحاظ چارچوب و ضوابط مالی و پولی دچار اشکال شوند و از شیوه‌ها و روش‌های بین‌المللی فاصله بگیرند. این در حالی است که برای اینکه بتوانیم با دنیا ارتباط برقرار کنیم، باید سیستم بانکی به‌روز شده و اطلاعات آنها شفاف باشد.
تنگنای اعتباری عامل تفاوت نرخ سود و تورم
صیانت از ارزش پول ملی و ثبات در بازار ارز در حالی حاصل شد که در سال گذشته به‌دلیل افت شدید قیمت نفت، درآمدهای ارزی کشور به‌شدت محدود شده بود و بسیاری از کشورهای صادرکننده نفت با تورم و کاهش ارزش پول ملی مواجه شدند. این را هم ولی‌اله سیف، رئیس‌کل بانک‌مرکزی، گفته است. به گزارش روابط‌عمومی بانک مرکزی، سیف در پنجاه‌وششمین مجمع سالانه بانک مرکزی، با بیان اینکه بی‌تردید سال‌های آغازین دهه ۹۰ را می‌توان به‌عنوان یکی از دوره‌های پرنوسان اقتصاد ایران قلمداد کرد، گفت: نرخ تورم بالا، تلاطم در بازار ارز همراه با افت شدید رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری، از ویژگی‌های بارز اقتصاد ایران در این دوره بود که در مجموع زمینه‌ساز افزایش نااطمینانی میان فعالان اقتصادی شده بود. در مواجهه با شرایط پیچیده یاد‌شده، اعاده ثبات به اقتصاد در رأس اولویت‌های اقتصادی دولت یازدهم قرار گرفت و مجموعه سیاست‌گذاری کشور بر این مهم متمرکز شد. وی افزود: «باوجود توفیقات حاصل‌شده در زمینه ساماندهی بازار پول، به‌دلیل مشکل تنگنای اعتباری بانک‌ها، نرخ سود بانکی متناسب با تغییرات نرخ تورم کاهش نیافت. پس در شرایطی که بروز تنگنای اعتباری در شبکه بانکی کشور، تأمین مالی اقتصاد را با مشکل جدی مواجه کرده، اصلاح نظام مالی کشور برای بهبود و تقویت تأمین مالی اقتصاد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین الزامات دستیابی به رشد هدف‌گذاری‌شده در برنامه ششم توسعه قلمداد شد». سیف حجم نقدینگی در سال ۱۳۹۴ را ۱۰هزارو ۱۷۳ هزار میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: این رقم نسبت به پایان سال ۱۳۹۳، ۳۰ درصد رشد نشان می‌دهد. ضمن آنکه پایه پولی و ضریب فزاینده نقدینگی در نتیجه سیاست‌های انبساطی پولی و اعتباری نیز به‌ترتیب با رشد ۱۶,۹ و ۱۱.۲ درصدی در سال ۱۳۹۴ مواجه شدند. لازم به ذکر است پنج واحد درصد از رشد نقدینگی سال ۱۳۹۴ مربوط به اجرای بسته تحریک رشد اقتصادی بوده است. رئیس شورای پول و اعتبار درباره دیگر سیاست‌های اعتباری در سال ۱۳۹۴ در حوزه حمایت از تولید گفت: «اعطای خطوط اعتباری به بانک‌های صنعت و معدن و توسعه تعاون و همچنین مشارکت در تأمین مالی خرید تضمینی گندم به میزان ۵۱ هزار میلیارد ریال از طریق بانک‌های عامل از دیگر سیاست‌های اعتباری سال گذشته بود». رئیس کل بانک مرکزی، یکی از مهم‌ترین اقدامات نظارتی بانک مرکزی در سال گذشته را ساماندهی مؤسسات اعتباری غیرمجاز در چارچوب مصوبه شورای عالی امنیت ملی خواند و گفت: «این اقدام در چهار گام «شناسایی نهادهای پولی غیرمجاز»، «تعیین وضعیت نهادهای متقاضی مجوز»، «جلوگیری از فعالیت نهادهای غیرمجاز» و «انحلال و پیگیری حقوقی و کیفری نهادهای غیرمجاز» انجام شد. سیف با اشاره به برگزاری مستمر و منظم جلسات «کمیته فرادستگاهی رسیدگی به مطالبات معوق بانک‌ها» در سال ۱۳۹۴ تصریح کرد: «این کمیته در سال ۱۳۹۳ و با هدف کاهش مطالبات غیرجاری تشکیل شده بود و در سایه اقدامات انجام‌شده و همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط و بانک‌ها، نسبت مطالبات غیرجاری به کل تسهیلات شبکه بانکی از ۱۴.۱ در پایان سال ۱۳۹۲ به ۱۰.۲ درصد در پایان سال ۱۳۹۴ کاهش یافت که اقدامی مهم در جلوگیری از تشدید انجماد دارایی‌های بانک‌ها به شمار می‌رود». رئیس شورای پول و اعتبار گفت: «با وجود شوک تقاضا در بازار ارز در دو ماهه آذر و دی به‌دلیل تسویه‌حساب‌های پایان سال میلادی، افزایش تقاضای ارز مسافری، کاهش عرضه ارز از سوی صادرکنندگان و همچنین انتظارات شکل‌‌گرفته درباره نتایج انتخابات ریاست‌‌جمهوری آمریکا که منجر به تلاطم مقطعی در این بازار شد، با تلاش‌های انجام‌شده بازار ارز مجددا در مسیر اعاده ثبات قرار گرفت». رئیس کل بانک مرکزی رقم نقدینگی در پایان دی‌ماه سال جاری را ۱۱هزارو ۹۶۶هزار‌میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: «این رقم نسبت به اسفند و دی‌ماه سال ۱۳۹۴، به ترتیب ۱۷.۶ و ۲۶ درصد رشد داشته است. رشد ۲۶ درصدی نقدینگی در ۱۲ماهه منتهی به دی‌ماه ۱۳۹۵ ناشی از رشد ۱۷.۳ درصدی پایه پولی و رشد ۷.۴ درصدی ضریب فزاینده بوده است. رئیس کل بانک مرکزی درباره آخرین آمار تسهیلات اعطایی به بنگاه‌های کوچک و متوسط گفت: «تا دوم اسفند امسال ۱۵۶.۵هزار‌میلیارد ریال تسهیلات به بیش از ۲۲.۸ هزار بنگاه کوچک و متوسط تخصیص یافته و برآورد می‌شود تا پایان سال جاری رقم تسهیلات پرداختی از این محل، به ۱۶۰ هزار میلیارد ریال هدف‌گذاری‌شده برسد. وی همچنین حجم تسهیلات پرداختی شبکه بانکی در ۱۰ماهه سال ۱۳۹۵ را چهار‌هزارو ۲۷۹هزار‌میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: این رقم در مقایسه با رقم دوره مشابه سال قبل معادل ۴۳.۴ درصد رشد داشته است که در این بین سهم سرمایه در گردش از تسهیلات اعطایی به ۶۳.۷ درصد رسیده است. این سهم برای تسهیلات اعطایی به بخش صنعت و معدن معادل ۸۱.۴ درصد بوده است. رئیس شورای پول و اعتبار گفت: در ۱۱ماهه سال ۱۳۹۵ معادل ۸۵.۱ هزار میلیارد ریال تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به بیش از ۸۹۳ هزار نفر از متقاضیان پرداخت شده که نسبت به حجم این تسهیلات در سال ۱۳۹۴ (۲۴.۶هزار‌میلیارد ریال) ۲۴۶ درصد رشد داشته است.
رونمایی از هزارتومانی جدید
رئیسجمهوری در این مجمع و در جریان بازدید از نمایشگاه سامانه‌های جدید بانک مرکزی که برای تسهیل در پرداخت از راه تلفن همراه و اینترنت ایجاد شده‌اند و همچنین سامانه‌های نظارت دقیق بر سیستم بانکی و پولی کشور، از طرح جدید اسکناس ۱۰هزارریالی با نقش حافظیه شیراز رونمایی کرد. استفاده از چاپ برجسته روی اسکناس، چاپ تمامی نقوش به شکل خطی، استفاده از نخ امنیتی در پشت اسکناس و چاپ تصویر مکمل مخفی از ویژگی‌های اسکناس جدید ۱۰ هزار ریالی است. روحانی همچنین از کتاب کره طلای جواهرنشان در این نمایشگاه بازدید کرد. مسئولان بانک‌مرکزی از ورود اسکناس‌های هزارتومانی جدید به بازار از نیمه خرداد ۱۳۹۶ خبر داده و می‌گویند: دلیل انتشار اسکناس جدید ۱۰ هزارریالی از سوی بانک مرکزی حرکت به سمت همسان‌سازی اسکناس و ایران‌چک و کاهش هزینه‌های تولید است.
