نجفی با ۱۶ رأی ابقا شد استعفا به‌دلیل مشیت الهی
معصومه اصغری: سناریوی بیماری یکباره و استعفای ناگهانی شهردار تهران، دیروز با رأی قاطع اما موقت اعضای شورای شهر تهران متوقف ماند و محمدعلی نجفی قرار است بنا بر خواسته شورای شهر تهران، با وجود تأکیدش بر بیماری خود، در بهشت بماند.
شهردار تهران اما دیگر نمی‌خواهد بماند؛ برخی از اعضا می‌گویند حالا که نمی‌خواهد و دلش نیست بماند، بگذارید برود و خیلی‌ها می‌گویند قول ماندن داده مثل ما و دلایل رفتن راضی‌شان نمی‌کند. شورای شهری که پشتوانه رأی بی‌سابقه مردم تهران را دارد، حالا با این انتخاب موقعیت شهردار تهران برای رفتن، ضربه‌ای محکم به انتخاب و رأی مردم زده است؛ ضربه‌ای که نگرانی‌های تبدیل‌شدن به شورای اول را دوباره به اذهان عمومی می‌آورد، به‌خصوص که شهردار، در هاله‌ای از ابهام در یک ماه یکباره سرطانی سخت می‌گیرد و می‌گوید: «نماندنم مشیت و اراده الهی است و حالا بعد از ۴۰ سال خدمت می‌خواهم به خودم فکر کنم و دنبال درمان بروم».
گمانه‌زنی‌های زیادی از همان زمان انتخاب شهردار تهران در شورای پنجم درباره ادامه حضورش در شهرداری تهران وجود داشت که یکی از آنها دوام‌نیاوردن نجفی تا شش ماه و بهانه‌شدن بیماری‌اش بود و حالا یک‌ماه‌و‌نیم پس از این شش ماه شایعه‌ها و گمانه‌زنی‌های موافقان، مخالفان و بیرون‌گودنشینان، به بهانه بیماری تازه‌کشف‌شده یا دلیلی دیگر اتفاق می‌افتد. نجفی تا همین روزهای پایانی سال ۹۶ به‌جد با برنامه‌هایی مهم و زیرساختی در حوزه مبارزه با فساد و اصلاح روندهای اشتباه در حوزه شهرسازی، کارش را ادامه می‌داد و حتی در گفت‌وگویی مفصل، با اشاره به فشارهای بیرونی و همه‌جانبه بر او، تأکید کرد ایستاده است و می‌ماند. با‌این‌حال، در یک بعدازظهر آخر سال فیلمی از مراسمی که در آن چند دختربچه حرکاتی موزون را اجرا می‌کردند و نجفی هم در آن مراسم حضور داشت، پای شهردار تهران را به دادستانی کشاند. اتفاقی که به گمان بسیاری از باسابقه‌ها در حوزه شهری، سابقه نداشته است و این ورود یکباره و مستقیم دادستان کل کشور برای چنین موضوعی، می‌تواند دلیلی برای وجود دلایلی دیگر غیر از بیماری باشد.
شروع سال با استعفا
شورای شهر تهران استعفای محمدعلی نجفی را در آخرین روز کاری خود در پایان سال ۹۶ و شروع تعطیلات نوروزی دریافت کرد و خود را شوکه‌شده نشان داد و با رد، تکذیب و عقب‌انداختن بررسی موضوع، زمان بیشتری برای بررسی وضعیت و مشورت برای خود گرفت. در نهایت، اولین سه‌شنبه ۹۷ که باید به ارائه گزارش‌های نوروزی می‌گذشت، تبدیل شد به جلسه بررسی دلایل استعفای شهردار تهران.
جلسه‌ای شلوغ با حضور معاونان، مدیران و افراد همراهی که از آن به «لشکرکشی» تعبیر شد و نجفی گفت: «اگر عزلم کرده بودید، می‌توانستید بگویید لشکرکشی کرده؛ ولی حالا که معنی نمی‌دهد». محسن هاشمی، رئیس شورا، همان ابتدا دو نکته را تأکیدوار یادآوری کرد: «شورای شهر از همان روز اول تاکنون از نجفی حمایت کرده است. این حرف‌ها هم که گفته می‌شود با این استعفا مدیریت شهری به بن‌بست می‌رسد، درست نیست».
او در ادامه از نجفی خواست توضیحات و دلایل خود را برای شورا بازگوید. نجفی در ابتدای صحبت‌هایش به اقدامات خود در این مدت و به‌ویژه ایام نوروز و برنامه‌های آن اشاره کرد و در تأکیدی گفت: کارنامه این هفت ماه و نیم قابل دفاع است و قابل مقایسه با هیچ دوره‌ای نیست. او به بودجه‌ای که در سال ۹۶ تحویل گرفته بود و انحرافات و ضعف‌هایی که وجود داشت، اشاره کرد و گفت: در سال ۹۵ شهرداری وقت، پنج هزار میلیارد تومان از بانک وام گرفت تا کار خود را پیش ببرد، اما این اتفاق‌ها در دوره ما رخ نداد؛ هرچند که از همان روزهای اول، افراد و مراکزی درصدد تخریب شهرداری بودند. جالب است که تیتر یک رسانه ملی سفره هفت‌سین ۱۴میلیون‌تومانی شورا می‌شود، اما به بدهی ۵۲ هزارمیلیاردتومانی شهرداری دوره قبل اشاره‌ای نمی‌کنند. در‌حالی‌که منشأ این بدهی‌ها نیز جای سؤال است.
او گفت: قاعدتا در میان همه فشارها من را بیشتر مورد عنایت قرار می‌دادند و به عبارتی «از هر کرانه تیر جفا کردند روان/ باشد در این میانه یکی کارگر شود» که البته در نهایت یکی به هدف خورد. شهردار تهران اقدامات انجام‌شده در این مدت را به دانه‌هایی زیر خاک که خوب آب خورده‌‌اند تعبیر کرد که حالا نشانی از آنها نیست و بعدا سبز می‌شوند و افزود: مسئله‌ای که موجب طرح این استعفا شد، خارج از اراده من و مبتنی بر تقدیر الهی بود و من از یک ماه قبل بر اساس اعلام پزشکان از بیماری خود اطلاع یافتم که دوره درمان سختی دارد.
او به برخی پیش‌بینی‌های مخالفان خود درباره موقتی‌بودن حضورش اشاره کرد و گفت: افرادی از روز اول پیش‌بینی پیغمبرگونه‌ای برای استیضاح و رفتن من داشتند که البته نباید خیلی خوشحال باشند چون من آن زمان که این حرف‌ها مطرح بود، سالم بودم و بیماری‌ای که امروز به خاطر آن استعفا داده‌ام، مسئله‌ای است که در یک ماه گذشته عارض شده و من از آن مطلع شده‌ام. به گزارش «شرق»، بخش عمده توضیحات بعدی نجفی درباره بیماری گذشت و اینکه: اگر با این شرایط در این مسئولیت بمانم خیانت و جفا در حق مردم و رأی آنها خواهد بود و به همین دلیل از اعضای شورا درخواست می‌کنم اجازه دهند این بار را بر دوش برادر یا خواهر دیگری بگذارم. او گفت: دلایل زیادی برای این استعفا وجود دارد، اما اصلی‌ترین علت این استعفا همین بیماری است که قابل جمع‌کردن نیست.
نجفی درعین‌حال انتخاب سرپرست را کاری درست ندانست و گفت: من در این مدت، بدنی ضعیف و حتی مقداری خم‌شده و روی‌زمین‌افتاده را بلند کردم و حالا به جایی رسیده که بتواند راه برود و بپرد و درست نیست در این مرحله به دلیل شرایط من متوقف بماند. شهردار تهران در پایان حتی با لحنی مستقیم و خواهش‌گونه اعضا را خطاب قرار داد و گفت: احترام خاصی به تمامی اعضای شورا دارم ولی خواهش می‌کنم من را در معذوریت قرار ندهید. من حدود ۴۰ سال سابقه خدمت دارم و فکر می‌کنم حق دارم چند ماهی را برای درمان بیماری به خود اختصاص دهم.
او در ادامه متن استعفای خود را هم قرائت کرد و در بخشی از آن گفت: بدون کمترین تعلل و سستی و تردید و به قصد اصلاح سیستمی فسادآلود، همه تهدیدها و توهین‌ها را پذیرفتم و دم برنیاوردم و هم‌اکنون نیز بر آن مواضع ایستاده‌ام و تا زمان تعیین فرد جانشین با همه توان به کار ادامه خواهم داد.
در ادامه موافقان و مخالفان که البته تعداد موافقان معدود بود، شروع به صحبت کردند. محمدجواد حق‌شناس به عنوان موافق استعفا گفت: از عملکرد نجفی دفاع می‌کنم اما از استعفایش گلایه‌مند و دلخورم؛ اما دقت داشته باشید که نجفی در این استعفا خدا، شرایط، مردم و… را در نظر گرفته و نهایتا این تصمیم سخت را اخذ کرده است اما ما در جایگاهی نیستیم که تعهدمان را به مردم فراموش کنیم؛ چراکه ۳۰ میلیون رأی پشت سر ماست و نباید حتی برای یک ساعت شهر را بدون مدیر رها کنیم. او گفت: می‌دانم که مردم علت استعفا را قبول و باور ندارند اما اگر نجفی به این جمع‌بندی رسیده که نمی‌تواند بماند، باید تکلیف شهر را همین امروز مشخص کنیم.
ناهید خداکرمی به عنوان یک کارشناسی که گزارشی هم درباره بیماری نجفی به شورا ارائه داده است، در مخالفت با این استعفا گفت: از نظر من بیماری شما ربطی به استعفا ندارد؛ چراکه درمان آن تنها یک ماه زمان می‌برد. بسیاری از مسئولان به این بیماری دچار هستند و حتی برخی‌ها با قهرکردن کشور را رها کردند. او خطاب به نجفی گفت: تشریف ببرید، درمان کنید و مجددا برگردید.
الهام فخاری هم موافق استعفا صحبت کرد و گفت: با توجه به شناخت از آقای نجفی اصل بر صداقت و احترام به تشخیص ایشان است. من هم از این استعفا متأسفم اما می‌توانیم استعفای ایشان را به معنای کناره‌گیری از مدیریت شهری تلقی نکنیم بلکه من استعفای شهردار تهران را به منزله باور ایشان به حق مردم بر شهر می‌دانم.
مرتضی الویری که خودش، شهردار مستعفی شورای اول شهر تهران بوده است، خطاب به نجفی گفت: با همان تجربه می‌گویم که نباید استعفا بدهید. من تجربه تلخ شورای شهر اول را به یاد دارم و می‌دانم که مثل همان زمان این اتفاقات سبب لطمه‌خوردن به شهر و اصلاح‌طلبان شد و می‌شود، بنابراین باید دقت کنیم و به‌راحتی فکر نکنیم که نجفی بیمار است و مدیر دیگری را انتخاب می‌کنیم؛ چراکه تغییرات در حوزه مدیریتی دشوار است (او مثال دورزدن یک دوچرخه و یک کشتی بزرگ باری را آورد).
الویری به اقدامات مهم نجفی در تدوین برنامه سوم شهرداری تهران، بودجه و تعامل با دولت اشاره کرد و گفت: برای من به عنوان عضو شورای شهر محرز نیست که علت استعفای نجفی فقط بیماری است. باید با مردم صریح صحبت کنیم تا دقیقا بدانند علت استعفا چیست؟ نه اینکه نهایتا بگویند شورا به فشارها تمکین کرده است.
احمد مسجدجامعی در توضیحاتی از رفتارهای مدیریتی نجفی که در خونسردی و به دور از ظاهرسازی است، گفت: تصمیم ما در انتخاب دکتر نجفی انتخاب درستی بوده و به این معناست که سیاست دکتر نجفی درباره پاکدستی پذیرفته شده و درست هم پیش می‌رفته است. به‌هر‌حال در نهادها و دستگاه‌های بزرگ، گروه‌هایی وجود دارند که برایشان شهردار چپ و راست فرقی ندارد و صرفاً تأمین منافع آنها اهمیت دارد و آقای نجفی با آن منافع درگیر شده و پایه‌هایی برای این مبارزه ریخته است.
زهرا صدر‌اعظم‌نوری هم به نمونه‌های مشابه سایر رجل سیاسی که بیماری مشابه با بیماری شهردار تهران دارند، اشاره کرد و گفت: این بیماری، بیماری رجل سیاسی است و بسیاری از رجل سیاسی با وجود این بیماری به مسئولیت خود ادامه داده‌اند، به همین دلیل این بیماری را دلیل کافی برای استعفای شهردار تهران نمی‌دانم. حسن رسولی هم مخالف دیگری بود که خیلی صریح با نجفی صحبت کرد و به او گفت: شما به همراه همه ما قول دادید که از این مسئولیت کنار نمی‌روید. او به تلاش نجفی برای پاکدستی و ارائه گزارش‌های مالی و مبارزه با فساد اشاره کرد و گفت: کاش امروز می‌گفتید سرنوشت ۱۲ گزارشی که به دستگاه قضائی دادید چه شد؟ در نیمه‌های سال ۹۶ سخنگوی قوه قضائیه رسما اعلام کرد که مدیر دوم شهر در دوره قبل به جرم مسائل مالی در بازداشت است و هنوز نمی‌دانیم سرنوشت آن فرد چه شده است. اگرچه حرکات چند دختر معصوم و هزینه سفره هفت‌سین در صدر اخبار در این مدت قرار گرفت و فشارها زیاد بود اما نجفی قول داده که تا آخر با ما بماند و هوای پاستور به مانند شهرداران قبلی به سرش نزند و حتی گفت که قلبش به مانند یک فرد ۴۵ساله سالم کار می‌کند.
او با بیان اینکه شورا در انتخاب شهردار جدید ناتوان نیست اما ما نماینده مردم و جریان فکری پشت سرمان هستیم، ادامه داد: آقای شهردار توجه کنید با این کناره‌گیری به مدیریت شهری و جریان فکری لطمه می‌زنید و من خواهش می‌کنم بحث مدیریت شهری را به پای جریان‌های فکری گره نزنید و نگذارید بگویند اصلاح‌طلب‌ها محکوم به تجربه شورای اول هستند و با قدرت به استعفا رأی منفی می‌دهند.
اعضا پس از این اظهارات اختلافی درباره رأی‌گیری مخفی داشتند و رأی‌گیری مخفی انجام شد. هر چند برخی از اعضا برگه رأی خود را به خبرنگاران و عکاسان نشان می‌دادند. در نهایت آرا اعلام شد و اعضا با ۱۶ رأی مخالف و چهار رأی موافق با استعفا، شهردار تهران را ملزم به ادامه همکاری کردند.
حبیب‌زاده: به خاطر راستگویی نجفی رأی موافق دادم
افشین حبیب‌زاده به عنوان یکی از موافقان با استعفای نجفی در پاسخ به «شرق» گفت: اگر بنا را بر راستگویی آقای نجفی بگذاریم که من می‌گذارم، حرف‌های او را در جلسه روز گذشته و جلسه قبل از آن درباره بیمار قبول دارم و به همین دلیل با این استعفا در ابعاد مختلف مدیریتی و انسانی موافق هستم. او تأکید دارد که اعضا باید امروز رأی به قبول استعفا می‌دادند تا هر چه زودتر تکلیف شهرداری تهران روشن شود و گفت: آقای نجفی در جلسه با اعضا به صراحت درباره بیماری خود صحبت کرد و تأکید کرد که علت اصلی بیماری است. شهردار به اعضا گفت که هرچند دلایل دیگری هم برای استعفا وجود دارد اما من با وجود آنها هم می‌توانستم بمانم و کار کنم ولی این بیماری انرژی و توان من را گرفته است. این عضو شورا به گفت‌وگوی خود با یکی از پزشکان نجفی اشاره کرد و گفت: با اطلاع از اینکه دلایل دیگری برای استعفای آقای نجفی وجود دارد اما باز هم حرف ایشان را درباره بیماری به عنوان دلیل اصلی استعفا قبول دارم و به نظرم دیگر ابهامی برای اعضا و مردم باقی نمانده است که شهردار به دلیل بیماری خود استعفا داده است. او می‌گوید دلیلی ندارد که وقتی کسی در نهایت صداقت درباره بیماری خود صحبت می‌کند، به دنبال دلایل دیگری باشیم.
در‌همین‌حال در روزهای اخیر بعد از تعطیلات، پویشی مردمی در شبکه‌های اجتماعی و به‌ویژه تلگرام در حمایت از نجفی با عنوان «نه به استعفا» راه‌اندازی شده و جمع زیادی نیز در دفاع از شهردار تهران آن را امضا کرده‌اند. ایده‌پردازان این پویش که در حال جمع‌آوری امضا برای درخواست از نجفی برای ماندن در سمت شهرداری هستند، معتقدند او به دلیل فعالیت‌های ضدفساد خود در شهرداری در شش ماه گذشته تحت فشار قرار گرفته است و دلیل اصلی هجمه‌ها و فشارهای اصلی برای کناررفتن او از این سمت همین موضوع است. آنها این اقدام را بخشی از مطالبه‌گری شهروندی خود برای مبارزه جدی و عملگرایانه علیه فساد می‌دانند و معتقدند حتی اصرار نجفی به کناررفتن از سمت خود هم نباید مانع از تلاش‌ها در این زمینه شود.
