علم‌الهدی: مشهد را سیبل کردهاند
شرق: سیداحمد علم‌الهدی، امام‌جمعه مشهد، دیروز مدعی شد که مشهد در سیبل قرار گرفته و به‌عنوان یک پایگاه مقدس دینی سرکوب می‌شود. احتمالا آنچه باعث شکایت علم‌الهدی است، به اتفاقات خاصی بازمی‌گردد که به زعم او مشهد را سیبل کرده است؛ اتفاقاتی که حتی گاه خود او را در مظان انتقاد قرار داده است. مانند ماجرای مخالفت علم‌الهدی با برگزاری کنسرت در مشهد یا تجمعات مال‌باختگان مؤسسات مالی در مشهد و آغاز اعتراضات چند هفته پیش در کشور و آخرین مورد آن قطع دست یک گوسفنددزد بود که آن هم واکنش‌های زیادی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به دنبال داشت.
علم‌الهدی دیروز گفته است: «هرجا مسئله‌ای با عنوان مشهد مطرح می‌شود، آن را بزرگ کرده و افرادی را سیبل می‌کنند و به مشهد حمله می‌شود؛ به‌عبارتی در بسیاری از مسائل، عنوان مشهد مورد هجمه دشمن قرار می‌گیرد. مشهد به‌عنوان یک نقطه خاص، مورد هدف دشمن قرار می‌گیرد، چون احساس می‌کنند در مشهد جریاناتی است که جبهه انقلاب را جلو می‌برد و اگر مشهد سرکوب شود، این جریان سرکوب می‌شود». او گفته است: «در تهاجماتی که به مشهد می‌شود، سرکوب‌کردن مشهد به معنای سرکوب یک انسان یا جریان سیاسی نیست، بلکه سرکوب یک پایگاه مقدس دینی است، زیرا امروز مکه و مدینه در دستان دشمن قرار گرفته و کانون تشکیلاتی که ندای اسلام را در ایران سر می‌دهد در مشهد است». نماینده ولی‌‌فقیه در استان خراسان‌رضوی افزود: «حد شرعی که دستگاه قضائی در مشهد اجرا می‌کند، بیشتر از شهرهای دیگر کشور نیست، اما چون در مشهد انجام شده، تحت عناوینی سرکوب می‌شود. جریانی که می‌خواهد به جریان دفاع از ارزش‌های دین و انقلاب ضربه بزند، مشهد را سیبل قرار داده و به مشهد حمله می‌کند و بسیج رسانه نباید نسبت به این امر بی‌تفاوت باشد».
مؤسسات مالی مشهد با نهادهای قدرت ارتباط گسترده دارند
اما آیا واقعا آن‌طور که علم‌الهدی مدعی شده، شهر مشهد به‌اشتباه سیبل شده یا اتفاقات خاصی در این شهر رخ داده یا رخ می‌دهد که آن را سیبل کرده است؟ برخی اطلاعات حاکی از این است که تعداد مؤسسات مالی که دچار بحران شده‌اند در مشهد بیش از دیگر شهرهاست. قاضی «غلامعلی صادقی»، دادستان عمومی و انقلاب مشهد، چندی پیش با اشاره به بازداشت برخی از اعضای هیئت‌مدیره یک تعاونی اعتباری و بازگرداندن مبالغ صدها میلیاردتومانی برداشت‌های غیرقانونی، گفته بود: اغلب مراکزی که به نام مؤسسه مالی و اعتباری در استان خراسان رضوی فعالیت می‌کنند، مجوزهای لازم را ندارند و فعالیت‌های آنها با این عنوان غیرقانونی است. دادستان مشهد در گفت‌وگو با روزنامه خراسان همچنین از پورسانت‌هایی که برخی از اعضای هیئت‌مدیره یا بستگان آنها به‌عنوان دلالی برای پرداخت تسهیلات میلیاردی دریافت می‌کنند، پرده برداشته و گفته بود: در این‌گونه مؤسسات غیرقانونی تخلفات گسترده‌ای وجود دارد و اعضای هیئت‌مدیره که خود را مالک مؤسسه می‌دانند مبالغ زیادی را به عناوین مختلفی مانند عیدی، پاداش، مزایا و… برای خود در نظر می‌گیرند و همه نزدیکان و بستگان خودشان را حتی اگر سوابق کیفری داشته یا تعادل روحی و روانی مناسبی هم ندارند استخدام می‌کنند و تنها به منافع شخصی خودشان می‌اندیشند. «قاضی غلامعلی صادقی» همچنین به برخی سوءاستفاده‌های مدیران برخی بنگاه‌های اقتصادی از اعتقادات مذهبی و مقدس برای جلب اعتماد مردم نیز اشاره کرده و گفته بود: «متأسفانه مشاهده می‌شود در برخی موارد نیز متخلفان برای سوءاستفاده‌های مالی خود از اعتقادات مذهبی به‌عنوان یک ابزار استفاده می‌کنند تا بتوانند اعتماد مردم را جلب کنند، درحالی‌که همین افراد پول‌های زیادی را صرف ریخت‌وپاش و اسراف می‌کنند». مدعی‌العموم از شهروندان نیز خواست در این موارد هوشیار باشند و سرمایه‌های خود را در مراکزی هزینه کنند که یقین داشته باشند همین سرمایه‌های اندک صرف تولید و رشد اقتصادی کشور می‌شود، چراکه ما در مقابل نسل آینده مسئول هستیم و آیندگان از ما بازخواست خواهند کرد که چرا نقدینگی‌ها را در مسیر صحیح به کار نگرفته‌ایم».
مهدی پازوکی، کارشناس اقتصادی، هم به ایلنا گفته بود: «برای راه‌اندازی یک قهوه‌خانه نیاز به مجوز از سوی اداره اماکن است، اما برای تأسیس صندوقها و مؤسسات مالی که اکثرا در مشهد به راه افتادند، هیچ مجوزی اخذ نشد. درحال‌حاضر بسیاری از این مؤسسات ورشکسته هستند. بسیاری از اعضای هیئت‌مدیره این صندوقها و مؤسسات هیچ‌گونه تحصیلات و تجربه‌ای در حوزه مالی و بانکی ندارند و این خطرناک است. بانک مرکزی باید با اکثر این مؤسسات نظیر ثامن‌الحجج aدر مشهد با درایت برخورد کند. مؤسسات مالی و اعتباری با نهادهای قدرت ارتباطات گسترده‌ای دارند. باید در مورد این مؤسسات شفاف‌سازی شود، زیرا اگر مردم بدانند عموم این مؤسسات ورشکسته هستند پولشان را به انگیزه دریافت سود بیشتر در اختیار آنان قرار نمی‌دهند».
اعتراضات از مشهد بود یا نبود؟
در ماجرای اعتراضات اخیر هم دامنه شایعات و گفته‌های تلویحی یا غیرصریح درباره نقش امام‌جمعه مشهد در آغاز اعتراضات آن‌قدر زیاد شد که حجت‌الاسلام احمد علم‌الهدی را وادار به واکنش کرد. او هفته پیش نامه‌ای خطاب به شورای‌عالی امنیت ملی نوشت؛ همان نهادی که شایعه شده بود امام‌جمعه مشهد را احضار کرده است. علم‌الهدی در نامه خود نوشته بود: «مدتی بعد از تجمع اعتراض‌آمیز تنی چند از مردم در ۷ دی‌ماه ۹۶ در میدان شهدای شهر مقدس مشهد و اغتشاشات در قالب آن از بعضی دهان‌ها که بعضا افراد مسئول در نظام هستند اتهاماتی مبنی‌بر نقش اینجانب در این ماجرا اظهار شد… برخی شخصیت‌های سیاسی با سکنا در فضای رقابت‌های انتخاباتی تلاش می‌کنند این‌طور القا کنند که شروع این تحرکات از مشهد بوده است. درحالی‌که شواهد متعددی وجود دارد که این موج اعتراضات از تهران آغاز شد و اخیرا مقام عالی دادستان کل کشور نیز به آن اذعان نمود. اینجانب در روز این تجمعات در سفر سبزوار بودم و به محض بازگشت با استفسار از استاندار محترم خراسان‌رضوی و مسئولان امنیتی و انتظامی استان گزارش‌هایی را دریافت کردم که کاملا منطبق بر بیانات مقام معظم رهبری در ۱۹ دی بود و برای همه فصل‌الخطاب قرار گرفت». علم‌الهدی یک روز بعد از آن اعتراضات گفته بود: «مردم حق دارند حل‌شدن مشکلات معیشتی خود را مطالبه کنند و باید مسئولان نیز برای حل مشکلات آنها از قبیل مسکن و گرانی کار کنند. نباید شرایط به‌گونه‌ای باشد که کارد به استخوان مردم برسد و برای گفتن مشکلات خود وسط خیابان بیایند. متأسفانه امروز برخی مدیران و مسئولان در دستگاه‌های اجرائی حضور دارند که به فکر مشکلات مردم نیستند». این درحالی است که «اسحاق جهانگیری» نخستین کسی بود که بعد از اعتراضات مشهد به پشت پرده آن اشاره کرد و گفت: «مسائل اقتصادی را بهانه کردهاند که به نظر می‌آید پشت این قضیه مسئله دیگری باشد که حتما باید شناسایی شود. کسانی که بانی این قضایا در کشور هستند، دود آن به چشم خودشان خواهد رفت. آنها فکر می‌کنند با این کار به دولت آسیب می‌زنند. وقتی جریان اجتماعی راه افتاد و حرکت سیاسی در خیابان اتفاق افتاد، حتما کسانی که آن را شروع کردهاند، ادامه‌دهنده و کنترل‌کننده پایان آن نخواهند بود و دیگرانی خواهند بود که بر آن جریان سوار خواهند شد».
یکی، دو روز بعد از آغاز اعتراضات از مشهد، برخی گروه‌های تلگرامی به نقل از غلامحسین کرباسچی نوشتند که شورای‌عالی امنیت ملی، آیت‌الله علم‌الهدی را به دلیل «اقدام پشت پرده او در تجمعات خیابانی مشهد» فراخوانده و «علی شمخانی (دبیر شورای‌عالی امنیت ملی)» شخصا با لحن شدید به او تذکر داده است. اگرچه روابط‌عمومی حزب کارگزاران انتشار این خبر را تکذیب و اعلام کرد: «خبر منتشره صحت نداشته و اصولا جناب آقای غلامحسین کرباسچی کانال تلگرامی شخصی ندارند». «غلامحسین کرباسچی» هم گفت: «این اخبار دروغ است و بنده فاقد کانال تلگرامی هستم». علی مطهری هم درهمین‌باره صحبت کرد. او در پاسخ به این پرسش که آیا درست است که امام‌جمعه مشهد در شکل‌گیری اعتراضات نقش داشته، گفته بود: «شخص ایشان را من نمی‌دانم، ولی آن کسانی که در مشهد ابتدا دعوت به تجمع کردهاند، یکی «سایت حزب‌الله مشهد» بوده که اینها قبلا کنسولگری عربستان در مشهد را تخریب کردهاند و دیگری هم پیروان آقای احمدی‌ن‍ژاد بوده‌اند که از طریق فضای مجازی دعوت به تجمع کرده بودند. آقای علم‌الهدی هم در نماز جمعه آن هفته گفته بودند که بخش اولش؛ یعنی اعتراض به گرانی خوب بود، اما بقیه‌اش خوب نبود که البته این حرف خوبی نیست».
