انتخاب شهردار در گرو انتخاب کابینه

گروه جامعه، معصومه اصغری: همه حتی خود اعضای شورای شهر پنجم شهر تهران نیز منتظرند ببینند در اولین و مهم‌ترین آزمون شورای پنجم، یعنی انتخاب شهردار برای پایتخت، چه نتیجه و عملکردی دارند و در نهایت، چه کسی تهران را از طبقه آخر ساختمان بهشت ورانداز می‌کند. درست است که در عیان این موضوعات کمتر گفته می‌شود؛ اما مگر می‌شود فهرستی برای شورای شهر تهران نوشت و به وجه دیگر این همکاری مشترک، یعنی شهردار تهران، فکر نکرد؟ هم‌زمان با روزهای نهایی‌شدن لیست امید در انتخابات شورای شهر تهران و در ادامه انتخاب و رأی بی‌سابقه مردم تهران و سایر استان‌ها، گمانه‌زنی‌ها و اظهاراتی صریح درباره گزینه‌های احتمالی و نزدیک به قطعی شهردار تهران از سوی برخی افراد مرتبط و غیرمرتبط و نزدیک به اعضای منتخب، شروع شد. از انتخابات تا به حال، بیش از یک‌ماه‌و‌نیم گذشته؛ اما این گمانه‌زنی‌ها همچنان ادامه دارد و اعضای شورای شهر تهران گویا نمی‌خواهند عجله‌ای در این انتخاب داشته باشند.  از دو هفته قبل، اعضای منتخب شورای پنجم در جلسات چند روز یک‌بار خود، از روندی صحبت می‌کنند که در آن هریک از اعضا می‌توانند پس از بررسی‌های خود، سه نفر را به‌عنوان گزینه‌های پیشنهادی به جلسه مشترک معرفی کنند و اگر هر‌کدام از این پیشنهادها بیش از پنج رأی داشت، می‌تواند به مرحله بعدی بررسی برسد. این جلسه هم قرار بود روز گذشته در جلسه مشترک اعضای منتخب برگزار شود؛ اما برنامه‌ریزی به تعویق افتاد و تغییراتی در این روند صورت گرفت. افشین حبیب‌زاده، روز گذشته به‌عنوان یکی از منتخبان، اعلام کرد فرایند انتخاب شهردار در جلسه روز گذشته، با تغییراتی همراه و مقرر شد هر نفر سه گزینه را پیشنهاد دهد؛ اما هنگام رأی‌دادن، هر عضو شورا می‌تواند به هفت نفر رأی دهد و در نهایت هفت‌نفری که بیشترین آرای مأخوذه را دارند، وارد مرحله بعد فرایند انتخاب شهردار خواهند شد. این همان اتفاقی بود که قرار بود روز گذشته رخ دهد؛ اما رخ نداد و منتخبان پایتخت این فرایند را دو هفته به تأخیر انداختند. این تغییر برنامه، دو دلیل اصلی داشت که برخی از منتخبان درباره آن صحبت کردند. محمد سالاری اعلام کرد دلیل این تعویق برنامه، تغییر زمان آغاز به‌ کار شورای پنجم است و با توجه به قوت‌گرفتن آغاز به کار رسمی شورای پنجم در نیمه شهریور، اعلام گزینه‌های نهایی دو هفته به تأخیر افتاد تا اعضا با فرصت بیشتری گزینه‌ها و برنامه را بررسی کنند. مرتضی الویری، رئیس سِنی جلسات منتخبان شورای پنجم هم اعلام کرده است که با توجه به تخصیص ضرورت‌های حقوقی که مراجع ذی‌صلاح نسبت به آغاز فعالیت شورای پنجم داشته‌اند و به نیمه شهریور موکول شده است، زمان و فرصت مناسبی برای بررسی بیشتر نامزدها و گزینه‌های مدنظر برای تصدی مسئولیت شهرداری تهران ایجاد شده است. این یکی از دلایل اعضا برای این تأخیر است و به نظر می‌رسد اعضای شورای پنجم و به‌ویژه اعضایی که روی چند گزینه مشخص تأکید دارند، منتظرند تا رایزنی‌ها برای کابینه دولت دوازدهم نهایی شده و خیالشان از بابت برخی از گزینه‌ها راحت شود. برخی از گزینه‌های مطرح‌شده و اتفاقا اصلی درباره تصدی شهرداری تهران، گزینه‌هایی هستند که می‌توانند در بخش‌های مهمی در کابینه مسئولیت قبول کنند. مسئله اینجاست که محمود حجتی، اکبر ترکان، حسین مرعشی و محمدعلی نجفی که به‌عنوان گزینه‌های مهمی از سوی آقایان پیشنهاد شده‌اند و در این روزها حتی برخی از اعضای منتخب، در فضای مجازی و در جلسات مختلفشان آنها را معرفی و تا حدی تبلیغ می‌کنند، هم‌زمان گزینه‌های مهمی نیز برای حضور در کابینه دولت دوازدهم هستند.در نتیجه، از آنجایی که زمان معرفی کابینه و شروع به کار دولت دوازدهم یک ماه زودتر از دوره پنجم شورای شهر تهران است (نیمه مرداد)، شورایی‌ها در انتظاری اجباری، باید منتظر باشند ببینند تنها گزینه‌های مهم‌شان پاستور را به بهشت ترجیح می‌دهند یا نه! واقعیت این است که گزینه‌های روی میز شورای پنجمی‌ها، تاکنون تنوع و تعدد زیادی نداشته و از همان روزهای اول روی چند گزینه قفل شده است. از‌آنجا‌که خاستگاه‌های سیاسی و حزبی شورای پنجمی‌ها، فارغ از حوزه‌های تخصصی آنها، تنوعی محسوس دارد؛ انتظار این بود که درباره گزینه‌های پیشنهادی برای تصدی پست مهم شهرداری تهران، گزینه‌های بیشتری را ارائه می‌کردند و در نهایت روی چند گزینه‌ به اجماع می‌رسیدند و این همان روندی بود که تاکنون طی نشده است. باید پرسید در روزهایی که از انتخابات و نهایی‌شدن نتایج آن گذشته است، احزابی مانند «اتحاد ایران اسلامی»، «کارگزاران ایران اسلامی»، «ندای ایرانیان»، «اعتماد ملی»، «سازمان عدالت و آزادی» و… که نمایندگانشان در لیست امید سهم دارند و به نوعی چشم امید قشری از این جامعه هستند، چند بار درباره انتخاب شهردار تهران و گزینه‌های پیشنهادیشان جلسه داشته‌اند؟ و آیا گزینه‌های مطرح‌شده، تاکنون از این رایزنی‌های احتمالی بیرون آمده‌اند؟ در میان گزینه‌هایی که این روزها، چه از سوی اعضای منتخب و چه از سوی جریان‌های تبلیغاتی افرادی خاص و خواهان موقعیت در شهرداری تهران و دولت، مطرح می‌شوند، نام‌هایی مانند حسین مرعشی، محسن هاشمی، محمدعلی نجفی، محسن مهرعلیزاده، محمود حجتی، احمد ترک‌نژاد، اکبر ترکان، پیروز حناچی، علی‌اصغر احمدی، محسن نریمان، معصومه ابتکار، ‌الهه کولایی، شهیندخت مولاوردی، حبیب‌الله بی‌طرف، عباس آخوندی، رضا اردکانیان، مرتضی حاجی، علی عبدالعلی‌زاده و… مطرح شده‌اند که باید گفت بسیاری از آنها گزینه‌هایی تکراری در همه دوره‌های انتخاب شهردار هستند و درعین‌حال سوابق مشخصی دارند و از این منظر می‌توان به خوبی روی خصوصیات شخصیتی، اجرائی و مدیریتی آنها تصمیم گرفت. در میان برخی از این گزینه‌های مطرح‌شده، برخی از گزینه‌ها در عین احتمال کم برای انتخاب‌شدن به‌عنوان شهردار تهران، شاید برای فرافکنی از گزینه‌های اصلی و برخی دیگر برای ارزیابی واکنش‌ها مطرح می‌شدند. محمدرضا عارف هم جزء یکی از این گزینه‌های اعلامی در فضای مجازی بود که البته خیلی زود به این خبرها پاسخ داد. او روز گذشته در مراسم ختم سیدرضا نیری، رئیس سابق کمیته امداد امام خمینی(ره)، در پاسخ به خبرنگاران به‌صراحت این موضوع را رد کرد و گفت: «ان‌شاءالله در خدمت مردم در مجلس هستم. هرکس وظیفه‌ای دارد و در جایگاه خودش باید خدمت کند». آنچه را به‌عنوان مجموعه نگرانی‌ها درباره عملکرد شورای پنجم و اولین آزمونشان در انتخاب شهردار مطرح شد، افراد مختلفی با زوایای دید مختلفی در این مدت مطرح کرده‌اند. چند روز قبل، رحمانی‌فضلی، وزیر کشور، در دیدار با منتخبان شورای پنجم کل کشور، با نگاهی آماری درباره تغییر شهردارانی که خود شوراها انتخاب کرده بودند، تأکید کرد نباید نگاه سیاسی در انتخاب شهردار، شایسته‌سالاری را زیر سؤال ببرد و باید تنها شایسته‌سالاری در عزل و نصب‌ها وجود داشته باشد. او گفت امروز یک نگاه سیاسی واحد در بیشتر نهادهای رسمی مانند مجلس، شورا و ریاست‌جمهوری شکل گرفته که مطالبه به‌حق مردم این خواهد بود و می‌خواهند بدانند حالا چه می‌شود. علی مطهری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی هم روز گذشته بر عدم انتخاب سیاسی برای مسئولیت شهردار تهران تأکید کرد و گفت: ‌رویکرد سیاسی باعث می‌شود هر فردی که شهردار می‌شود، بعد از مدتی هوس رئیس‌جمهوری به سرش بزند. او تأکید کرده است: «در سال‌های اخیر از رویکرد سیاسی شهردار ضربه‌های بسیار خوردیم. افرادی که شهردار می‌شوند، نباید در آینده هوس ریاست‌جمهوری به سرشان بزند؛ چراکه ضررش را تهران متحمل می‌شود، بنابراین باید به مسئله شهردار تهران کاملا تخصصی نگاه شود و دنبال فردی باشیم که تهران را دوباره قابل زندگی کند». او درعین‌حال با اشاره به مدیریت ساخت‌وساز در شهر تهران و بلندمرتبه‌سازی‌هایی که زندگی را برای مردم سخت و  دشوار کرده است، گفت: شهردار آینده باید فقط به فکر آبادانی تهران باشد. به نظر می‌رسد هنوز جریان اصلاح‌طلب متوجه عمق برد تاریخی که پس از سال‌ها به یمن اعتماد و تغییر رویکرد مردم در اختیارش قرار گرفته، نشده است و همه شواهد نشان می‌دهد باید بیش از قبل هشدارهایی را درباره این حرکت‌ها داشت تا از بروز اشتباهات جبران‌ناپذیر جلوگیری کرد. اصلاح‌طلبان یک بار از بهشت رانده شده‌اند و حالا بهتر است از هر اشتباهی که آنها را به این رانده‌شدن بکشاند، دوری کنند.