شرق: بعد از گذشت یک‌سال‌ونیم از انتخابات شوراهای شهر و تعلیقی ۹ ماهه از آخرین زمان حضور سپنتا نیکنام در صحن شورا، او با رأی اکثریت اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام به شورای شهر بازگشت. آن‌طور که نیکنام در توییترش نوشته است، او دیروز بعد از ۹ ماه بالاخره توانست به‌عنوان عضو دوره پنجم شورای شهر یزد در صحن شورا حاضر شود. تصاویر مخابره‌شده از جلسه دیروز نشان می‌دهد اکثر چهره‌های سیاسی شاخص عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام دست‌های خود را به نشانه موافقت با طرح دوفوریتی مجلس برای اصلاح قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران بالا برده بودند، به‌جز آیت‌الله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان و رئیس مجلس خبرگان. آیت‌الله جنتی از مخالفان اساسی و سرسخت این مصوبه در شورای نگهبان بود؛ مصوبه‌ای که امکان حضور اقلیت‌های مذهبی را در شوراهای شهر و روستا ممکن می‌کند، اما تاکنون به در بسته شورای نگهبان خورده بود. مخالفت شورای نگهبان از یک‌سو و اصرار مجلس بر اصلاحیه خود، آن را به مجمع تشخیص مصلحت نظام رساند تا بالاخره بعد از تعویقی چندماهه دیروز تصویب شد. تصویب طرح حضور اقلیت‌ها در شوراها، در جلسه دیروز به حداقل دوسوم رأی اعضای مجمع احتیاج داشت که آن را هم کسب کرد.
در همین حال «اسفندیار اختیاری»، نماینده زرتشتیان در مجلس، به «ایسنا» گفت: «با تأیید نظر مجلس در مجمع تشخیص مصلحت نظام، از این پس مانعی برای کاندیداشدن پیروان ادیان الهی در شوراهای شهر و روستا وجود نخواهد داشت و سپنتا نیکنام، عضو زرتشتی شورای شهر یزد، نیز به این شورا بازمی‌گردد».
او که طراح طرح بازگشت پیروان ادیان الهی به انتخابات شوراهاست، توضیح داد که «طرح تثبیت قانون انتخاب شوراهای شهر و روستا که با قید دوفوریت در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، با اصرار مجلس، به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شد و در کمیسیون‌های مجمع با نگاهی مثبت مطرح شد و در نهایت روز شنبه مواد آن به تأیید مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید».
قانون شوراها مصوبه ۱۳۷۵
بر اساس قانون شوراهای شهر و روستا مصوبه سال ۱۳۷۵، حضور اقلیت‌ها در شوراهای شهر و روستا بلااشکال است، اما سال گذشته به دنبال ابلاغیه دبیر شورای نگهبان، حضور اقلیت‌های دینی در انتخابات شوراهای شهر و روستا ممنوع شده بود. در این ابلاغیه که پیش از انتخابات شورای شهر سال ۹۶ منتشر شد، تأکید شده بود: «با عنایت به اطلاعات واصله از برخی مناطق کشور که اکثریت مردم آنها مسلمان و پیرو مذهب رسمی کشور هستند و افراد غیرمسلمان در این مناطق خود را داوطلب عضویت در شوراهای اسلامی شهر و روستا کرده‌اند و با توجه به اینکه تصمیمات شوراها درخصوص مسلمین بدون لزوم رسیدگی آن در شورای نگهبان لازم‌الاتباع خواهد بود، تبصره ۱ ماده ۲۶ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱۳۷۵ نسبت به چنین مناطقی با نص فرمایش‌های بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی علیه‌الرحمه مغایر است و لذا خلاف موازین شرع شناخته شد». اما مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، دیروز به جماران گفت که «با تصویب مجمع، قانون به همان قانون سال ۷۵ یعنی قبل از ایراد شورای نگهبان بازگشت و زمان اجرای این قانون هم از انتخابات شورای گذشته لازم‌الاجرا شده است و اقلیت‌های دینی مانند گذشته می‌توانند در انتخابات شرکت کنند».
جنتی ابلاغ کرد؛ لاریجانی رد کرد
سال گذشته هم با توجه به اینکه نظارت بر انتخابات شوراهای شهر و روستا با مجلس شورای اسلامی بود، علی لاریجانی، رئیس مجلس، با فاصله کمی، ابلاغیه آیت‌الله جنتی را رد کرده و مستقیما به هیئت نظارت بر انتخابات شوراها دستور داد قانون در مورد حضور پیروان ادیان الهی در انتخابات شوراها رعایت شود و تغییری در آن صورت نگیرد، اما بعد از انتخابات و اینکه مشخص شد نیکنام توانسته با ۲۲ هزار رأی، نفر هفتم منتخب مردم یزد شود، رقیب انتخاباتی نیکنام که اتفاقا در پاسخ استعلامات و شکایت‌هایش از استانداری نتیجه‌ای دریافت نکرده بود، به استناد همان ابلاغیه آیت‌الله جنتی به دیوان عدالت اداری شکایت کرد که منجر به حکم توقف موقت و جلوگیری از فعالیت عضو زرتشتی شورای شهر یزد شد. وضعیت نیکنام از آن زمان تاکنون بلاتکلیف بود تا اینکه بالاخره مجمع رأی به بازگشت او به شورا داد.
سپنتا نیکنام، عضو زرتشتی شورای شهر یزد، دیروز در توییتی در واکنش به رأی مثبت مجمع تشخیص نوشت: «از همه مردم، رسانه‌ها، نمایندگان و دولتی‌های پیگیر و فعالان مجازی و حقیقی تشکر می‌کنم.
اگر بخواهم در یک جمله بگویم در این ماجرا مفهوم «باهم‌بودنمان پیروزی است» را به خوبی درک کردم. امروز بعدازظهر بعد از ۹ ماه مجددا به‌عنوان عضو دوره پنجم شورای شهر در صحن شورای شهر حاضر مى‌شوم». او روز قبل هم در توییت دیگری از حسن روحانی خواسته بود به غیبت طولانی خود در مجمع تشخیص پایان دهد و برای تعیین تکلیف مصوبه‌ای به این اهمیت در مجمع حاضر شود. سپنتا در توییت خود خطاب به روحانی نوشته بود: «آقای رئیس‌جمهور! به غیبت‌هایتان در مجمع تشخیص پایان دهید و در جلسه فردا از حضور اقلیت‌ها در شوراهای شهر دفاع کنید» مصوبه اگرچه در نهایت به نفع سپنتا نیکنام رأی آورد اما روحانی باز هم به مجمع نرفت. نه او حاضر بود و نه آیت‌الله آملی‌لاریجانی که مدت‌هاست در جلسات مجمع شرکت نمی‌کنند. دیروز آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی رئیس مجمع هم غایب بود و مجمع با ریاست آیت‌الله موحدی‌کرمانی رئیس جامعه روحانیت مبارز و عضو مجمع تشکیل شد.
اگر همه به قانون اساسی پایبند باشند، هیچ بن‌بستی در نظام به وجود نمی‌آید
محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام هم درباره بازگشت سپنتا نیکنام در توییتر خود نوشت: «تصویب حقوق اقلیت‌ها در مجمع تشخیص مصلحت نظام نشان داد که بن‌بستی در نظام جمهوری اسلامی وجود ندارد. قبلا هم گفته بودم که اگر همه به قانون اساسی پایبند باشند، هیچ بن‌بستی در نظام به وجود نمی‌آید. قوای سه‌گانه بیش از دیگران باید به قانون اساسی پایبند باشند».
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی ۲۴ دی‌ماه سال گذشته و در جریان بررسی بخشی از طرح دوفوریتی اصلاح قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران که از سوی شورای نگهبان رد شده بود، بر مصوبه قبلی خود مبنی‌بر حضور اقلیت‌های دینی در انتخابات شورای اسلامی شهر و روستا اصرار کردند. طبق آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، وقتی نمایندگان بر مصوبه قبلی خود اصرار کنند، موضوع برای تعیین تکلیف نهایی به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع داده می‌شود که بر همین اساس، طرح اصلاح تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران نیز به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع داده شد. در بخشی از اصلاحیه طرح قانون تشکیلات و انتخابات شوراهای اسلامی کشور آمده است: اقلیت‌های دینی شناخته‌شده در قانون اساسی به جای اسلام باید به اصول دین خود اعتقاد و التزام عملی داشته باشند.
مصوبه‌ای که دیروز مجمع تصویب کرد، قرار بود دو هفته پیش تعیین تکلیف شود اما به تعویق افتاد. اماواگرها درباره علت این تعویق زیاد بود، از جمله مخالفت شورای نگهبان؛ اگرچه کدخدایی سخنگوی شورا گفته بود که طبق قانون نظر مجمع هرچه باشد صائب است و مخالفت شورای نگهبان اثری در آن ندارد. محمدجواد کولیوند، نماینده مجلس، هم گفته بود که نظر کمیسیون‌های سیاسی و قضائی مجمع تشخیص درباره سپنتا نیکنام تقریبا مثبت است و تصویب نهایی منوط به جلسه عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام همان زمان درباره علت این تعویق گفته بود: «برای حل پرونده سپنتا نیکنام مهلت رسیدگی به این پرونده را تمدید کردیم». به گزارش ایسنا، محسن رضایی با اشاره به اینکه در فروردین‌ماه مهلت سه‌ماهه رسیدگی به پرونده سپنتا نیکنام تمام شده بود، گفته بود: «اگر رسیدگی به آن را تمدید نمی‌کردیم، نظر شورای نگهبان قطعی و از دستور کار مجمع خارج می‌شد. با پیشنهاد این‌جانب و موافقت آیت‌الله شاهرودی تمدید رسیدگی که طبق آیین‌نامه حداکثر یک سال می‌تواند باشد، انجام شد». او یادآور شده بود: «راه‌حل این نوع اختلافات به رأی دوسوم مجمع تشخیص مصلحت نظام نیاز دارد، به همین دلیل بین دو کمیسیون حقوقی و سیاسی مجمع جلسه‌ای مشترک گذاشتیم تا نظرات آنها به هم نزدیک‌تر شود».
چه موادی اصلاح شد؟
در جلسه دیروز مجمع تشخیص مصلحت نظام طرح اصلاح مواد ۱ و ۴ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران، اختلافی میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان مورد بررسی قرار گرفت. اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام با بازگشت به قانون سال ۱۳۷۵ با اضافه‌شدن تبصره ۲ به ماده ۲۶ قانون مذکور و تصویب ماده ۴ مصوب مجلس شورای اسلامی موافقت کردند. بر اساس تبصره ۲ مصوب مجلس شورای اسلامی اقلیت‌های شناخته‌شده در قانون اساسی باید به جای اسلام به اصول دین خود اعتقاد و التزام عملی داشته باشند. همچنین ماده ۴ این طرح بر لازم‌الاجرابودن این مصوبه از زمان برگزاری انتخابات دوره پنجم شوراهای اسلامی شهر و روستا تصریح دارد. بر اساس این مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام اقلیت‌های دینی می‌توانند در شوراهای اسلامی شهر و روستا نامزد و عضو شوند.
